Tíminn - 29.01.1980, Blaðsíða 6

6
Þriðjudagur 29. janúar 1980
(Jtgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Jóhann H. Jónsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson, Jón Helgason og Jón Sigurðsson. Ritstjórnarfull-
trúi: Oddur ólafsson. Auglýsingastjóri: Steingrlmur Gislason.
Ritstjórnarskrifstofur, framkvæmdastjórn og auglýsingar Slðu-
múla 15. Simi 86300. — Kvöldslmar blaðamanna: 86562, 86495.
Eftir kl. 20.00: 86387. Verð I lausasölu kr. 230.- Askriftargjald kr.
4.500 á mánuði.
V
Blaöaprent
J
Hækkun olíustyrksins
Fjórir þingmenn i efri deild, Þorvaldur Garðar
Kristjánsson, Tómas Árnason, Stefán Jónsson og
Eiður Guðnason, hafa lagt fram frumvarp um
niðurgreiðslu á oliu til upphitunar á húsnæði.
Meginefni þessa frumvarps er að oliustyrkurinn
verði svo hár, að kostnaður við oliukyndingu verði á
hverjum tima sem næst þvi sem upphitunarkostn-
aðurinn er hjá nýjustu hitaveitunum, sem hafa
jarðvarma að orkugjafa. Kostnaður oliukyndingar
verður samkvæmt frumvarpinu ákveðinn eftir við-
miðunarreglu, sem felur i sér sjálfvirkar
breytingar á oliuniðurgreiðslunni eftir breytingum
á oliuverði og gjaldskrám hitaveitna. Þetta þýðir
nú, að kostnaður þeirra, sem búa við oliukyndingu,
lækkar sem næst um helming frá þvi, sem er, miðað
við óbreytt verðlag á oliu og gjaldskrár hitaveitna.
Samkvæmt núgildandi reglum um niðurgreiðslu á
oliu til húsahitunar, nemur oliustyrkur árs-
fjórðungslega 18 þúsund krónum á hvern einstakl-
ing, sem býr i oliukyntu húsnæði. Áætlaður kostnað-
ur við hitun 450 rúmmetra einbýlishúss er nú 978
þús. kr. ef kynt er með oliu. Ef fjögurra manna fjöl-
skylda býr i húsinu, fengi hún 288 þúsund krónur i
oliustyrk á ári. Kyndingarkostnaður yrði þá 690
þúsund krónur, þegar oliustyrkurinn hefur verið
frádreginn. Nemur þá niðurgreiðslan 29,5% af oliu-
verðinu.
Samkvæmt frumvarpinu myndi niðurgreiðslan á
oliuverðinu nema 59%. Þetta þýðir, að sé framan-
greint dæmi haft til viðmiðunar, myndi oliustyrk-
urinn hækka úr 288 þúsund krónum i 576 þúsund
krónur eða tvöfaldast. Kyndingarkostnaðurinn yrði
402 þúsund krónur i stað 690 þúsund króna. Lækkun-
in nemur þvi um 50%.
Þá gerir frumvarpið ráð fyrir, að oliustyrkurinn
nái einnig til atvinnuhúsnæðis, en nú nær hann að-
eins til ibúðarhúsnæðis.
Samkvæmt frumvarpinu er gert ráð fyrir, að rik-
ið greiði Orkusjóði óafturkræft framlag, sem oliu-
styrknum nemur. í fjárlagafrumvarpinu fyrir 1980
eru áætlaðir 2,3 milljarðar króna til að mæta þeim
oliustyrk, sem nú er greiddur. Samkvæmt frum-
varpinu myndi f járhæðin, sem þarf til að mæta oliu-
styrknum, meira en þrefaldast, þar sem styrkurinn
tvöfaldast til ibúðarhúsnæðis og atvinnuhúsnæði
bætist alveg við. útgjöld rikissjóðs samkvæmt
frumvarpinu eru áætluð 7-8 milljarðar króna.
