Ísafold - 22.06.1926, Blaðsíða 3

fSAFOLD
S
Jón Þórarinsson
fræðslumálastjóri.
(Miniiingarorð.)
hinn besti á alt, er hann lagði inn meðlimur
Hann andaðist skynclilega síð-
■astiiðinn laugai'dag' 12 þ. m., milli
íQiðal'tans og náttmála; hafði
•iaiin alls eCilci verið sjúlcur næstu
<laga á undan. Pyri.v niörgum koni
andlátsfregn hans sem þruma úr
teiðu lofti; en þeir, sem honnm
'voru nákuntrugir, vissu, að heilsu
kans var mjög aftur fa.rið, og að
®kamt mundi æfiloka að bíða;
'<3öda varð sú raunin á.
Jón sál. var fæddur á Mel í
Miðfirði 24. fébrúar 1854, og vo.ru
íoreldrar hans I’órarinn prófastur
Ööðvarsson, Þorvaldssonar sálma-
®bálds, og Þójfónn Jónsdóttir,
%stir sjera Halldórs á Hofi í
Vopnafirði.
Veturinn, sem Jon fæddist, var
^atvvsfjörður veittur sje.ra Þór-
Qi’ni föðnr lians; fluttist . Jón
Pangað véstur með foreldrum sín-
bm á fycstíi á.ri. Þar ólst lianu
bpp þangað til 1868; þá fjekk
faðir lians Garða á Álftanesi og
ílvittist þangað.
- Vorið 1877 útskrifaðist hann úr
tatínuskólamvm: voru þeir 12, er
tá vitsk.rifuðust, 'evv nveð andláti
Áóns er rjéttur helnvingur þeirra
fallivvn í valinvv. — Sanva sum-
ivið, sevn hann útskrifaðist úr
bat ínusdí ólá nu nv, sigldi hann til
náskólans v Höfvv. Þa.r tók hann
þróf í heimspeki og’ stundaði gnð-
fræðisnám vvvvv hríð. En — þar
bovn, að hngtvr hans hvveigðist frá
bí námi, og tók hann þá að
gefa sig að skóla- og kenslumál-
lviivvd að.
Jón heitivvn Þórarinsson var tví-
giftur, og öuduðust háða.r komvr
havvs á besta aldri.
Pyrri kovva hans var Lára Pjet-
nrsdóttir, Hafsteins avntvvvanns.—
En svðari kona lvavvs va.r Sigríður
Magnúsdóttir Steplvensevvs úr
Viðey, Eftir havvu Íátivvn lifa 8
börn, 5 dætur og þrír synir.
Við, senv .sátmvv á skólabekkjun-
uvn nveð Jóni heitnum Þó.rarins-
syni, ekki síst þeir af oss, sem
áttuvn vneð honuvn finitvu ára stú-
dentsafmæíi á næstkovnandi vori,
við nvinnumst allir lvins góða
látna skólabvóður vneð vivvarþeli
<og bróðurhug. Hann va.r þá, eins
og hann reyndist' alla æfi, dreng-
ur lvinn hesti, frjáls og glaður v
lvóp lvinna •löðu, brjóstgóður
þeivvv, senv bágt áttu, t.rygglyndur
vimvm og stallbvæðrum. Það var
þegav á þeim döguvu auðsjeð,'að
hann vvvundi verða góður sonur
fósturja.rðar skvnar, gagnlégur
maðvu’, sannur íslendingur.
Nú liggur hálf fylkiugin í
valnunv. Tið, senveftir stöndum,
bvðum næstu bárvv.
Pax vobiscum.
Ganiall belkkjarbróðir.
kaupfjelagi
Heilsuf ar sf r j ettir.
Suðurland.
Einkennleg farsótt í Rvík.
Heilsufar í höfuð.staðnum tóá.
Samáhfrgðin.
