Tíminn - 15.01.1980, Blaðsíða 20

Gagnkvæmt
tryggingafélag
Auglýsingadeild
Tímans.
18300

FIDELITY
HLJÓMFLUTNINGSTÆKI
Pantiö myndalista.
Sendum í póstkröfu.
C ihiniAI Vesturgötu II
dvUllVAL simi 22600
Lúpínan — jurtin, sem getur grætt naJkið land án áburðar
Sexfalt ódýrara að græða mela með
lúpínu en nokkurri annarri aðferð
JH - Lúpinan er mikil undrajurt.
Hiin þarfnast ekki áburöar eins
og aörar jurtir heldur vinnur
hann sjálf úr loftinu, safnar hon-
um I jaröveginn meö aöstoö gerla
og miðlar öörum jurtum, sem eru
i nábýii viö hana. Dæmin sanna
aö hún getur veriö mikil lyfti-
stöng fyrir skógrækt á mögru og
ilia grónu landi. Meö tilstyrk
eigin áburöarverksmiöju sér-
hvers einstaklings skiiar hún
jafnmikilli uppskeru af flatarein-
ingu og bestu tún gera meö ærn-
um tilkostnaði. Giskaö hefur
veriö á meö sterkum rökum, aö
sex sinnum ódýrara sé aö græöa
mela og sanda, sem ekki eru á
hreyfingu, meö notkun iúpinu
heldur en nokkurri annarri aö-
ferö, sem viöhöfö hefur veriö hér-
lendis.
Andrés Arnalds, beitarfræð-
ingar hjá Rannsóknarstofnun
landbúnaöarins, hóf rannsóknir á
lúpinum á vegum stofnunarinnar
árið 1976, og hafa þær mest fariö
fram i Heiömörk, en auk þess á
Keldnaholti, Skógasandi og viöar.
Stendur til aö auka þessar til-
raunir I vor, þar eö svo miklar
vonir eru tengdar viö lúpinuna.
er stefnt aö þvi aö fá afbrigöi,
sem heldur fræinu i fræbelgjun-
um nógulengi fram eftir sumri til
þess, aö unnt sé aö hiröa alla fræ-
uppskeruna i einu lagi meö vél-
um.
Féð valdi rétt.
—-Ságallierá Alaskalúplnunni,
sagöi Andrés enn fremur, aö i
henni er aö jafnaöi tiltöiulega
mikiö af óæskilegum efnum.
Þetta er þó misjafnt eftir ein-
staklingum, og viö beitartilraun-
unir i Heiömörk kom I ljós, aö fé
stýföi sumar plönturnar og lét
aörar eiga sig.
Viö rannsókn sannaöist, aö féö
rataði hér rétta leiö. Þaö voru
þær plöntur, sem litiö var I af hin-
um óæskilegu efnum, er bitust,
enda hinar mun beiskari á
bragöiö. Meö úrvali má fá fram
afbrigöi, sem laust er viö þau
efni, sem óæskileg eru, aö mestu
eöa öllu leyti.
Liklegt er, aö þessi kynbóta-
verkefni geti tekiö allt aö tiu ár-
um, þótt þaö fari eftir þvl, hve
miklu veröur kostaö til þeirra.
Kynbætur á lúpinu.
Alaskalúplnan bláa er fjölær og
þroskar fræ þriggja ára gömul.
Þótt hún hafi borizt viöa um land
siöan hún var flutt hingaö fyrir
atbeina Skógræktar rikisins, er
mikil fræsöfnun vandkvæöum
háö.
— Hörgull á nógu af fræi hefur
veriö okkur fjötur um fót, sagöi
Andrés I viötali viö Timann. Þvl
fræi, sem viö höfum notaö, hefur
veriöhandsafnaöl Heiömörk meö
aöstoö Skógræktarfélags Reykja-
víkur og Landverndar. Eins og er
þroska lúpinurnar ekki allar fræ
samtlmis, og þaö er einnig mis-
jafnt, hvenær fræ þroskast á
sömu piöntunni. Meö kynbótum
Ræktun rótargerla.
Frumskilyröi þess, aö lúplnan
dafni, er aö smita fræiö, áöur en
þvl er sáö, meö rótargerlum
þeim, sem gera jurtinni kleift aö
draga til sin köfnunarefni úr loft-
inu.
— Svovilltil, aðþennan geril er
auövelt aö rækta I efnarann-
sóknarstofu, og þaö höfum viö
gert á Keldnaholti, sagöi Andrés.
Aö þvi leyti er ekkert þvi til
fyrirstööu, aö lúpinur veröi
ræktaöar i stórum stil.
Gullvæg við skógrækt.
Viö tilraunir á Hallormsstaö
hefur komiö á daginn, hve lúpína
getur veriö til mikilla nytja viö
Þannig þekur lúpinan berangurinn
eigin áburöarverksmiöjur eins og
skógrækt, þegar plantaö er i
magurt land og litt gróiö.
Njóti lúpinunnar þar viö, hefur
vöxtur lerkis aukizt um 25-50%.
Þar kemur aö sjálfsögöu til
áburöarvinnsla lúpínunnar, er
skógarplönturnar njóta góös af.
Þaö eru þess vegna býsna
margir möguleikar til aö hafa
stórfellt gagn af lúpínunni og
eiginleikum hennar.
Einærar lúpinur.
Andrés sagöi, aö siöast liöiö
sumar heföi veriö byrjaö á til-
á fáum árum og tilreiöir jaröveginn fyrir jurtir, sem ekki hafa sfnar
lúplnan.
