Tíminn - 22.01.1980, Blaðsíða 11

11
Þriðjudagur 22. janúar 1980
n fagri
gat svarað spurningum, sem
fram voru bornar í sumum
skeytanna og gat fyllt upp I
eyður. Sumar þessar upplýsing-
ar gaf hann munnlega, en hann
gaf Cynthiu lika daglega skrif-
lega skýrslu.
Um þetta leyti var mikill
þrýstingur frá þeirri deild
bresku leyniþjónustunnar, sem
fór með mál flotans um aö fá
upplýsingar, sem gætu leitt til
þess að höndum yrði komist yfir
dulmálslykil sjóhers
Vichy-stjórnarinnar. Churchill
sjálfur lagði mikla áherslu á
þetta. Þvi var það að haft var
samband við Cynthiu frá skrif-
stofu bresku leyniþjónustunnar
íNew York.Þar varþess krafist
að hún gerði tilraun til að ná I
þennan dulmálslykil. Allir aðrir
en Cynthia hefðu llklega svaraö
þvi til að þetta væri ógerlegt. En
Cynthia brann I skinninueftir að
gera það ómögulega.
Yfirmaður dulmáls-
herbergisins verður
leiksoppur Cynthiu
Þar sem Charles hélt þvi
fram, að það væri brjálæði að
láta sér detta I hug að stela og
mynda dulmálslyklabækur
Vichy-stjórnarinnar, beindi
Cynthia athygli sinni að hinum
nýja yfirmanni dulmálsdeildar-
innar. Hún beið ekki einu sinni
eftir þvi að tilviljunin léti
fundum þeirrabera saman. Hún
hringdi I hann og sagöist
nauðsynlega þurfa að hitta
hann. Þó aö sendifulltrúinn væri
áreiðanlega tortrygginn, tók
hann ekki illa I málaleitan
Cynthiu. Hann sagðist vera ein-
samall og spurði hvort hún vEdi
ekki koma til sin.
Hér var komin hin sigilda
ögrun karlmaður á móti konu
þar sem tveir sérfræðingar i
daðri eigast við. Vogarskálarn-
ar voru i jafnvægi þegar barátt-
an hófst. Cynthia var reiðubúin
að fara með sendifulltrúanum I
rúmið ef hann vildi afhenda
henni þær upplýsingar sem hún
fór fram á. Sendifulltrúinnhafði
mikinn.áhuga á leynilegu ástar-
ævintýri, en hafði ekki hug á þvi
að stofna framaferli sinum i
utanríkisþjónustunni I hættu.
Cynthia greip til þess ráös i
örvætningu sinni, að segja
honum strax að hún ynni fyrir
Bandarikjamenn, að hún elsk-
aði Frakkland og vildi sjá það
endurheimta fullt sjálfstæði og
að umfram alltvildi hún fá sjó-
hersdulmálslyklana. Hún gaf
líka i skyn, að hún væri reiðubú-
in aösjá til þess, aö honum yrði
launað rikulega og reglulega, ef
hann útvegaði henni upp-
lýsingar um allar breytingar,
sem yrðu á dulmálslyklunum.
Kvöld eitt kastaði hann á hana
kveðju I anddyri Wardman
Park hótelsins. Þetta geröist ó-
vænt og Cynthia varð hrædd
um, að einhver hefði séö til
þeirra, en hún gerði sé lika
grein fyrir þvi, að hún neyddist
til að bjóða honum til herbergis
sins. Þar sem Cynthia var ófor-
betranleg bjartsýnismann-
eskja, er liklegt, að hún hafi
sannfært sjálfa sig um að sendi-
fulltrúinn væri reiðubúinn að
láta að óskum hannar. Svo að
hún svaraði atlotum hans, án
þess að hafa þá tryggingu að
hafa htið augum dulmálslykl-
ana, sem hefði bent til þess, að
hann vildi hjálpa henni. I þetta
skipti sýndi Cynthia ekki sina
venjulegu færni I starfinu.
En nákvæmlega hvað gerðist
eftir þetta? Samkvæmt frásögn
Cynthiu hringdisiminn,einmitt,
þegar hún og sendifulltrúinn
voru að koma sér saman um,
hvenær þau skyldu liittast næst.
Isimanum var Charles Brousse
og boöaði komu sina. Cynthia
segist hafa ýtt á eftir sendifull-
trúanum út úr herberginu, en aö
Charles hafi séð til hans og af-
leiöingin varð heiftarlegt rif-
rildi.
Qiarles var öskureiður yfir
þvl, að ástmær hans hafði haldið
fram hjá honum með einum
starfsbræðra hans. Hann sló
hana sundur og saman.
Nú var ástandið hættulegt.
Þau höfðu hvort um sig komiö
hinu I áhættusama aöstöðu.
Charles Brousse var ekki I
minnsta vafa um, að sendifull-
trúinn myndi segja ambassa-
dornum, frá Cynthiu og I leið-
inni leggja sig allan fram til að
bæta eigin möguleika á stöðu-
hækkun. Og hann varaði
Cynthiu við þvi, að mikil hætta
væri á, að leynilögregla Vichy-
stjórnarinnar réði hana af dög-
um og hún fyndist sfðan í Poto-
mac-ánni.