Rikissjóður þarfnast samkvæmt þessu rúmlega 5
milljarða króna viðbótartekna, ef umrædd hækkun
ætti að verða á oliustyrknum. Fjár til oliustyrks
hefur verið aflað með sérstöku söluskattsálagi,
sem ekki kemur inn i visitöluna, og mun þykja eðli-
legt, að þeirri fjáröflun verði haldið áfram.
Aðstöðumunur þeirra, sem búa við oliukyndingu,
og hinna, sem njóta upphitunar frá jarðvarmaveit-
um, er orðinn svo gifurlegur, að eðlilegt er að þjóð-
félagið bæti hlut þeirra fyrrnefndu. Ef það er ekki
gert, myndi það m.a. geta haft óeðlilega búsetu-
röskun i för með sér.
En oliustyrkurinn er hins vegar ekki frambúðar-
lausn. Hún er sú að flýta sem mest öllum fram-
kvæmdum, sem leysa oliuna af hólmi sem orku-
gjafa til upphitunar húsa. Þær framkvæmdir þurfa
nú að ganga fyrir öllum öðrum.
Það er ánægjulegt, að þingmenn úr öllum flokk-
um, standa að áðurnefndu frumvarpi.
Þ.Þ.
Hann sigraði þar alla keppinauta sína
ÚRSLIT forkosninganna i
Iowa, sem fóru fram fyrra
mánudag, komu ekki aðeins á
óvart að þvi leyti, að sigur Cart-
ers varð meiri og ósigur Kenne-
dys meiri en skoðanakannanir
höfðu gefið til kynna.- úrslitin
komu ekki slöur á óvart sökum
þess, að George Bush hafnaði I
fyrsta sæti hjá repúblikönum,
en ekki Ronald Reagan, eins og
spáð hafði verið og skoðana -
kannanir bentu til.
Þessi sigur tryggir Bush það,
að hér eftir verður litið á hann
sem hugsanlegan sigurvegara i
keppninni hjá repúblikönum.
Þaðeitt geturgefið honum stór-
aukinn byr i seglin. Takist Bush
að ná svipuðum árangri i próf-
kjörinu i New Hampshire 26.
febrúar, hefur Reagan eignazt
skæöan keppinaut, og bæði John
Connally og Howard Baker eiga
á hættu að hverfa meira I
skuggann.
Bush á sigur sinn I Iowa þvl að
þakka, að hann hefur tekið sér
til fyrirmyndar vinnubrögð
Carters fyrir slðustu forseta-
kosningar. Hann lýsti yfir fram-
boði sínu á undan öðrum for-
setaefnum repúblikana og hóf
að afla sér fylgismanna I þeim
rlkjum, þar sem fyrstu próf-
kjörin fara fram. Keppinautar
hans ráku sig óþægilega á það I
Iowa, að Bush hafði undirbúiö
og skipuiagt kosningavinnuna
miklu betur en þeir.
Sama hefur hann gert I fleiri
rikjum. Þetta starf hefur hann
unnið að mestu i kyrrþey.
Fyrirætlun hans er að hefja
fyrst kynningu á sér I fjölmiöl-
um, þegar hann er búinn að
vinna sigra i nokkrum prófkjör-
um. Hann verður þá búinn að fá
góða undirstöðu. Fólk verður
farið aö tala um hann og vill fá
nánari vitneskju um hver hann
er.
HINGAÐ til hefur sú spurning
veriö tið meðal almennings:
Hver er George Bush? Þótt
hann hafi gegnt mörgum
trúnaðarstörfum, hefur hann
aldrei verið svo áberandi I
sviðsljósinu, að hann geti talizt
þekktur I Bandarikjunum.
í stuttu máli er ferill Bush
þessi:
Hann er 56 ára gamall. Faðir
hans var þekktur stjórnmála-
maður og átti um skeiö sæti I
öldungadeild Bandarikjaþings
sem fulltrúi fyrir Connecticut.
