Ísafold - 20.07.1926, Blaðsíða 2

ÍSAFOLD
ars sjálfs, liggur það í augum
UPPÍ» a$ lífsskoðun hans er í hinu
fylsta sawæm i við lífsreynslu
hans og starf. Hver var hans
stoð er hann fór utan að leita
sjer „fjár og frama“ eins og sagt
er um forfeður vora ? Hanu átti
hvorki athvarf neitt, nje afl
þeirra hluta sem gera skal, þar
sem eru fjármunic. Hann átti það
Islensk menning vestanhafs.
Fyrirlestui' ungfrú Thorstfnu Jackson.
Hið merka og fróðlega erindi, um.
e>v ungfrú Thorstína Jaekson
flutti hjer 13. þcssa mánaðar
fyrir miklum fjölda höfuðstaðar-
búa, var sjerstakt og mjög eft-
eitt, óbilandi framtak, framsó*kn- .irtelktarvert fy.rir þá landa vora,
a«rlöngun og starfsþrá. Þaðan er bæði eystra og vestra, sem trúa
hans velgengni runnin. Og af
þeim irótum telnr hann sem fleiri
að hollastur iífsþróttur þjóðar-
innar dafni.
iiann erindreki hins mikla Lino-
type-fjelags, er landi vor Oddur
Sigurðsson staa*faði fyrir áðnr,
urkend og þökkuð af öllum, sem'fyrst ; Lundúnum og síðan í
á vöxt og framþróun íslenskrar
þjóða»r. Skal hjer minst nokkurra
meginatriða, svo sem rúm leyfir.
Pyrirlesari gaf glögga mynd,
Síðan Garðar fltíttist hingað stórskorna, en með fáum dráttum,
heini hefir hann gengt mörgum af hetjudauða og þrautum þekra
tirúnaðarstörfum, var t. d. einn frumbýliriga, ér leiddir voru út í j Annar merkisklerkur var og til-
af fyrstu stjórnendum Eimskipa- óbygðir, harðneskju og sliort hinna nefndur, sjera Kristinn K. Olafs- J þ<j g,tt ag vjer gopgum menning
fjelagsins, og fyrsti formáður kanadísku víðáttuauðna, frá son, sem nú er forseti kw.'kjufje
ag-sins vestra.
þjóðarhætti, svo sem Pe.rcy Grain-
ger víðkunnur slaghörpuleikari,!
R. W. Sanders, R. W. Orcutt, ______
Augusta Stetson rifchöfundur, ^ ^
Kitty Cheatliam söngkona o. s. c<„ . . , , ’ .
Einna mestan hlut var ta)ið; frv. Einn af þessum, M»r. Orcutt, hefi‘m ’reg” ra j0gbcrgIí
að sjera Jón Bjarnason hai'i átt'var sjálfur við sýningunna og
Norðmenn heiðra
Thomas Johnson.
Hákon Noregskonungur
í varðveislu tangunnar frá f}*SM 'dundi lófatalk viS, þegar myncí Yi"’ "•"'J'JST (tíT'
þar sem l,,n„ v.r frnmkvöSul I ] hans ko„, Iram, Han„ er einlæ^ “"""Ji 01*ÍS
a nna
þess, að stofnað var vesturíslenskt Ur íslandsvinur og fylgist ágæt- ,.
lega með öllu sem fer hjer firam
kirkjufjelag. Var ekki vikið að
neinu um t»rúarbragðadeilur landa
vorra í sambandi við kennimensku
sjera Jóns, enda var alkunna
að slkólastarfsemi hans var við-
fjekk hann fyrir að koma
fram á hátíð Norðmanna í Minne
á svæðum almennra mála.
Er
apolis í fyrra, en sú hátíð var
haldin
i miuningu um 100 ára
veru Norðmanna í Ameríku. Kom
dohnson þar fram fyrir hönd
eanadisku stjórnarinnar.
máttugur þáttur í móðurmáls-
menning íslendinga fy,rir vestan
New-York.
