Ísafold - 14.09.1926, Blaðsíða 1

Eitgtjóra*.
Jóti Kjartansson.
Valtýr Stefánsson.
Sími 500
ISAFOLD
Argangttnnn
kostar á krónur.
Gjalddagi 1. júlí.
Afgreiðsla og
innkdimta
'í Austurstræti 8.
Síini 500
DAGBLAÐ: MORGUNBLAÐIÐ
51. árg. 48. tbl.
Þrídjudatjinn 14. s*pt. 1926.
tsafoldarprentsmiðja h.f.
Óhefrt hneyksli.
Tímamenn sameina t Jafnaðarmðnnum og
ætla ad narra bsendur til að gera slíkt e
hið sama.
Féheyrðasta hneyksli, sem komið hefir fyrir
i islenskum stjórnmálum.
HORPT TIL BAKA.
I>að mun nú vera fengin tl;]]
komin vissa fyrir því, að Tíma'
menn og jafnaðarmenn hafi gert
með sjér bandalag við landskjör-
ið sem í könd fer. Kr t’ullyrt, að
.Jóu Sigurðsson á Tsta.felli, sem
Skagfirðingar o. fl. kannast vel
við, eigi að vera sá tungumjúki.
Um leið og þessi nndúr eru að
ske, að íslenskum btendum er ;e 1'
að að gera bandalag við öfga-
fulla óróamenn jafnaðarstefn
unnar, þykir rjett að horfa um
öxí, og sjá hvernig þeix sömu
menn, sem nú eru að sameinast
jafnaðarm önnu m, iitu á bess-i
sameiningu fyrir 3—3 árum.
Oft hafa Tímaménn verið á.salc-
aði,r um það, að þeir befðu leynr
samband við forkólfa jafnaðat-
manna.
Bumarið 1923 uppljóstraði að
al málgagn jafnaðarmaima, A!-
þýðublaðið því, að amiar aðal
maðurinn við Tímann, Jóna^
Jónsfion frá Hrifhi, iief'ði veriS
einn fyrsti hvatamaður þess, «S
boðskapur j'afnaðarsfefnunnar
var fluttur bingað til lands. —
Hann mun haí'a komið því til
ieiðar, að Ólafur Friðriksson
kom hingað til landsins, til þess
að flytja mönnum boðskap bylt'
ingastefnunnar. Hann var einn
fyrsti samhfirji Qlafs í baráttunni:
hann lagði, að sögn. ráðin á í
fyrsta verkfallinu hjer á landi.
sjómannaverkfallinu 1916.
TÍMINN 1923 OG NÓ
1 kosningabaráttvmni 1923 var
mikið kapp á það lagt. af Tíma'
mönnum, að gera línurnar hreiu'
ar inilli þeiírra og jaínaðarmanna.
Bændur máttu með engu mó'.i
halda að nokkurt samband væri
þarna á milli. Því hjeldu þeu'
það, væri víst. að Tímamenn
fengju ekkert atkvæði í sveif
unum.
Orðrómurinn varð að þurkast,
út. hugsuðn Tímamenn 1923. Og
þeif bentu á hinar gerólíku stef-r
ur í pólitík. jafnaðarstefmma og
stefnu bændaima. Þessir menn
gæfu aldrei átt saipleið!
Er gaman að lesa Tímanu 1933
og bera það. sem þá var sagt
um þetta mál, saman við það. sem
nú er sagt.
Jónas hafði oftast orðið 1923,
enda var útlitið verst fyrir boir
um, eftir uppljóstæan Alþýðu-
blaðsins. Á einum stað kemst
Jónas svo að orði. (Sjá Tímann
1923, 31. tbl.):
„En aðalmál öreigjaflokksins
(þ. e. jafnaðarmanna) hlýtur
eftir eðli málsins að vera það,
að „þjóðnýta.“ framleiðslutæk'
in, eins og þeir sjálfir kalla
jiað. Ef flokkur öreiganna yrði
í meiri hluta á þingi, eða minra
hluti tæki sje,r ,,alneði“, eins
og í RússliTndi, yrði hjer ■'
landi að reká allan sveifabu'
skap fyrir landssjóðs reikning.
Söniuleiðis gera út alla v.jei
báta og togara fyrir reikning
landsins eða einstakra b.v.jai-
fjelaga. Að lokum vrð’ að
juwka út öll kaupfjeli'g og
kaiipmannaverslun með alls'
herjar landsverslun.
