Ísafold - 06.07.1926, Page 1

Ritstjórai.
Jihi Kjartansson.
Vi.liýr Stefánsson.
Sími 500.
ISAFOLD
Árgangnrinn
kostar 5 krónur.
Gjalddagi 1. jálí.
Afgreiðsla og
innheirata
í Austurstræti 8.
Sími 500.
DAGBLAÐ:MORGUNBLAÐIÐ
51. árg. 35. tbl.
ÞHdjudaginn 6. iúli 1926.
ísafoldarprentsmiðja h.f.
Jarðarför forsætisráðherrans
t
Jarðarför Jóus Magnússonar
forsætisráðhersra fór fram 2.þ.m.
og hófst kl. 1 e. li. á heimili
þeirra hjóna á Hverfisgötu. Ilinn
látni hafði óskað þess, að ræöur
yrðu ekkí lialdnar yfir sjer, og
sjera Bjarni dómkirkjuprestur,
sem jarðaði, flutti því aðeins bæn-
ir í heimahúsum og í kirkjunni.
I»ess hafði verið beiðst, að krans-
ar yrðu ekki sendir, en kistan var
fagurlega skreytt nieð lifandi
blómum. I kírkjunni voru þó lagð-
ir allmargir kransar á liistuna,
frá konungi og drotningu, fagur
krans úr lifandi blómum, frá
stjórnarráðinu, frá diinsku stjórn-
inni, frá danska lierskipinu (lejser,
frá enska herskipinu Godedia o.
fl. o. fl.
Við jarðarförina var mjög mik-
ill mannfjöídi, sem vænta mátti.
og beggja megin gatna þeirra,
sem líkfylgdin fór um var fjöldi
fólks. Hvergi sást flaggstöng svo
juna báru kistuna s'krifstofustjór
arnir í ráðuneytunum og ýmsir
aðrir æðstu embættismenn lands-
ins, sVo sem justitiarius í Hæsta-
rjetti, Sveinn Björnsson sendi-
herra, bæjarfógeti og lögreglu-
stjóri, en út úr kirkjunni báru
kistuna ráðhtvrarnir tveir, forset-
ar sameinaðf? Alþingis og neðri
deildar, bankastjórarnij- Sigurður
Eggerz og Eggert Claessen, Klem
ens Jónsson fysrv. ráðherra og
Magnús Pjetursson hæjarlæknir,
sem er náskyldur hinum látna
forsætisráðherra. Fyrir innan
k:rkjugarðshliðið tóku við ki.st-
unni kennarar hins almenna menta
skóla og báru hana að líkliúsinu,
en skamt fyrir norðan það er
; grafreiturinn.
; \’.jer minnumst ekki að hafa
ver-ið við neina jarðarför, er farið
liefir fram með annari eins liluf-
tekningu og virðingarbl-æ. —
Ilvergi voru til muna þrengsli eða
Kista forsætisráðhc
borin inn í kirkjugairðinn.
að ekki væri á flagg í liálfa
stöng. Sýndu Reykvíkingar við
þetta tækifæri á efti.rminnanleg-
an hátt bæði ]>á virðingu og þann
söknuð, sem er, í bænum út af
hhtu skyndilega og sviplega frá-
falli hins vinsæla og mikilsvirta
forsætisráðlieri’a vors, enda hafði
hann starfað svo lengi hje*r í bæn-
um sem landritari, skrifstofu-
stjóri, bæjarfógeti og' forsætis-
ráðherra, að ek'ki er að undiva,
þótt almenn hluttekning kæmi í
Ijós í bænum, því það mun ein-
róina álit, að enginn var vinsælli
og virtar'. en Itann, þegar á alt
er litið.
Flotamálaráðuneytið danska og
enslta stj'k’nin sýndu á virðuleg-
an hátt liluttekningu slna með því
að fela yfirmönnum á herskipum
þeim, sem hjei' lágu, að vera við
jarðarförina og umboðsmenn er-
lendra ríkja, með danska sendi-
hersran og aðalræðismann Norð-
manna í broddi fylkingar, voru
og viðstaddir fvrir hönd hlutað-
eigandi ríkja.
Út úr bústað hins látna bártt
kistuna ýmsir húsvini.r. Inn í kirk
troðningur og var þó fjöldi fólks
við. eins og nær.ri má geta. Það
var auðsætt, að það voru þegj-
andi samtök allra, sem við voru,
að sýna hinum látna merkismanni
merki dýpstu virðingar og feg-
urstu hluttekningar. Mun það
flest.:’a mál, að útförin hafi farið
svo fram, sem best hæfði for-
sætisráðherranum. Það var ein-
i kenni lians í lifanda lífi að vera
! en ekki sýnast. Eins var •um út-
förina. Öll tilhögun hennar va«c
af Itálfu aðstandenda látlaus og
einföld eftir ósk hins framliðna
sjálfs, og þeir. sem við voru stacld
lir fundu auðsjáanlega, að með ró
og kyrð, látleysi og' alvöru bar að
fylgja til hinstu hvíldajr hinum
látna forvígismanni íslands.
| Þess er óþarft að geta, að fjöldi
t fólks komst ekki inn í kirkjuna
og leit svo út þegar út var komið
úr henni, að eigi mundu færri
hafa verið fyritr utan en innh
Þegar dómkirkjuprestur hafði
kastað á rekunum, skaut danslca
; herskipið, sem lijer lá, 22 skot-
ttm í heiðursskyni.
