Ísafold - 07.06.1926, Blaðsíða 2

ÍSAPOLD
Frá Frakklandi.
(Frá frjettaritara Morgunblaösins í París).
Hin þýska æskuhreyfing.
Pjármálm.
J?að var að tilvísun Herriots og
með tilstyrk hans, að Bríand
tókst að mynda nýja ráðuneytið
sitt, 10. mars síðastl. Yarð þá
Raoul Péret fjármálaráðherra, en
kommúnistinn Malvy innanríkis-
ráðherra. Sá síðarnefndi toldi þó
ekki nema nokkra daga; 15. mars
kvaddi hann og fór, enda var hon
um ekki vært, fyrir áköfum árás-
um Parísarblaðanna.
Yfirleitt hjeldu menn, að' þessi
eam.steypustjórn myndi ekki lengi
lifa, fremnr en þœr, sem á nndan
voru gengnar; ætluðust aðeins til,
að hún gæti lafað, uns Bríand
kæmi aftur frá Genf. En eins og
menn muna, drógst Genfarþingið
á langinn, og hafði ekki aðra þýð
ingu en þá, að snoppunga postuia
þjóðabandalagsins. Ennþá fjellu
þær í mola, vonir þeirra um ein-
ingu og frið.
Eftli* Relnh. Prlnz.
afleiðingar þess, vaxandi fjár- arnir eru veikir og uppgefnir, en
þröng og dýrtíð, átti mestmegnis stýrim. og Magnús Kristjánsson,
rót sína að rekja til hinna sí- forstjórinn mildi, sem kann að
feldu stjórnarskifta og fram- gefa upp skuldir, kemur til
kvæmdaleysis þingsins. sögunnar, og bjargar skútunni 1
Með tilliti til gengishrunsins höfn.
hefur þjóðarauður Frakka rýrn- Er þetta eigi illa til fundiu Æskumenni/‘n/r leita nýfra vi®-1 kynið.-
Niðurl.
Hún hefir að sínu leyti
að um 50 miljarða síðan á nýjári. .samlíking við ástandið á Tíma- ho/fa, taka upp gamla þjóðsöngva,! valdið þeirri endurreisn, sem er
Og ofan á það bætast stórura skútunni. Skipstjórinn Tr. Þ. le/ki o. fl. j að ganga yfir Þýskaland núna. 1
auknir skattar, sem að margra laumast austur á land, án þess f uppliafi var alt þetta nýfædda ’skólum, í fjelögm, á heimilum og
dómi samsvara ekki gjaldþoli að segja eitt orð um landskjörið. líf heldur gróft og óræktað.Margt alstaðar þar, sem andlegt líf á sjer
landsmanna. Enda samþykti þing Hann virðist uppgefinn í svip, af því fína og viðkvæma lá enn'stað virðist vera að skapast nýtt
ið þá knýjandi þörf ríkisins eða a. m. k. langt leiddur, og þá í kafi hins niðandi straums, líferni í anda nýs hugsunarháttar,
fyrir augum, frekar en getu þjóð- slkilur Jónas (stýrimann) og sem er frumlífið sjálft. En seinna! sem krefst heilbrigðs lífs, ,heillra'
arinnar. IMagnús eftir í „reiðileysi." komu menn, sem kunnu að mót.a
Eftirtektarvert er það, að jafn- Þó Magnús hafi verið hugdjarf- 0g að byggja. Og það er eitt ein-
framt því, sem Frakkar, sigurveg lur og bjartsýnn á verslunarskút- kenni æskuhreyfingarinnar þýsku,
ararnir í ófriðnum mikla, hækka unni forðum, er annað nú uppi hvað hún átti mikið af þesskonar
skatta sína með ári hverju, án á teningnum. Því fyrir nokkrum listfengum mönnum. Allir vorn
þess að geta ráðið fram úr vax- dögum, hafði hann þau orð við hissa á því, hvað þessi æskulýður
andi fjárhagsöngþveiti, er Þýska- kunningja sinn, að Framsóku skapaði úr engu nema sjálfum
land, hinn sigraði aðili, eitt af hefði talið sig vissan að ná kosn- sjer. Hann skapaði heila æsku-
manna og eðlilegrar meðferðar á
öllu.
Hábo/g æskuhreyfingarinnar.
