Ísafold - 29.07.1929, Síða 1

Afgreiðsla
í Austurstræti 8.
Póstbox 697.
Árgangurinn
kostar 5 krónur.
Gjalddagi 1. júlí.
Vikublað Morgunblaðsins.
54. árg., 43. tbl. — Mánudaginn 29. júlí 1929.
Elsta og besta
frjettablað landsins.
Ritstjórar:
Jón Kjartansson,
Valtýr Stefánsson.
Sími 500.
Isafoldarprentsmiðja h.f.
„Lítilsiglðar
anrasálir".
Dómsmálaráðherrajm og bændur.
Jónas dómsmálaráðherra kemst
þannig að orði í smágrein í Tím-
anum nýlega: „Jón á Reynistað
og Pjetur Ottesen munu vera ein-
hverar lítilsigldustu aurasálir, sem
setið liafa á þingi íslendinga“.
Þessi orð hefir ráðherrann áreið-
anlega talað frá hjartanu. Orðun-
um er beint að tveim bændum á
Alþingi, þeim Jóni á Reynistað og
Pjetri Ottesen. En þau snerta
hvern einasta bónda þessa lands.
Þeir sem þekkja Jón á Reyni-
stað og Pjetur Ottesen, og jafn-
framt hafa einhver kynni af þeim
sem í sveitunum búa, munu hafa
komist. að raim um, að þeir Jón
og Pjetur eru lifandi spegilmynd
íslenskra bænda.
En dómsmálaráðherrann segir
um þessa menn, að þeir sjeu „lítil-
sigldustu aurasálir/ ‘ sem setið
hafa á þingi íslendinga. Bændur
ættu vel að festa sjer í minni þessi
orð ráðherrans.
En hversvegna hefir ráðherrann
slík orð um þessa þingbændur?
Nú er vitanlegt um þá báða,
Jón á Reynistað og Pjetur Otte-
sen, að þeir eru stórhuga fram-
faramenn bæði á þingi og utan
þings. Þeir hafa í mörg ár átt
sæti í fjárveitinganefnd Nd. og
hafa þar staðið vörð um verk-
legar framkvæmdir til sveitanna.
Þegar stjórnarliðið ætlaði á
])ingi í fyrra að skera niður stór-
kostlega framlag til samgöngu-
bóta. á landi, risu þeir Jón og
Pjetur upp og mótmæltu. Bentu
þeir á þá óhæfu stjórnarinnar, og
liennar liðs, að vilja verja tugum
og jafnvel hundruðum þúsunda í
alsbonar óþarfa, en á sama tíma
að skera niður framlög t.il
samgöngubóta á landi (til vega,
brúa. Og síma). Varð snörp deila
utu þetta á þingi 1928, en henni
lauk svo, að stefna þeirra Jóns og
Pjeturs sigraði til fidls að lokum.
Deilan reis upp aftur á síðasta
þingi. Stjórnin og liennar lið rjeð-
ist enn á framlög til samgöngu-
bóta á landi, en fjekst hinsvegar
elcki til að hagga við hundruðum
þúsunda er verja átti í allskonar
bruðl, eins og t. d. til prentsmiðju-
kaupa o. m. fl. Þeir' Jón á Reyni-
stað o'g Pjetur Ottesen reyndu enn
að verja sveitirnar og atvinnu-
vegina fyrir ósælni og frekju
stjórnarinnar, en nú voru þeir of-
nrliði bornir af stjórnarliðum.
Fn spyrja mætti bændur að því,
hvort myndi nær þeirra skapferli,
að verja fje ríkissjóðs til sam-
göngubóta um sveitlr landsins,
ellegar til nýrra embætta, bitlinga-
gjafa, húsabrasks, prentsmiðju-
lcaupa o. s. frv. ?
Þeir Jón á Reynistað og Pjetur
Ottesen hafa ætíð staðið fastast
á móti bitlingaaustri og embætta-
fjölgun stjórnarinnar. Fyrir það
■celur dómsmálaráðherrann þeim
auknefnið „lítilsigldar aurasálir.“
En þeir Jðxi og Pjetur geta ver-
ið rólegir þrátt fyrir hæðiorð ráð-
herrans. Ennþá eru bændur lands-
ins ekki orðnir svo spiltir, að þeir
fáist til þess að leggja blessun
sína yfir fjármálaspilling stjórn-
arinnar. Sjálfir eru bændur í eðli
sínu gætnir og sparsamir, sem er
ofur eðlilegt og skiljanlegt, því
þeir hafa langflestir litlu úr að
spila. Þess vegna þola þeir ekki
til lengdar þá stjórn, er illa ver fje
ríkissjóðs, því það brýtur í bág
við eðli þeirra sjálfra.
