Ísafold - 07.10.1926, Blaðsíða 1

Ritstjóra*.
ón Kjartansson.
aítýr Stefánsson.
Sími 500.
SAFOLD
Árgangurinn
kostar 5 krónur.
Gjalddagi 1. júlí.
Afgreiðsla og
innheimta
í Austurstræti 8.
Sími 500
DAGBLAÐ: MORGUNBLAÐIÐ
51. árg. 53. tbl.
Fi * tudsginn 7 okt. 1921.
tsafoldarprentsmiðja h.f.
Hvornm á að trna?
LÞÝÐUBLAÐIÐ: Málefnum verkamanna verður
vel borgið með sam bræðslunni við Tímann.
MINN: Þegar verkamenn hafa hjálpað okkur til þess
velta stjórninni, er tími til kominn að rífast við þá.
egar Alþýðublaðið fór að verja
nbræðsluhneykslið fyrir SÍN-
i mönnum, sósíalistum og kom-
nistum, sagði það fullum fetum,
málefnum verkamanna yrði vol
■gið með sambræðslunni. Blað*
skýrði þetta ekkert nánar. Þeg
svo Morgunhl. fór að kryfja
mæli blaðsins og óskaði eftir
'ringum um einstök mál, þá
raði Alþýðublaðið skætingi eirr
og skömmum. — Fóru svo
■karnenn að líta í kringum sig
sáu að mjölið í poka Hall-
irnar var ekkert hreinna en í
ía J. Baldv. Sömu óhreinindin
báðum.
.Málefnum verkamanna verður
borgið með sambræðslunni“\
;ir Alþbl- A hvern hátt? Með
að Tímamenn höfðu lofað að
lurreisa einokun á tóbaki og
inolíu og síðar einokun á kol-
, salti og kornvöru.
Iverjum dettur í hug að þaö
u málefni VERKAMANNA, að
ið reki rándýra tóbaks' Og
inolíuverslun aðeins til þess að
þar nokkra gæðinga Hriflu-
rasar. — Verkamönnum líður
ru betur fyrir það, þótt þessir|
ðingar Hriflu-Jónasar liggi
álfbjarga. í spiki sínu, eins og
•elta stórgripir úti í haga á
istdegi. Framfærslnkostnaður
ðinganna legst á otíuna og tó'
við, og framfft'rsluna borga
kamenn og aðrir borgarar þjóð
lagsins þegar þoir kaupa rán-
■a olíu og tóbak með okurverðí.
fengismálið er eitt stærsta yel*
ðarmál allrar alþýðu á íslatidi.
llbjörn, Hjeðinn og J. Baldv-
■u ekki að lutgsii um T’ETTA
T, þegar þeir gerðu sambræðsl-
r við Tímamenn. Þeir sýyrkja
namenn í því að koma á stýf-
;unni og svifta þar með allan
tenning nokkrum hluta af
irifje sínu. — Gæðingar
iflirJónasar hugsuðu aðeins um
Liku sængina í ríkiseinokuninm;
ymdu velferðarmákim aiþýð-
nar!
að málum, þegar þeir vildu gera
Island að verstöðvum erlendra
fiskimanna, og með því eyði-
leggja landbúnað íslendinga? • —
Skyldi það vera fyrir það, að
íhaldsmenn tóku stjórn landsius
úi' höndum Tímamanna, þegar þeir
voru í þann veginn að setja landið
á liöfuðið, en íhaldsmönnum tókst
á skömmum tíma að bjarga fjár'
hagnum við? — Skyldi það vera
fyrir það, að íhaldsmenn fengn
því framgengt, að á næsta ári fá
bændur hingað fullkomið, nýtt
kæliskip til þess að flytja á kjöt'
ið á eriendan markað ? Skyldi það
vera fyrir það, að íhaldsmenn
hafa útvegað bændum hagkvæma
iánstofnun, Ræktunarsjóð íslands?
Skyldi það vera fyrir það, að
Ihaldsstjórnin hefir látið vinna
meir að verklegum framkvæmd-
um í landinu, en nokkru sinni
ih'efir áður þekst? Skyldi það vera
fyrir það, að íhaldsmenn lögðn
niður einokunar„vígi“ jafnaðar'
manna. og Tímamanna, „vígi“,
sem notuð voru fyrir einskonar
hæli handa gæðingum Hriflu-
Jónasar?
Bændur þurfa að fá vissu fyrir
því, hvað liafi gert Ihaldsmeim
isvona. illræmda, að þessvegna sje
nauðsynlegt fyrir þá að taka sani-
an höndum við sósíalista og kom'
múnista, sína vestu óvini.
Yill ekki HrifluJónas skýra frá
þessu og ganga hreint að verki?
kaupafólksins, vor' og haustmann-
anna? Eða skyldi liann verða
þegai- verkamannaforkólfarnir
einir ráða yfir vinnutíma, verka-
fólksins í sveitunum, ráða því hve
langur vinnutíminn skuli vera og
bændur fái þar engu um þokað?
