Ísafold - 07.10.1926, Blaðsíða 1

Ritstjórai.
Jón Kjartansson.
Vaítýr Stefánsson.
Sími 500.
ISAFOLD
Árgangurinn
kostar 5 krónur.
Gjalddagi 1. júlí.
Afgreiðsla og
innhijimta
í Austurstræti 8.
Sími 500
DAGBLAÐ: MORGUNBLAÐIÐ
5«. árg. 53. tbl.
Fi tudsginn 7 okt. 1921.
tsafoldarprentsmiðja h.f.
Hvornm á að frúa?
ALÞÝÐUBLAÐIÐ: Málefnum verkamanna verður
vel borgið með sam bræðsiunni við Tímann.
TÍMINN: Þegar verkamenn hafa hjálpað okkur íil þess
að velta stjórninni, er tími til kominn að rífast við þá.
Þegar Alþýðublaðið fór að verja.
sambræðsluhneykslið fyrir SáN-
TJM mönnuni, sósíalistum og koin-
múnistum, sagði það fullumfetum,
að málefnum verkamnnna yrði vol
borgið með sambneðslunni. Blað'
ið skýrði þetta ekkert nánar. Þeg-
ar svo Morgunbl. f'ór að kryfja
ummæli blaðsins og óskaði eftir
skýringum um einstök mál, þ;'i
svaraði Alþýðublaðið skætingi ein"
um og skömmum. — Fóru svo
verkamenn að líta í kringum sig
og sáu að mjölið í poka Hall-
bjarnar var ekkert hreinna en í
poka J. Baldv. Sömu óhreinindin
¦hjá báðum.
„Málefnum verkamanna verður
vel borgið moð sambneðslunni'",
segir Alþbl- A hvern hatt? Með
því að Tímamenn liöfðu lofað nð
endurreisa einokun á tóbaki og
steinolíu og síðar einokun á kol-
um, salti og kornvöra.
Hverjum dettur í hug að það
sjeu málefni VERKAMANNA. að
ríkið re.ki rándýra tóbaks" og
stoinolíuversluii aðeins til þess að
ala þar nokkra gæðinga Hriflu-
Jónasar. — Verkamönnum líður
engu betur fyrir það, þótf þessir
gæðingar v Hrii'lu-.Tónasar hggi
ósjálfbjarga í spiki sínu, eins u;_í
afvelta. stórgripir úti í haga á
haustdegi. Framfærsltikostnaður
gæðmganna legst á otínna og tó"
bakið, og framfærsluna borga
verkamenn og aðrir borgarar þjóð
fjelagsins þegar þeir kaupa rán-
dýra olíu og tóbak tneð okurverði.
Gengismálið er eitt stærsta pel"
ferðarmál allrar alþýðú á íslandi.
Hallbjörn, Hjeðinn og J- Baldv.
voru ekki að hugsa um ÞETTA
mál, þegar þeir gerðu sambræðsl-
uiiR við Tímamenn. Þeir styrkja
Tímamenn í því að koma á stýf-
ingunni og svifra þar með allan
almenning nokkrum hluta af
sparifje sínu. Gæðiirgar
HrifltrJónasar hugsuðu aðeins um
m.júku sængina í ríkisoinokuninni;
gleymdu velferðarmál«m
unnar!
að málum, þegar þeir vildu gera
Lsland að verstöðvum erlendra
fiskimanna, og með því eyði-
loggja landbúnað íslendinga? -
Skyldi það vera fyrir það, að
íhaldsmenn tóku stjórn landsius
úr höndum Tímamanna, þegar þeir
voru í þann veginn að setja landið
á höfuðið, en íhaldsmönnum tókst
á sköramiini tíma að bjarga fjái-
hagnum við? — Skyldi það vera
fyrir það, að íhaldsmenn fengu
því framgengt, að á næsta ári fá
bændur hingað fullkomið, nýtt
kæliskip til þess að flytja á k.jör
ið á eríendan markað? Skyldi það
vera fyrir það, að íhaldsmenn
hafa útvegað bændum hagkvæma
lánstofnun, Ræktunarsjóð íslands?
Skyldi það vera fyrir það, að
íhaldsstjórnin hefir látið vinna
meir að verklegum framkvæmd-
um í landinu, en nokkru sinui
'hefir áður þekst? Skyldi það vera
fyrir það, að íhaldsmenn lögðu
niður einokunar„vígi" jafnaðar'
manna og Tímamanna, „vígi".
sem notuð voru fyrir einskonar
hæli handa ga>ðingum Hriflu-
Jónasar?
Bamdur þurfa að fú vissu fyrir
því, hvað hafi gert Ihaldsmeim
svona illræmda, að þessvegna sje
uauðsynlegt fyrir þá að taka sani-
an höndum við sósíalista og kon."
múnista, sína vestu óvini.
Vill ekki Hrifln.Tónas skýra frá
þessu og gangá hreint að verki?
kaupafólksins, vor- og haustmami"
anna? Eða skyldi hann verða
þegar verkamaunaforkólfarnir
einir ráða yfir vinnutíma verka-
fólksins í sveitunum, ráða því hve
langur vinnutíminn skuli vera og
bændur fái þar engu um þokað?