Og stjórnin má vita þann sann-
leika, ef hún ekki þegar veit um
hann, að bændur hafa dæmt hana
óalandi og óferjandi, vegna þeirr-
ar spillingar er hún hefir skapað á
sviði fjármálanna. Það er ekki
að vilja bænda, að stjórnin hefir
varið hundruðum þúsunda í ný
embætti, bitlinga og allskonar '•
þarfa fjáraustur.
©g-þó að stjórnin kalli bændur
ýmsum ónefnum, eins og ,lítilsigld-
ar aurasáliF, o. s. frv., munu þeir
ekki láta slíkt á sig fá, heldur
vera staðráðnir í að sparka bit.1-
ingastjórninni af valdastóli hve-
nær sem tækifæri gefst.
Ahrenbergs - flngið.
Það er jafnvel búist við því, að
þeir fjelagar verði að halda kyrru
fyrir í Grænlandi í vetur.
Sendiherrafrjett, 24. júlí.
Blaðaskeyti gefa í skyn, að eins
og veðurfar sje nú í Grænlandi,
sje mestar líkur til þess að Ahren-
berg neyðist til að dvelja þar enn
um sinn, og það sje aðeins undir
hendingu komið, hvort hann kom-
ist þaðan. Símskeyti til sænskra
blaða minnast jafnvel á það, að
komið geti til mála að Alirenberg
verði að halda kyrru fyrir í Græn-
landi í vetur.
Daugaard-Jensen, forstjóra
Grænlandsstjórnar, farast svo orð
út af þessu í samtali við „Nati-
onaltidende“ :
— Nú sem stendur vitum vjer
ekki hjer hvemig veðurfar er í
Grænlandi, en um þetta leyti árs
er það vant að vera óheppilegt fyr-
ii ferðalög. Vjer, sem þekkjum
Grænland, höfum ekld getað skilið
lunn skyndilega ákafa í flugmönn-
um að hafa þar viðkomustað. Það
er liættulegt að berjast gegn veð-
urfarinu í Grænlandi, og þess
vegna tel jeg það alveg rjett af
Ahrenberg að fara mjög gætilega.
Blöðin skrifa hæðnislega um hann,
og segja sem svo, að nú hafi hann
lagt á stað, og nú hafi hann snúið
aftur undir eins. En þeir, sem
leggja trúnað á þessar sögur, og
eru á rnóti lionum þess vegna,
þekkja ekki Grænland hið allra
mÍHsta.
Vígsla Landakotskirkjn.
1
lensku. Lýsti l.aun í fám dráttura
sögu kirkjubyggingarinnar, og-
þakkaði þeim sem stutt hefðu
hana, fyrst og fremst kardínála,
fyrir frumlcvæði byggingarinnar,
og Meulenberg fyrir starf hans
síðar. Lofaði liann guð fyrir, hve
vel alt hefði vel farið með byggingu
þessa, og lýsti að lokum vígslunni,
áhrifum hennar og þýðingu. Þá
var sungið messu-credo. Síðan
söng Sig. Skagfield Ave Maria.
Eftir bænahald og organslátt söng
hann enn Benedictus o. fl.
Messugerðin endaði með því, að
kardináli söng Te deum úr hásæti
sínu, en söfnuður og aðkomufólk
stóð upp.
Gengu klerkar síðan með kór-
drengjum fyrir í skrúðgöngu úr
kirkjunni.
Var öll athöfn þessi hin hátíð-
legasta.
Biskupsvígsla.
Gjafir handa Meulenberg
biskupsefni.
Skrúðfylking kemur út úr Landakotskirkju. Fremst á myndinni er heiðurshliðið,
með skjaldarmerkjum páfa og Rossum kardinála. Til beggja hliða stendur
fjöldi áhorfenda.
Klukkan árd. 23. þ. m. hófst pst boðsgestir Meulenbergs bisk-
helgisiðaathöfn í Landakoti. — upsefnis upp í Landakotskirkju.
