Fréttablaðið - 19.10.2007, Blaðsíða 18

Björgólfur Guðmundsson,
Páll Bragi Kristjónsson og
Ragnar Kristjánsson sem
dæmdir voru til refsingar
í hinu umdeilda Hafskips-
máli árið 1991 hafa nú á
sínum snærum hóp sagn-
fræðinga og lögfræðinga
sem ætlað er að velta við
hverjum steini í leit að
sannleikanum varðandi alla
atburðarrásina í málinu.
Þeir vilja fá uppreisn æru.
Rekstur Hafskips gekk bæði vel
og illa í 27 ára sögu félagsins sem
hófst 1958.
Árið 1977 höfðu skuldir Hafskips
við Útvegsbankann hrannast upp. Í
árslok 1977 var Björgólfur Guð-
mundsson ráðinn forstjóri Haf-
skips og meðal hans fyrstu verka
var að fá Ragnar Kjartansson sér
við hlið. Þeir breyttu meðal annars
vörumeðferð og endurýjuðu skipa-
stól félagsins auk þess að opna
skrifstofur í Bandaríkjunum og í
Evrópu.
Aðgerðir Björgólfs og Ragnars
voru kostnaðarsamar og tekjurn-
ar létu á sér standa. Ekki bætti úr
skák að samkeppnin harðnaði
með endurskipulagningu Eim-
skipafélagsins og Hafskip missti
flutninga fyrir varnarliðið á
Keflavíkurflugvelli. Útslagið
gerði lækkað verð skipa sem dró
úr verðmæti veða sem Útvegs-
bankinn hafði fyrir lánum sínum
til Hafskips.
Þegar leið á árið 1985 þraut þol-
inmæði Útvegsbankans. Hafskip
var veitt greiðslustöðvun og fyr-
irtækið tekið til gjaldþrotaskipta
stuttu síðar. Allar götur síðan
hefur verið deilt um hvort Haf-
skip hafi í raun verið gjaldþrota
enda fékkst greitt fyrir um 65 til
70 prósent af kröfunum þegar
skiptum lauk átta árum eftir að
fyrirtækið fór í þrot.
Stjórnendur og helstu eigendur
Hafskips voru flestir nátengdir
Sjálfstæðisflokknum. Andstæð-
ingar flokksins fjölluðu mikið
um málið og menn innan Sjálf-
stæðisflokksins sem voru and-
snúnir flokksbróður sínum
Albert Guðmundssyni, fyrrver-
andi stjórnarformanni Hafskips,
nýttu sér málið til að koma höggi
á hann. Eimskipsmenn lögðu sitt
af mörkum til að koma Hafskipi
á kné. Albert sagði síðar af sér
ráðherraembætti þegar upp
komst að hann hafði ekki talið
greiðslur frá Hafskipi fram til
skatts.
„Er Hafskip að sökkva?“ var
fyrirsögn forsíðugreinar Helgar-
póstsins, fimmtudaginn 6. júní
1985. Halldór Halldórsson rit-
stjóri skrifaði greinina þar sem
skuldastaða Hafskips var sögð
mun verri en forsvarsmenn fyrir-
tækisins hefðu gefið til kynna.
Margar greinar um Hafskip
fylgdu í kjölfarið og upphófst
umræða á Alþingi um málefni
fyrirtækisins. Fóru þar mikinn
alþingismennirnir Jón Baldvin
Hannibalsson úr Alþýðuflokkn-
um og Ólafur Ragnar Grímsson
úr Alþýðubandalaginu.
Nýr kafli Hafskipsmálsins
hófst þegar skiptaráðandi sneri
sér til rannsóknarlögreglustjóra.
Umfangsmikil lögreglurannsókn
hófst og voru fréttir fluttar af
handtökum og gæsluvarðhalds-
úrskurðum yfir fimm stjórnend-
um Hafskips og endurskoðanda
félagsins. Þetta var í maí 1986. Í
nóvember 1988 voru síðan gefnar
út ákærur á hendur sautján mönn-
um meðal annars fyrir skjalafals,
fjársvik, fjárdrátt, hylmingu og
bókhaldsóreglu.
Hæstiréttur felldi dóm sinn 5.
júní 1991 og sakfelldi Björgólf
Guðmundsson forstjóra, Ragnar
Kjartansson stjórnarformann,
Pál Braga Kristjónsson fram-
kvæmdastjóra og Helga Magnús-
son, endurskoðanda Hafskips.
fréttir og fróðleikur
Aðkomu einka-
aðila fagnað
Hafskip enn komið á flot
Strípaður stjórnarskrársáttmáli