Tíminn - 02.11.1980, Side 18

Tíminn - 02.11.1980, Side 18
26 Sunnudagur 2. nóvember 1980 Umsjón: Magnús Gylfi KON SERTMEIST ARINN David Bowie: Scary Monsters A sinum tima þótti Bretland vera ,,Mekka” tónlistarmanna. Þangab litu menn til þess aO komast aö því hvaö væri þaö nýjasta i poppheiminum. Hljómsveitir eins og ,,The Beatles”, „The Roiiing Stones” og fieiri áttu uppruna sinn þar. Þegar fram liöu tímar og eftir „bresku innrásina”, sem svo var kölluð í Bandarikin tók aö bera meira og meira á banda- riskum tónlistarmönnum. Aö lokum fór þaö svo aö segja mátti aö Bretland haföi tapað baráttunni um forystu I tón- iistarheiminum. Leiöandi afl uröu bandariskar hljómsveitir og bandarisk tónlist. Eins og sönnum kapitalsistum sæmdi geröu Bandarikjamenn poppið aö multimilljóna-fyrir- tæki. Af þvi leiddi fjöldafram- leiösla á hljómsveitum fyrir neytendur. Ekki leið á löngu þar til hljómsveitir sem einu sinni uröu frægar voru ragar til aö breyta stil sinum af ótta viö að missa vinsældir sfnar. Þannig fór fyrir hundruöum tónlistar- manna sem voru of önnum kafnir viö aö telja peningana sina aö þeir máttu ekki vera aö þvi aö þróa tónlist sina. Þar kom að þeir stöönuðu og misstu vinsældir sinar samt sem döur. Og eins og þaö væri ekki nóg aö hljómsveitir stöðnuöu vegna þessaö þær lögöu ekkert upp Ur aö þróa tónlist sina. Timarnir breyttust. Nýjar og nýjar tón- listarstefnur skutu upp koll- inum. Hversu mörg höfum við ekki gengiö i gegnum „flower”- timabiliö, þungt rokk, ,,new wave”, „punk” disco og nú siðast (eöa næstsiöast?) dreif- býlistónlist. Meöal annars af þessum tveimur ástæöum hefur tón- listarheimurinn ekki verið mörgum sá aldingaröur sem vonaö var. Þaö hefur sannaö sig I þessum „business” aö nauö- synlegt er aö endumýja sjálfan sigtil þess aö geta haldið áfram þátttöku i vinsældakapp- hlaupinu. Einn er þó listamaður sem hefur aldrei sætt sig viö aö fylgja straumnum og endurnýja sig þegar vinsældir eöa timarnir krefjast. Honum hefur ávallt tekist að vera skrefi d undan nú- timanum og tóniist hans og aö- feröir eru sifellt aö breytast. Þaö er nú svo komiö á aðdá- endur hans búast ekki viö sama manninum eöa sömu tónlist þegar hann sendir frá sér nýja plötu, heldur er þess vænst aö hann sé breyttur Honum hefur alltaf tekist þaö og alltaf kemur hann jafnmikiö á óvart. Hann hefur áunniö sér nafn fyrir aö vera sá sem gefur „taktinn” fyrir framtiöina. Og hver er maöurinn? Jú, auövitaö, David Bowie. Hann hefur nú sent frá sér plötu sem um langa framtið mun verða fyrirmynd annarra tónlistar- manna. Enn einu sinni hefur hann sýnt fram á þaö aö tim- arnir breytast, en David Bowie breytist bara á undan. Þaö er þvf engin tilviljun að ég hóf'þessa grein á hugleiðing- um um Bretland og þátt þess i þróun tónlistar, en eins og allir vita á David uppruna sinn aö rekja til Bretlands. Þaö efast engin um framlag hans til tón- listar siöasta áratugs og þessi plata gefur fyrirheit um aö hann muni setja mark sitt á næsta áratug. David Bowie er nú orðinn 33 ára og hefur verið I tónlistar- bransanum hátti tuttugu ár. Og ekki er annaö aö heyra á plötu hans en aö hann haldi enn frisk- leika sinum. Nýjasta plata David B. ber heitiö „Scary Monsters... and Super Creeps” A þessari plötu eru auk hinna venjulegu sam- starfsmanna, Carlos Alomar, Dennis Davis og Georg Murray, þeir Roy Brittan, sem m.a. hefur leikiö meö Bruce Spring- steen oggitarleikararnir Robert FrippogPete Townshend. Þessi liðskipan hefur greinilega haft áhrif á tónlistina á plötunni þvi fjölbreytileikin er mikill og það er sama hvar borið er niöur