Tíminn - 20.07.1980, Síða 20
• » ’ . **«
*J* * ♦ * (► *ft
Lft..V-V 4 * * •,
U0im liiff .yi TifjOjglJifff fi
Sunnudagur 20. júll 1980
Hierre-Charles l’athc fckk
hai'fta refsingu a gamalsaldri
l\rir þjónkun sina \ if> K(
„Hig vissi aiia
tímann, að
væru frá KGB
Stjdrnarþingmaburinn ungi
haföi lengi hikaö viö aö láta til
skarar skriöa. Hann óttaöist, aö
grunsemdir hans væru ekki
annaö en hlægilegir hugarórar.
En hvernig átti aö skýra hinn
óeölilega mikla áhuga, sem Igor
KUznetsoff, sovéski fulltriiinn
hjá Unesco (Menningar- og
framfarastofnun Sameinuöu
þjóöanna) sýndi þingstörfum
hans og skoöunum þingbræöra
hans? Var ekki ástæöa til þess
aö sýna varúö?
Eftir nokkurt hik og stökk
ákvaö þingmaöurinn, aö viö svo
bUiö mætti ekki lengur standa:
Hann var bUinn aö fá yfir sig
nóg af þvi aö vera skoöaöur eins
og eitt af sjö furöuverkum ver-
aldar og nU skyldi setja innan-
rikisráöuneytiö inn f máliö.
Hann hélt af staö morgun einn i
ágUstmánuöi áriö 1978, — eftir
aöhafa gengiöUr skugga um, aö
honum væri ekki gerö eftirför.
Voldugt hliöiö viö byggingar
ráöuneytisins lukust upp og
brátt sat hann andspænis gagn-
njósnara, sem átti aö meta frá-
sögn hans. ,,Ef til vill er þetta
tómt rugl...” muldraöi þing-
maöurinn, þegar hann haföi Ut-
talaö sig.
Þrátt fyrir mikla
leit
fannst ekkert
„Þegar njósnir eru annars
vegar skiptir hvert smáatriöi
máli, sagöi gagnnjósnarinn
uppörvandi, en hann haföi tekiö
niöur frásögn þingmannsins orö
fyrir orö. Leyniþjónustan er
vönust þvf aö hiröa hvern þann
mola, sem á borö hennar berst.
Lfffræöingur vinnur ekki ná-
kvæmar en hUn. Leyniþjónustan
kannar allt, þvf aö allir hlutir
geta tengst þvf, sem hUn leitar
aö, — sem sagt óvininum. Igor
KUznetsoff var þegar I staö sett-
ur undir eftirlit og honum fylgt
hvert fótmál. Þeir menn, sem
hann hitti, voru leitaöir uppi
og æviferill þeirra kannaöur, en
þrátt fyrir mikla leit fannst ekk-
ert.
Þegar neyöin er stærst, er.
hjálpin næst.
Dag einn sfödegis f septem-
bermánuöi áriö 1978, hélt
KUznetsoff af staö frá heimili
sinu og sýndi mikla varUÖ. Þaö
kom f ljós, aö áfangastaöurinn
var litiö torg, Place Herold i
einu af Uthverfum Parisar,
Courbevoie. En i staö þess aö
fara stystu láö, tók KUznetsoff á
sig aUs konar króka og sýndi
mikiö hugmyndaflug I þvi sam-
bandi. Hann skipti um lestir,
þar sem venjulegu fólki heföi
þótt slikt ofaukiö, skellti sér
meö strætó smáspöl og tók sér
leigubll siöustu metrana. Hann
stóö nokkurn tlma hreyfingar-
laus á gatnamótum, sem lágu 1
átt aö stefnumótsstaönum, gaut
augunum I aUar áttir og sneri
viö. Kom svo aftur til baka.
Hinum megin viö torgiö stóö
hvithæröur maöur, þungbrýnn
og viljasterkur á svip. Igor KUz-
netsoff lét sem hann sæi hann
ekki og hvarf til baka. Hann
mældi Ut litla nálæga hliöar-
götu, áöur en hann birtist á ný
sagði Pierre-Charles
Pathé blaðamaður fyrir
rétti í júní sl. þegar hann
var dæmdur í fimm ára
fangelsi fyrir njósnir.