Finst ekki bændum vera tími
til þess kominn, að reka Hriflu-
Júnas og hans dáta af höndum
sjer?
Hvað ætla þeir longi að láta
m-enn þessa vera að eitra jarð-
veginn í sveitunum? '
JEtla þeir að bíða eftir því, a$
bolsivikarnir komi og taki af
þeim jarðirnar?
Svarið kemvir með landskjörinu
í haust.
Listi bolsivikanna er A"listi.
Listi fhaldsmanna er B-LLSTL
stefnttna. Skyldi Jónas nota kaup"
f jelögin og samvinnumálin til þes^
að viöna bamdiw. — Hontim var
fengið blað í hendur, „afleggjari"
Alþýðublaðsius. Hóí' þá Tíminu
göngu sína.
Jónas varð rciður mjög, er haun
fjekk þessa ákæru frá fyrri sam"
herjum sínum. En ekki hefi.r hon-
um eun þá tekist að hreinsa síl"
af ákærunni o»- hjá bændum hefir
hann enga tiltríi framar.
Mólí ofbeldi
otj kúyiui.
Kjósendur, sem vilja vernda
borgaralegt frelsi einstak-
linganna, verða að samein-
ast móti hinni hneykslanlegu
sambræðslu jafnaðarmanna
og Tímamanna.
Broslegt er að lesa Tímai
þessar muiKÍir. einkum efti
HrifhrJónas kom heim frá <•
stöðum Frakklands.
-Tónas segir, að það sje móti
hinu illræmda íhaldi, seffi þeir
hat'i sanieina.st. jafuaðai'iinM:
Tímamenn.
Ekki nefnir Hriflu-Júnas fyrir
hvað fhaldsmenn sjeu svona tll"
ræmdir. Skyldi það vera fyrir það.
að þeir björguðu kjöttollsmáiinn
ár hiindum Tímamanna. som voru
að oyðilogg.ja málið? Skyldi það
yera fyrir það. að fhaldsmenu
neittÆu að fylgja íímamönnum
Þegar Hriflu-'J ónas l'er að aí'"
saka ¦ s&mbræðsluhneykslið gagn-
vart bændum, sogir hann, að þcir
fái verkamenn í lið með sjer til
þess að velta stjórninni. Þegar því
er lokið, geti hvorir um sig, bænd
ur og A-erkamenn, farið að sinna
sínum sjerþörfum. Er þá ekki »3
efa, að bæudur og vorkamonu
koma oft til að deila hart, út af
..sjerhagsmununi" st.jettanna, scg-
ir Jónas. Ilræsniu er í algleym-
i u gi!
Jónas óttast, að „sjerhagsmuna,-
raál" bænda og vorkamanna
kmmi einhverntíma að rekast á!
Leitt að liann skyldi ekki sjá
þetta þegar hann var að skríða
úr hreiðri bolsanna yfir til bænd-
anna. ÖIl þossi ár hefir Jónas
uunið að „sjerhagsmunamálum"
iafnaðarmanna, EKKI bænda. -
Tlann hef'ir ungað út oldrauðimi
bolsivikum úr Samvinnuskólanum
og tlreift þ.eim um sveitir landsius
til þess að ala þar á kommúuisma.
Jónas býst við árckstri milli
bænda og verkamaimaforkólfanna.
H\*enœr skykli sá árekstur verða .'
Skyldi haim vcrða þegar verka-
mannaforkólfarnir oinir ráða. yfir
kaupi vinnuhjúanna í sveitunum,
L'm nokkurt skeið hafa starfað
'hjer á landi stjórnmálaflokkar.
sósialistár og kommúnistar, sem
alt kapp hafa á það lagt, að svifta
einstaklingana sem mestu af þvi
borgaralegu frelsi, sem þeir að
löguin hafa.
Þos.sw- flokkar vilja kollvarpa
þjóðfjelagsskipulagi voru. —- Þeir
vilja afnema mcð öllu eignarrjett
cinstaklingsins og takmarka sem
mest athafnafrolsi hans. Þeir vil.ia
svifta einstaklingana öllum fjár-
forráðum og umráðum allrar frani-
leiðslu og draga undir þjóðfjelag"
ið. Þeir vilja. skapa fjölmenna
stjett embættismanna til þess að
hafa umsjón með þessu öllu. Ein-
staklingarnir eiga. að vera kúgað-
ir þjónar þessara manna.
Fram til þessa hafa nmróts og
byltingastefnurnar lítinn byr luifí
hjer á landi. Þeirra hefir nokkuð
gætt í stænri kaupstöðunum hin
síðari árin; annarstaðar lítið; og
í sveitunum alls* ekki.
Á Alþiugi hafa stefnur þessar
ekkert haft að segja til þessa. —
Þicr hafa áti einn fulltrúa þar, é.i
lianu hefir engu getað áo>rkað.
Nú hafa nýjir viðburðir gerst
á stjó»pnmálasviðinu, sem fá memi
ósjálfrátt til að líta um 6x1, yfir
til viðburðanna sem gerðust hjer
á árinu 1928.