460 verkamönnum bjargað úr
hrömmum samábyrgðarinnar.*
Nýr hæstarjettardómnr.
eftirtölvvr nægar. Unvræðu.r v þing-1
tíðindum og blaðag.reinar frá
þeivvv tínvuvn sývva ljóslega hugar-;
þel margra vvvanna í garð þessa
nýstofnaða dkóla, og jafnfravnt
erfiðleikana, vsevw hivvn ungi skóla-
stjór; átti við að stvíða. I
En — alt b.reyttist þetta til
batnaðar með líðandi tívna. Jóni
fór skólastjórn o.g . skóla.haid • —--------
l’.rýðisvel tiv hendi; hefiv sá, er Mevvn nvivvnast þess eflaust, að í
þetta ritar. umsagnir samkenn- nóvember s. 1. skýrði Isafold
ava ltans og lærisveina unv það, að frá alleinkennilegum málaferlum,
Jón. sá.l. hafði nvikla og góða ,y Kaupfjelag Iíeykvíkinga var
skólastjóra hæfileika. að konva á stað. Yerkamann'i eivv-
Þegar. Jón 1 jet af skólastjórn í unv hjer í bænuvn, Ársæli Sig-
Plensborg, va*r skólinn bvvinn að vvrðssyni að nafni, var stefnt til
færa út kvíarnar til milkilla muna þess að greiða 280 krónur og var
og orðinvv bæði vivvsæll og fjöl- sagt að þetta vavri hluti hans í
sóttuv. tekjuhalla. er orðið hafi á rekstri
Hinn 3.0. vvvaí 1908 var Jón skip- kaupfjelagsins á árunum 1922 og-
aður fræðsluvnálastjó.ri savnkvæmt 1924. Ársæll færðist undan að
löguvvv 22. nóv. 1907. Það «var gveiða þetta, þóttist ekki s'kulda
bæði erfitt og vandasamt verk, þessu virðulega fjelagi einn ey>ri
ekki síst í byrjvvn. En Jón rækti og vveitaði að vera meðlimur 1
það með elju og vandvirkni, og kaupfjelaginu. Havvn var nveðlinv-
vavð mikið ágengt; hann va.v lip- ur í ganvla kaupfjelagi verka-
uvinenni og savnvinnuþýður, en vvvanna í Reykjavvk, en K. R. er
l»ó ewginn seifiskati; vvvuvv þa.ð til orðið upp vvv því fjelagi. í
reynast fleirum en honvvm, að savnþyktunv K. V. R. va.r fram
övðugt vevk er, að gera alla tekið, að sá skyldi skoðast far-
ánægða. 1 imv ivv fjelaginu, er ekiki hefði
Að stjc.rnmálum gaf Jón sálugi verslað við það í 2 ár, og var
sig allvnjög uvvv h.ríð; var lvann það þetta ákvæði, senv Ársæll
noikkur ár þingmaður Kjósar- og bygði á neitun svna aðallega.
Gullbringusýslu hveð föðnr svnum;1 Saniábyrgðarákvæði va.r í savn-
en nú á hivvum síðustu árum Ijet þvktum þessa kavvpfjelags, sanvs-
hann stjú.rvvvvválin afskiftalvtil. jkonar ákvæði og er í flestum eða
talið sig vera genginn xir fje-
laginu fyrir það að hann hafi
lvætt viðskiftunv við fjelagið. Nu
dugir ekkert nevna skrifleg úr-
sögn. Þó geta lvinar náðugu kaup- lveita allgott — „í nveðalla.gi‘%
fjelagsstjórui.r í sumum tilfellum segir hjeraðslækni.r. Engin tilfellí
rekið menvv úr fjelaginu. ;af taugaveiki, harnáveilki, skar»-
Hvað gerir kaupfjelagssstjórn- latssótt eða mislingum. Grnnsamt
iu vvvv, þegar lvvvn fær ekkert fje er, segir hjeraðslæknir, uvn eht
f.-á þessuvu 460 verkamönnum til ba.rn, að Jvað hafi tekið vnænn-
þess að gveiða með tekjuhalla sótt. En það seni jeg, eða rjett-
fyrri ára? Þessir tekjuh'allar ara sagr. hjeraðslæknirinn, kalla
skiftu fleiri tugum þvvsunda einkevvnilega farsótt, er þetta: All
króna. Yerður þessu fje, senv ekki vnargt fólks veikist snögglega, fær
fæst hjá verkamönnunum, jafn- allháan hvta,, tak, og merki Wrn
að vvvður á þá sem vissa er fyrir b.rjósthinvnubólgu, liggvvr 2 — 5
að sjeu vneðlimir ? Einhverstaðar daga, batnar svo. Það hefir, 'komvð
verður kaupf jelagsstjórnin að fá fyrir, að þrvr á savvva heivnili hafa.
fjeð. tekið þessa veiki v semv. Hjerað<v
Annars ætti þessi vvválarekstur læknir kallar þetta nvjög syo
Kaupfjel. Rv. að opna augu al- .rjettilega „pleuritis epidemicaP'
mennings enn betuar. fyrir þeirri Þessi faraldur virðist vneð öBa
lvættu sevn getur stafað af sam- hættulaws.