alltaf er maöur aö uppgötva eitthvaö nýtt. Platan hefst á laginu „U’s No Game” (Part 1). Þaö er flutt á japönsku af Michi Hirota. Þetta lag gefur aö vissu leyti tóninn fyrir plötuna, með sfnum þvf aö koma manni gersamlega á óvart. önnur lög eru eins ólik og þau eru mörg. Þekktast er væntanlega lagiö „Ashes to David Bowie sem „Skrimsliö ógurlega”. Ashes”, sem þegar hefur náð hátt á vinsældarlista beggja vegna Atlantshafs. En þaö lag er alls ekki auðkennandi fyrir plötunar. Ef eitthvert lag á aö nefna ööru fremra myndi ég velja „Scream like a Baby”. Annars er út i hött að benda á eitt lag öðru fremra þvi eins og góðum listamanni sæmir er David B. mjög umdeildur og það sem einum likar viö tónlist hanskann öörum aö mislíka. En eitt er vist aö á þessari plötu ættu allir Bowie aödáendur aö finna eitthvaö viö sitt hæfi. Tónlist hans er enn sem fyrr jafn óaðgengileg viö fyrstu hlustun en þegar maöur loks finnur lykilinn aö henni þá eru engin takmörk fyrir mögu- leikunum. Söngur hans hefur sjaldan verið betri eða fjöl- breyttari. Engin af fyrri plötum hans kemur upp i hugann við hlustun þessara, en þeim mun merki- legri er þessi skirskotun til gamalla tima sem á sér stað bæöi á plötuumslaginu og í text- um. Viröistmér David B. vera aö gera upp reikninga sina viö for- tiöina og stefna óhræddur á vit framtiöarinnar. Og af þessari plötu má merkja aö hann hefur nægt veganesti. Aldrei að eilífu” Kate Bush: Never For Ever. Um Kate Bush er litiö annaO vitaö en aö Dave Gilmour, gitarleikari „Pink Floyd” átti að hafa uppgötvaö hana og greitt götu hennar varöandi plötusamning og veriö henni aö ööru leyti innan handar þegar hún steig sin fyrstu spor á framabrautinni. Mikiö hefur sá maöur á samviskunni! Þaö sem einkum er merkilegt viöKate Bush.er þaö aö hún gaf út si'na fyrstu plötu „The Kick Inside” áriö 1978, þá fullkom- lega óþekkt, og sló samstundis i gegn meö laginu „Wuthering Heights” og fylgdi þvi eftir meö laginu „The man with the child inhiseyes”. Margir töldu aö hér væri aöeins um stundarfyrir- brigöi aö ræöa og aö hún hefði aöeins náö þessum vinsældum á nýjabruminu. Þaö voru margir sem spáöu því aö hún hyrfi fljótt i fjöldann, sem svo margir á undan henni. Kate Bush, vegna hinna góöu undirtekta sem fyrsta plata hennar hlaut átti það erfiöa hlutverk fyrir hönd- um, sem haföi veriö banabiti margra tónlistarmanna, aö fylgja plötunni eftir meö ann- arri jafngóöri eöa betri. A henni hvlldi mikil pressa og hér átti hið fræga máltæki tónlistar- manna, „Þú hefur alla ævina til aö gera þina fyrstu plötu, en aö- eins sex mánuði til aö gera þá næstu”, Síöari plata hennar „Lionheart” hlaut ekki nærri þvi eins góöar viötökur og sú fyrsta og kom þaö mér á óvart þvi hún var sist siöri en „The Kick Inside”. A „Lionheart” sýndi Kate Bush svo ekki varö um villst aö hér var á feröinni ósvikinn tónlistarmaður. Sú plata var mun rólegri og jafnari en „The Kick Inside” en haföi ekki aö geyma hit-lög á viö „Wuthering Heights”. Þriðja plata Kate Bush, „Never For Ever” er nú nýlega komin út og meö henni gerir hún aö engu efasemdir um tón- listarhæfileika hennar. Stjama hennar hefur risiö hægt og bitandi og hvert skref á leiöinni hefur verið þrautskipu- lagt. Hver einstök plata hennar hefur veriö ólik hinum fyrri og æ fara þær batnandi. Þaö sem ein- kennir plötur Kate Bush öllu ööru fremur, já jafnvel hins óvenjulega söngstils hennar, eru textar hennar. Kate Bush er ánægjuleg undantekning frá þeirri stefnu sem virðist ráöa i tónlistarheiminum i dag, aö ekki sé nauösynlegt aö leggja upp úr textagerö, heldur nægi