Tíminn - 22.01.1980, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 22. janúar 1980
3
Guðmundar- og Geirfinnsmálin:
í gær mátti sjá nýtt andlit á sakborningabekknum en þar var
komin Erla Bolladóttir ein hinna ákærðu 1 málinu. Hún situr
fremst fyrir miðju.
Timamynd G.E.
1 málflutningi slnum kvað Jón
aðsér virtistsem endanleg saga
hinnaákærðuum atburði kvöld-
ið 19. nóv. 1974 heföi verið tekin
út úr fjölda annarra sagna er
hin ákærðu höfðu greint frá og
siðan hefðu rannsóknarmenn
málsins unnið að þvi að fá hin
ákærðu til að fallast á hana.
Hann nefndi sem dæmi að ekki
væri treystandi á framburð
Guðjóns Skarphéðinssonar en
saksóknari telur hann mikil-
vægan þar sem Guðjón hafi oft
borið við minnisleysi og Guðjón
mun einnig hafa sagt að hann
treysti rannsóknarmönnum
málsins til þess að skýra sér rétt
frá atburðum umrættkvöld, þ.e.
skýra sér rétt frá stað og tima
atburða.
Bifreiðin
Jón leiddi rök að þvi að Sævar
hefði ekki getað verið i Keflavik
á þeim tima er morðið átti að
hafa verið framið og hafði hann
til samanburðar timasetningu
lögreglunnar á ferðum hinna
ákærðu umrætt kvöld og fram-
burði vitna er hittu þau Sævar
og Erlu á Kjarvalsstööum um-
rætt kvöld. Páll A. Pálsson hef-
ur einnig gert grein fyrir þess-
um þættimálsins og ekki er þörf
á að rekja það i smáatriðum.
Jón benti einnig á það að
Sævar og Kristján voru miklir
óvinir á þessum tima útaf bila-
kaupum og fjármálum og hafa
vitni staðfest að þeir töluðust
ekki við og að mikil heift var á
milli þeirra en þetta atriði gerir
það óliklegt að þeir hefðu báðir
saman farið til Keflavikur um-
rætt kvöld.
Einnig er framburður Guð-
jóns um bilferðina vafasamur
eins og að ofan greinir en hann
munhafa skýrt frá að sennilega
heföi þessi ferð aldrei verið £ar-
in og einnig mun Guðjón ekkert
hafa munað sjálfstætt.
Jón benti á ýmis refsilækk-
andi atriði ef Sævar yrði dæmd-
ur sekur i Geirfinnsmálinu.
Sagði hann m.a. að Sævar hefði
ekki getað átt mikinn þátt i
átökunum þar sem likams-
burðir hans væru ekki miklir,
hann hefði átt erfiða æsku og
hegðun hans standi til bóta.
Einnigbenti Jóná áhrif Guðjóns
á Sævar en Guðjón var kennari
hans. Sævar er h'tt menntaður
en sum afbrot hans má telja að
hafi verið framin vegna minni-
máttartilfinningar hans gagn-
vart Guðjóni og betur
menntuðum félögum hans.
Rangar sakagiftir
Jón benti á að á þeim tima er
Sævar tók undir ásakanir hinna
ákæröu og þá sérstaklega Erlu
um þátt fjórmenninganna svo-
kölluðu i Geirfinnsmálinu, þá
hafi hann verið búinn að sitja
lengi i varðhaldi og reynt hefði
verið að bendla hann við 6
mannshvörf þar af eitt er átti
sér stað er hann var 15 ára. Hafi
hann verið orðinn bugaður af
þessu. Auk þess hafi leiðandi
spurningarum hrið átt sinn þátt
i að hann féll i lygina. Einnig
benti Jón á að rannsóknarmenn
hefðu mátt vera auðtrúa að
hneppa þessa menn i gæslu-
varðhald vegna framburðar
ákærðu þau munu hafa nefnt
fjölda annarra manna i þessu
sambandi. kaupsýslumenn og
jafnvel ráðherra. Taldi Jón að
ekki kæmi til greina að sakfella
Sævar i þessu ákæruatriði.
A eftir Jóni tók Hilmar Ingi
mundarson hr 1., til við mál-
flutning sinn og talaði i nokkrar
minútur en hann er verjandi
Tryggva Kúnars Leifssonar.
Krafðist hann sýknu i Guð-
mundar- og Geirfinnsmálunum
en vægustu refsinga i hinum
sakamálunum er Tryggvi hefur
játað á sig. Hilmar mun halda
málflutningi sinuin áfram i dag.
—„lögfull sönnun á harðræði við yfirheyrslur komin
fram” sagði Jón Oddsson hrl.
