Fréttablaðið - 07.11.2007, Blaðsíða 18

fréttir og fróðleikur
Breytir lífi
margra
Lögreglan á höfuðborg-
arsvæðinu hefur minnst
tuttugu íbúðir í einbýli eða
fjölbýli undir stöðugu eftir-
liti vegna óreglu og ónæðis.
Íbúarnir eru langt leiddir
vegna neyslu á áfengi og
fíkniefnum. Nágrönnum er
haldið í heljargreipum og
aðstæður þeirra oft mar-
traðarkenndar.
Dópgreni er hugtak sem er mörg-
um tamt. Þar er átt við húsnæði þar
sem langt leiddir fíkniefnaneytend-
ur hreiðra um sig í lengri eða
skemmri tíma. Í Fréttablaðinu var
nýlega sagt frá slíku húsnæði í
miðbæ Reykjavíkur. Lýsingar á
stöðugri fíkniefnaneyslu leigjanda
og gesta hans, sölu fíkniefna og
stanslausu ónæði eru dæmisaga en
ekki einangrað tilfelli. Lögreglan
hefur barist mánuðum saman við
íbúana og gert fíkniefni, þýfi og
vopn upptæk í sextán tilfellum.
Margir eru þeirrar skoðunar að lög-
reglan hafi ekki næg úrræði þegar
kemur til þess að tryggja heimilis-
frið borgaranna. Stefán Eiríksson
lögreglustjóri segir það rétt að um
mikinn vanda sé að ræða en barist
verði gegn honum hvar sem hann
kemur upp; annað sé uppgjöf. Hann
segir að lögregla og borgaryfirvöld
hafi ýmsar leiðir vegna mála sem
þessara en yfirleitt sé fyrst reynt
að ræða við viðkomandi eigendur
eða leigjendur þeirra íbúða sem í
hlut eiga hverju sinni. Einnig séu
leiðir færar í krafti laga og lög-
reglusamþykkta en þó verði að
gæta meðalhófs í því hvernig geng-
ið er fram. Í mörgum tilfellum eru
mál vegna ónæðis frá nágrönnum
einnig leyst á grunni fjöleignar-
húsalaganna. Húsaleigulögin veita
einnig riftunar- og útburðarrétt við
alvarleg brot leigjenda.
Geir Jón Þórisson yfirlögreglu-
þjónn segir að aðstaða lögreglu sé
erfið þar sem skýrar lagaheimildir
þurfi að liggja fyrir til að gripið sé
inn í. „Það er líka vandi okkar að
þegar búið er að uppræta vandann á
einum stað er það oftar en ekki svo
að sama vandamál kemur upp ann-
ars staðar. Þá koma nöfn sama fólks
upp aftur, bara í öðru heimilis-
fangi.“
Sigurður Helgi Guðjónsson, for-
maður Húseigendafélagsins, hefur
lengi talað máli þeirra sem þurfa að
glíma við þá sem ganga fram með
þeim hætti að þeir gera líf nágranna
sinna óbærilegt. Hann bendir á að
fjöleignarhúsalögin geymi í 55.
grein sérstök og mjög afgerandi
úrræði til handa húsfélagi og ein-
stökum eigendum við gróf eða
ítrekuð brot eigenda eða annarra
íbúa húss. Segja lögin að ef hinn
brotlegi láti ekki segjast við aðvör-
un geti húsfélagið lagt bann við
búsetu og dvöl hans í húsinu og gert
honum að flytja og krafist þess að
hann selji íbúð sína. Kröfu húsfé-
lagsins verður yfirleitt að fylgja
eftir með lögsókn eða nauðungar-
sölu. Í mjög alvarlegum tilvikum
getur húsfélag hugsanlega fengið
sýslumann til að framfylgja slíkri
ákvörðun, án þess að dómur hafi
gengið.
Lýsingarnar af þessum vanda eru
gegnumgangandi þær sömu. Tilvik-
in og hryllingurinn eru ávallt með
sama móti. Það er þó nauðsynlegt
að hafa í huga að í mörgum tilvikum
er fólkið sem veldur ónæðinu veikt
á geði. Hegðun þess, sambýlishætt-
ir og viðbrögð vilja vera ýkt og
ofsafengin. Oft er það ógnandi og
vekur skelfingu sambýlisfólks og
nágranna. Verst er þegar saman
fara geðveiki og eiturlyf.
Sveinn Magnússon, fram-
kvæmdastjóri Geðhjálpar, segir
það óumdeilt að geðsjúkt fólk veld-
ur vandamálum í nábýli við aðra.
Hann segir því skiljanlegt að fólk
leiti réttar síns og krefjist þess að
slíkt fólk sé fjarlægt. Hins vegar sé
vandamálið birtingarmynd djúp-
stæðara þjóðfélagsmeins. Ekki hafi
tekist að framfylgja heildarstefnu í
málefnum geðsjúkra og mikill
skortur sé á samvinnu félagsmála-
og heilbrigðisráðuneytis. Mikil-
vægt er að mati Sveins að stjórn-
völd vinni skipulegar að
geðheilbrigðismálum. „Ég þekki
sjálfur dæmi þess að fólk hefur
verið borið út og það svipt sig lífi
eða dáið drottni sínum. Við erum að
þegja fársjúkt fólk í hel og hvaða
afsökun höfum við?“ Sveinn segir
að þeir veikustu í hópi geðsjúkra
séu tifandi tímasprengjur. „Þeir eru
hættulegir sjálfum sér og öðrum af
því að þeim hefur ekki verið sinnt
vegna veikinda sinna. Þetta er birt-
ingarmynd þessara sjúkdóma, en ef
geðsjúkir fá stuðning til sjálfshjálp-
ar, þá er hægt að gera hér krafta-
verk.“
Á það hefur verið bent í ræðu og riti
að húsnæðislausum vímuefnaneyt-
endum hafi fjölgað á undanförnum
árum. Fólk flækist á milli húsa í
reiðileysi og leitar að húsaskjóli.
Það er staðreynd að margt ungt fólk
á aldrinum fimmtán til tuttugu ára
er á götunni í dag og á hvergi höfði
sínu að halla nema í húsnæði þar
sem ógæfufólk safnast saman. Þetta
er aðeins hluti vandans. Hann finnst
í einbýli með vitund eigenda, fjöl-
býlishúsum og leiguhúsnæði á
vegum Félagsbústaða, hlutafélags í
eigu borgarinnar. Það þarf því
aðkomu margra til að uppræta
vandann; eða koma málum í eins
skikkanlegt horf og mögulegt er.
Haldið í heljargreipum
Í miklu úrvali og á góðu verði!
SÍÐUMÚLA 20 · REYKJAVÍK · WWW.HLJODFAERAHUSID.IS · SÍMI 591 5340
Lýsti yfir neyðarástandi í skugga kosninga