Ísafold - 05.04.1927, Side 2

2
ÍSAFOLK
Námnslysið í Wales.
Fiskifulltrúinn ð Spðni.
EFRI DEILD-.
Xær allan ftíndartímann 31. f. m.,
t'fta 3 stundir stóðu nmratur út af
fyrirspnrn Ingvars, um fiskifulltrú-
ann á Spáni. Þótti Ingvari hann
M-ra dýr og afreka iítiö. Sjerstak-
lega þótti honurn fulltrúinn hafa
gert lítið að því, að útvega fisk-
iuarkað utan Spánar, en þar kvað
hann „fullnumið“ land og- væri
]>e.ss ekki að vænta, að við gætum
þætt markaö okkar þar. Og hann
lýsti yfir því, aö sjer þætti vænst
um, ef við þyrftum ekki að selja
neinn fisk til Spánar og losnuðum
þannig lír þeim viðjum, sem Spán-
verjar hefði lagt á okkur. (Átti
hann þar við innflutning Spánar-
vína). líann var þó ekki á móti
e rindrekastarfinu, og vildi jafnvel,
að erindrekar væri fleiri.
Hann vítti það mjög, að erind-
| rekinn skyldi al^rei koma heim til
íslands til þess að kynnast högmn
hjer, og væri hætt við, úr því að
hann dveldi langdvölum á Spáni,
að hann liti meira á spanska en ís-
lenska hagsmuni.
Magnús Guðmundsson atvrh.
svaraði fyrirepurninni rækilega. —
Ilann benti á það, að aðalstarf
fiskifulltrúans hefði verið að gefa
pess hefir verið getið í skeytum áður, að fyrir nokkru varð alvarlegt skýrslur hingað um markaðshorfur
námuslys í Wales. Orsakaðist það af sprengingu. Voru þá 200 manns réT Spáni og markaðsverð, gefa fisk-
, , . ,r • , . , . „ ,,, , ... úíflytjendum ráðleggingar og leið-
vinnu í naraunm. Margir komust upp ur namunm at sjaltsdaðum, en bjorg-
beiningar, sem þeim liefði að mikln
unarlið náði öðrum. Fjöldi manna bcið þó bana við sprenginguna eða ,. , , , , 0 ,
liði orðið, sjerstaklega þegar Span-
köfnuðu í gasloftinu. — Baldwin forsætisráðherra og frú hans, gerðu sjer vel,jar breyttu markaðsákvörðunum
ferð til Wales, til þess, að láfa í ljós hluttekningu sína, en fengu þ«r við- }gá sjer. Og liann hefði gert ís-
tökur, að við sjálft iá, að aðsúgur væri að þeim ger. — Mvndin hjer að lenskum fiskútflytjendum ometan-
voru, ]>á vildi liann ekki við þejm
líþa.
Yfirlei-tt sló atvrh. öll vopn úv
höndum fyrirspyrjandá og annara.
og var þar með því máli lokið.
Símskeytagjöld
milli
Islands og Svíþjóðar
lækkuð úr 54 aur. í 48 au. fyrir orðið
ofan sýnir flokk manna, sem kemur út úr námunni með eitt líkið.
íirandstæðinga, er greiddu tillögunni Af atkvæðagreiðslunni verður það
íitkv. Hinsvega.r taldi hann rjettara, ráðið, að stjórnin hafi, auk stuðnings
að láta frain.fara atkvæðagreiðslu um sinna 13 flokksmanna í Nd., lilut-
vantrauststillöguna, einkum þar sem leysisyfirlýsingu frá 14 mönnum úr
í frávísunartill. vairi gefið í skyn, að aádstæðingaflokkunum. Er það sterk-
stjórnin væri í minni hluta í Nd., sem asta stjórn sem hjer hefir þekst.
væri ósannað með öllu. Skoraði fors-
rh. því mjög ákveðið á alla þá, sem
ekki vildu að núverandi stjórn sæti
áfram, að greiða atkv. með vantrausts- i
tillögunni. Núverandí stjórn væri fu.ll-'
komin þingræðisstjórn, þangað til A1
þingi á þinglegan hátt lýstí því yfir,1
að það vildi stjórnarskifti. Einkum
Útlendar frjettir.