FRI — 1 gær tók Jón Oddsson
hrl., aftur til við vörn sina þar
sem frá var horfið á föstudag en
Jón er verjandi Sævars Ciesi-
elski. Almenningur fylgist enn
grannt með málinu og var sem
fyrr fjölmennt i sölum Hæsta-
réttar er málflutningur stóð
yfir. Nýtt andlit sást á sak-
borningabekknum en þar var
komin Erla Bolladóttir. Hún
mun einnig hafa fylgst með
málflutningnum á föstudag.
t máli sinu i gær fjallaði Jón
Oddsson hrl., nokkuð um meint
harðræði sem skjólstæðingur
hans varð fyrir er hann sat i
gæsluvarðhaldi. Nefndi hann
sem dæmi i þessu sambandi
hótanir um likamlegt ofbeldi,
synjun um nauðsynjar, að
Sævar var hafður i hand- og fót-
járnum um tima og aö honum
var haldið vakandi með þvi að
láta ljós loga i klefa hans um
nætur.
Máli sinu til stuðnings vitnaði
Jón i skýrslur er teknar voru af
fangavörðum. Einn þeirra kvað
yfirheyrslur yfir Sævari hafa
verið óvenju hávaðasamar en
allir báru Sævari vel söguna og
sögðu að hann hefði yfirleitt
hegðað sér vel i yfirheyrslum.
Meðal annars i þessu Sam-
bandi þá nefndi Jón tilvik þar
sem aðili hafi heyrt mikinn
hávaða úr yfirheyrsluherbergi
þar sem Sævar var inni. Hann
opnaði herbergið og þá hrópaði
Sævar ,.stilltu þig, stilltu þig”
en honum hafi virst sem að
Sævar hafi verið svinbeygður.
Honum var skipað að loka dyr-
unum og hypja sig á brott.
Sævar sleginn
1 rannsóknum á meintu harð-
ræði ákærðu i gæsluvarðhaldi
stendur yfirleitt staðhæfing
gegn staðhæfingu en Jón nefndi
tilvik þar sem frásögn ákærðu
af meintu harðræði er studd
öðrum vitnisframburðum. Eitt
slikt dæmi er frá yfirheyrslu 4.
eða 5. mai 1976 en þá fór fram
einhverskonar sannprófun i
Guðmundarmálinu og var mik-
ill fjöldi manna viðstaddur en
ekki réttargæslumenn ákærðu.
Voru þar auk Sævars, Kristjáns
og Erlu tveir lögreglumenn,
rannsóknardómari. fulltrúi sak-
sóknara, fangaverðirog yfirlög-
regluþjónn. Samkvæmt skýrslu
eins viðstaddra aö Sævar mun
hafa verið sleginn i andlitið.
Fulltrúi saksóknara og rann-
sóknardómarinn kannast ekki
við þetta en leiddu likur að þvi
að þeir hefðu verið i sima er at-
vikið átti sér stað. Enn fremur
segir i skýrslunni aðSævarhefi
verið sleginn að ástæöulausu að
þvi er vitninu virtist, (hér bætti
Jón inn í að hann furðaði sig á
þessu orðalagi ,,að ástæðu-
lausu” þvi hvenærer ástæða til
að slá sakborninga við yfir-
heyrslur?) Einnig greindi Jón
frá þvi að fangapresturinn Jón
Bjarman hafi I bréfi vakið at-
hygli á óeðlilegu ástandi i
fangelsinu.
Með þessu dæmi og öðrum
taldi Jón að hann væri búinn að
sýna fram á lögfulla sönnun
þess að meint harðræði ætti við
rök að styðjast.
Lyfiagjafir
t máli sinu benti Jón á að á þvi
timabili sem hin ákærðu hefðu
verið i haldi þá hefði gættmikils
örlætis i lyfjagjöfum til þeirra.
Þetta auk langvarandi ein-
angrunar og það að hin ákærðu
gátu borið saman bækur sinar
hefði getað leitt til að sami
heildarsvipur komst á fram-
burði þeirra er f ram liðu stundir
en ekki sé byggjandi á þessum
framburðum.
Helstu þættir er gætu leitt til
vægari refsingar yfir Sævari i
Guðmundarmálinu ef hann
skyldi verða fundinn sekur kvað
Jón vera að framburður ákærðu
benti frekar til að um hörmulegt
slys hefði verið að ræða en ekki
hefði ásetningur legið að baki
meintu morði og að hlutdeild
Sævars i atburðum væri mjög
litil. Að öðru leyti ættu sömu rök
og Páll A. Pálsson hdl., taldi
upp fyrir skjólstæðing sinn, við
um Sævar.
Gögn skortir
Eins og Páll A. Pálsson hdl.,
fann Jón margt að rannsókn
Geirfinnsmálsins og fannst hún
jafnvel tortryggileg i sumum
atriðum. Benti hann m.a. á
eftirfarandi atriði: Aðeins er
hægt að finna 1/6 hluta gagna úr
frumrannsókninni sem gerð var
i Keflavik, notuð var gömul
mynd af Geirfinni er auglýst
var eftir honum i byrjun og enn
væri verið að rannsaka tilurf
leirstyttunar sem gerð var.
