Ísafold - 01.09.1926, Blaðsíða 2

2
ÍSAFOLD
ÓÞRIFALECrUR BÆR.
Ekki verður því neitað,
Siglufjörður (gömul mynd).
Siglufjarðar koma, við iwyggju. asta búskaparháttar, sem til mun
Og svo stór bær er nú Siglufjörð- vera á laudi hjer. Sagt er, að
ur orðinn, og svo mikla framtíð megnið af uppfyllingunni sje
á hann væntanlega fyrir höndurn, mykja, og er því auðskilið, að
að hann ætti að vera búinn að þurft hefir að byggja bryggjuna
koma sjer upp fyffir löngu vand- til þess að ltoma áburðinum í sjó-
aðri, fullkomlega stórri bryggju, inn, úr því ekki var lengur þöi-f
bær, sem dregur til sín alt, sev.i á efni til uppfyllingar! Á túnín
hann lifir af, irr' greipum Ægis. mátti hann auðsjáanlega ekki fara.
En ekki er þetta neinn þrifavott-
ur. Og ekki mundi- þeim, sem
leggja í mikinn kostnað til þess
, að bvggja áburðarþrær, þykja
jwifalegur bær^ er Siglufjorður þefta búmannsvit>
okki. Veldur því ef til vill livort
tveggja illt tejarsteSÍ og at-1 GÖTUGERÐ
vmnureksturmn. Sildarlysx og-
síldargrútur og síldarhreistur er hefir farið mikið í vöxt á Siglu-
vitanlega ekki vel til þess fallið fbvði, og er það auðsæ framför og
að auka fegtarð og þrifnað bæjar veitti ekki af. Því ekki eru mörg
hvort sem er á Siglufirði eða ár síðan, að aðeins var ein gata
annarstaðar. til í sjálfum bænum. — Eru nú
En hinu verður trauðla neitað, komnar rnargar götur nafngefnar
að undarlega lítið virðist gert til °% númeruð hus.
þess að auka þrifnaðinn. Sömu Bn allar eru þessaa- götur ægx-
grúta.r og fúatjarnirnar eru þar yfirferðar í rigningu, ofanx-
o<r voru fyrir 10—15 árum. Því burður « slæmur. Það er ef til
er þetta ekki fylt upp? spyrja vill of mikið að segja, að forin
menn, og með því skapaður sæmi- stígi manni til höfuðsins, en o-
legur grunnur undir hús. Nú neitanlega n®r hún nokkuð hát't.
verða íbúærnir að bvggja hús sín Og leirtjarnir standa meðfram
á staurum úti í fenum og for- hverri götu, meiri og minm, og
öðum, og leggja sumstaðar noklc- sameinast grútarleðjunni í inni-
ur borð af götunni til þess að legustu einingu. Er varla hægt að
komast nokkurnveginn þurrum huSsa sJer dapurlegsri og óyndxs-
fótum inn í híbýli sín. Ógangandi legri bæ en Siglufjörð, þegar
er kringum húsin sumstaðar. — fossað hefir ]ellS'j ur loftl- S.ialf‘
Nænri má geta, hvernig þessi «agt snúa Siglfirðingar sjer nú
grundvöllur fer með húsin. ,að Því af kaPP>- að gera Þessar
VH sumar brygsjur liggja full- ««». b'** úr
ir bátar af grútmöSkuSum fiat- st'ett,r ',l,rf“ ”S koraa b,r v,Sa'
úrgangi. Er fiskúrgangu»rinn að
vísu orðinn lítt sýnilegur, því alt
er oi’ðið að möðkum. Og vegna
þess að oft rignir á Siglufirði,
en það er dýrðarveðtótta fyrir
Það er nóg rúm fyrir þær.
D AN SLEIK ARNIR OG
VÍNSALAN.