Bush ólst upp i norðurrikjunum
og stundaði nám við ýmsa
Ronald Reagan beiö óvæntan ósigur I Iowa.
FLJÓTLEGA eftir að Bush
lét af framkvæmdastjórastöð-
unni hjá CIA hóf hann að undir-
búa forsetaframboð sitt. Hann
hafði þá unnið sér það álit
margra forustumanna i floidis-
kerfi repúblikana, að hann gæti
oröið sigurvænlegt forsetaefni.
Bush hefur hagað málflutn-
ingi slnum sem mest þannig, að
jafnt hægri menn og svonefndir
miðjumenn séu ánægöir með
hann. Þettaer talsvert vandröt-
uð leið, en Bush hefur tekizt að
þræða hana til þessa.
Bush er myndarlegur maður
isjón.kemur vel fyrir og er all-
góður ræðumaður.
Busherákveðinn andstæðing-
ur kommúnista. Hann gagn-
rýndi þó bannið á kornútflutn-
ingi til Sovétrikjanna, þvi að
hann taldi það bitna mest á
bændum i Bandarikjunum. Vel
má vera, að það hafi unnið hon-
um atkvæöi i Iowa. Þ.Þ.
George Bush
þekkta skóla þar. Eftir aö hafa
lokið námi i hagfræði við
Yale-háskólann, hélt hann til
Texas og gerðist forustumaður
fyrirtækis, sem hóf oiiuvinnslu
úr hafsbotni. Þessi oliuvinnsla
bar góðan árangur og Bush varö
milljónamæringur á skömmum
tima.
Pólitlk átti þó meira hug hans
en peningarnir, og þvi ákvað
hann að leggja út á stjórnmála-
brautina, en vikja olluvinnsl-
unni til hliöar.
Bush bauð sig fram til full-
trúadeildar Bandarikjaþings og
náði kosningu. Hann náöi einnig
endurkosningu. Allt benti til, að
hann ætti orðið öruggt sæti i
fulltrúadeildinni, en hugur hans
stefndi hærra. Hann vildi kom-
ast i öldungadeildina. Hann gaf
tvivegis kost á sér við kosningu
til öldungadeildarinnar. I fyrra
skiptið féll hann i prófkjörinu. t
siðara skiptið vann hann próf-
kjörið, en féll i sjálfri kosning-
unni. Hann var þá búinn að fá
nóg af pólitikinni i Texas og
flutti þaöan.
Um það leyti sem Bush kom
til New York, var laus sendi-
herrastaðan hjá Sameinuöu
þjóöunum. Nixon taldi Bush
álitlegan til að gegna henni og
féllst Bush á það. Bush þótti
reynast vel I þvi starfi. Hann
reyndist laginn samningamaður
og vann m.a. traust ýmissa
sendiherra frá rikjum þriðja
heimsins. Hins vegar lét hann
ekki bera mikið á sér opinber-
lega.
Eftir aðWatergate-máliö kom
til sögunnar, taldi Nixon mikil-
vægt að maður, sem nyti al-
menns trausts i flokknum, yrði
framkvæmdastjóri flokks repú-
blikana. Val hans féll á Bush.
Hann gegndi þessari stöðu
1973-1974, þegar Water-
gate-málið var mest á dagskrá.
Þessi staða var vandasöm þá,
en Bush hélt þannig á málum,
að enginn skuggi féll á hann.
Bush kærði sig hins vegar
ekki um að gegna þessari stöðu
lengi. Arið 1974 sendi Ford for-
seti hann til Klna og gegndi
hann eins konar sendiherra-
starfi þar um tveggja ára skeið.
Þá fól Ford honum fram-
kvæmdast jórastöðuna hjá
leyniþjónustu Bandarlkjanna,
CIA. Hann lét af þvl starfi I árs-
byrjun 1977, þegar Carter kom
til valda. Bush er eini fram-
kvæmdastjóri CIA, sem hefur
sloppið við verulega gagnrýni.
Erlent yfirlit
Bush vann þýðingar-
mikinn sigur í Iowa