Finst ekki bændum vera tími
til þess kominn, að reka Hriflu-
Jónas og hans dáta af höndum
sjer?
Hvað ætla þeir lengi að láta
menn þessa vera að eitra jarð-
veginn í sveitunum? '
Ætla þeir að bíða eftir því, a,ð
bolsivikarnir komi og taki af
þeiui jarðirnar?
Svarið kemur með landskjörinu
í haust.
Iiisti bolsivikanna er A'listi.
Listi íhaldsmanna er B-LLSTI.
stefnuna. Skyldi Jónas nota kaup-
fjelögiu og samvinnumálin til þess
að vihna bændu.r. — Iíonum var
fengið blað í hendur, „afleggjari“
Alþýðublaðsins. Hóf þá Tíminn
göngu sína.
Jónas vurð reiður mjög, er liaun
fjekk þessa ákæru frá. fyrri sam-
herjum sínum. En ekki hefir hon-
um enn þá tekist að hreinsa ,sig
af ákærunni og hjá bændum hefir
hann enga tiltrú framar.
Móti ofbeldi
og kúgnn.
Kjósendur, sem vilja vernda
borgaralegt frelsi einstak-
linganna, verða að samein-
ast móti hinni hneykslanlegu
sambræðslu jafnaðarmanna
og Tímamanna.
’oslegt er að lesn Tímann Uiu
ar mundir, einkum eftir að^
lu'Jónas kom he’mi frá
Lim Frakklands.
mas segir, að það sje moti
illræmda íhaldi, seni þeir
sameiua.st, jafnaðarmenn o.g
imemi.
cki nefnir Hriflu-Jónas fyrir
> íhaldsmenn sjett svona i!l-
dir. Skyldi það vera fyrir það.
reir björguðu kjöttollsmálinu
öndum Tímamanna, sem voru
'vðiloggja niálið? Skyldi það
fyrir það. .ýð íhaldsmenn
tðu að fylgja fímamönnum
Þegar Hriflu-'Jónas fer að af-
saka. • sambræðsluhneykslið gagn-
vart bændum, segir hann, að þeir
fái verkamenn í lið mcð sjer til
þess að velta stjórninni. Þegar því
er lokið, geti hvorir um sig, bænd
ur og verkamenn, farið að sinna
sínum sjerþörfum. Er þá ekki að
efa. að hændur og verkamenu
koma oft til að deila hart, út af
„sjerhagsmunum“ stjettanna, seg-
ir Jónas. Hræsnin er í algleym-
ingi!
Jónas óttast, að „sjerliagsTiinna-
raál“ bænda og verkamanna
lcunni einhverntíma að rekast á!
Leitt að liann skyldi ekki sja
þetta þegar hann var að skríða
úr hreiðri bolsanna yfir til bænd-
anna. Öll þessi ár hefir Jónas
unnið að ,,sjei’hagsmunamálinn“
jafnaðarmanna, EKKT bæinja. —
Hann hefir ungað út eldrauðum
bolsivikum úr Samvinnuskólanum
og dreift þeim uin sveitir landsins
til þess að ala þar á kommúnisma.
Jónas býst við árelcstri milli
bænda og verkamannaforkólfanna.
Hvenær skyldi sá arekstur verða?
Skvldi hann verða þegar verlca-
mannaforkólfarnir einir ráða yfir
kaupi vinnuhjúanna í sveitunum,
TJm nokkurt skeið hafa starfað
hjer á landi stjómmálaflokkar,
sósialistar og kommúnistar, sem
alt kapp hafa á það lagt, að svifta
einstaklingana sem mestu af því
borgaralegu frelsi, sem þeir að
lögum hafa.
Þessþ- flokkar vilja kollvarpa
þjóðfjelagsskipulagi voru. — Þeir
vilja afnema með öllu eignarrjett
einstaklingsins og takmarka. sem
mest athafnafrelsi hans. Þeir vilja
svifta einstaklingana öllum fjár-
forráðum og umráðum allrar fram-
leiðslu og draga undir þjóðfjelag-
ið. Þeir vilja skapa fjölmenna
stjett embættismanna til þess að
hafa umsjón með þessu öllu. Ein-
staklingarnir eiga að vera kúgað-
ir þjónar þessara manna.
Fram til þessa hafa umróts og
byltingastefnurnar lítinn byr ’liaft
hjer á landi. Þeirra hefir nokkuð
gætt í stænt-i kaupstöðunum hin
síðari árin; annarstaðar lítið; og
í sveitunum allsT eklci.
Á Alþingi hafa stefnur þessar
ekkert. liaft að segja ttt þessa. —
Þær hafa átt einn fulltrúa þar, e:i
hami hefir engu getað áoækáC.
Nú hafa nýjir viðburðir gerst
á stjórnmálasviðinu, sem fá menn
ósjálfrátt til að líta um öxl, yfir
til viðburðanna sem gerðust hjer
á árinu 1923.