Einu versti friðarspillir í 'bæn-
maðkana, þá eru þessir bátar ein um VofU dansleikirnir, sem stofix-
iðandi kös. að var til yfir síldartímann. Þar
Einhver rnxmdi nú ætla, að ruddist að margur misjafn sauð-
Siglfirðingar ætluðu þetta til | Ur, og þar var oftast heldur mik-
áburðar á tún sín. En þegar ofur^jg um mjöðinn. Venjulegast end-
lítil -sjón, efst og yst upp í bót- uðu þessi „skröll“ með skelfingu,
inni, ve.rður fyrir þeim, sem þar barsmíðum, fyllkíi og innsetningu
ganga, þá fer sú ályktun strax nokkurra manna í tugthúsið. —
xit um þúfur, að Siglfirðingar Þetta skeði kvöld eftir kvöld.
leggi mikla ást á áburðinn, sexn
Og þetta setti á alla lund hinn
til felst hjá þeim, eða að þeir,Versta svip á bæinn og setti hanxi
hafi sig mjög í frammi til að afla skör lægra í áliti nxanna en ann-
hans. Er þessu svo háttað, að í krik ai-s hefði verið.
aniim efst hafa þek fvlt upp dá- Nxi hefir bæjarstjórnin hafist
lítið fram á sandinn, steypt þar handa og stígið stórt spor í átt-
xxpp bakka og lagt þa*v götu með- jUa til þess að setja skoíður við
fram sjónum í fallegum boga. En þessum ófögnuði. Hún hefir í
fram af þessari götu hefir verið raun og veru bannað þessa dans-
gerður nokkurra metra bryggju-
stúfur. Og til hvers? Til þess að
geta ekið mykjunni úr fjósi eða
fjósum — í sjóinn. — Nú hefir
myndast framan við bryggjuna ail-
álitlegur áburðarhaugur, því
þarna er jafnan ládautt, svo
mykjan situr þar sem hún er
komin sem vottur þess me»rkileg-
leiki, þar sem hver mátti koma,
sem gat troðið sjer inn og ef til
vill þótti því meiri aufúsugestur,
sem hann var örari af víni. En
þó eru dansleikk leyfðir með því
skilyrði, að bæjarfógeti eða full-
trúi hans sjái nöfn þeirra, sern
dansa vilja. Sje þar einhver, sem
hefir miður gott orð á sjer, er
honum kastað. Síðan e.r þess
stranglega gætt, að ekki fari aðr-
ir inn en þeir ,sem leyfi hafa.
Þetta hefir haft hin bestu áhrif.
Siglfirðingar hafa losnað að mestu
leyti við þann skugga, sem dans-
leikirnir hjer áður vo.ru á bæjar-
lífinu, og þetta hefir reynst hæfi-
legur hemill á uppivöðsluseggina,
til þess að halda þeim frá böll-
unum.
Þá hafa og Siglfirðingar komxð
því til leiðar, að elcki er nú selt
þar vín úxr áfengisversluninni á
laugardögum. En á laugardags-
kvöld og sunnudagsnætur var
drykkjuskapur verstur. Þetta hef-
ir einnig gefist vel. Nú hefir ver-
ið, það sem af er sum*ri að minsta
kosti, sæmilega friðsamlegt á göt-
xim ba*jarins.
Það er fjölmennur fíokkur
manna á Siglufirði, sem er ráðinn
í því að berjast til þrautar gegn
áfengisnautninni þar. Þei»r, se.m
láta sig það miklu skifta, ættu .ð
vera þessum mönnum þakklátir.
Því það er ekkert, sem drepur
eins hróður bæjarins eins og
drykkjuskaparsögurna»r, sem það-
an berast, og það er víst, að ekk-
ert átumein er verra í bæja»rlífinu
en ofnautn vínsins.
Nú hafa íbúarnir sýnt, að þeir
vilja unna bæ sínum bet»ra hlut-
skiftis en |xess, að hann vefði
drykkjuskaparbæli og spillingar-
ver, mitt í hinu fagra og gróður-
sæla Norðuidandi. Vitanlega verð-
ur aldrei stýírt fyrir <">11 sker í
þessum efnum. En flokkur manna
hefir nú tekið sjer varðstöðu þar
sem helst virðist þörf fyrir. Og
það er góðs viti.
LOKAORÐ.
Vitanlega mætti margt um
Siglufjcírð skrifa, og ýmislegt
merkilegt fyrir þjóðlíf v,ort og
nxenningarfar. — En því verður
slept hjer — af ýmsum ástæðum.