Cynthia og Charles losa
sig úr klipunni
Skömmu siðar sendi am-
bassadorinn eftir Brousse og lét
þess getið, að sendifulltrúinn
hefði sagt sér frá þvi, að hann
hefði hafnað miklum mútum,
sem Elizabeth Thrope hefði
boðið honum fyrir leyndarmál
Vichytstjórnarinnar. Hvað
hafði Brousse um þetta aö
segja?
Charles hélt ró sinni. Hann
benti á, að Cynthia væri góður
og gegn Bandarikjaþegn. Hún
væri af góðri fjölskyldu komin,
faðir hennar væri I landgöngu-
liði Bandarlkjaflota o.s.frv. Það
yrði að fara varlega I þessi mál,
þar sem Bandarlkin væru ekki
lengur hlutlaus.
Broussebættiþvívið, að hann
hefði mestar áhyggjur af þvi
hve umtalsillur sendifulltrúinn
væri. Hann gat þess möguleika
við Henry-Haye, að hann hefði
farið á fjörurnar við Cynthiu en
verið tekið fálega, og þvi væri
þetta hefnd hans. Siðan spilaði
Brousse út trompinu slnu.
Þegar ambassadorinn bað hann
að nefna önnur tilfelli um illt
umtal, svaraði Charles þvi tU,
að sendifuÚtrúinn hefði komiö
sögum á kreik i Washington um
Henry-Hay og de Zuylen
barónessu.
Ambassadorinn fór hjá sér,
þakkaði Brousse fyrir aö sýna
sér trúnað og sleit viðtalinu. Að-
ur en sólarhringur var liðinn
var sendifulltrúanum tilkynnt,
að hann hefði ekki lengur um-
sjón með dulmálsherberginu.
Þannig gátu Cynthia og Char-
les losað sig úr mestu klípunni,
enenn var þaövandamálóleyst,
hvernig komast mætti yfir dul-
málslyklana. Eftir að þau voru
búin að bera saman bækur
sínar, tók Cynthia af skarið og
ákvað að eina leiðin til þess væri
að brjótast inn I dulmálsher-
bergið. En til þess að það mætti
gerast, varð að tryggja sér
hjálp innan sendiráðsins.
Aætlunin, sem Charles og
Cynthia gerðu um innbrotið og
hvernig opna mætti skápinn,
þar sem dulmálslyklarnir voru
geymdir, var á þá leið, að Char-
les skyldiláta sem svo, að hann
þyrftiað vinna eftirvinnu nokk-
ur kvöld til að vinna upp verk-
efni, sem höfðu safnast fyrir.
Svo heppilega vildi til, að það
var bara einn varðmaður við
sendiráðið og Charles haföi
skýrt honum frá þvl, að hann
yrði að vera lengur I sendiráð-
inu og Cynthia yrði með honum.
Með aðstoð kanadlsks sér-
fræöings I peningaskápainn-
brotum stóð skápurinn opinn
eftir aðeins 3 tilraunir, bækurn-
ar teknar úr honum og réttar út
um gluggann á herbergi
Brousse til bresks leyni-
þjónusutmanna, sem stóðu þar
fyrir utan. Hann sá um að þær
væru myndaðar siðu fyrir siðu,
og að bókunum væri skilað
fyrir dagrenningu. Vichy-dui-
málslyklarnir yoru ómetanlegir
fyrir Breta og óbeint einnig
fyrir Bandarikjamenn. Aætlan-
Framhald á bls. 19
Reynitré við Ibúðarhiísiö i Hvammi I Döium 1950
Ingólfur Davíðsson:
Byggt og búið
í gamla daga
286
Lltum á „aldamóta-blóma-
rósir”, þátttakendur I hús-
stjórnarnámskeiöi árið 1900.
Myndina tók Sigfús Eymunds-
son i Reykjavlk.
Miöröö til hægri: Guðrún
Jóhannsdóttir Asgarði, seinni
kona Bjarna i Asgaröi. 1 miðið
Sigrlöur Jónsdóttir, Kýrunnar-
stöðum. Ekki er kunnugt um
nöfn hinna. E.t.v. þekkja ein-
hverjir lesendur þær? Varla eru
þetta allt „Dalamannadætur”.
A grasaleitargönguferö virtist
mér óvenju margt af dökkhærðu
og dökkeygöu fólki sums staöar
1 Dölum. Eru það kannski af-
komendur fylgdarliðs Auöar
djúpúðgu?
Næsta mynd sýnir menn og
málleysingja I fjárrétt á Kýr-
unnarstööum árið 1965. Litil
stúlka i forgrunni hjúfrar sig
ósköp ánægö aö Bildu sinni. Svo
eru þarna ærnar: „Kúða, tJt-
hyrna, Kolla, Surtla” o.fl. hver
með sln einkenni, bæði aö útliti
og I skapi. Vænst þótti flestum
fjármönnum um forystuærnar
eða forystusauðina. Jú, hjaröir
hafa slna höfðingja.
Loks er mynd af fögru reyni-
tré við ibúðarhúsið I Hvammi i
Dölum, gróðursett af séra
Kjartani Heigasyninokkrufyrir
slðustualdamót. Myndin er tek-
in kringum 1950. Við tréö
standa: Séra Pétur Tyrfingur
Oddsson og kona hans Unnur
Guðjónsdóttir.
Jón Emil Guðjónsson léði
myndirnar.
1 fjárrétt á Kýrunnarstööum i
Dölum 1965
A hússtjórnarnámskeiöi i Reykjavfk 1900