„Utvarp Akureyri
taki að sér bluta
dagskrárinnar
AM — ,,1 fyrra eignaöist út-
varpiöhús á Oddeyrinni á Akur-
eyri, sem var lagfært til þess aö
þar mætti hljóörita meö sæmi-
lega góöu móti og um þessar
mundir er fariö aö setja þar upp
viöbótartæki, svo þar ætti
bráöum aö vera hægt aö hljóö-
rita þætti, sem eru flóknari 1
vinnslu, en hægt hefur verið til
þessa,” sagöi dagskrárstjóri út-
varps, Hjörtur Pálsson þegar
viö spuröum hann um hvaö liöi
aöstöðu útvarpsins nyröra.
Hjörtur sagöi aö á Akureyri
væri nú aöeins einn tæknimaöur
I hlutastarfi, Björgvin Júllus-
son.endagskrárgeröarfólk væri
ekki annaö en þeir sem ööru
hverju er fengnir til þess aö sjá
um einstaka þætti.
Vonir útvarpsmanna standa nú
til þess aö auk þess að hljóörita
efni á Akureyri og senda
spólurnar suöur, veröi nú
bráöum hægt aö útvarpa beint
frá Akureyri og þá ekki aöeins
til Akureyringa einna, heldur á
rás rikisútvarpsins um land allt
Tilraunir I þessa átt voru gerö
ar fyrir nokkru I þætti „Morg
unpóstsins”og svo á nýársdags
kvöld sl. Meö þessu móti sagöi
Hjörtur ætlunina aö komast I
betra samband viö héruö og
byggöir utan Reykjavikur, auk
þess sem þaö væri mikiö hag-
ræöi fyrir menn nyröra aö þurfa
ekki aö koma til Reykjavlkur I
hvert sinn, sem þeir ætluöu aö
flytja útvarpsefni. Ætlunin er aö
leita I fyrstu eftir barnaefni aö
noröan og i framtlöinni ætti ekk-
ert aö vera þvi til fyrirstööu að
gert yröi ráö fyrir föstum liöum
I dagskrá, sem hljóöritaöir væru
á Akureyri.
Otvarpsmenn munu eiga
fyrsta fund meö sér um þetta
efni I næstu viku, og munu þar
dagskrár og tæknideildarmenn
móta tillögur sem útvarpsráö
mun siðar fjalla um. Veröur þar
aö sjálfsögöu tekiö miö af þeim
hugmyndum sem menn nyröra
hafa þegar gert sér um þetta
útvarp.
Þegar hefur veriö haft sam-
band viö ýmsa menn nyröra
meö þaö I huga aö fá þaöan fjöl-
breyttari efnissendingar en ver-
iö hefur til þessa.
raunum meö einærar lúpinur kyn-
bættar, sem ýmist bera gul blóm
eöa rauö.
— Þessar lúplnutegundir eru
úrvals fóöurjurtir, sagöi Andrés,
og gæddar hinum beztu eiginleik-
um, hvort heldur er til fóöur-
öflunar eöa beitar sem græn-
fóöur. Hér erum viö aö taka upp
tilraunir, sem ólafur Jónsson,
framkvæmdastjóri Ræktunar-
félags Noröurlands hóf á fyrstu
áratugum aldarinnar.
TTu ár eða skemur.
Viö spuröum Andrés, hve
langan tlma hann áliti aö taka
myndi aö græöa örfoka land meö
tilstyrk lúpinu, til dæmis Skor-
holtsmela eöa melaflæmin I Kol-
beinsstaöahreppi eöa á Skaga-
strönd.
Þessu kvaöst hann ekki viðbú-
inn aö svara, en taldi ekki fjarri
lagi aö hugsa sér tiu ár eöa jafn-
vel skemmri tima, ef nóg væri af
lúpinufræi til sáningar. Þótt
vöxtur lúpinunnar væri lítill
fyrstu árin, breiddist hún óðfhiga
út, er hún færi aö sá sér. Vaxtar-
skilyrði fyrir grastegundir væru
hin bestu, þegar hún heföi
frjóvgaö jaröveginn, og þá væri
ekkertþvitil fyrirstööu, aö grasiö
erföi landiö.
Þaö er hin náttúrlega þróun i
Alaska, aö grasiö tekur viö af
lúplnunni, sagöi hann. Viö höfum
ekki séö þaö gerast hér af sjálfs
dáöum, vegna þesshve lúplnan á
hér stutta sögu, en hafi lúplnu-
breiðum verið eytt, þar sem hún
hefur haslaö sér völl, hefur grasiö
vaöið upp jafnskjótt.
Framtalseyðu-
blöðin borín út
um helgina
Framtalið flóknara nú en áður
AM —"Framtölin eru nú aö hluta
I frágangi inni I Gutenberg og ég
vonast til aö fá þau þaö snemma
aö hægt veröi aö byrja aö bera
þau út um næstu helgi og ljúka þvl
i næstu viku”, sagöi Gestur Stein-
þórsson, skattstjóri I Reykjavlk,
þegar viö ræddum viö hann I gær.
Gestur sagöi aö senn væri von á
leiöbeiningum rlkisskattstjóra
um framtaliö, en vegna laga-
breytinga um tekjur ársins 1979,
verður framtaliö nú gjörbreytt
frá þvl sem verið hefur. Eins og
kunnugt er eru hjón nú bæöi
skattaðilar og telja nú megniö af
tekjum og frádráttarliöum fram
hvort fyrirsig, en eignir og tekjur
þeim tengdar, svo og skuldir, eru
skattlagöar saman.
„Þetta kostar okkur á skatt-
stofunni aukna vinnu”, sagöi
Gestur, en segja má aö úr-
vinnslan hafi gerst erfiðari meö
hverju ári, enda verið aö reyna aö
vélataka sem mest um þessar
mundir.