Hann er fyrsti KGB- ,
njósnarinn, sem franska
lögreglan hefur
komið höndum yfir
Svlösett mynd af slöasta fundi vlnanna Kúznetsoff og Pathé I 20. hverfinu I Parls. Kúznetsoff
haföi ekki fyrr stungiö papplrunum undlr handarkrikann, en lögreglubllstur kvaö viö.
viö torgiö. Sama skimiö endur-
tók sig og þegar allt virtist i
stakasta lagi, gekk hann
ákveönum skrefum aö hvit-
hæröa náunganum, sem beiö
hans. Þeir heilsuöust meö
handabandi og gengu inn i nær-
liggjandi kaffihils. Stóö fundur
þeirra i þrjá stundarfjóröunga
nákvæmlega. Leyniþjónustu-
mennirnir, sem höföu dundaö
sér viö ýmislegt meöan á
stefnumótinu stóö, — m.a.
grUskaö I timaritum i blaösöl-
unni og hent brauömolum I dUf-
Ur, — þóttust nU vissir um, aö
þeir heföu oröiö vitni aö leyni-
legu stefnumóti.
Einkasomir og
erfingi iðn-
jöfursins Pathé
Hvor á eftir öörum yfirgefa
hinir grunuöu kaffihUsiö:
KUznetsoff var kaldur og róleg-
ur, en hinn maöurinn haföi
greinilega komist i uppnám og
sýndi reiöimerki. Leyniþjón-
ustumenn voru nU ekki I nokkr-
um vafa um hvaö gera skyldi.
Sovétmanninn þekktu þeir og
vissu á vísum staö, en þaö var
félagi hans, sem nU átti aö veita
eftirför.
Sllk eftirför fer alltaf fram á
sama hátt: Leyniþjónustumaö-
ur gengur fyrir framan þann,
sem á aö elta, annar gengur á
gangstéttinni andspænis og sá
þriöji gengur á eftir, fer fram
Ur, hægir á sér og leyfir hinum
grunaöa aö fara fram Ur sér.
GluggarUöur eru notaöar eins
og speglar. Svo steig kvartett-
inn allur upp I strætó og upp i
lest, en hvithæröi maöurinn tók
ekki eftir neinu. Hann var gjör-
samlega niöursokkinn i hugsan-
ir sinar. Aö einni klukkustundu
liöinni var kvartettinn kominn
aö Sigaud-tröö 8, tvilyftu litlu
hUsi i 13. hverfi i Paris. Þaö
kemur þá I ljós, aö samsæris-
maöur KUznetsoff er Pierre-
Charles Pathé, einkasonur
Charles Pathé, kvikmyndaiön-
jöfursins, sem haslaöi sér völl I
byrjun aldarinnar. Pierre-
Charles var oröinn 70 ára, hvit-
ur fyrir hærum og bar meö sér
viröuleika kennara á eftirlaun-
um. Aö ööru leyti var hann ekk-
ert sérstakur aö sjá. Og samt
sem áöur var þaö Pierre-
Charles, sem átti mesta virö-
ingu visa I hinum órólega heimi
menntamanna, hvaöa stjóm-
málaskoöun, sem þeir annars,
aöhylltust. Þeir sóttust eftir
skilgreiningum hans á þjóöfé-
laginu, hugmyndum hans um
þaö og stjórnmálaUtlistunum.
Þeir, sem mest umgengust
hann, — m.a. ungar og fallegar
konur — vissu ekki almennt, aö
Pierre-Charles haföi ekki veriö
tekinninn i Pathé-ættina fyrr en
hann var 15 ára gamall. Faöir
hans haföi svo sem ekkert veriö
aö flýta sér aö gangast viö ung-
unum sfnum, og hann afneitaöi
reyndar öllum börnum sinum
nema Pierre-Charles — en geröi
hannslöar aö einkaerfingja sin-
um um leiö og hann giftist móö-
ur hans, Antoinette. Fjárhags-
áhyggjur þurfti Pathé-fólkiö
ekki aö hafa og Pierre-Charles
gat einbeitt sér aö námi og aö
skriftarástrlöu sinni. Hann vildi
veröa blaöamaöur og varö þaö.
Gamli Pathé haföi svo sannar-
lega dásamaö Ameriku, en
Pierre-Charles haföi ómælda
ástriöu fyrir Sovétrikjunum og
þaö svo, aö hann giftist Ariane
Guedeonoff, sem haföi boriö
titilinn Ungfrú Rússland.
Hjdnabandiö stóö i þrjá mánuöi.
Gefur út bók um
„sovéska undrið,,
1959
Pierre- Charles leggst eftir
misheppnaö hjónaband út i
langferöir um heiminn og áriö
1959 gefur hann út bók um
„sováka undriö”. Útkoma bók-
arinnar er örlagarik fyrir lif
hans, þvi aö lofgjörö sú, sem
framkemuribókinni, dregur aö