Tíminn - 02.11.1980, Blaðsíða 14

14
Sunnudagur 2. nóvember 1980
Esra S. Pétursson
Sálarlífið
í nánd miðvitundar
Mig langar til a& minna þig á
þaö, lesandi góöur, aö
greinaflokkur þessi ber heitiö
Sálarllfiö. Fjallar hann aö sjálf-
sögöu um sálarlif okkar, þitt og
mitt, og aö undanförnu um
sálarlif Gunnu frá Chicago, ef
vera mætti aö viö gætum oröiö
einvers visari af sálkönnunar-
ferli hennar. Ef til vill fáum viö
séö betur i honum sitthvaö sem
var ekki áöur svo augljóst hug-
skotssjónum okkar.
Eg lauk næstsiöasta þætti,
sem nefndist Sálrænn andlegur
þroski, meö þessari málsgrein:
,,I næsta og sennilega siöasta
þætti um Gunnu fáum viö aö
heyra hvernig vitundarvikkun
hennar jókst, þar til hún náöi
tengslum viö miövitundina.”
Ég haföi ætlaö aö láta þann
þáttinn, sem sé þáttinn sem
birtist 5< október sl., heita: í
nánd miðvitundar. A þvi uröu
þau mistök aö þess i staö var
hann látinn heita: 1 nánd meö-
vitundar. Nú á ég ekki
lengurþess kostaö rekja mistök
þessi meö vissu til min sjálfs,
ritstjórans, setjarans, prent-
smiöjupúkans eöa prófarka-
lesarans svo aö i staö þess aö
gera veöur út aö þvi kýs ég
heldur aö færa þaö til betri
vegar meö þvi aö gera okkur
mat úr þvi, en þaö er einmitt
þaö sem mér finnst ég nú vera
aö gera.
Ætlunin var aö vekja fyrst og
remst athygli þina, kæri
I ,-sandi, á nýyröinu miövitund,
sem ég gengst hérmeö viö aö
haía smiöaö. Þar næst langaöi
mig helst til aö vekja forvitni
bina, i þeirri von og trú aö þú
myndir ef til vill kæra þig um aö
fá meira aö vita um miövitund
okkar. Upplýsingar um þaö er
mér ljúft aö veita.
Aö visu er ég þegar búinn aö
upplýsa miövitundina aö nokkru
þar eö ein málsgrein seint i
fyrrnefndum þætti fjallar um
hana, þvi miöur samt meö
samskonar prentvillu. Atti sú
málsgrein aö vera á þessa leiö:
„Hvernig sem viö oröum þaö,
þá fannsthenni (þ.e. Gunnu) aö
hún heföi eygt ljósiö I innstu
fylgsnum sinum meö hugskots-
sjónum vitundar sinnar, miövit-
undarinnar (hér var látiö
standa meövitund) sem ég
nefndi svo, hinnar tæru, hreinu
miövitundar sem er ósýnilegt
ljós vizkunnar, trúi ég.”
En nú vil ég fyrst snúa mér aö
þvi aö ljúka frásögninni um sál-
könnunarferil Gunnu, áður en
ég ræöst i aö veita þér meiri
upplýsingar um oröið miövitund
og tiiurö þess.
Hvernig sem þvi var fariö er
þaö vist aö úrræöasemi og hug-
kvæmni Gunnu til lausnar eigin
vandamálum haföi stóraukist. 1
ljós haföi einnig komiö aö hin
gamla taugaveiklaða égvitund
hennar, sem var svo sérgóö og
eigingjörn og aöþrengd af
kviöa, vonleysi og hjálparleysi,
haföi aldrei veriö raunsjálf
hennar, enda þótt þessi ég-
vitund þættist vera þaö.
A meöan Gunna flæktist á
villigötum tilfinninga- og sjálfs-
firringar haföi þessi taugaveikl-
aða égvitund hennar gerst
valdaræningi og sölsaö undir sig
veldi raunsjálfsins og hrakiö
þaö i eins konar útlegö. Segja
mætti meö sanni aö hún heföi
ekki veriö meö sjálfri sér. Hún
var svo andskotalega á móti
sjáfri sér.