legt gagn, með því að vera þeirra
maöur í deilum út af fiskkaupum
syðra. Þaö hæri ósjaldan viö, er
gerðir hefðu verið Iriudaudi samn-
ingar um fiskkaup, þá reyndu kaup
endpr að ganga frá þeim, ef fisk-
verö væri lækkað frá því er kaup
voru gerö og þangað til fiskurinn
kom til ákvörðunarstaðar. Bæru
þeir ]>á alt í vænginn, fiskurinn
væri skemdur, öðruvísi þurkaður
eöa pakkaöur en fyrir liefði veriö
roælt o. s. frv. Yæri það hverjum
rnanni skiljanlegt, að ilt væri fyrir
menn, húsetta lijer, að reka rjett-
ar síns suður þar, er svo stæði á,
en þá hefði fiskifulltrúinn skorist
í leikinn og rjett við málstað Ts-
lendinga.
Það væri heldur ekki rjett, að
Skattalög dönsku stjórnarinnar.
Hinn 23. mars lagði Neergaard hið
la°,ði forsrh. fast að Tr. p., sem mest nýja skattalagafrv. sitt fram í þjóð
hafði gasprað og mest mundi gaspra, þinginu.Hið merkilegasta við þotta freT
að hann sýndi nú ofurlítinn manndóm er, að þar er gert ráð fyrir, að toll-
af sjer. Annars liktist þetta gaspur nr af gravoru, silki og oh falli niður n '
„ „ ~ i - ■ __t ■ 'ii ; , * ... t * útvega nýja markaði, því að lianu
hans um of ákveðnu husdvri, sem ira aprilbyrjun. Astœðan til þess, að
, ,, _ , - „ , , ,, , heföi revnt aö ná samböndum fyrir
srlamraði ukaflega, en þegar a ætti atnema a skatt a oh, er su, að folk
' , „ , *. , ... ! . , * , ,, ,. . íslenslta fiskútflvtjendur bæði í
að herða, legði dvrið sneypulega mo- væri hætt við að drekka hinar dvran ,
Italíu og Portúgal, auk þess, sem
. haun hefði rýmkaö markaðinn á
nummn verða þær mikið odyrari "v
ur rófuna og skriði inn í holu sína. öltegundir, en þegar skatturinn er
Var aumkunarvert að sjá Tr. p.
smáminka og verðn loks að engu und-
ir ádrepu .T. p. Bn Tr. p. fór að eins
og húsdýrið, sem' lagði niður rófuna
•og skreið í holu sína.
Og veslings Hjeðinn. Aumleg var
öll hans framkoma undir umræðunum'
um vantraustið. En aumlegust varð
Jiún þegar komið var að atkvæða-
greiðslunni. Hann Ijet samherjana í
Framsókn kúga sig til þess nð ganga
frá vantrauststillögunni. Og hann sat
hjá þegar ■ atkvæðagreiðsla um hlut-
íeysistillöguna fór fram. — Veslings
Hjeðinn; honum er ekki við bjarg-
.andi.
Atkvæðagreiðsla fór svo, að hlut-
levsistillagan frá Framsóknarflokkn-
um var samþ. með 14 : 13 atkv. —
íhaldsmenn vildu fá ákveðna atkvæða-
greiðslu um vantrauststillöguna, og
greiddu þess vegna atkv. móti hlut-
leysistillögunni.
áður.
Sven Hedin veikur.
Spáni — og raeira hefði honmn
ekki verið ætlaö í byrjun.
TTm kostnaöinn við þessa erind-
rekastöðu sagöi hann. að sjer þætti
Fregnir koma um það, að Sven liann ekki ýkja mikill, þegar hins
Hedin sje alvarlega veikur. Hann er væri gætt, hve mikið gagn Islend-
nú sem stendur í Peking og v&r hann ingar heföu af því. En hjer væn
þar bólusettur við taugaveiki. Senni- líldega nm ]>að að ræöa. eins og
lega hefir hann veikst svona af bólu-ifvr, að menn væru ekki ánægðir
setningunni. Rannsóknaleiðangur hans með valið á manninum. Stjórnin
Fyrir nokkrum dögum var það aug-
lýst í blöðum, að skeytagjöld hjpðan
til Svíþjóðar, væru lækkuð að mnn.