Kristján Jónsson
dómstjóri hæstar, ettar.
Oft höfum við Islendingar ver- er 'hann varð ráðherra, og síðan
ið mintir á það átakanlega, hve frá 1912, er hann ljet af cráð-
skamT er milli liís og dauða, eu herrastörfum, og til þess er yfir-
sjaldan átakanlegar en nú, er þrír dómurinn var lagður niður í áffs-
þjóðkunnir menn, og tveir þeirra lok 1919. 1. des. 1919 var hann
æðstu menn landsins, hafa dáið skipaður dómstjóri í hæstarjetti
sviplega á rúmuin hálfum mánuði’ og gegndi hann því embætti síðan.
Kristján Jónsson, dómstjóri Dómarastörfin voru aðalstötvf
liæstarjettar, andaðist snöggleg’a á Kristjáns Jónssonar. Sat hann í
lieimili sínu hjer í bænum, að dómarastöðu alls í 47 ár, þar af
kvöldi 2. þessa mánaðar. Hafði 39 ár í a'ðri dómum. Er það
hanu ve.rið hress og heilbrigður óvenjulega langar starfstími í
■um daginn. Fráfall hans var því þeirri stöðu. En auk þess gegndi
sviplegt og óvænt. Að vísu var hann fjöldamörgum öðrum trún-
liann orðinn aldraður maður, en aðarstörfum. Hann var þannig
hann har aldurinn svo óvenjulega settur amtmaður sunnan og vest-
vel, var svo óvenjulega ern og an frá 1. okt. 1891 til 30. júní
Iwaustur. að allir, sem hann þektu 1894, milli þess að Eggert Th.
væntu þess að hann ætti langt
skeið enn eftir ólifað. J
Með láti Kristjáns Jónssonar
er lokið löngum og merkilegum
starfsferli. Enginn íslensiknr mað-
ur núlifandi hefir gegnt jafn-
mörgum og 'miklum t.rúijaðar-;
störfum og hann, nje jafnlengi. j
Kristján Jónsson var fæddur
4. mars 1852, að Gautlöndum við ^
Mývatn. Foreldrar hans voru Jón
alþingismaður Sigurðsson og kona !
hans Solveig Jónsdóttir. Stóðu að
honum sterkar og kröftugar ættir'
á báðar hendur. Jón faðir hans
var þjóðkunnu.r máður, einn1
skörulegasti og svipmesti bóndinn
sem á Alþingi hefir setið. Yar
jha-nn kominn af góðum bænda-
ættum um Mývatnssveit og Bárð-
ardal. Solveig móðir Kristjáns1
var dóttir sjera Jóns Þcwsteins-
; sonar • í Reykjahlíð, forföður
Reykjahlíðarættarinnar, sem er,
jorðin mjög fjölmenn. Atti sjera
Jón um 100 afkomendur er hann
ljest, 1862, 81 árs gamall. Hafa'
þeir ættmenn margir verið fjör-1
1 menn milklir og atgerfismenn.
Kffistján Jónsson kom í latínu-
KDstján Jónsson, dómstjórí.
Jónassen dó og Júlíus Havsteen
tók við; Endurskoðandi lands-
reikninganna var hann kosinn af
efri deild 1889, 1891 og 1893.
Gæslustjóri við Landsbankanu
var hann frá 1898 til 1909 og aft-
ur var hann íkosinn til þess starfs
1911, en sagði því af sjer skömmu
síðar, er hann varð ráðherra.
Bankastjóri í íslandsbanka var
skólann 1865 og- útskrifaðist það- hann 1912 td 1914. Af bæjarmál-
an 1870, aðeins 18 ára gamall, efnum Reykjavíkur hafði hann
með hárri I. einkunn og var hann um eitt skeið allmikil afskifti.