Þetta haföi oröiö til þess að
hún hélt sér dauöahaldi i allt hiö
gamla, úrelta og hálfdauöa I fari
sinu, og girti þannig meö
þverzku sinni fyrir þaö aö geta
tekiö framförum meö endur-
nýjun andans. Kviöa- og
hræöslugjarnt fólk, sem aö þvi
leyti likist Gunnu, óttast mest
hiö nýja og áöur óþekkta. Allt
eins og engu siöur þó hiö nýja
geti oröiö til stórbóta og lagfært
alls kyns misferli og leiöindi i
lifi þess.
Tveimur vikum eftir aö
Gunna haföi komiö betur auga á
ljós vizkunnar I raunsjálfi sinu
hóf hún viðtaliö á stofunni meö
þvi aö segja viö mig:
„Mér finnst lifið vera aö
opnast fyrir mér... lifiö er orðiö
mér kært.”
Mér sýnist vera komin ennþá
ein ný hugarfarsbreyting i lifs-
speki kerfi þinu,” sagöi ég,
„siðasta lifsspeki játning þin, ef
ég man rétt, var: ’Lifiö er
gott’.”
„Já, en nú finnst mér,” sagöi
Gunna, „aö mig langi meira til
aö segja: ’Lifiö er kærleikur’.”
„Siöan hélt hún áfram: „Þaö
er annars svo margt fleira sem
er nýtt i lifi minu. Þetta ár hefur
verið ár margra nýunga og
breytinga .” Nú farinst henni vist
aö viö heföum oröiö alvörugefin
um of þvi aö hún brá sér til þess
að hafa i flimtingum og sagöi
kankvis á svip: „Ég lét laga á
mér háriö og taka úr mér háls-
kirtlana.” Svo varö hún aftur
svolitið meira alvörugefin og
VANDARHOGG
— Frumhandrit boriö saman viö endanlega gerö
Vandarhögg, leikrit
Jökuls Jakobssonar,
hefur verið mjög um-
talað aö undanförnu.
Margir hafa fett
fingur úti það aö svip-
ur leikstjórans, Hrafns
Gunnlaugssonar, sé
öilu sterkari en
höfundar og þaðan
komi „svæsin" atriði
verksins. Helgarblaðið
hefur borið saman
frumhandrit verksins
og endanlega gerð og
kemur þar ýmislegt
mjög á óvart.
Graham
Greene og
Sprengju-
veislan
Graham Greene er
einhver besti skáld-
sagnahöfundur sem
nú er uppi, um það
eru allir sammála.
Helgarblaöið birtir
kafla úr siðustu bók
hans, Sprengjuveisl-
unni, sem kemur út
hjá Almenna bókafé-
laginu nú i haust i
þýðingu Björns Jóns-
sonar, skólastjóra. I
bókinni segir frá dr.
Fischer, hinu versta
fóli, er heldur ansi
nýstárlegar (og þó)
veislur fyrir svokall-
aöa vini sina.
Þegar Kennedy
var myrtur...
Um þessar mundir
eru 17 ár liðin frá þvi
að John F. Kennedy,
Bandarikjaforseti, var
myrtur. Sú þjóðsaga
hefur orðið landlæg á
Vesturlöndum aö menn
muni nákvæmlega að-
stæður þegar þeim
voru sögð tiðindin, svo
mikið hafi þeim orðið
um. Helgarblaðið
ákvað aö kanna þetta
og ræddi við nokkra
menn og konur. Vmis-
legt skemmtilegt kom i
Ijós: hver ætli hafi til
dæmis verið í fimmbió
með Hans G. And-
ersen..?
Guöni rektor i Helgarviötali
Guðni Guðmundsson, rektor Menntaskólans í Reykjavik, er ekki maður
sem talar tæpitungu. Opnuviðtalið er að þessu sinni við Guðna sem ræðir
um sjálfan sig, MR og skólamál yfirleitt og f leira.
