Tíminn - 05.01.1980, Blaðsíða 6

6
KMllll.!.
Laugardagur 5. janúar 1980
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvœmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson, Jón Helgason og Jón Sigurðsson. Ritstjórnarfull-
trúi: Oddur Ólafsson. Auglýsingastjóri: Steingrlmur Gfslason.
Ritstjórnarskrifstofur, framkvæmdastjórn og auglýsingar Sföu-
múla 15. Simi 86300. — Kvöldsfmar blaöamanna: 86562, 86495.
Eftir kl. 20.00: 86387. Verö i lausasölu kr. 230.- Askriftargjald kr.
4.500 á mánuöi.
Blaöaprent.
______________________________________________________________J
Verkamaðurinn og
dómsmálaráðherrann
Núverandi dómsmálaráðherra hefur bætt við
nýju embætti hjá dómsmálaráðuneytinu. Hlutverk
hins nýja embættismanns á að vera bað að taka við
klögumálum manna, sem telja sig hlunnfama af
dómsmálakerfinu, og áður hafa leitað með erindi
sin til dómsmálaráðherra. Þetta léttir að einhverju
leyti störf dómsmálaráðherra, en hins vegar er lik-
legt, að þetta auki bilið milli ráðherrans og almenn-
ings. Raðherrann getur notið næðis á skrifstofu
sinni, án þess að vera truflaður af þeim, sem telja
hann geta rétt hlut sinn.
Þessi nýja embættisskipun minnir á sögu, sem
Skúli Guðjónsson á Ljótunnarstöðum rifjar upp i
Þjóðviljanum um það leyti, sem Jónas Jónsson frá
Hriflu varð áttræður. Kunningi Skúla, sem var
verkamaður i Reykjavik, hafði sagt honum frá
skiptum sinum við Jónas, þegar hann var dóms- og
menntamálaráðherra, á eftirfarandi hátt:
,,í þann tið, er Jónas var ráðherra, stóð svo á fyrir
mér, að ég þurfti nauðsynlega að ná tali af honum
og ræða við hann ákveðið málefni. Vinnu minni var
svo háttað, að ég gat með engu móti hitt hann á
þeim tima, sem hann var i Stjórnarráðinu. Þótt ég
þekkti hann ekkert persónulega, brá ég á það ráð að
hringja til hans og spyrja hann, hvort nokkur leið
væri að ná tali af honum á öðrum tima en á venju-
legum viðtalstima.
Jónas spurði umsvifalaust: Geturðu komið heim
til minklukkan sjö i fyrramálið? Ég varð undrandi,
en játti þó auðvitað og sagði, að mér yrði varla
skotaskuld úr þVi. Á slaginu sjö hringdi ég svo dyra
bjöllunni heima hjá honum. Konan hans kom til
dyra og bauð mér inn og beint inn i svefnherbergi
Jónasar, en hann var þá ekki kominn á fætur. Jónas
heilsaði mér og bauð mér sæti á rúmstokknum hjá
sér. Konan hans kom með rjúkandi kaffi, og meðan
við drukkum kaffið, ræddum við málefni það, sem
mér lá á hjarta, og ég fékk min vandkvæði leyst.”
Skúli Guðjónsson dró þá ályktun af þessari sögu
og svipuðum vinnubrögðum Jónasar og þeim, sem
hún skýrir frá, að Jónas hafi á ráðherraárum sinum
breytt viðhorfi almennings til ráðherradóms. Áður
var miklu meira litið þannig á, að ráðherrar væru
svo háttsettir, að óbreytt almúgafólk mætti ekki
ónáða þá i fila.beinsturni þeirra. Eftir ráðherratið
Jónasar skapaðist miklu meira það álit, að ráð
herrar væru fulltrúar fólksins, sem hefðu verið
valdir til þess að gæta hagsmuna þess og réttinda og
háir sem lágir gætu átt erindi við þá samkvæmt þvi.
Það væri óheppileg þróun, svo ekki sé fastar að
orði kveðið, ef ráðherrar tækju upp þann sið að
hlaða múr með ný jum og ný jum embættum milli sin
og almennings og teldi sig helzt ekki eiga erindi við
almúgann, nema á vinnustaðafundum fyrir
kosningar. Ráðherrakrifstofurnar eiga að vera opn-
arfólki, sem telja sig eiga erindi við ráðherra, og
hann á að afgreiða mál þess sem mest sjálfur en
ekki fela ýmsum undirtyllum að gera það. Það á að
fylgja fram þeirri stefnu Jónasar að opna frekar að-
ganginn að ráðherra en hið gagnstæða.
Þetta eykur að visu starfssvið ráðherrans. En til
ráðherrastarfa eiga ekki heldur að veljast aðrir en
þeir, sem vilja vera i sem nánustum tengslum við
fólk og þjóna þvi.
Þ.Þ.
Erlent yfirlit
Bandarikin áhyggjufull vegna ástandsins þar
CHOI Kyu Ha, sem var settur
forseti Suöur-Kóreu til bráöa-
birgöa eftir moröið á Park for-
seta, var 6. desember siöastliö-
inn formlega kjörinn forseti á
fundi þjóöarráöstefnunnar svo-
nefndu. Samkvæmt stjórnar-
skrá, er Park setti, velur hiín
forsetann.
Choi lýsti þvi yfir áöur en
hann var kjörinn forseti, aö
hann myndi ekki gefa aftur kost
á sér til forsetastarfa, en ætlun
hansværi aö nota næsta ár, eöa
áriö 1980, til aö koma fram
breytingum á stjórnarskrá
Parks og efna til frjálsra for-
setakosninga 1981, samkvæmt
hinni fyrirhuguöu stjórnarskrá.