Gekk þá kardínáli til hinnar
gömlu kirkju kaþólskra manna og'
var þar haldin stutt „pontifical“ -
messa. Að því búnu voru helgir
dómar kirkjunnar (sacramenta)
borin út, úr gömlu kirkjunni og'
til hinnar nýju kirkju. Bar þá
Meulenberg prefekt >og var gengið
með þá einn hring í kringum nýju
kirkjuna í skniðfylkingu. Síðan
var gengið inn í kirkjuna og hófst
nú sjerstök viðhöfn: vígsla altar-
isins. Fór hún fram með mikilli
viðhöfn, revkelsisbrenslu og ýms-
um helgisiðum. Er liin gamla
kirkja þar með lögð niður, sem
guðshús, og helgi hennar flutt til
nýju lcirkjunnar. Fyrir háaltarinu
í nýju kirkjunni er sjerstök þró
fvrir helgidómana. Voru þeir nú
lagðir þar niður eftir sið og regl-
um kaþólskra. og altarið síðan
vígt með reykelsisbrenslu og messu
söng. og 'gekk kardínáli oft um-
hverfis altarið og stráði á það eim
af vígðu reykelsi á allar liliðar.
Vígsla kirkjunnar.
kl. 10 árdegis söfnuð
Þar voru ráðherrarnir allir, sendi-
menn erlendra ríkja, og velflestir
æðstu embættismenn bæjarins o.
m. fl„ sem of langt væri upp
að telja.
Klukkan 9 árd. 25. þ. m. hófst
biskupsvígslan í Landakoti og stóð
hún fram til hádegis, eða í þrjár
klukkustundir. Fór hún fram með
mikilli viðhöfn og eftir marg-
breyttum siðareglum, sem oflangt
yrði upp að telja.
Að lyktum var sett biskupsmítur
á höfuð Meulenbergs og honum
fenginn biskupsstafur (bagall) í
hönd. Gekk hann því næst fram
kirkjuna og gaf mannsöfnuðinum
postullega blessun >og fylgdu hon-
um biskupar Norðurlanda.
Fjöldi fólks var í kirkjunni,
boðsgestir flestir hinir sömu sem
voru við lcirkjuvígsluna og marg-
ir aðrir.
Sigurður Skagfield söng ein-
söng, sem hljómaði vel undir hvelf-
ingum hins veglega guðshúss. f til-
efni af vígslunni liefir páfi sent
Meulenberg að gjöf biskupskross,
gimsteinum settan. Kardínálinn
hefir gefið lionum biskupshring, V.
> Richard, yfirmaður Maríureglunn-
, ar, hefir gefið honum bagal (bisk-
i upsstaf) og dr. Kjelstrup, hinn
Eru engiu tök á því lijer, að |' 0Pgki> er kom með „Mercur“
lýsa hinni löngu og afar-marg-; sígast; færði Uonum að gjöf frá
þættu vígsluatliöfn, sem kardínál-. skáldkonunni Sigrid Undset mál-
inn v. Rossum framkvæmdi, ásamt! verk af Guðmundi biskupi Arasyni
prestum kirkjunnar og fylgdarliði Uinum gðða
sínu. — Gekk kardínáli síðan
með fvlgd sinni og vígði
veggsúlurnar tólf, sem á voru
dregin krossmörk. Var hin sama
athöfn við súlu hverja. Síldveiðin nyrðra. Síldarafli er
En að því búnu var hinni yfirieitt góður, en síldin misstór.
eiginlegu lcirkjuvígslu lokið. Þá(Norðmenn eru fyrir noklcru byrj-
byrjaði liin eiginlega messa. Söng aðir að salta utan landhelgi. Norskt
Ricliard lcórsbróðir messu með að-
stoð sjera Jóhannesar Gunnarsson-
ar og dr. Húpperts. Meðan á mess-
unni stóð, sat kardínáli í hásæti
sem sett hefir verið í kirkjuna
fyrir þetta ta'kifæri.
Sjera Dreesen flutti ræðu. Var
fyrri liluti hennar á liollensku,
þar seni liami sneri máli sínu til
lcardínála, en síðari hlut'nn á ís-
herskip á stærð við „Þór“, er ný-
komið þangað. Það mun eiga að
gæta hagsmuna norskra fiski-
manna og vera þeim að miklu
leyti til aðstoðar. Síldarleit Veiði-
bjöllunnar gengur vel, hefir húrt
farið nokkrar ferðir og gefist
ágætlega. — Frá flugvjelinni hafa
sjest miklar síldartorfur.