Grunur manna hefir nú orðið að
veruleika. Tímamenn liafa kastað
grímunni og játað afbrot sín.
Frá upphafi hafa Tímamenn
haft leynisamband við byltinga-
mennina í kaupstöðunum. Sam-
hliða hafa þeir .smjaðrað við bænd-
ur. — Nú hafa þeir tekið saman
höndum við byltingamennina. Og
enn halda þeir áfram smjaðrinu
við bændur.
Yafalaust hafa þau tíðindi, sem
gerst hafa, stórkostlegar aileiðing-
ar í för með sjer. Stærstar verða
afleiðingarnar innan Framsóknar-
flokksins.
Framsóknarflokkurinn lilýtur að
klofna. Öðru megin verða bænd-
urnir, andstæðingar jafnaðarstefn-
unnai’, hinu megin Tímamenn, „af-
leggjarari ‘ jafnaðarstefnunnar.
Nú er fengin vissa fyrir því, að
byltiuga- og umrótsflokkarnir eiga
fleiri talsmenn á Alþingi, en þann
eina, sem til þessa hefir talið sig
liðsmann þeirra. Samband jafnað-
armanna og Tímamanna sannar
þetta.
Nú verður þjóðin að vera vel á
verði. Einkuin verður hún að var-
ast Tímamenn. Þó þeir hafi kast-
að grímunni um stundarsakir,
getur vel farið, að ekki verði langt
að bíða uns þeir setji hana npp
aftur.
Við’ landskjörið fyrsta vctrar-
dag mætast tvær stefnur, sem
kjósendur eiga að velja um.
Annarsvegar er kúgunarstefn*
an, sem vill svifta einstaklingana
eignanrjettinum, og leggja fjötra
á athafnafrelsi þeirra.
Hinsvegar er íhaldsstefnan, seni
vill vernda (halda í) rjettindi ein-
staklinganna og frelsi þeirra.
I Kjósendui’! Fjölmennið og vinn-
ið sigur á kúgunarstefnunni, „þjóð
nýtingar“-kröfunum og einokun-
a.rkröfunum, sem sambræðsla jafn-
aðarmanna og Tímamanna berst
fyrir.
KJÓSIÐ B LISTANN!
íslensk frærækt
og Klemens Kr. Kristjánsson.
Mesti þröskuldur i vegi islenskrar
jarðræktar senn ^ffirstiginn.
1 síðasta hefti Búnaðari'iteins er
löng og ítarleg grein eftir Klem-
ens Kristjánsson um fræræktar-
tttraunir hans og »rannsóknir. Er
grein þessi svo stórmerkileg, að
Sumarið 1923 var þung- ákæra
borin á einn af þeim mönnum, er
fremstur stóð í F ra msóknarfloklcn"
itm. Jónas Jónsson frá Hriflu. —
Ákæ»ran var sú, að hann sæti á
pólitískúm svikráðum við bændur
og samvinnumenn.
Þessi þunga ákæra kom frá
fyrri samherjum Jónasa*r, jafnað-
armönnum.
Jafnaðarmenn háru það á Jón-
as, að hann hefði verið útsendur
af þeim, til þess að reyna að fá
bændur til fylgis við jafnaðar*
Klemens Kr. Kristjánsson.
minnast verður liemiar sem ræl:>'
legast. Er eigi of djúpt telcið í
árinni að segja, að grein þessi
ma*rki tímamót í sögu íslenskrar
jarðræktar.
í 25 ár er búið að tala urn nauð-
syn íslenskrar fræræktar. Öll þessi
á*' hefir lítið verið gert í því efm.
sem gagni kæmi, verulegu
gagni —- fyrri en Klemens Krist-
jánsson kemur til sögunnar. Eng-
inn hefir tekið málið föstnm tök-
um, fyrri en hann. Enginn getur
móðgast af því þó þannig sje kom-
ist að orði.
Hvert búnaðærþing á fætur öðru
hefir samþykt, að gefa þurfi málí
þessu gaum, stofna þurfi til rann-
sókna, tilrauna til fræræktar —
og það sem fyrst.
Fyrir hugskotssjónum búnaðati’-
þingsfulltrúa liafa svifið hin ó-
grónu flög í túnjöðrum um landi
alt, hinar gisvöxnu sáðsljettur.
sem kostað hafa mikið fje og erf-
iði, en víða gefið litla eftirtekjv..
Mönnur hefir ógnað, live seint
hefir unnist, hve tregir bændur
hafa verið, til þess að leggja á
sig mikið erfiði, til þess að rífa
sundur túnin sín. En allir liafa
vitað orsökina, þekt hræðsluna við
ógrónu flögin. eða hið gisvaxna
sáðgresi.
Hin ógrónu flög hafa staðið ís-
lenskri túnrækt fy*rir þrifum —
og standa enn, víða um land, sem
opin sár, standa í vegi fyrir jarð-
rækt og jarðræktaráhuga.
Allir — bæði búnaðarþingsfull -