„Það urðu
allir hissa
cf vid
gerðum
eitthvad”
— segir Jón
Björnsson,
félagsmála-
fulltrúi í
samtali
í Akureyrar-
blaöi
Vundaö Akureyrarblaö
fylgir Helgarbiaöinu nú og
hefur Gisli Sigurgeirsson,
blaöamaöur Vlsis á Akur-
eyri, hafl veg og vanda af
þvi. Efnier mjög fjölbreytt
en nefnu má viötöl viÖ
fimm nýgrœöinga hjá
Akureyrarbæ, viö hjónin
Benedikt ólafsson og
Marfu Pétursdóttur sem
tekiö hafa 1 fóstur barn frá
Guatemala, sagt er frá
starfsemi félagsmálaráös
Akureyrar, golfklúbbsins
og fleirisamtaka og félaga.
„Snjókornum aö noröan”
kyngir niöur og eiunlg eru 1
blaöinu gamansögúr af
þekktum Akureyringum,
fyrr og nú. óhstt er aö íull-
yröa uö Akureyrarblaöiö
mun vekja forvitnl jafnt
Akureyringanna seni ann-
arra landsmanna.
bætti fyrir léttúöina meö þvi aö
segja: „Ég kláraöi magister-
prófiö og komst áleiöis meö
doktorsritgeröina og ég fékk
mér nýtt og betra starf.”
Viö uröum bæöi hljóö. Ég var
meö mlnar eigin alvörugefnu og
þó um leið ánægjulegu hugsan-
ir. Mér fannst hún hafa verið aö
kanna betur miðvitundina. Og
margt býr i þögninni.
Loks rauf hún þögnina og
sagöi: „Ég elska aö vera til og
aö vera lifsglöö, aö vera lif-
andi.” Svo brosti hún kankvis-
lega aftur, eins og hún væri enn
aö striöa sálkönnuöi sinum: „Aö
minnsta kosti stundum .......
kannski oftast nær, nú oröiö.”
Viömót hennar bar þess vott
að við mættum þar vel viö una.
Var ég henni sammála þegar
hér var komiö, enda átti ég ekki
annarra kosta völ, þvi aö ég
haföi fyrir nokkru tekiö þá
ákvöröun aöflytja aftur heim til
íslands, og undirbúningur flutn-
ingsins var vel á veg kominn.
Ég haföi búiö Gunnu undir þaö
meö góöum fyrirvara svo þaö
kom henni ekki á óvart.
Frá IX. heimsmeistara-
keppni í bréfskák
21. Bb3-Re7
22. Rg3-Bd5
(Þessi staöa li'tur vel Ut fyrir
svartan. Hann hefur náö traust-
um tökum á reitnum d5 og peöa-
meirihlutinn á drottningarvæng
hlýtur aö veröa sterkur i enda-
tafli. Hvitur veröur þvi aö tefla
af nákvæmni og meö næstu
leikjum tekst honum að ná
öruggu frumkvæöi).
23. Bg5-Bg7
(Þvingaö vegna hótunarinnar
24. h6 og svarti biskupinn er
endanlega grafinn).
24. Hfel!
(Undirbyr Re4. 24. Bxe7-
Dxe7, 25. Bxd5-exd5, 26. f4-f5
gefur hvitum ekkert).
24. ...-Hxcl
25. Hxcl-Bxb3
26. axb3-a5?
(Hér er svartur of bjartsýnn.
Betra var 26. . .-Hc8og staðan er
jöfn).
27. Re4-Rd5
28. Hc5!
(Hótar 29. h6-Bf8?, 30. Hxd5
og sv. frv. Þaö sem eftir er
skákarinnar er athyglisvert hve
mikilvægt hlutverk hvita peðið
á h5 leikur. Það hótar hvoru-
tveggju, aö fara til h6, eða aö
drepa á g6 og svartur veröur aö
gefa báöum möguleikunum
stöðugar gætur).
28. ...-Kh8
(Hvitur haföi bruggað and-
stæðingnum andstyggileg ráö
eftir 28. ,..-a4. Nefnilega: 29.
bxa4-bxa4, 30. h6-a3 (20. ..-Bh8,
31. Ha5), 31. hxg7!-a2, 32. Hxd5-
alD + , 33. Kh2-Dxd5, 34. Rf6+-
Kxg7, 35. Rh6+ !-Kh8, 36. Rxd5
og siöan Df4 og vinnur).