Þessa yfirlýsingu endurtók
Choi, þegar hann tók formlega
viö forsetaembættinu sem kjör-
inn forseti 21. desember siöast-
liöinn.
Choi, sem er reyndur og viö-
urkenndur embættismaöur,
sextuguraö aldri, þykir llklegur
til aö vilja standa viö þessi orö
sin. Bandarikin, sem hafa 36
þús. manna her i landinu, munu
vafalitiö ganga fast eftir þvi.
Þetta er einnig krafa aöalflokks
stjórnarandstæöinga, sem
sennilega myndi bera sigur af
hólmi i frjálsum kosningum.
Leiötogar hans efast hins vegar
um þetta og þvi mættu þeir
hvorki viö kosningu Choi eöa
þegar hann tók viö embættinu.
Astæðan til þessa er sú, aö
bæöi þeir og margir fleiri óttast,
aö hershöföingjar þeir, sem nú
ráöa mestu I her Suður-Kóreu,
muni gri'pa inn i og hindra þess-
ar fyrirætlanir Choi. Bæbi hann
og Bandarikjastjórn muni þeg-
ar á reynir, beygja sig fyrir
þeim.
ÞESSI skoöun hefur oröiö út-
breiddari eftir eins konar bylt-
ingu innan hersins, sem fór
fram 12. desember. Viö fráfall
Parks voru herlög látin taka
gildi og Chung Seung Hwa hers-
höföingi settur til aö stjórna
framkvæmd þeirra. Hann var
þá yfirleitt álitinn valdamesti
maöur landsins. Chung var tal-
inn hafa veriö oröinn mótfallinn
haröstjórn Parks og þótti likleg-
ur til aö styöja aö frjálslegri
stjórnarháttum.
Völd Chung stóöu hins vegar
ekki lengi. Hinn 12. desember
var hann tekinn höndum, ásamt
Choi Kyu Ha
allmörgum hershöföingjum
öörum. Sá, sem stjórnaöi hand-
töku hans, var Chun Du Hwan,
sem Park haföi skipaö fyrir
nokkru yfirmann öryggislög-
reglu hersins. Chun er meöal
yngri hershöfðingjanna, 47 ára
gamall. I sveit meö honum voru
ýmsir yngri hershöföingjar.
Þeir eru yfirleitt taldir hafa
veriö miklir fylgismenn Parks
og vilja halda stjórnarháttum
hans áfram.
Rök þeirra Chun og félaga
hans fyrir þvi aö handtaka
Chung, voru helzt þau, aö þeir
vildu fá þaöupplýst, hvort hann
heföi verið nokkuö riöinn viö
morðið áPark,en Kim Jae Kyu,
sem myrti hann, fór strax á
fund Chung aö þeim verknaði
loknum, einsogáöurhefur veriö
rakið.
Kim hefur nú veriö dæmdur
til dauða, ásamt sex öörum.
Hann sagöist þó einn vera sek-
ur, þvi aö hann heföi einn tekiö
ákvöröun um aö myröa Park,
en aörir verib verkfærisín. Kim
sagöist lengi hafa gengib meö
þá fyrirætlun aö myröa Park,
þvi aö hann heföi veriö andvigur
haröstjórn hans, og þvi fyndi
hann ekki til iörunar vegna
þessa verks síns.
Chun og félagar hans létu ekki
við þaö sitja aö handtaka Chung
og fleiri eldri hershöföingja.
Þeir kröföust þess af Choi for-
seta, aö þeir fengju aö velja
menn úr sfnum hópi I embætti
hermálaráöherra, innanríkis-
ráöherra og dómsmálaráö-
herra. Choi lét undan þessum
óskum þeirra. Hershöfliingjar
skipa nú öll þessi embættiog eru
þeir allir taldir fylgismenn
Chun.
Sá hershöföingi, sem fer nú
með framkvæmd herlaga, Lee
Hui Sung, er hins vegar ekki úr
hópi þeirra. Hann var sam-
starfsmaöur Chung. Lee hefur
lýst yfir þvi, aö herinn muni
ekki hafa frekari afskipti af
stjórnmálum. Þessu er hins
•vegar trúaö varlega, því aö
margir líta á Chun fremur en
Choi eöa Lee sem valdamesta
mann Suöur-Kóreu um þessar1
mundir.
Chun Du Hwan
ÞAÐ kemur llka greinilega i
ljós I bandarlskum fjölmiölum,
aö Bandarikjastjórn hefur veru-
legar áhyggjur vegna fram-
vindu mála I Suöur-Kóreu.
Bandarlkjastjórn myndi kjósa,
aö teknir yröu upp frjálslegri
stjórnarhættir þar. Að þvl leyti
harmar hún ekki fráfall Parks.
Ahyggjuefni hennar er þó ekki
aðeins þaö, aö aftur sæki i sama
fariö, hvaö stjórnarfarið snert-
ir, helduraö sundrung geti risið
innan hersins, ásamt vaxandi
óánægju almennings, og þannig
geti varnarmáttur Suöur-Kóreu
veikzt og hætta aukizt á innrás
frá Norður-Kóreu. Einræöis-
herrann þar.Kim IlSung, þykir
ekki óllklegur til aö notfæra sér
þaö, ef varnir Suöur-Kóreu
veikjast. Undir þeim kringum-
stæöum gæti þaö helzt haldiö
aftur af honum, að Kínverjar
réöu honum eindregiö frá þvl.
Þetta dregur ekki úr þvl, aö
Bandarikin leggja nú stund á
bætta sambúö viö Klnverja.
Þ.Þ.
Taka hershöfðingjar
völdhi í Suður-Kóreu?