Ungfrú Jaekson lauk fyrirlestri
sínum með nokkunri upphvatning,
Verslunarráðsins. Það starf hef- fyrstu er boðslkapur mannflutn-
i»r hann lengst af haft með hönd- inga hjeðan af landi hreif ein-
um, síðan Verslunarráðið var staka menn og fjölskyldur til þess
stofnað. í því starfi hefir best að taka sjer nýja, ókunna bústaði
komið fram víðsýni Ga.rðars al- títídir nafni feðralandsins. Mikill
ment og í verslunarmálum eink- fjöldi beið dauða af drepsótt og stórauðuga verlkfræðing í Chicago,
. Danska stjórnin
vora og mál, betur kunnugt! leggur blómsveig 4 leiði Jóns
meðal enslkumælandi þjóða, fyrst, j Magnússonar.
Af öðrum helstu mönnum, sem • og fremst, með því að tungna- j ------
sýndar voru myndir af og minst. tengdir eru þar ríkár og þa»r| Fyrra sunnudag Jagði Stau-
var í fyrirlest.rinum. má t.elja mundi málsgöfgun og efling orðs ning, forsætisráðherra Dana, fyr-
Hjört Þórðarson, hinn nafnkunna,
anlega, og áhugi hans í því, að harðrjetti í byrjun hins nýja ea--
verða þjóð sinni að verulegu og lenda búskapar. En seiglan og
varanlegu gagni.
manntápið íslenska sigraði, þrátt
fyrir alt og fórn firumbýlinganna
í nýja
einslkis.
sem mun vera einna auðugastuc
allra núlifandi íslendinga. Hann
Byrd komst á pólinn.
Honum er fagnað ág'æta vel í
Washing-ton.
Hinn 23. júní ' kom Byrd til
Washington ásamt Bennett föru-
naut sínum í pólleiðangrinum. —
Var þeim tekið þa*r með Ikostum
og kynjum og mikill fjöldi stór-
menna kom til að heilsa þeim.
Coolidge forseti var þar og af-
henti Byrd sjálfur gullmedalíu
frá landfiræðifjelaginu ameríska.
Foffmaður landfræðifjelagsins
lýsti yfir því, að stjórn fjelags-
ins hefði athugað nákvæmlega
allar mælingar og plögg Byrds
frá norðurförinni, og væri eng-
inn efi á því, að Byrd hefði kom-
ist á pólinn hinn 10. maí, fyrstur
allra manna.
Thorstína Jackson.
Landinn tók hin óþektu verk-
og hugsana leiða af nárái íslenk-.'ir hönd dönsku stjórnarinnar,
unnar eins og hún hefir varð-, blóitísveig á leiði Jóns Magnús-
veitst. Er þessi hugsjón lífvæn' sonar forsætisráðherra. Viðstadd-
og giftusamleg fy»rir oss, fámexm- ir voru hinir íslensku og dönsku
er uppgötvunarmaður mikill og ig llieð voldugasta og víðnæmasta | meðlimir embættismannafjelags
er víðspurður fyrir bókasafn sitt, jfungumál jarðarinnar. Það er og Norðurlanda. sendiherra Dana
lijer, og sfcjórnarfulltrúi -Jón
íslandinu varð ekki til sem ætlað e.r eitt hið mesta og Vel kunnugt mörgum vinum þess-
dýrmætasta einkasafn í hylkjun-jarar hámentuðu íslensku hefðar- Krabbe.
um. Þá var nefndur Yilhjálmmr konu, sem er gestur vo»r nú, að
Stefánsson, hinn heimsfrægi land- tíún hefir þegar fyrir nokkru í-
könnuður og rithöfundur, sem'hugað 0g rffitt megai kunningja
flestir munu hafa hejr»rt getið um, Vestra, á hvern hátt menning ís-
og sagt er að boðist hafi til ]enska föðu.rlandsins gæti notið
þess að. gera rannsóknarför t:l gogs af þessnm samstæðu andlegu
Grænlands fyrir íslendinga. Næst- j hagsmunum. í fyrirlestrinum var
an má nefna Emile Walters mesfc- Lkki farið frekar út j þetta Bn
an og firægastan málara, sem þjóð j rjett er að geta þesS; að hllgs. j
Knud Rasmussen
fer til Grænlands.
vor á. Voru sýndar litmyndir afjunin um yfirg.ripsmeiri hluttöku
nokkrum ágætustu málverkum j framkvæmdum um stofnun nor- Knltd
hans og Ikoin einna mest til þeirr-
ar sýnmgar, með því að firábær-
lega vel hafði tekist að ná litum,
dýpi og dráttum þessara ein-
(Ur tilk. frá sendih. Dana.)
