Ísafold - 04.10.1926, Blaðsíða 3

V
ÍSAFOLD
|)ví, aS ÍeiSbeina á sem bestan hátt
og veita okkur þann fróðleik oí?
þá aðstoð, sem þeir hafa frekast
-átt kost á, hefi,r þeim orðið erfið-
ara fyrir vegna þess, hve Danir
•eru ókunnugir íslenskum staðhátt-
íim, og eiga oft og einatt erfitt
með að skilja þá.
Hannes Hafstein fjekk Krarup
forstjóra dönsku símanna til þess!
að vwa með sjer í ráðuni, við und- [
irbúning símalagningarinnar. -—^
Krarup leit svo á, að ómögule.gt
væri, að fá danska verkstjóra eða
■daiiska verkamenn, til þess að^
leggja síma hje,r á landi. Rjettara
væri að snúa sjer til Norðmanna.!
Var svo gert. Norsku f.vlkis-síma-
stjórarnir r.jeðu ráðum sínum msð,
það, hva«r þeir fyndu mann, sem
líklegur væri til þess að taka að
, . I
sjer forstöðu símalagninga a Is-
landi. Þeir kusu línulagningafor-1
stjóra einn. er starfað hafði und-j
anfarin ár í nwðhegustu og strjái-
þýlustu hjeruðum Noregs, og sýnt (
þar frábæran dugnað. Var hannj
á Ijettasta skeiði, rúml. þrítugurj
að aldri. Maðurinn var Olav For-
þerg'.
FORBERG KEMUR TIL
LANDSINS.
Um vorið 1905 kom hann I
íyrsta sinni til íslauds til þess að |
rannsaka línustæðið frá Seyðis-
bestum kjörum. En á það vil j *g
leggja. áherslu. að svo langt vona
jeg að hreppapólitíkin gangi ald-
rei, að sveitir eða kauptún viiji
amast við því, að aðrar sveitir eða
bæir, sem betur liggja við, fái sam-
bandið sem fyrst, af hræðsln við,
að það gefi þeim stöðvum yfir-
burði yfwr þá, sem ekki koma
strax.“
Seyð:
i'irði til Reykjavíkur. Með honum
var danski madingamaðurinn F.
O. Forberg, landsímástjóri.
Sá sem þetta ritar sat, allmarj
Hausen, sem lengst og best Iiefu' þingmá]afuncli Norðanlands það
unnið hjer við mœlinga* lierfor- vor_ símamálið var alstaðar aðal-
•íngjaráðsins, og teiknað íslands- málið. Minnisstæðust er eín ræða.
uppdráttinn, sein kendur er við vaí. gamall bændaöldungur
Daniel Bruun.
.,STAURAVETURINN‘ ‘.
Hafstein si'gldi um haustið og
kom heim með „staura“-skipi til
baka.
Staurum og vír var dreyít um
sem talaði. Hann kvað það gleðja hafnir. B.v,rja átti flutningana í
i sig að þm. hjeraðsins væru „loft" j fyrst'a sleðafæri. Það kom víða
LOFTSKE YTIN.
skeytamenn.“ En hvað stoðar það, seint og sumstaðar aldrei.
sagði hann, ef þeir verða ofurliði
Rannsólm línnstæðisins hyrjaði ]j0rnir er á þing kemur. Hvemig
austanlands í maí. Er þeir fjelag- fer ef þejr svíkjast undan merkj-
,ar nálguðust Reykjavík var alt lim Koma verður í veg fyrir það.
komið hj<vr í bál og brand. T.m- gpn(fa þa,rf einn mann úr hvorum
boðsmenn loftskeytafjelaga rjeru }irepP; til þess að fylgja þeim á
í þinginu, með tilboð sín. Talað og sjá lim að þeir greiði þar
var um hið ótrygga samband yfir rjett. atkvæði. Og verði þeir í
land. — Þíráðurinn myndi aldrei minni }llllta) ]);1 geta þeir feng'f)
'halda stundinni lengur. Staurar fyigdarmenn sína til þessað lijálpn
myndu fúna, á fám árum, vírinn sjei>) vig a5 fleygja þeim þing-
slitna daglega. Forberg var kail- mönnum út, sem nialda í móinn.