Um ekkert af þessum' megin
..prógramatriðunV ‘ öreiganna
gæti verið um stuðning að
ræða frá samvintmflokknhm. —-
Og það er víst ekki til einn ein*
asti niaður í F«ramsóknarflokkn
um, utan þings eða innan,
sem vildi styð.ja það, að lands-
sjóður færi að reka sveitabú-
skap á ölhnn jörðnm, eða gera
út alla togara og vjelbát.;. eða
„þjóðnýta“ versluniua o. s. frv.
Ef nokkurn tíma kemnr að
því, að sameignarmenn ná’
þeim liðsstyrk b.jer á landi. að
þeir geri sig líklega til að fram
kvæma þessi meginatriði í
stefnuskrá sinni, þá hljóta þen’
að reka sig á sameinaða mót"
stöðu Jieirra tveggja flokka
sem annars eiga í stöðugum
deilum.“
Árið 1923 fanst ekki, að áliti
Jóuasar, einn einasti Framsókn'
arflokksmaður, hvorki innan
þings n.je utan, sem vildi styðja
það, að ríkið fiwri að reka sveita
búsknp, gera fit togara og vjel-
báta, eða reka alla verslun.
En hvernig er umhorfs nú?
Tímamenn gera samband við bá
menn, þann stjórnmálaflokk, sem
hefir öll þau inál á stefnuskrá
sinni. cv .Tónas fordæmdi mest
1923. Jafnarmenn vilja enn
„þjóðnýta“ búskapinn, útgerðina
og alla verslunina. T>eir hafa i
engu slakað til á. þessum „pr<j-
gramatriðum“ sínum frá því
1923.
En Jónas og Tryggvi?
Hvað liafa þeir gert?
heir hafa gert samband við
jafnaðarmenn, þá meun, sem vilja
taka jaæðirnar af bændunum, tog*
arana og vjelbátana af útgerð
armönnum, verslunina af kaup-
fjelögum og kaupmönnum, og
„þjóðnýta“ þetta alt! Og þe’r
ætla að hjálpa jafnaðarmönnum1
við þetta.
Nú eru það bæúdurnir, sem eiga
að kyssa á vöndinn og leggja
blessun sína á aðfa.vir Tímamann,0.
Það or sjálfseignarbóndinn, se>«i
á að bjóða. forkólfa jafnaðat-
stefnunnar velkbmna í sveitirnar,
og afhenda þeim jörðina og búið,
til eigna og umráða.
Nú er }>að jafnagarstefnau,
rstefna sundrunga og byltinga, er
a að vera lyftistöng landbúnað'
! arins á ókomnum áiuim! Iíafið
| þið heyrt annað eins?
. Hvenær hefir íslensknm bæn«:V
um verið sýnd önimr eins lítils-
virðing, sem þessi ?
Hvenær hefir annað eins
hnejksli, seiu þetta, komið fyrir
í íslenskum stjómmálum?
Hvað ætla ba>ndur að gera?
Ðyltingin í Grikklandi.
KONDYLIS REKINN F RÁ VÖLDUM AFTUR.
Fyrir nokkru bárust þau stór-j
tíðindi liingað í erlendum skeyi-!
um, að stjórnarbyltiug væri bafin |
í Grikhlandi. 1’yki.r það jafnaú'
miklum tíðindum sæta, þegar jieir
atbnrðir gerast með oinltveiut
„TAUMHALD
FORSJÓNARINNAR/
..Það er engu líkara, en forsjón-
in bafi tekið í taumana.“ Þannig
kemst Tryggvi Þórhallsson að
orði, er liann fagnar }iví í 41.
tölublaði Tímans, að kosning ti
landkjörs eigi fram að fara t
baust.
Framsókn hefir of fáa meun á
þingi. fhaldsflokkiwinn of marga,
að dómi Tr. T>. — Þingmaður.
andstæðingur Tr. Þ. ljest. Vara*
maður hans er nýlátinn. Trvggvi
telur mögulegt að Framsókn
vinni hlutdeild í þingatkvaiði, við
dauða þessara manna. Tlaint sitw
á ritst-jórastóli sínum og hrósaö
happi. ^
Tveir andstæðingar dánir.
Forsjónin hefir tekið í taum
ana, forsjón Framsóknarflokks-
ins. Þannig liugsar og ritar hinn
lítilsigldi Laufásklerkur, sem
finst hver dagur vera til ónýtis
eyddur. nema honum auðnist í
einhverju að gAra sjer og sín-
Vtm minkun.
Hjew verður eigi reynt að lýsa
þeim hugsunarhætti, því siðferð*
islágmarki, er skír,' xit úr orðum
hans.
Alþýða maniia um endilangt ís '
lan dæmir sinn dóm — dæmlr
eftir orðunum eins og þau eru
töluð.
Og lijer vaæ orð í „Tíma“ talað.