Grunur manna hefir uú orðið að
veruleika. Tímamonn hafa kastað
grímunni og Játað afbrot sín.
Frá upphafi hafa Tímamenn
haft leynisamband við byltinga"
mennina í kaupstöðunum. Sam"
hliða hafa þeir smjaðrað við bænd-
ur. — Nú hafa þeir tokið saman
höndum við byltingamennina. Og
enn halda þeir áfram sm.jaðrinu
við bændur.
Vafalaust hafa þau tíðindi, sem
gerst hafa, stórkostlegar ai'leiðing"
ar í för með sjer. Stærstar verða
afleiðingarnar iiman Framsóknar"
flokksins.
Framsóknarflokkurinn hlýtur að
klofna. Öðru megin verða bænd-
urnir, andstæðingar jafnaðarstefn-
iinnar, hinu megin Tímamenn, „af-
leggjarar'' jafnaðarstefnunnar.
Nú er fengin vissa fyrir því, að
byltinga" og umrótsflokkarnir eiga
fleiri talsmenn á Alþingi, ea þann
éina, sem til þessa hefir talið sig
liðsmann þeirra. Samb'and jafnað"
armanna og Tímamanna sannar
þetta.
Nu verður þjóðin að vcra vel á
verði. Einkuin verður hún að var*
ast Tímamenn. Þó þeir hafi kast"
að grímunni um stundarsakir,
getur vel farið, að ekki verði langt
að bíða uns þeir setji hana upp
aítur.
Við* landskjörið fyi*sta vctrair-
dag mætast tvær stefnur, seni
kjósendur eiga að velja um.
Annarsvcgar er kúgunarstef n"
an, sem vill svifta einstaklingana
eignartrjettinum, og leggja fjötra
á athafnafrelsi þeirra.
Hinsvegar «r íhaldsstefnan, se;n
vill vernda (halda í) rjettindi ein-
staklinganna og frelsi þeirra.
Kjósenduí'! Fjölmennið og vinn"
ið sigur á kúgunarstefnunni, „þjóð
nýtingar"-kröfunum og einokun"
arkröfunum, sem sambræðsla jafn-
aðarmanna og Tímamanna berst
fyrir.
KJÓSH) BLISTANN!
*m&*>-
Islensk frærækt
oo Klemens Kr. Kristjánsson.
Mesti þröskuldur í vegi islenskrar
jardræktar senn %ffirstigínn.
1 síðasta hofti BúnaíSarritsins er
löng og ítarleg grein eftir Klem-
ens Kristjáns.son um fræræktar-
tilraunir hans og »rann.sóknir. Er
grein þessi svo stórmerkileg, að
Sumarið 1923 var þung ákæra
borin á einn af þeim mönnum, er
i'rcmstur stóð í Framsóknarflokkn"
tnn. -lónas Jónsson frá II.vifIu. —
Áka'.van var sú, að hann sa^ti á
pólitískuin svikráðum víð bændur
og samvinimmcnn.
Þcssi þunga ákæra kom frá
fyrri samherjum Jónasatr, .jafnað-
arniöimum.
.lat'naðarmeim báru það á Jón-
as. að hann hofði verið útsendur
af þeim, til þess að reyna að fá
bændur til fylgis við jafnaðar-
Klomcns Kr. Krist.jánsson.
miimast verður iicnnar scm ræki'
legast. Er eigi of djúpt tekið í
árinni að seg.ja. að greih þessi
ma»rki tímamót í sögu íslenskrar
jarðra^ktar.
í 25 ár er bt'uð að tala um nauð-
syn íslenskrar fræræktar. Öll þessi
ájr hefir lítið verið gert í því efm.
sem að gagni kæmi; verulegu
gagni —• fyrri en Klemens Krisí"
jánsson kemur til sögunnar. Eng-
inn hefir tekið málið föstnm tök"
um, fyrri en hann. Enginn getur
móðgast af því þó þannig sje kom-
ist að orði.
Hvert búnaða»rþing á fætur öðru
hefir samþykt, að gefa þurfi máli
þessu gaum. stofna þnrfi til rann"
sókna, tilrauna til fræræktar —
og það sem fyrst.
Fyrir hugskotss.iónum búnaða»f-
þingsfulltrúa hafa svifið hin 6~
grónu flög í túnjöðrum um land
alt, hinar gisvöxnu sáðsljettur.
sem kostað hafa mikið fje og er"-
iði, en víða gefið litla eftirtekju.
Mönnur hefir ógnað, hve seint
hefir unnist, hvo tregir bændur
hafa verið, til þess að leggja á
sig mikið erfiði, til þess að rífa
sundur túnin sín. En allir hafa
vitað orsökina, þekt hræðsluna við
ógrónu flögin. eða hið gisvaxna
sáðgresi.
Hin ógrónu flög hafa staðið ís"
lenskri túnrækt fysrir þrifum —
og standa enn, víða um land, sem
opin sár, standa í vegi fyrir jarð-
rœkt og jarðræktaráhuga.
Allir — bæði búnaðarþingsfull-