Tíminn - 16.01.1980, Blaðsíða 6

6
Miðvikudagur 16. janúar 1980.
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson, Jón Helgason og Jón Sigurösson. Ritstjórnarfuli-
trúi: Oddur ólafsson. Auglvsingastjóri: Steingrimur Gisiason.
Ritstjórnarskrifstofur, framkvæmdastjórn og auglýsingar Sföu-
múla 15. Simi 86:!uO. — Kvöldsimar biaöamanna: 86562, 86495.
Fftir kl. 20.0': 86387. Verö i lausasölu kr. 230,- Askriftargjald kr.
4.500 á mánuöi.
Blaöaprent.
Enga frekari töf
Margir voru orðnir úrkula vonar um það að
Alþýðubandalaginu tækist yfirleitt að koma saman
tillögum um efnahagsmál i þeim stjórnarmynd-
unarviðræðum sem yfir hafa staðið og standa enn.
Þegar flokkurinn hefur nú loks tekið á sig þá rögg
að setja fram hugmyndir sinar hljóta menn i öðrum
flokkum að sjálfsögðu að fagna þvi og fara fram á
það að þessar hugmyndir sæti nákvæmri athugun,
eins og verið hefur um tillögur annarra flokka.
Fram hjá þvi verður ekki gengið að Alþýðu-
bandalagið ber verulega ábyrgð á þvi að árangur
náðist ekki i viðræðunum um myndun vinstri stjórn
ar fyrir skemmstu. Astæða þess er einfaldlega sú að
flokkurinn virtist ófáanlegur til þess að leggja fram
hugmyndir sinar og tillögur á annan hátt en þann að
um væri að ræða mjög almennan óskalista sem ó-
kleift var að leggja nokkurt efnislegt mat á, bæði
hvað snerti framkvæmd og efnahagslegar afleið-
ingar.
Svo virðist sem þeir Alþýðubandalagsmenn hafi
tekið það tillit til gagnrýni eigin flokksmanna að
þeir hafi notað timann sem Geir Hallgrimsson
leiddi viðræðurnar til þess að setja saman hug-
myndir sinar. Á sama tima tókst að ná samstöðu
innan Alþýðusambands Islands, en vitað var reynd-
ar að Alþýðubandalagið myndi ekki hafa nokkurt
pólitiskt þrek til að móta afstöðu sina sem flokkur
meðan forystumenn þess i verkalýðsfélögunum
stæðu i innbyrðis átökum.
Að visu fer þvi fjarri að samstaða hafi náðst til
fulls innan verkalýðshreyfingarinnar. Alveg sér-
staklega liggur það fyrir að djúpstæður ágrein-
ingur er milli voldugra aðila innan A.S.í. annars
vegar og annarra launþegasamtaka hins vegar,
ekki sist B.S.R.B.
Hinar nýsoðnu tillögur Alþýðubandalagsins verð-
ur að sjálfsögðu að skoða gaumgæfilega, og hvat-
skeytlégt væri að ætla að ekkert nýtilegt finnist i
þeim. Þessar tillögur verður að leggja undir sams-
konar mat og tillögur annarra stjórnmálaflokka,
áður en menn taka endanlega afstöðu til þeirra.
Það er vissulega alltaf hætta á þvi að einhver
sýndarmennska liggi að baki þegar heill stjórn-
málaflokkur neitar að eiga nokkurt frumkvæði i til-
lögugerð, en biður vikum saman og fleygir siðan
fram miklu tillöguplaggi þegar aðrir hafa þegar
kynnt tillögur sinar rækilega fyrir alþjóð. Og slikur
stjórnmálaflokkur hefur óneitanlega tekið á sig
mikla ábyrgð, þar eð ljóst má vera að biðin og hikið
hafa haft mikil áhrif á það að myndun rikisstjórnar
hefur dregist á langinn.
Það sem öllu máli skiptir er að efnahagsstefna
nýrrar rikisstjórnar verður að vera framkvæman-
leg og ábyrg. Alveg sérstaklega hafa Framsóknar-
menn gert þá kröfu að efnahagsstefnan miði að at-
vinnuöryggi, bærilegri rekstrarafkomu atvinnu-
veganna um leið og unninn verði bugur á stjórn-
lausri verðbólgu. Þetta verður aðeins gert i mark-
vissum áföngum ef takast á að tryggja og verja
lifskjör þeirra tekjulægstu i þjóðfélaginu. Engin
skrúðmælgi i tillögum eða stóryrði i málflutningi
geta dregið úr alvörunni i þessum kröfum Fram-
sóknarmanna. Og myndun nýrrar rikisstjómar
knýr á. Þess vegna verður nú að hraða efnislegu
mati hinna nýju tillagna sem mest má verða.
JS
Erlent yfirlit
Indira vill frið-
lýsa Indlandshaf
Hún vill útiloka bæði risaveldin
Indira meö Sanjay syni sinum og Maneka konu hans.
INDIRA Gandhi hefur á ný
tekið við stjórnartaumunum i
Indlandi. Stjórn hennar vann
embættiseið sinn síðastl. mánu-
dag.
Indira mun styðjast við öflug-
an meirihluta á þingi. Flokkur
hennar fékk 351 þingmann kjör-
inn af 542 alls. Auk þess munu
ýmsir óháðir þingmenn og smá-
fiokkar veita henni stuðning eða
hlutleysi. Það er jafnvel talið að
henni geti reynzt fært að gera
breytingar á stjórnarskránni ef
hún æskir þess, en til þess þarf
tvo þriöju hluta þingsins. A
þessustigimunlndira ekki hafa
neinar slikar meiri háttar
breytingar í huga.