í fallegri sveit í miðju Þýska-
landi, rís háfjall nokkuð sem er
krýnt sterkum, stoltum kastala.
Hann er eign æskulýðsins, því aS
þeim löndum, þar sem skattar ingu á Akureyri um haustið — menningu, sem náði öllum hlið-. ^'rtkulii’cy f infgarmcni1 hata bygt
hann upp úr rústnm.
Það er
virðast fara stöðugt minkandi: — og svona hefði það farið. Segði Um lífsins. Frá hæstri hátíð nið-
j 1924 náði vöruskatturinn þar há sjer svo hugur um, að eins færi urað daglegustu hlutum, fjckk ah Á beiðríkum sumardegi. Ur öllum
J marki sínu, 2,50 af hundraði; í nú, hvort sem það er kjörfylgi nýtt og frumlegt snið. „Farfugl- j ^blum í kring íkoma smáhópar af
jan. 1925 var hann lækkaðnr Bríetar, sem hann óttast eða ann- arnir“ uppgötvuðu að nýju þann1 ••Uirfuglum syngjandi að fjall-
niður í 1%, og nú er hann aðeins að. Vorkunn er honum, þegar óþrjótanlega auð hinum fallegij’nu- b’eir koma flestir úr ferða-
0,75 af hundraði. Tollur á mun- 'ritstjórinn Tryggvi neitar að þýsku þjóðsöngvnm fyrri alda. —!
aðarvöru er afnuminn, sömnleiðis leggja honum liðsyrði. Engan Eins og vorstraumur hefir þessi
tollur á víni og salti o. s. frv. hefði furðað á því, þó Jónas nýja músík-alda runnið yfir alla
Er ekki laust við að margir sletti fangamarki Tr. Þ. á grein- þjóðina.
Frakkar, sem skattskyldir eru, arstúf um Magnús; hefir Jónas Sönglist og leiklist skipuðu helst
líti öfundaraugum til nágrann- aðhylst annað eins. En þó er öndvegi á öllum hátíðahöldnm
anna fyrir handan Rín, og þyki Timadátum farið að fækka æskuhreyfingarfjelaga. Það hefir
nú skift um hlutverk, þegar hinn óþyrmilega, ef Magnús, kappinn, vakið mikla eftirtekt, hve mikiJIi
sigraði situr við kjötkatlana, en .reynist ekki kvensterkur við kunnáttu þessir ungu menn hafa
sigurvegarinn neyðist svo að segja (kosningarnar.
til að biðja „sjer í mál hvert mat-
ar.
Þ.
Jónas í kjallara Tímans.
náð, með þeirri listamannalegu al-
vöru, sem þeir veittu slíkum við-
fangsefnum. Hjerna liggja líka.
,MyndabIað“ Tímans.
Enn eina kjallaragrein skrifar rætur alveg nýs samkvæmislífs og
t Jonas um Magnús Kristjansson. heimilis, sem virðist vera. að mynd-
. Sú grein er hin skemtilegasta af- ast í Þýskalandi, eftir að hinn
I iestrar fyrir alla, sem þekkja til gamli tómleiki skemtunarstaða og
kaupmensku M. Kr. á Akureyri. sundurleits heimilislífs er orðinn
Bríand kom aftur 18 mars, o»
biðu þá stjómarinnar 16 fyrir-
spumir, sem svara þurfti, auk
annara nauðsynlegustu starfa. I
þinginu hafði hún ramman and-
byr; en hún--setti það ekki fyrir
sig; nú varð að láta til skarar
skríða. Fjárlögin voru náttúrlega
erfiðasta viðfangsefnið. A þeim
var 4i/i miljarðs tekjuhalli. Enn
þurftu skattar að hækka, dýrtíðin
að auhast; það var óhjákvæmi-
legt.
í nýja frumvarpi stjómarinnar,
sem- lagt var fyrir þingið í mars-
lok, var það eitt liaft fyrir aug-
um, að fá jafnvægi í fjárhag rík-
isins. Og það tókst. En livað kost-
aði það þjóðina? Einkasölu ríkis
ins á sykri og steinolíu, hækkun
útsöluverðs á tóbaki, stóra aukn-
ing á alm. vöruskatti (í heild-
sölu) og ýmsum öðrum sköttum.