aöstynja eöa öskra i takt viö þá músik sem leikin er, t.d. disco eöa þungt rokk. „Never For Ever” hefst á laginu „Babooskha”, Þaö iag fjallar um tilraun eiginkonu til aö reyna trúmennsku eigin- manns sins. Hún sendir honum bréf undir dulnefninu Babooskha og fær hann á sinn fund... hvaö gerist á þeim fundi veröa hlustendur aö finna út sjálfir. Þetta er eitt besta dæm- iö um Kate Bush upp á sitt besta. Hér er komið pottþétt hit- lag það fær mann til aö raula meö strax, en hún gerir meira úr laginu meö óvenjulegum texta og sérstakri útsetningu. önnur áhugaverö lög á plötunni eru t.d. „Blow away” þar sem hún tekur fyrir klasslskt efni, dauöann, og heilsar upp á gamla kunningja eins og Keith Moon, Minnie Ripperton, Sid Vicious, Buddy Holly, Sandy Denny og Marc Bolan. Dauöinn er henni mjög hug- leikið efni sbr. þaö aö hann r umfjöllunarefni i tveimur öðr- um lögum á plötunni, „The Wedding List” og „Army Dreamers”. „The Wedding List” fjallar um ástriðuglæp þar sem eigin- maöurinn deyr af völdum ókunnugs manns en eiginkonan nær fram hefndum að lokum. „Army Dreamers” á hinn bóg- inn fjallar um móður sem er aö taka á móti syni sinum úr striöi, dauöum. Sem betur fer, fyrir myrkfælna, er aö finna önnur lögá plötunni, má þar t.d.nefna „Bresthing”, „Violin”, og „Egypt” sem öll eru góö dæmi um hina „mystisku” tónlist Kate Bush. Sem fyrr semur Kate Bush alla texta og öll lög plötunnar. Þessi plata er þó óvenjuleg fyrir þær sakir aö Kate Bush „produserar” hana ásamt Jon Kelly sem hefur unniö meö henni á öllum plötum hennar. Margir góöir og gegnir tón- listarmenn aöstoöa Kate á plöt- unni. Stuart Elliot hefur veriö meö henni á öllum plötum henn- ar, en aö öllum öörum ólöstuöum held ég aö bróöir hennar Paddy Bush hafi átt verulegan þátt i þessari plötu. Kate Bush er nú orðin aö stór- stjörnu á viö „guöfööur” sinn Dave Gilmour i Pink Floyd. DDDDDDDODDDDODnnDDDDDDDDDDODDDDDQDOPn□□□□□□□ ! Bette Midler á I fhvíta tjaldinu) □ D a D □ □ □ D □ D □ D D D D □ □ D D Þaö færist æ i vöxt aö tón- listarmenn reyni fyrir sér viö kvikmyndaleik. Nægir I þvf sambandi aö benda á fólk eins og t.d. David Bowie^Mick Jagger og Diönu Ross. Flestir eru sammála um aö þeim hafi tekist vonum framar á hvfta tjaldinu, en benda hins vegar á aö gaman væri ef fleiri tón- listarmyndir væru geröar. Þaö var þvl gleöiefni þegar Nýja-Bíó tók sig til og hóf sýningar á „The Rose” meö Bette Midler I aöalhlutverki. Myndin fjallarum síöstu daga frægrar söngkonu, sem Bette Midler leikur. Þessi söngkona, Rósin.einsoghúner kölluö, lifir mjög hátt uppi og er henni vel lýst þegar sagt er á einum staö i myndinni að hún sé eins og handsprengjuvöllur. Þar kemur aö lokum aö örlög hennar bera hana ofurliöi og hún deyr úr of- neyslu fikniefna. Vafalaust er að myndin er aö nokkru leyti byggö á atburðum úr lifi hinnar frægu söngkonu Janis Joplin sem einmitt lést úr ofneyslu eiturlyfja á hátindi frægöar sinnar. Þó svo aö þessi mynd sé ekki heimildarmynd um þá merku söngkonu er hún engu aö siöur góðheimildum lif blues-söngkonu og i myndinni eru tónlistinni gerö sérstaklega góöskil. Bette Midler fer á kost- ° um i hlutverki sinu og sannar □ áþreifanlega aö þar er komin g söngkona (og leikkona) sem n sópar verulega aö. D D D D □ □ □ .........°...... -------------- □ □ D □DDaDDaDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDDaDDDDaDaDDDDDDDD Þaö er þvi ástæöa til að hvetja alla tónlistarunnendur til að sjá þessa mynd. Þeir veröa ekki sviknir af kraftmiklum söng og leik Bette Midler.

x

Tíminn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.