aður hingað í skyndi. Hann átri Þannig var andinn víða um ar af staiwrunum. Margir áttu um
að gera naki annar aætlanir. Loft- ]ail(}, Vegna þess hve samgöiign,- sárt að binda.
skeytameun sögðu áætlank hans voru ógreið'kr, voru það aðeuis
'bull. Engin reynsla var fýrir nærsveitarmenn, sem til Reykja-j ÞREKVIRKIÐ 1906.
neinu. víkur komu þ. 30. júlí. ,j Um vorið kom Fórberg með
Svo kom loftskeytastöðii), til- Ógurlegar voru fregnirnar uin' mikinn liðsafnað, verkstjóra og
rauiiastöðin við Rauðará, sem tók bændafundinn, er þær komu norð- j verkamenn fra Noregi.
skeyti frá Poldhh. Haikkaði nú nr í sveitir. „TJppreisn í Reykja-J Hafstéin hafði svo fyi‘i,r mælt,
4brúu fylgismanna loftskeýtanna. vík!“ Bændum tekst þó eigi að kð leggja skyldi landsíma alla
Flutninguriim var boðinn út.
Heimastjórnarmenn tóku þá að
sjer. Erfiðlega tókst með þá víða,
og biðu ma*rgir tjón eða fengu
lítið kaup, en mikið slit á sjer
og hestum sínum. Það kom vel á
vonda — sögðu hinir.
Margt sögulegt, skeði í sam-
bandi við flutningana. Eitt var
með ólyktina. Konnr flýðu bænd-
ur sina, sem verið höfðu í staura-
vinnu, vegna kreosot lyktarinn-
í hroddi fylkingar var maður, er
átti það starfsþrek, þá framsýni
og einbeitni, er íslendingar hafa
kyúst og notið þessi 20 ár.
Pyrir 1. okt. var samband kom-
ið á. milli Seyðisfjarðar og Reykja
víku,r með 17 stöðvum á línunni.
GREINARNAR.
Sex hundruð kílómetra-stofnimi
hefir fimmfaldast á, þessum 20
árum. Símalínur eru nú um 3000
km. að lengd. Hálf miljón króna
var lögð í fyrstu línnrnar 1906.
Nú nálgast sú upphæð 5 miljónir.
Viðskif'tin — notkun símans —
bafa ankist að sama skapi. Arið
1907 voru afgreidd 22 þúsund við-
talsbil. Arið 1925 voru þau 465
þús. Síiiiskeyti voru árið 1907 af-
greidd 4000. á.rið sem leið 140 þús.
SJÁLFSKEIÐUNGAR.
Þarna sjái þið, sögðu þeir. — Á flevgja þingmönnum út.
nokkrum dögum er hægt að reisa
hjew stöð. Hvað höfum við með
þ»ráð að gera, yfir ,300 mílna sjó‘,1
sem ef til vill aldrei verður heil!.1 En svo kom rúsinan, ægilegasti
JEsingin í þinginn óx. Mikið var þát.tur sögunnar: „Sjálfskeiðungar ínet.rar væri ekkert sem hjeti. —
í húfi. Fylgi hins vinsæla ráðherra á þingi“. Sagt var að útbýtt hefðijHann hafði sett stryk á Islands-
leið frá Seyðisfirði til Reykjavík-
ur á einu sumri. Forberg hafði
maldað í móinn. En Hafstein
sagði að „Mikla norræna' ‘ Ijeki
sjer að slíku í Síberíu. 600 kíló-
VIÐGANGUR LANDSÍMANS-
STOFNINN.
í ræðu sinni fyrk 20 árum,
komst Hannes Hafstein þannig að
orði:
„Þessi símalína frá Reykjavík
til lendingarstaðar sæsímans er
aðeins stofn, sem margar greinar
þurfa. að kvíslast út xír, og ekki
skvldi mjer á óvart koma, þó að
það verði á næstu árum meðal
mestu áhugamála hjeraðanna, að
fá slíka grein um sveitina. Jeg
vona að það takist §em víðast og
fyrst, og ekki er sveitum láandi,
þó að þær vilji komast að sem
TEKJUR.NAR.
Tekjurnar voru fyrsta árið nál.