Skattabyrðin á þjóðinni varð 7
miljörðum þyngri en síðastliðið
ár. Af þessu sjest greinilega, að,
Péret tók talsvert dýpra í árinnU
en fyrirrennarar lians, og geta
má nærri, að frumvarpið mætti
harðsnúinni mótspyrnu, bæði inn
an þings og utan. En eigi að síð-
Ur var það samþykt af fulltrúa-
þinginu á föstudaginn langa, —
með hálfum hug: Þriðji hluti.
þingmanna greiddi ekki atkvæði, *
þar á meðal auðvitað róttækir1
jafnaðarmenn. Til fullnustu varð
það ekki afgreitt af þinginu fjrr'
en 30. apríl.
Ástæðan fyrir því, að frumvarp
Pérets átti þessu láni að fagna,
var einvörðungu sú, að þing-
heimur sá nú loks, hvert stefndi,
ef þessu árangurslausa þófi
hjeldi áfram. Fall frankans og
Lengi Íiefir verið um það Fn hún er að sama skapi óskemti- J óþolandi
^ kvartað á landi hjer, að eigi væri !eg fyrir Magnús sjálfan. Honum
i'til gott skopblað með myndum. lilýtur að vera milkil raun að því,
Mikla úrlausn fá menn í því efni, að lesa „skáldskap" Jónasar, um
, er þeir lesa Tímann um þessar hina „þjóðlegu" verslun, sem
Ve-rus/aðir „farfuglanna."
„Farfuglarnir" bygðu sjer
lagi, sólbrendir og fullir af fjöri.
Þar safnast fleiri þúsundir saman
á grænum grasflötum fyrir fram-
an kastalann. Og þá hefst ein at'
þeim hátíðum, sem þessum unga
mönnum hafa orðið að brenni-
punktum lífsins. — Það er
snemma morguns. Óteljandi fjöldi
af piltum og stúlkum skipa sjer
kring um risavaxna eik, til þess
að luilda guðsþjónustu. par *r
enginn prestur í hemþu og með
kraga, heldur talar einhver úr
hópnum upp úr hjörtum þeirva
samankomnu. Og síðan liljómar
söngur af hundruðum breinna
radda út í þá guðlegu dýrð vakn-
andi dagsins. Margar fiðlur og
guitarar spila undir. — Seinna
sjást piltar og' stúlkur í fögrpm,
sterklituðum búningum við díms
„hreiður" sín heima í bænum, og leik á sólglitrandi engjum. Þeir
imundir — ekki síst þegar hann ^með engu móti gat þolað heil- j sveitaheimili uppi í sveitum og keppa hver við annan í íþróttuui
er jafn spaugilegur og um síð-'brigða samkepni. Aldrei nnm ‘ smíðuðu alt sjálfir í þá. par var og sönglist. Þeir liggja í smáhóp-
ustu lielgi. Magnús hafa dreymt um það, að margt, sem var suildarlega gert um um eldinn, þar sem rnatur er
------- nokkur
I,
sem vildi vera honurn ’ °g það leið enginn frídagur, að tilreiddur. Þeir hlusta á leikrit, er
gerði honum þann þeir ekki löbbuðu fjóra til fimm fer fram á leiksviði náttúrunnar.
virðist
Þar eru myndir af öllum fram- vinveittur, - ... --- ,------(
bjóðendunum á lista Framsóknar, bjarnargreiða, að dásama verslunj tíma upp í sveit, til þess eins, að Óendanlegur gleðskapur
tvær af einum og fjórar myndir hans, framtak og skörungsskap á
af Jónasi frá Hriflu að auki. Akureyri!
Fylgja greinar um alla þessa Enn einu sinni endurtekur Jón-
heiðursmenn cftir Jónas, og eyð- hs söguna um miskun Magnúsar
ir hann lengstu máli í að tala í ófriðarbyrjun ,þegar hann hækk-
um sjálfan sig, sem við er að aði ekki vöruverðið. Nú á sú
búast. Mun það í hans augum ráðabreytni að hafa verið sprott-
jiurteisi, við svo mikilsvirta per- Sn af obeit Magnúsar á fjárgróða.
sónu eins og hann er — í augum Skyldi það hafa .verið sama óbeit
vera heima hjá sjer. En alt, sem renna um alt. og alla. Þar er æska
var gert og búið til, átti að bera' sem ekki vill láta sundra sÍer 1
hinn hreina, sterka, frumlega meðlimi alls konar fjelaga —
svip, sem sæmir heilbrigðum, fjör- heldur öllu frekar faðma alt lífið
ugum, göfuglyndum mönnum. sitt í einu. — Á heiðskírri nóttn
gera þeir ungu menn hring kring-
úm liátt hlaðinn viðarköst. Bál
logar upp og kastar eldglæring-
Skóla/'nir og heimilm ve/ða að
vúurkenna hreyfinguna.