En aðeins þessi lokaoi'ð:
Það er mikið um það rætt, uð
stífla þurfi fólksst»rauminn úr
sveitunum til bæjanna og- fiskiver-
anna, fá ungum og upprennandi
mönnum og konum verkefni, sem
þau geti unað við í sveitunum. Og
svo sem að líkindum lætur, hefir
ekki borið minst á andúðinni til
Siglufjarðar. Því hann gleypir
bæja mest af fólkinu, að minsta
kosti yfir sumarið.
En þetta e»r erfitt viðfangsefni.
Sií móða, er ber fólkið nieð sjer
til bæjanna, ekki eingöngu hjer,
heldur og alstaðar, hún er svo
þung, að við hana verður vart
ráðið, og allra síst af okku»r, með
jafn fábreyttum verkefnum í
sveitunum. En þá er ráðið þetta,
að skapa bæina þannig, að þeir
spilli ekki fólkinu, að veita í þá
straumum andlegrar heilbrigði,
gefa fólkinu kost á fræðslu og
þeinx litlu listum, sem við eigum
hje»r, bæta. xxpp með því það sem
það missir í við að yfirgefa bá
hollustu, sem sveitirnar skapa x
möi'gum efnum. Og það er þetta,
sem íbúar Siglufjarðar, aðkomu-
menn og löggjafar verða að kosta
kapps um hvað Siglufjörð smvrtir.
Ahrifin frá honunx eru orðin svo
mikill þáttxx»r í xxxyndun þjóðlífs-
ins og menningarfari þjóðarinnar,
að það má engum standa á samxi,
hvernig um hann fer. Sje alt lát-
ið »reka. á reiðanum með hanxi,
getur hann orðið einskonar fúli-
lækur, sem streymir um alt þjóð-
lífið og sýkir það. En hann getnr
einnig orðið aflvaki margs góðs,
sje skynsamlega að farið.
SÁTTASEMJARI í
KAUPGJALDSDEILUM.
Fyrir nokkru tilkynti Georg 01-
afsson bankastjóri það hlutaðeig-
endunx, að hann væri ófáanlegxxr
. til þess að gegna sáttaseinjaj'a-
störfum framvegis. Er óhaitt að
fullyrða, að mönnum hafi þót.t
þetta ill fregn. Því það er ein-
| róma álit manna, að Georg hafi
1 gegnt því starfi ineð mikilli alxið,
og þeiirri sanngirni og lipurð, sem
J nauðsynlcg er í því starfi. Sýxidi
það sig best er mest á reið í vet-
ur sem leið.
| En er liann var ófáanlegur t.d
þess að gegna starfinu áfram, var
eigi annað fy»rir hendi, en efna
til nýrrar útnefningar. Sáttasemj-
ari er útnefndur með þeim hætti,
að 11 menn gera tillögu um xit-
nefningu, og er hann síðan skíp-
aður af atvinnuiixálaráðheíra. —
Fimm þessara manna eru kosnír
j af fjelagi ísl. botnvörpuskipaeig-
' enda, en fimra af Alþýðusambandi
íslands. En hæstirjettur tilnefnir
oddamann. Var það að þessu sinui
Sig. Þói'ða*rson fyrv. sýslumaður.
Þessi 11 maruia nefnd kom sjer
fljótt saman um útnefniixguna. —
ÍVar það Björn Þói'ðarson ha-sta-
1 rjettarritari senx fyxrir því varð.
Fjekk liann 10 atkvæði, en einn
1 skilaði auðxx. Mun það alnxent álit,
að kosning þessi hafi farið vel,
Björn sje manna líklegastur til
þess að halda þessari starfsemi í
þeim heiðri og áliti sem við þa.x'f,
og senx Geoi'g bankastjóri lagði
góðan grundvöll að.
því ósleitilega að halda samband-
inu við niðja Noi’mandíumanna,
þá sem numið hafa land í Vest-
urheimi, og eins við frændurna á
Noi'ðurlöndum.
Við þjóðhátíð þá, sem lialdin
var í sumar í St. Lo í Normandíu,
voru lesin upp ávörp og brjef
frá ýmsunx mikilsmetnum Norð-
mönnunx. Fulltrúa höfðu Norð-
menn á liátíð þessa.ri, hinn norska
lektor.