ábyrgðarákvæði Kaupfjelagssam- Taug’aveiikin í Keflavík gevir
þyktanna. Þótt tilviljnn ein hafi ekki vart við sig. Jeg fór þangaS
því ráðið í þessu máli, að eigi 10. þessa mánaðar, til að lvta efi-'
var hægt að lvremma fleiri hundr- ir sóttvö*rnunuvn og lvefi beata
uð fátæka verkamenn hjer í bæn- vonir vvvvv að ekki verði meira úr
uvvv, þá sýnir þessi vvválarekstur þeim fa.raldvi.
greinilega hve langt kaupfjelags- Úr öðruan hjeruðum á Suðnr-
stjc.rniv geta gengiö, þegar kom- landi brva.st frjettir , um gnt.t
ið er í óefni fyri.r fjelagsskap Ivei lsufar.
þeirra.
Annað er það líka, sevn nvenn. Vesturland.
æt-tu að athvvga, einvnitt í savn- Taugaveikin á ísafirði stöðvttð.
bandi við þessi nválaferli. Það er. Hjeraðslæknir svvvvar 13.. þessa
hið gevsamlega ófúllkomna eftir- mánaðar: „Engin taugaveiki í ca.
lit, senv haft er með relkstri kanp- þrjár vikur, tel fara'ld’urinn stöðv-
fjelaganna. Hvernig vná það vera aðavvn, sjviklinga.rnir í afturbata.
að kaupfjelag, sevn eingöngu er Inflúenza víða, en væg.“
sölufjelag, tapar fleiri tugum Taugavelki í Stykkishólmi? —•
þúsunda lrróna á einu einasta ári? Hjeraðslæknirivvn í Styktkishólmi
Evv þar'sem slíkt getur kovnið fyr- er hjer staddur. ^ðstoðarmaður
ir. þá er sývvt að eitthvað er hans, Karl Jónssovv, veiktist fyrk’
öðvvv vísi evv á að vera vig staæf- viku og liggur vvvjög þungt hald-
vækslu kaupfjelaganná. invv, teluv það vera taagaveiki.
Kavvpfjelagssstjórninvvi er trú- Tangaveiki hefir avvnars ekki gert
að fyrir vniklu fje, sevn alvnenn- vart við sig í því hje.raði nndan-
ingur á, og e.r þeð skylda henn- farin misfteri. Hjeraðslæknirnn í
ar að skýra fvá því opinbeviega Ólafsvvk var beðvvn í gær að fava
af lvverju það stafar, að þessir til Stykkishólms og vitja uvn unga
gifurlegu tekjuhallaæ urðu á lækvvinn.
velkstri kaupfjelagsins. Það er j
ekki eingöngu vegvva meðlima' Norðurland.
þessa eivva fjelags, sevvv þessa' Hjeraðslæknir á Akureyri sím-
vevður að krefjast, lieldur éivvnig ar: „Engin vvý taugaveikistilfelli.
vegvva allra kaupfjelagsvueðlima á Heilsufav gott.“
landinu, senv í Samhandinu e.ru. j
Meðlivvvir Kaupf jel. Rv. ættu .. Austurland.
einvvig að heivvvta það nvv þegarý Yæg vnflúenza í Seyðisfirði,
að gagnger slkoðun ve.vði látin Nivðfirði og Reyðarfirði,Hægfara
fravn fava á ölluvn rekstri kavvp- vnislingar í Seyðisfjavða*rhjeraði.
Frá avvdláti Tryggva sál. Gunn- öllunv kaupfjelöguvn landsins. Á
hm; encla uvðvv þau vnál hans arssonar var havvn formaðivr fyr- því ákvæði átti að hrenvnva Ársæl,
éðalæfistarf; og gaf lvann sig Jr Dýraverndunarfjelagi íslands; og eldki aðeins lvann einan, heldur
Qð þeivn með óskiftvun huga. var lvonunv dýraverndunarmálið 460 verkamenn aðra, sem eivvs stóð
Árið 1882 kovn lvann heivn til
ísland's og g-e.rðist franv úr því
íov'stððuvnaðvu’ Flensborgarskól-
úns, sevvi kovnst á fót fyrir höfð-
ingleg fjárfravwlög foreld.ra Jóns
páluga.