Nýlega liitti ísaf. Gísla J. Ólafson
landssímastjóra, pg spurði hana,
livemig á þessu stæði, því mönnum
hefir eigi verið kunnugt um neina
samninga er að þessu hafa miðað.
— Með þessari lækkun, segir lands-
símastjóri, eru gjöldin til Svíþjóðnv
jöfn og á skeytum til Noregs, en
fram að þessum tíma hefir altaf
verið hærra gjald til Svíþjóðar. Að
gjaldið hefir verið lægra til Noregs,
mun m. a. stafa af því, að Norðmenn
og Englendingar eiga sæsíma þann í
sameiningu, sem liggur milli Bretlands
og Noregs, en sæsímann frá Bretla.ndj
til Svíþjóðar, á Stóra Norræna símn-
fjelagið.
— Hefir nokkur breyting orðið á
þessu?
— Nei; það er fyrir ötula forgöngu
sænska ræðismannsins Fengers, að
þessi lækkun á skeytagjöldum hefir
fengist. Sem fulltrúi Svía, tók hann
sjer fvrir liendur, að fá þessu breytt,
til þess að greiða á þann hátt fyrir
viðskiftum vorum við Svía. Hann
skrifaði sænsku stjórninni í fyrra, og
fór þess á leit, að hún beitti sjer
fyrir því, að koma þessu í kring.
Stjórnin tók vel í það. Hún sneri
sjer síðan til Stóra Norræna, en fjekk
afsvar. Símafjelagið kvaðst ekki sjá
sjer fært að lækka gjaldið.
Málið fjell þá niður um liríð, en
var síðan tekið upp í ár. Safnaði
ræðismaður Svía ýmsum gögnum, m.a.
um viðskifti íslendinga og Svia,
sýndi fram á að þau færu vaxandi
o. s. frv. Sneri hann sjer síðnn til
sænsku stjórnnrinnar á ný. Hún gekk
enn í málið og fjekk símafjelagið
með þeim gögnum, sem þá voru
fengin, til þess nð lækka gjöldin fyrir
sitt leyti.
Gjaklið lækkaði um 5 cm. pr. orð.
Hefir landssíminn lækkað um 1 em.,
sænski síminn um 1 em. og Stóra
Norræna um 3 centim.
i — Svo að þessu hefir verið unnið
í samráði við Landssímann?
—* Yitanlega erum við því hlyntir
að þessi lækkun fjekst, en við höfum
ekkert frumkvæði átt að þessu hjer
(við símann. Forberg heitinn mun haí'a
gefið allar nauðsynlegar upplýsingar,
án þess að hann vildi, sem eðlilegt
var, fara fram á neina eftirgjöf á
umsömdum töxtum við Stóra Norræna.
En það er ræðismaður Svía hjer í
bæ, sem á allan heiðurinn af forgöngu
og úrslitum m'álsins.
þoir menn gera, sem í raun og veru
eru móti einhverju máli, en þora
ekki að segja það hreint út. Þeir
koma, þá með allskonar vífilengjur
nm ýms smáatriði, hanga á þeim
og nota þau sem yfirskin til þess
aö verða. aöalmálinu aö falli. Ann-
ars tekur það sig ekki vel út fyrir
J. J., ef hann ætlar að snúast á
móti járnbrautarmálinu, svo mjög
hefir hann oft áður talið sig vera
fylgjandi því máli, ef marka taá
}iaö, ■ sem liann hefir skrifaö í
Tímann. En það er ef til vill sáma
um liann að segja og vin lians og
samherja, Tryggva, sem oft hefir
látið svó í veðri vaka í Tímanúm,
að liann væri fylgjandi jámbraut.
En hvað skeöur? A síðustu stundu
greiðir hann atkvæði á móti mál-
inn.