Á miðvikudaginn kemu»r, fer
Rasmussen nwðurfari
kennilegu listaverka. Þá var
til
rænunáms, er fullnægi kröfum! vesttír.strandar Grænlands. — f
alls norrænunemandi heims — Holsteinsborg slæst hann í för
hefir þega»r verið rædd vestra vig með amerískum vísindamönnum,
ýmsa merka vini íslenskrar fram- sein a‘Ua fa*’-a til Etah, og er
nefndur Gunnlaugur Gunnlaugs-
tíðar, fyrir alíslenska þjóð.
Fyrirlestiw'inn var a.llur ágæt,-
foringi þeirrar farar Mr. Georg
Palmer.
j
son, nafnkendur vjelfræðingu»r og iega fluttur og á hreinu, galla-1 Putnam leiðangurinn fer eigi
hugvitsmaður. Þá kom mynd afjiausu íslensku máli. Er slíkt lif-jlengra en til Thule og er búist
háyfirdómara einum í Dakota, 'andi vitnisburður um það, að hug-
I nyrðri, Sveinbirni Johnson, sein j sjóuir ungfrú Jackson um fram-
efni tökum og steig þrep af þrepi mun njóta eins hins. ótvíræðasta! tjð íslensllöra einkenna o" máls,
frá örbirgð til efna, frá vankunu-jálits og o»rðstírs meðal íslenskra J byggist á heilbrigðum og transt-
áttu máls og hátta til slíkrar höfðingja í Vesturheimi. Einnig
um grundvelli. Hún hefir og sjálf
af eigin hvöt* og rammleik tekist
fyrir hendur eitt hið allra me»rk-
°"|asta starf í þarfir þjóðerni.s vors,
þa»r sem er hin „nýja Landnáma“
— saga landnema vorra vestra.
Þetta mikilvæga verk er arfur,
við að leiðangursinenn komi til
Neiv York aftur í októbermám-
uði.
menningarstöðu * meðal annara var getið Guðmundar Grímsson-
íkveikja. Á sunnudaginn kom þa»rlendra þegna, að nafn íslend-lar, lögmanns, er álfufrægð fjekk
maður að nafni Knut Jensen, inga heyrðist yfir æ víðari svæði,'af svolkölluðu „Tabertmáli“
Smiðjustíg 4, niður á lögreglu- meðal þeirra er mest voru metn-jvar hann þar sókna»ri um rjett
stöð og skýrði þar frá því, að ir af intífluttum þjóðum. Þeir eins umkomusnauðs unglings, er
hann hafi kveiikt í húsintí, sem höfðu flutt með sjer firá gamla misþyrmt hafði verið til bana.
hann býr í. Var þá símað niðar landinu gestrisni, hjálpsemi og Ennfremur var getið um Þorvald sem hun heflr tekið við eftiír foðl
á slökkvistöð og vörðurinn beðinn dugnað. Og laun þessara dygða Þorvaldsson háskólap*rófessor í ur sinu> einlægan 0f, óþreytandi
að grenslast eftir hvort nokkúð var virðing þeirra sem þeir kynt- efnafræði í Saskatchewan í Can- eijumann af þeim gðða gamja
mundi hæft í þessu. f sama bili ust. |ada. Þá kom mynd af Steingrími skðia> sem mestu hefir valdið um
hringir brunaboðinn og er tilkynt Höfuðaðsetur Islendinga voru,Hall söngfræðing, ásamt konu sæm(f og frægð íslands frá fornu.
að eldur sje uppi í húsinu á 1875 Nýja ísland og Minnesota- hans Sigríði, söngkonunni vestur- B;isjeð munu nll orðin «læini s]íks
Smiðjustíg 5. Stóð því alt heima. b.ygðin, og þrem árum eftir það. íslensku. , Solveig Grímsdóttir, þo]s og dugnaðar sem þessi ís- öllum
Þegar slökkviliðið kom á vett- var allmikil bygð orðin af lönd- kvenlatknir, var þá nefnd ásamt'
vang var talsverður eldur í eldhús- um í Dakota. Fyrirlesari lýsti með JGrunni Líndal, kvenlög-
inu, sikúr og herbergi innar af sJkilmerkilega lifnaðarháttum ís- manni og Láru Guðmundsdóttur,
eldhúsinu. Tókst fljótt að slökkva lendinga á hinum fyrstu árurn. Salversen, rithöfundi. Einn í röð-
og urðu skemdir eigi miklar og „Frumbýlingsó»rin voru erfið, en inni var og Vilhelm Pálsson, er
engar í tveim herbergjum og eigi það sem gerði þau ánægjurík var átti mikinn þátt í fjelagslífi og
heldur uppi á lof'tinu. Kona og samúðin manna á meðal, og það
böx'n Jensens voru á Þingvöllum að allir voru að stefna að sama
ÍBÚÐARHÚS BRENNUR.