; Jón tók við Flenshorgarskól-
amwn upp úv skírnartroginu, að
®egja vnátti; þótti þá möifguvn
Qi’ka tvínvælis, lvvort það barn
hvundi lifa svo lenjgi, að það
^'íftmist úr .reiftim : vnentunarlöng-
hn var þá af slkornum skamti,
skoðun tíðust þá, að bókvitið
■>rði ekki l'átið í askana; allar til-
Kgur til skólans voru litlar, og
fjelagsins. Málarekstu.r kaupfje-
lagssstjórnarinnar gefur fylstu
ástæðu til þess að heimta, að
þetta verði gert.
Landhelgisbrotin.
Enskt blað tekur málstað
fslendinga.
..Arið sevn leið voru mörg ensk,
lands
nvjög lijartfólgið; havvn var svo 4 fy.rir.
gerður, að hann nvátti ald.rev neitt En þetta fór nú vvokkuð á ann
auvnt sjá, hvorki hjá mönnunv nje avv veg en kavlpfjelagsstjórvvin
skepnum. óskaði. Undivvjetturinn sýknaði
Þess vvvá
hann var á sínuvn tíma aðalfor- hæstirjettur 11. þ. nv.
göngumaður þess, að fyvsti tal- 1 þetta sinn hepnaðist það fyr-j . .
, . . ,, ~nn Sterlingspunda sekt. Ættu evgv
svnvnvn var lagðuv Ivje.r a landv, i.r þennan verkamann og vval. oOO ° *
.... , . ,, tt e v , . . .... istjórnvr Englavvds, Þyskalands og
vvvvllv RevkjaVvkur og Hatvvar- aðra, að bjarga sjer undan hromnv!
,,. ,v . _ , ' * Noregs að kovna v veg fyrvr þess-
fjarðar; hafðv hann alla unvsjon unv savvvabvrgðarvvvvvar.En það var . ° „ ,.
„ , .. , , ' .. ... lar ologlegu vevðar? Islevidvngar
og' franvkvæmdvr þess fyri.rtækis hremasta tilvvljun að svona íor. < , .
, , „. , * , j „ , TT..V , , ’ .v- , „ . leiga velferð snva undvr fvskvvevð-
a henclv, jvangað til að landssnn- Hvð skvra akvæðv v ívrri sam-
, .. ,, , ,, , „. „ . , . *. .. vvivmvv, og það á ekki að ræna
vnn tok tvl starta og keyptv hnu pýKtum íjelagsvns bjargðv vnonn-. ’ °
jip 1 *
þessa: lvann var yfir liöfnð fram- vvnmn. Nvv hafa samábyrgðarfor- 1
‘kvævudasamur vnaður, útsjónar-, kólfarnir breytt þessu ákvæði
samur og hygginn, og svniður þannig, að fravnvegis getur eng-
júní 1926.
G. B.
Konungsförin norður.
Þó ekki Defði verið gert ráð
fyrir því upphaflega, ikomu kon-
ungshjóvvin við á Siglufkrði í norð
urleiðinni. Komu þau þangað á
I „The Effvcieney Magazine", fimtud Gekk konungur í land
er eftirfarandi smá-|meg ^ ^ sínu senni Huta
dagsins, og dvaldi i landi nm 2
tínva. Eftir a'ð konungur konv usn
eta uvn Jón sál., að Ársæl algerlega og savvva ger'ði ,10isl*v ^ip to^in a°' borð, lágu skipin kyr á firðinuvn
'•*“ "iðl,ra 5 ‘“®*‘ fs' ]»,. til morgun, a8 þa»
Þa„ fengu samtals 5«W0 hjeldn á -Eyjaf jörS.
Við Hríséy staðnæmdnst þau,
og fór konungúr í land og stóð
þar við vun stnnd.
Kl. 4' eJk. lS.þ.vn., kórnu skipivv
til Akuréyrar, og gelik ikonung-
uv’ strax í land á innri bæjar-
bryggjunvvi. Bauð Jón bæjarstjórv
Sveinsson konungshjónin velkom-
in. En 40—50 lvvítklæddar stúlk-
>