29. Rf6!-Rxf6
30. Bxf6-a4
31. bxa4-bxa4
32. Df4
(32. Ha5litur vel út og hrókinn
getur svartur ekki drepið vegna
33. Dh6 Svartur gæti hins vegar
spriklað eftir 32. ...-Db7, 33.
Dg5-Kg8, 34. Bxg7-Hxa5!).
32. ...-Kg8
(Eftir 32. ...-gxh5 kæmi
skemmtilegt áframhald: 33.
Hc3-Hg8, 34. Dh6-De8, 35. Hh3-
Bxf6, 36. Hxh5!!).
33. Bxg7-Kxg7
34. Df6+-Kh6
(Eða 34. ...-Kg8, 35. h6. Nú
drepur hvitur loks á g6).
35. hxg6-Dd8.
36. Dxf7-Dxd4
37. Dxh7 + -Kg5
38. Hcl og svartur gafst upp.
JónÞ.Þdr.
Eins og flestum er vafalaust
kunnugt er sifellt veriö aö tefla
um hina og þessa titla i bréfskák
og sjaldan er einu móti lokiö
þegar þaö næsta hefst. Þannig
er til að mynda um heims-
meistaratitilinn i bréfskák. A
næstliðnu sumri lauk úrslitum
VIII. heimsmeistarakeppninnar
meö sigri Danans Jörn Sloth og
nú er úrslitakeppni þeirrar IX.
vel á vegkomin. Þar eru margir
snjallir kappar að bitast um
þennan eftirsóttasta titil bréf-
skákarmanna og viö birtum hér
eina „glænýja” skák úr keppn-
inni.
Hvitt: Dr. F. Baumbach (A.-
Þýskal,)
Svart: R. Malieé (V.-Þýskal.)
Grunfeldvörn
1. d4-Rf6
2. c4-g6
3. Rc3-d5
4. cxd5-Rxd5
5. e4-Rxc3
6. bxc3-c5
7. Bc4-Bg7
8. Re2-Rc6
9. Be3-cxd4
10. cxd4-0—O
11. O—0-Ra5
12. Bd 3-b6
13. Hcl-e6
14. Dd2-Bb7
15. h4
(Allt er þetta eftir bókunum.
Siöasti leikur hvits er ættaöur
frá suðurþýska stórmeistaran-
um R. Knaak, sem beitti honum
fyrst gegn landa sinum Malich i
Halle áriö 1976).
15. ...-Dd7
(I áöurnefndri skák Knaak og
Malich lék svartur 15. ...-De7.
Aframhaldiö varö: 16. Bg5-f6,
17. Bf4-Hac8, 18. De3-Rc6, 19.
Hfdl-Hfd8, 20. Bb5-a6, 21. Bxc6-
Hxc6, 22. d5 og hvitur hefur
þægilegt frumkvæöi. Svartur
getur aö sjálfsögöu ekki leikiö
15. ...-Dxh4? vegna 16. Bg5 og
svarta drottningin fellur).
16. h5(?)
(Smávægileg ónákvæmni.
Betra var fyrst Bh6 til þess aö
ná uppskiptum á biskupnum).
16. ,..-Hfc8
17. Bh6-Bh8
(Þannig heldur svartur sterk-
asta varnarmanni sinum á
boröinu. Næsti leikur hvits
dregur hins vegar út afli
biskupsins).
18. e5!-Rc6
19. Bb5-a6
Esra S. Pétursson.
Lýkur hér þvi sögunni um
Gunnu frá Chicago aö ööru leyti
en þvi aö ég fékk tvö til þrjú bréf
frá henni þar sem hún lét áfram
vel af sér.
I næsta þætti langar mig til aö
gefa fleiri upplýsingar um hug-
kvæmd miðvitundar og einnig
að ræða hvað við ættum aö hug-
leiða áfram um sálarlifið.