efstur sambekkinga sinna. Síðaii Sat hann í niðurjöfnunarnefnd
sigldi hann til Kaupmannahafnar (frá 1896 til 1902 og var formaður
háskóla og lauk þar embættit- : liennar. 1 bæja.rstjórn sat hann
prófi í lögfiæði 1. júní lS75, einn-jfrá 1903 til 1910 og liafði stjórn
ig með g’óðri I. einkunn. Að, fátækramálefna hæjarins á liendi
l'ffófinu loknu hvarf hann aftur | árin 1905—1908 til þess er sjer-
heim og' varð árið eftir starfs- stakur borgarstjc.ri Ikom. Kenn-
maður á skrifstofu landfógeta. 16. í ari var hann í kirkjurjetti við
ágúst 1878 var honum veitt Gull-1 prestaskólann 1889—1908, mörg
jbringu- og Kjósarsýsla. Gegndi ár í stjórna.rnefnd Landsbóka-
’hann því embætti í 8 ár, þar til safnsins og forseti Reykjavíkur-
hann, 28. jiilí 1886, va*r skipað-
'ur 2. meðdóijiai’i og dómsmála-
-o-o-o-
deildar Bókmentafjelagsins frá
1904 til 1909. Kjöri Bókmenta-
ffitari í vfirdóminnm. 16. april j fjelagið hann heiðursfjelag’a sinn
1889 varð liann 1. meðdómari í árið 1910. Skipaður var hann í
vfirdóminum og dómstjóri var'ð [milliþinganefnd í Ikiffkjumálum 22.
hann 30. ma.rs 1908, er Lárusjapríl 1904, en sagði sig úr nefnd-
Sveinbjörnsson ljet af embætti. inni árið eftir, áður en hún hafði
Var hann dómstjóri, fyrst til 1911, lokið störfum.
í stjórnmálum landsins tók
Kristján Jónsson drjúgan þátt
nrn nokkuð langt skeið. í æsku
mun hann, eins og flestir ungir
menn á þeim tímum, hafa hænst
að Jóni Sigurðssyni og var hann
með honum í ritnefnd Andvara,
síðasta Hafnarár sitt, 1875. Frá
1893 til 1903 sat hann á þingi
sem konungkjörinn þingmaður.
Fjdgdi hann þeirri stefnu í stjórn
arskrármálinu er kend var við dr.
Valtý Guðmnndsson, og var einn
af stofnendum Framsóiknarflokks-
ins„ er þá var nefndur. 1908 var
hann í flokki frumvarpsandstæð-
inga og var þá kosinn á þing
fvffir Borgarfjarðarsýslu. Endur-
■kosinn var hann 1911 og sat á
þingi til 1913. Eftir það bauð
hann sig ekki fram til þings
og hafði síðan lítil eða engin af-
skifti af stjórnmálum. Eins og
kunnugt er, riðlaðist Sjálfstæðis-
flokkurinn á Alþingi mjög 1911,
af ástæðum sem óþarfi er að
rifja upp. Var Kristján Jónsson
einn þeirra manna er úr flokkn-
nm fóru og þegar Björn Jónsson
fór frá völdum v veffð haun ráð-
herra 14. mars 1911. í þeirri
stöðu var hann þó aðeins rúmt
ár, til 24. júlí 1912. Höfðu þá
Heimastjórnpffmenn fengið nægan
meirihl'Uta, við kosningarnar 1911.
til að skipa ráðherra úr skium
flokki. Jafnan þótti mikið kveða
að Kristjáríi á þingi og forseti
efiH deilda,r var liann á þinginu
1909.
Kristján kvæntist 22. okt. 1880,
Önnu, dóttur Þórarins prófasts
Böðvarssonar í Görðum, hinni
ágætustu konu. Hjónaband þeirra
va.v mjög farsælt. Börn þeirra
hjóna eru, Þórunn, gift fugla-
fræðingnum mag. Hörring í Kaup
manna'höfn, Böðvar, kennari við
mentaskólann og síðar fram-
kvæmdastjóri h.f. ’Kol og Salt,
d. 29. júní 1920. Jón, prófessor
við Háskólann d. 9. nóv. 1918,
Þórarinn, hafnarstjóri í Reykja-
vík, Solveig, gift Sigurði Eggerz
hankastjóra, * Halldór, læknir í
Kaupmannahöfn, Elísabet, gift
Jóni lækni Foss og Ása, gift
Kronika skipstjóra.
Kristján Jónsson var óvenju-
lega vel gefinn maður, bæði and-
lega og líkamlega. Hann var ágæt
lega gáfaður maður, A’el að sjer
og víðlesinn. Munu fáir hjer hafa
fylgst jafnvel'með því, sem gerð-
ist með öðffum þjóðum. Lagamað-
ur var hann góður. Hann var
föngulegur maður og fyrirmann-
legur og slköruglegur 1 framgöngu.
Bar hann aldurinn vel, var teia-
heinn og kvikur í spoffi eins og
ungur maður, alt til þess síðasta,
' enda var hann víst óvenjulega
heilsugóður maður alla æfi. Hann
I var gæfumaður, átti ágæta konu
og mannvænleg og efnileg börn,
og naut almennra vinsælda og
virðingat’. Þó skvgði á fyrir hon-
(um síðustu árin, er hann misti
syni sína tvo, hina mannvænleg-
instu menn, og konu sína, er dó

á