þegar þetta skeði. takmarki, efnalegu sjálfstæði og
varðveislu íslenskrar menning-
Nýtt fslands-skip, er sagt, að ar.“
Sameinaða gufuskipafjelagið hafi Jafnhliða fyrirlestrinum voru
í smíðum, sem ætlað er til Is- sýndar marga»r fróðlegar myncl-
landsferða; mikið mótorskip. iir af vinnubrögðum og daglegu
llífi meðal Vestur-íslendinga. —
Steingrímur Arason, kennari, er i Ennfremur mátti sjá
tekin í Antwerp. — Meðal ann-
ara mynda, er fylgdu fyrirlestr-
inum, var Gamalmennahælið
Betel, Gimli, ásamt mynd af hin-
um öldruðu íbúum, einnig skóli
Jóns Bjarnasona»r, myndastyttur
mynclir af Leif Eiríkssyni, Þorfinni Karls-
um þessar mundir á ferðalagi í ýmsra helstu manna þar vesfira j efni, Jóni Sigurðssyni. Loks voru
lenska Ikona hefi»r sýnt með svo
stórvægilegu og yfirgripsmiklu
verki. En enginn efi getur held-
ur verið á því, að hún mun vinna
sjer þakklátssemi mikla meðal
vor íslendinga í gamla landinu.
samheldni Vestur-íslendinga. Þú Ve»rkið kvað nxx vera undir fulln-
var og sýnd mynd af íslenskum j aöarprentun og er það myndar-
sigurvegu»rum í „Hocky 1920 jeg samvinnuhönd, er þessi vest-
uríslenska Ikona hefir rjett oss
vestanverðum Bandaríkjunum —
Hann hefir sent ísafold ferða-
pistil frá Denver, höfuðborginni
í Coloradoí'íkinu.
-------<m>
er skarað hafa sjerstaklega frarn ennfremur Ikyntir oss íslending-
úr í fjelagskap landa í nýlendun-'um með ljósmyndum, nokkrúr
um. Má nefna þar á meðal Þorlák vinir íslands, ameríkanskir, sem
.Jónsson frá Stó»rutjÖrnum, ásamt alkunnir eru fyrir aðdáun og
'ikonu hans, börnum og barnabörn- trygð við íslenska sögu, land og
yfir hafið. Hún á af öllum ís-
lendingum þakki.r og heiður skil-
inn.
E. B.
Eigandi missir því nær
aleigu sína.
Sveinn Björnsson lögmaður og
fjölskylda lians tekur sjer far
með Gullfossi næst til Hafnar.
Þriðjudaginn 13. þessa mánað-
ar kom upp eldur í íbúðarhúsi
Jótís Jónssonar, Litla-Bá»rugerði
á Miðnesi og brann það til kaldra
ltola á 2y2 Iklukkustund, ásamt
innanstokksmunum, rúm-
fatnaði, íverufatuaði heimilisfólks-
ins, niatvælum, bxisáhöldum o. fl.
nema aðeins tveim sængum, og
einum kodda, sem varð bjargað.
Hús og alt sem það hafði að
geyma var óvátrygt.
Hjónin, sonur þeirra heilsuveill
og vandalaust barn, standa eftir
húsvilt, fáklædd og bjargarlaus.
Eignatjónið nemur þúsundurn
króna.
Enginn getu'r sagt um upptök
eklsins, heimilisfólkið var í f.jar-
veru frá heimilinu er eldurinn
gaus upp síðla dags, en hann
hafði verið dvínaður í eldavjel
Iklukkan 10 fyrir hádegi, en alt
stóð í björtu báli, eftir örstuttan
tírna að sást til eldsins og fólk
kom að, en engir möguleikar
voru til bja*rgar.

J