í frásögninni er þess getið, að
lesin hafi verið upp bi'jefin og
ávöi'pin frá Noi’ðmönnum. En síð
axx hjelt lektorinn fyrirlestur um
„sagaene som histoíriske Bilder og
ovei'satte et iite. Utdrag af Snorre
til fransk“ (sögurnar sem sögu-
legt heimildarrit, og þýddi á
frönsku lítinn kafla úr bók
SnoiY-a).
Þannig segist honum frá, þeini
merkismanni. An þess að hægt sje
að sjá nokkra feimxii í orðalagi
hans, skýrir hann löndxun sínuni
frá því, að hann hafi þarna suður
í Frakklandi talað um íslendinga-
sögurna»r og ritverk Snorra, sexn
væri það alt norskar bókmentir.
Kunna Norðmenn þeir er heima
sitja við þetta? Eða er það blá-
köld alvara Norðmanna, að vinna
að því leynt og ljóst að ræna
oss heiðrinum af fornbókmentum
vorum ?
Er eig’i koxninn tími til þess að
við íslendingar hefjumst handa
í þessu efni?
Getum við oi’ðalaust og aðgerða-
laust liorft á annað eins og þetta?
Hjer er xre.rkefni fyrir háskóla-
menn vo»ra. Eða væri það úr vegi,
að hið 100 ára gamla Bókmenta-
fjelag breytti einu sinni um verk-
efni og tælci mál þetta td alvar-
legrar athugunar?
Næsta surnar á að halda mikla
1 Norðmanna-hátíð í Normandíi.
Það væri óiieitanlega viðkunnan-
legra, að hafðar yrðu á því gæt-
ur, að Norðmenu hefðn þar eigi
til sýnis alla helstu bókmentagim-
steina vora og teldu Frökkum
trú um að alli*r væru þeir norskir.
Þingmenskuframboð
í Rangárvallasýslu.
Norðmannahátíð í Normandi
Fyrirlestur haldinn um sögulegt
gildi íslendmgasagna og lesinn
upp kafli úr Heimskringlu.
í „Tidens Tegn“ frá 3. f. m.
er löng frásögn unx þjóðhátíð,
sem haldin var í Normandi í lok
júnímánaðar. Er frásögnin eftk’
Kaare Fars, sem er lektor x
norsku við Parísarháskóla.
j í frásögn þessari skýrt frá
j því, hve íbúar Normandi eru
hreyknir af því að geta rakið ætt
■ sína til Norðurlanda. Eftir frá-
J sögniixni að dæma telja þei,v sig
, fyrir þá skuld einskonar aðal
Frakklands.
En hin ]>jóðlega lireyfing Nor-
mandi-manna nær langt út ycír
takmörk Fi’akklands. Unnið er að
Einar Jónsson bóddi á Geldinga-
læk verður frambjóðandi ílialds-
flokksins í Rangárvallasýslu í
'haust. Hefir eigi fii'jest með vissu
um ]>að, lxver verður í kjöri fyrir
jhönd Tímamanna. Hafa þeix- ver-
ið nefndir Gunnar Sigurðsson frá
Selalæk, sjea’a Jakob í Holti,
Guðbrandur Magnússon kaupfje-
lagsstjóri. En éftir þeim frjettum
sem berast xxr sýslunni, mun enginn
Tínxamaður liafa eindreginn bug
á framboði fyrir sitt leyti; fylgi
Eiixars um gervalla sýsluna svo
eindregið og örugt.
Semxilega þykir Tímamönnum
. ]xó viðkumianlegi'a að hafa ein-
. hvei'ix sinna manna í kiöri í Rano-
árvallasýslu, einhverju eindregn-
jasta bændakjördæmi landsins, ein”
. ustxx sýslunni, ]>ar sem ekkert
kauptún eða sjávwþorp er til.

Kristín Thoroddsen lijúki’unar-
kona kom hingað með Botnín. —
I Hefir hún undanfarin ár vcvið í
New Mork og London við hjúkrun
á stórum spítölmn.