75 þús. ísiða.stliðið ár nálgúðusr
þau 114 milj. króna.
Tekjuhalli var lítilf jörlegur
fy»rstu 3 árin, en síðan hefir alt-
af verið rekjuafg'angnr, lítill aX
vísu í bvrjun, en farið smávax-
andi og í stríðsbyrjun var hann
koniinn upp undir 100.000 kr. —
Tekjuafgangnrinn er svo nokknð
misjafn, en langhæstrwr verður
hann 1924, rösk % miljón. Ef tek-
ið er meðaltal af tekjuafgangi
síðustu 10 ára, verður hann 220
þús. kr. á ári, og má það heita
mjög gott.
Landsíminn er líka orðinu
miklu meira bákn en menn alment
gera sjer í hugarlund. Og nnra
sjálfsagt margan manninn reka í
rogastans, þegíwr hann heyrir, að
fsland sje með allra fremstu lönd-
um heimsins um útbreiðslu tal-
símans, miðað við fólksfjölda. En
svo er því nú samt farið, eins og
meðfylgjandi línurit ber ljóslega
vott um. Það eru aðeins 5 ,ríki í
Evrópu, sem standa okkur fram-
ar 'hvað þetta snertir, en þegar
iill heimsins lönd eru meðtalin, er-
um við 10. ríkið í .röðinni.
Landsíminn hefir vaxið þetta
smátt og smátt og dafnað vel, eins
og hjer hefir verið sýnt fram á.
og má lieita allmyndarlegur ung-
lingur, þar sem hann stendur nú
Talsímar á hverja 100 íbúa 1. janúar 1925.
var í veði'.
yverið sjálfskeiðungum meðal þing"
uppdrátt sinn, er sýndi h.u.h. hvar
síminn átti að vera. Forberg tók
Oipið var jafnvel til óyndisúr- manna, hver hefði síua sveðju.
ræða. Látið var í veðri vaka. að ÞaS U'lgdi ekki greinilega sög-jvið. Það minnir mann á „boðskap
alt þetta með loftskeytin væri hvort- ætlast væri til þoss. inn til Garcia.“
hrekkur. Skip lægi út í Faxaflóa. að þmgmenn notuðu voþnin, til Það yrði of langt mál að s-ekja
Þaðan værn skéytin send.
BÆNDAFUNDUR.
ÆSING OG KYNJASÖGUR.
Svo kom „bændafundurinn“
þetta einsdæmi sem enginn skilur,
sem eigi fjdgist, með atburðurmm
fyrir 20 áffiim.
Gæta verður þess fvrst og
fremst, að Iandið var símalaust
' Sögnrmw sem gengu um sveitir
Tandsins gengu úr öllu hófi.
þess a.ð berjast innbyrðis, ellegar sögn þrekvirkisins sumarið 1906.
til þess að vtti’jast árásum utanað.|Með verki því. sem Norðmenn
En fóturinn fyrir þeirri sögu
var sá, að útbýtt liafði verið i
þingbyrjun pappírshnífum litlum,
meðal þingmanna, handa þeim að
hafa á borðum sínum.
Þingið samþykti fjárveitingarn-
ar til sæsíma og landsíma, eins og
Haunes Hafstein hafði frá því
gengið.
Svo kom
unnu hjer það sumar. óx hjer
viiiarþcl og viðkynning við Norð-
menn mew’i en verið liafði.
Símamennirnir norsltu voru vík"
íngsdnglegir menn. Þeir Ijetu
'hvorki óveður, ófærð eða nokkra
erfiðleilva sje»r fyrir brjósti brenna.
Þeir unnu sitt, verk með þeirri
festu sem ótíð er á landi hjer.
Menn undruðust. Þá var það al-
menningi hulinn leyndardómur að
Bandarikin
Canada
Danmörk
Nýja Sjáland
Sviþjóð
Noregur
Ástraiia
Sviss
Þýskaland
ísiand
Bretland hlð niikla
Holland
Finnland
Austurriki
Argentina
Belgía
Cuba
Frakkland
Ungverjaland
Japan
Tjekkóslóvakia
Chile
Spánn
Ítalía
Mexico
Pólland
Brasilia
Rússland
| Alls i heiminum~|
L