Því til eru þeir menn. sem enn
þvkjast sjá Tryggva Þórliallsson,
í hópi „hvítra“ manna, þrátt fyr*
ir aursporin öll og hinn nýfengna
riddaratitil.
En }>egar hann tekur til og
fórnar höndum, og þakkar guði,
guði sínnm — er hann þjónaði
eitt sinn eftirminnilegast, fyrir
það, að pólitískir andstæðingar
hans deyja kvalafullum dauða á
sóttarsæng, ellegar verða bráð-
kvaddir, þá verða mörgum vanjT-
fundin þaii orð, sem lýsa mann
inum rjett.
A
Kartöfluuppskera er nú byrjuð
í görðum hjer í bænum. Sprottið
mun vera í meðallagi.
v', ý '' ^
KONDYLTS.
þjóð. En rattnar eru nú stjórn-
arbyltingar orðn'w svo að seg.a
daglegt brauð í Grikklandi. —
Það dró því nokkuð úr mikilvægi
eða nýnng frjettarinnar; en óó
verður því ekki neitað, að altaf
cvt* það allmikils um vert, þegar
stjórn einlivers lancls er vclt úr
völdnm með ofbeldi.
stefnu. Öllum þeim ráðherrtim.
sem Pangalos hafði sett í fang'
elsi, var slept lausum.
En það var ekki.nóg með ]iað.
Hinii' nýju' ráðandi menn urðu að
tryggja sjer ]>að, að Pangalos
yrði þeim ekki ofjarl. \'ar þe-iin
því nauðugur einn kostur að ná
honum á sitt vald. Sendi Kon-
dylis því herskip til Spezzía í
þeim erindum að sækja Pangalos
og hafa í haldi.
En Pangalos fjekk pata af
þ essu, og flýði. En ekki vai'
það nema skammgóður vermir,
því hann náðist fljótt. Er nú
fullyrt, að honnm ve»rði stefnt
fyrir þjóðardómstól.
Síðustu frjettir lterma það, að
líklega verði hann og ráðherrar
hans dæmdir til dauða.
En ekki er sopið kálið ]>ó í
ausnna sje komið, má segja um
Grikki. Þei»r veltu af sjer eiivni
plágunni, en hafa líklega búið tií
nýja um leið. Svo er að rninsta
kosti að sjá af síðustu frjettum
— eru þeir nú orðnir óáinegðir
með Kondylis. Hann hafði lofað
að mynda samsteypustjórn, >mi
tókst ekki. Finst nú þjóðinni bolsfc
til mikill hervaldsbragur á stjöriv
liaus, og hafa sumir mikilsmeg-

Eins og menii muna varð bylt (
ingin 21. ágúst, Kondylis hers-
höfðingi stóð fyrir henni óg hratt
Pangalos úr stjórnarstóli. Þótti
Kondylis sýna bæði snarræði og
framsýni í öllum aði'öirum. Haiin
ljet þegar í byrjnn liersveitir sín-
ar ná á sitt vald póst- og síma-
stofnunum. hermálai'áðaneytinu
og öðrum mikilvægum bygging-
um. — Hermála.ráðherranum var
þegar varpað í fangelsi. Náðist
hann á flótta iwn nóttina. Hinir
ráðherrarnir voru og að nokkru
leyti settir í varðhald. Það var;
settur stc.rkur yiirður um lte.im-
ili þeirrn, og þeim þaldið þannig
í kreppu.
i Daginn eftir svifu flugvjelai
yfir Aþenuborg og vörpuðu niður
ávarpi til lýðsins frá Kondylis
þess efnis. að harðstjórn Panga-
los væri nú ú*r sögnnni, og að
koma myndi ný stjórn, er myndi
(endurreisa lög óg rjett í landinu,
i koma á jafnrjetti meðál borgar
I anna og láta fara fram þær kosn-
ingar, sem átti að lialda fyrir
átta mánuðum.
Þessum firjettum var tekið með
fögnuði. Herdeildirnar í Salontki,
Patras og öðrum stærri bæjum
gengu þegar í lið með lúnni nýju
PANGALOS.
er hann var að reyna að flýja
frá Spezzia.
andi menn hótað byltingu á ný.
ef Kondylis stjórni ekki að þevrra
skapi. Er ómögulegt að segja um,
livað uppi verður á teningnum
með Grikkjttm í næstu f'ramtíð.
Það er komin slík brotalöm á alt
stjórnarfacr þeirra. að.við ýmsa ntá
búast.
SfÐUSTU FRJETTIR
eru þær, að nú hefir verið haf*
in bylting á ný, af mótstöðu
mönnum KondyUs. Svo það hef-
ir reýnst samspá, sem getið var
til hjer ítð ofan.
—•—