Jón Oddsson hrl., verjandi Sævars Ciesielski f Hæstarétti I gær.
Til hliðar við hann má sjá Guðmund I. Sigurðsson hri.
Timamvnd G.E.
5/6 hluta gagna úr frumrannsókn-
inni í Keflavík skortir
Laugavegur 163:
Húsið rifið án heimildar
Kás —Hinn tólfta þessa mánaðar
var húsið númer 163 við Lauga-
veg rifið — en það hafði skemmst
af bruna i október á sl. ári-án
tilskilinnar heimildar frá
Bygginganefnd Reykjavikur, eins
og kveðið er á um i nýlegum
hyggingarlögum og byggingar-
reglugerð sem sett er með stoð á
þeim lögum og gildi um allt land-
íð.
Guðrún Helgadóttir. borgar-
fulltrúi gerði þetta að umtalsefni á
siðasta fundi borgarstjórnar og
spurði hver hefði skipað fyrir að
húsið yrði rifið, hver hefði fram-
kvæmt það, og hvort borgarstjóri
teldi að hér hefði verið farið að
lögum. Taldi hún þetta hættulegt
fordæmi sem þarna hefði verið
gefið og stefna starfi Bygginga-
nefndar i hættu.
Egill Skúli Ingibergsson,
borgarstjóri, svaraði þessum
fyrirspurnum. Byrjaði hann á þvi
að rekja aðdraganda þessa máls,
en eins og fyrr segir skemmdist
húsið mikið af bruna i október á
sl. ári. með þeim afleiðingum að
tvær manneskjur sem i þvi voru
létust. 1 byrjun nóvember sl.
gerði byggingadeild borgarverk-
fræðings kostnaðaráætlun um
endurbyggingu hússins. Kom þar
i ljós, að ekki borgaði sig að
endurbyggja það. Var þvi leitað
heimildar til þess að rifa það sem
eftir stæði af þvi. Umhverfis-
málaráð borgarinnar mælti ekki
með þvi að húsið yrði byggt að
fenginni umsögn borgarminja-
varðar Bygginganefnd fékk mál-
ið til afgreiðslu 29. november
Ekki var gefið tilskiliö leyfi á
þeim fundi fyrir niðurrifinu, en
þessi stað bað bygginganefnd um
nánari upplýsingar tim fram-
tiöarnotkun lóðarinnar, en
borgarráð hefur ákveðið að ráð-
stafa lóðinni undir atvinnustarf-
semi.
Almennt var búist við þvi að
bvgginganefnd myndi samþykkja
að húsið yrði rifið á fundi sinum
10. jan. sl. enda allir sammála
um að ekki borgaði sig að endur-
byggja það. Var hreinsunardeild
borgarinnar gertaðvartog beðin
um að bregðast skjótt við og rifa
húsið, en þó ekki fyrr en eftir
lO.jan. svo lögformlegt leyfi lægi
fyrir, sem og hún gerði.
Sá galli fylgdi þó gjöf Njarðar
að á fundi byggingarnefndar hinn
10. janúar var cnn frestað að af-
greiða málið og jafnframt láðist
að geta þess við hreinsunardeild,
sem jafnaði húsið við iörðina hinn
12. jan. eins og rað hafði verið
fyrir gert.
Sagði Egill aö hér hefðu ein-
faldlega átt sér stað mistök, sem
vonandi endurtækju sig ekki.
Albert Guðmundsson, borgar-
l'ulltrúi, sá sérstaka ástæöu til að
standaupp og segja að hann von-
aði að húsið hefði verið mölbrotiö
við niðurrifið, svo það yröi örugg-
lega ekki fhitt til baka.
Guðrún Helgadóttir, tók því
næst aftur til máls og tók undir
með borgarstjóra að hér hefðu
augljóslega átt sér stað leiðinleg
mistök. Enminnti jafnframt á að
þetta hefði getaö orðið meira mál,
ef allirhefðu ekki verið sammála
um að rifa husið. V'onaðist hun því
til að svona mistök endurtækju
sig ekki.
Páll Gislason, borgarfulltrúi,
sagði að húsið sem deilt var um
herói ekki verið merkilegt, en
slikt hið sama yröi ekki sagt um
málsmeðferð þessa. Sagði hann
ljóst, að et slikt smámál gæti
velkst I borgarkerfinu um tveggja
mánaða skeið án þess að hljóta
afgreiðslu þá hlyti að þurfa að
einfalda gang mála.
ólafur B. Thors, borgarfull-
trui, tók siöastur til máls, og vakti
mals á þvi hvort byggingarnefnd
væri ekki aö taka sér vald sem
byggt væri á óeðlilegum forsend-
um. með þvi að krefja borgarráð
nákvæmra upplýsinga um fram-
tiðarnotkun lóðarinnar ef leyft
yröi að rifa húsið. Hverjar væru
eiginlega forsendur bygginga-
nefndar fyrir leyfi til niðurrifs
húsa?