Ef Jónas ætlar að liafa sömu &S-
ferð, þá fara þændur aö liætta að
taka mikið mark á, hvað þessir
menn eru að lialda fram \ blaði
sínu. — Einar Jónsson og Magnús
Kristj. töluðu með málinu, einnig
atvinnumálaráöherra, er hjelt ippí
vörnum fyrir stjórnina.
Flngferðir.
Verður Reykjavík millistöð
í Atlantshafsflugi?
Fyrirætlanir Luft'Hansa.
Danskur flugmaður, I. Foltmann,
að nafni, var nýlega á flugtækja-
sýningu mikilli í pýskalandi. Skýrir
hann í „Politiken“ frá ýmsum ný-
ungum á því sviði, og einkun: fyr-
irætlunum hins mikla þýska flugfje-
lags Luft-Hansa.
Fjelag þetta er stórhuga mjög >jg
vinnur að því ötullega, að gera f'ug-
samgöngur víðtækari, en þær hafa
verið. Er nú m. a. í undirbúingi, að
bj-rja reglubundnar fltigferðir milli
pýskalands og Austur-Asíu. Á þetta
að verða til þess að efla verslunar-
viðskiffi pjóðverja við Asíu-þjóðir.
pá ætlar Luft-Hansa, að koma
reglubundnum flugferðuui á milii
Spánar og Argentínu, um Kanarisku
og Kapverdisku-eyjarnar. Vjelar þæi*
sem nota á á þeirri leið liafa 6 mót-
ora og 500 hestöfl hver mótor.
Mikið er og talað um segir Folt-
mann, að fjelagið komi flugferðutn
á miili
London, Scapa Flow, Reykjavíkur,
Grænlands, NewFoundlands,
New York.
Eftir ummælum hans að dæma het-
ir flugfjelagið nú svo öruggar og stór-
ar vjelar, að ekkert er því til fyrir-
stöðu að fljúga þessa leið.
átti að hefjast í byrjun mars, en er
enn eigi hafinn.
Útgerð Dana.
Stjórnin liefir lieft þær fyrirætlan-
ir, er aðalkonsúll Yde var með um
fiskveiðar Dana. Nu ætlar Yde að
koma á fót allsherjarfjelagi ti) þess
að efla danskar fiskveiðar.
heföi veriö vænd um það, að hafa
elvki auglýst laust erindrekastarfiö,
en ]>að hefði hún gert. Xefndi liann
til einn Austfirðing, Þórarinn Þór-
arinsson, sem sótt hefði um það,
og spuröi, hvort Ingvari heföi þótt
betra aö honum hefði verið veitt
starfið. Ingvar kvaðst efast um, að
hann hefði verið síður til ])ess hæf-
ur, og því honum hefði ekki eins
verið veitt það. Jú, atvrh. sagði,
að það hefði verið vegná þess, að
Járnbrautarmállð
í Efri deild.
Járnibrautarmálið og sjerleyfi
„Titans“ er nú komið upp í Efri
deild, og hefir verið afgreitt til 2.
unn'ii'ðu. Samherjarnir Jón Bald. og
Jónas frá Ilriflu voru báðir með
ýmsar vífilengjur um máJið al-
ment, töldu sig fylgjandi þessu en
En þá er spurningin þessi. Fer ekki
eins í þetta sinn og með sæsímann á
árunum, sem átti að leggja hingað,
og hjeðan til Ameríku, meðan menn
treystu sjer ekki til þess að leggja
símann í einni lotu yfir Atlanshaf.
Áður en nokkuð varð úr lagning Am-
eríkusímans hingað, fór mönnum svo
'mikið fram í sæsímagerð, að krókur-
|inn hingað reyndist óþarfur.'
Framfarirnar eru örar á sviði flug-
listarinnar. Áður en varir, geta menn
J búist við, að flugmenn víli ekki fyrir
I sjer, að fljúga heina leið milli London
! og New York. Og þá verður e. t. v.
ekkert úr því, að við njótum þeirra
nýtísku gamgangna fyrst um sinn.
I
í -
'þegar hann hevrði, hver launin ekki hinu o. s. frv., alveg eins og