Sanjay Gandhi.sonur hennar,
sem mjög hefur verið umdeild-
ur, náði kosningu til þingsins
með miklum atkvæðamun.
Hann hefur ekki áöur átt sæti á
þingi. Indira lýsti ’ yfir þvi
fyrir kosningarnar, að hún
myndi ekki skipa hann ráðherra
aðsinni, og hefur hiín staðið viö
það. Liklegt þykir samt, að
Sanjay verði eins og áður á-
hrifamesti ráöunautur hennar.
Það mun styrkja Indiru, að
stjórnarandstaðan i þinginu er
margklofin. Flest þingsæti hef-
ur sá kommúnistaflokkurinn,
sem heldur hallast aö Kinverj-
um. Fylgi hans er aðallega
bundið viö eitt fylki. Sennilegt
þykir, aö flokkarnir til hægri
reyni að sameinast eða mynda
bandalag, en það getur gengið
erfiðlega jafnt af málefnaleg-
um og persónulegum ástæðum.
FYRST um sinn mun aðalat-
hyglin beinast að stjórn Indiru I
sambandi við utanrikismálin.
Talið er víst, að hún muni
viðurkenna stjóm Heng Samrin
I Kampútseu eins og hún gaf til
kynna fyrir kosningarnar.
Indira hefur tekíð afstöðu með
Vletnam gegn Kínverjum i deil-
um þessara rikja, þar sem hún
telur nauðsynlegt að stöðva út-
þenslustefnu Kinverja i
Suðaustur-Aslu.
Mestu forvitni vekur þó.
hvaða afstöðu hún muni taka til
atburöanna i Afghanistan. Hún
haföi i upphafi fordæmt innrás-
ina, en slðastliðinn föstudag lét
hún birta yfirlýsingu. þar sem
hún sagðist treysta þvi, að
Rússar myndu kalla heim her
sinn frá Afghanistan við fyrsta
tækifæri, eins og þeir hefðu lýst
yfir. Jafnframt lýsti hún yfir
þeirri von sinni, að önnur rlki
styrktu ekki skæruliða I Afghan-
istan og hindruðu þannig, að
friður kæmist þar á.
Þessi yfirlýsing hefur verið
skilin þannig, að Indira vilji
stefna að þvi aö fá Rússa til að
falla frá hugmyndum um aö ná
yfirráöum við Indlandshaf, og
þvi ætli hún að fá þá til að flytja
Indira eftir kosningasigurinn.
herinn heim frá Afghanistan.
Indira hefur jafnan beitt sér
fyrir friðlýsingu Indlandshafs,
en megintilgangur friðlýsingar-
innar er að koma i’ veg fyrir að
risaveldin eða önnur riki, sem
ekki liggja að hafinu, fái flota-
stöðvar þar. Þessari stefnu mun
hún vafalaustfylgja áfram. Hún
mun beita sér gegn þvi, að
Rússar fái aðgang að Indlands-
hafi. A sama hátt mun hún
vinna gegn þvi, að Bandarikin
fái flotastöðvar við Indlandshaf.
Fréttamenn I Iran segja, að
þar hafi sigri Indiru verið fagn-
að. Múhameðstrúarmenn I Ind-
landistuddu hana llka eindregiö
I kosningunum. Það er ekki úti-
lokað að milli Irana og Indverja
geti náðst samkomulag um að
mynda einskonar svæði óháöra
rlkja I Suðvestur-Asiu milli
risaveldanna. Þá þyrfti Pakist-
an að bætast I hópinn og hefði
vafalaust gert það, ef Bhutto
hefði farið með völdin. Núver-
andi einræðisherra Pakistan er
hins vegar illræmdurog valtur I
sessi og þvi erfitt aö treysta á
hann.
MESTU vandamálin, sem
Indira þarf að glíma við, verða
þó ekki á sviði utanrikismála,
heldur innanlandsmála. Efna-
hagur Indlands er I hálfgerðri
rúst eftir þriggja ára stjórn
Janata-flokksins. Indira mun á-
kveðin I þvl að taka rösklega til
hendinni og sýna ekki minni
röggsemi en hún gerði, þegar
neyðarástandslögin giltu I
stjórnartið hennar. Þingstyrkur
hennar er nú svo mikiil, að hún
þarf ekki að grípa til þeirra.
Þótt það taki nokkurn tima að
reisa efnahaginn við, munu á-
hrif Indlands á sviöi alþjóða-
mála fljótt aukast eftir valda-
töku hennar. Það er eðlileg af-
leiðing þess, aö riki má sln
meira undir sterkri forustu en
veikri. Indland var undir for-
ustu Nehrus föður hennar á-
hrifamikið i hópi óháðra rlkja
°g tryggði vissan stöðugleika I
málefnum Asiu. Indira mun
vafalaust stefna að þvi, að það
nái þessari stöðu aftur, og er
engan veginn óliklegt, að henni
takist það.
Aður en Indira myndaði
stjórnina, var búizt viö þvi, að
hún myndi sjálf fara með utan-
rikismálin fyrst um sinn. Frá
1 þvi ráði hefur hún horfið. Utan-
rikisráðherra verður Nara-
shima Rao, sem hefur tekiö
mikinn þátt I flokksstarfinu með
Indiru. Liklegt þykir, að Indira
hafi valið hann með tilliti til
þess að hún mótaði utanríkis-
stefnuna. Þ.Þ.