Það hafði ekki liðið á löngu um út í myrkrið. Þar er þögn,
hans sjálfs. Rekur hann ætt sína hans á fje, sem knúði hann til áður en skólar og heimili urðu að en síðan ómar voldngur söngur
til Jóns nokkurs í Sýrnesi, sem l>ess að stofna Tóbaksverslun ís- viðurkenna og jafnvel beygja sig ura þessa hátíðisnótt. — Þetta er
undir þessa hreyfingu, sem ekki hátíð æskunnar, sem hefir fundið
var hægt að takmarka að neinu sjálfa sig og framkvæmt drauma
leyti; því hún er eitt tákn nýrra sína með eigin hvötum sínum og
tíma, sem eru að renna yfir mann- ikröftum.
sina.
dó árið 1843, og mun lesendum lands, og misbeita aðstöðu sinni
Tímans þykja mikill fengur í ‘við tóbakseinkasöluna, til þess að
því að vita, að Jónas skuli af jsölsa sambönd undir sjerverslun
honum kominn í báðar ættir.
í þessari lofgrein um sjálfan
sig, segist Jónas vera náskyldnr
nokikrum höfuðskáldum vorum á
síðustu öld, og mun hann ætla ’
að hafa það sjer til rjettlætingar, ]
þegar að því verður fundið fram-:
■vegis, að hann „kríti liðugt“, þar
•komi frant skáldskaparandi ætt-
Samábyrgðin.
Spor í rjetta átt.
markaða ábyrgð með öðrum
fjelögum".
Er ábyrgðin hjer takmörkuð við
hæfilega getu manna, og því mikil
bót frá hinni ótakmörkuð samá-
ibyrgð, sem enn er í samþyktum
íslandsför konungs.
(Tilk. frá sendiherra Dana).
1 næstsíðasta Lögbirtingablaði
arinnar og geti hann ekki að birtist tilkynning frá Sláturfjelagi flestra kaupfjelaga hjer á landi.
gert. Sennilega mun þó hvorki Skagfirðinga, um breyt.ing á sam-
Jónasi Hallgrímssyni eða Jó- þyktum fjelagsins, er gerð var a
hanni Sigurjónssyni hafa þótt. lögmætum fundi 29.—30. apríl s.i.
'heiður að þeirri skáldskapar- Er breytingin viðvíkjandi saro,-
frændsemi.
Framsóknarskútan í hafísnauð.
í greininni um flokksmenn sína
5íkir Jónas Framsólknarflokknum
við skip í hafísnauð, þar sem
bæði skipstjórinn og flestir háset-
ábyrgðarákvæðinu; verður það á-
kvæði framvcgis svohljóðandi:
„Fjelagið ábyrgist auk sinna
eigin viðskifta við S.Í.S. kr.
200 — tvö hundruð krónur —
fyrir livern sinn fjelagsmann,
en það má aldrei ganga í ótak-
Annars fer að verða mál til
komið fyrir samvinnumenn, að
þeir taki samábyrgðarákvæðið til
alvárlegrar athugunar, og láti
ekki lengur synda í þeirri samá
byrgðar hringiðu, sem nú er ríkj
andi.
Konungshjónin lögðu á stað
frá Kaupmannahöfn á herskipinu
„Niels Juel“, kl. 11 f. hád. á
fimtudag. Fjöldi embættismanna
og herforingja fylgdi þeira t.il
s'kips. þar á meðal sendiherra Is-
lands. og ennfremur fjöldi íslend
inga. Var þjettskipað af fólki eft
ir allri „Langalínu“. Ríkiserfing-
inn fylgdi konungshjónunum til
■Helsingör, en hvarf þar aftur.