Fréttablaðið - 04.01.2008, Blaðsíða 73

FÖSTUDAGUR 4. janúar 2008 25
Utanríkisráðuneytið hefur
engu hlutverki að gegna
UMRÆÐAN
Ráðuneyti
Í tilefni af lyktum við-ræðnanna við Banda-
ríkin 26. september
2006 gaf ríkisstjórn
Geirs H. Haarde út yfir-
lýsingu um níu aðgerðir
eða verkefni sem hún
mun vinna að í því skyni
að treysta og efla öryggi
Íslands við brottför
bandaríska varnarliðsins frá
Íslandi. Oddviti Samfylkingar-
innar ætti að kynna sér þessa
yfirlýsingu.
Fyrsta verkefnið var stofnun
ríkishlutafélags um þróun og
umbreytingu varnarsvæðisins á
Keflavíkurflugvelli og miðar því
verkefni vel. Annað verkefnið
eru ný lög um almannavarnir og
ný miðstöð sem tengi saman alla
þá aðila sem koma að öryggis-
málum innanlands. Þriðja verk-
efnið er nýskipan löggæslumála
og stofnun varaliðs lögreglu,
landhelgisgæslu, slökkviliðs og
björgunarsveita. Fjórða verk-
efnið er að tryggja að íslensk
yfirvöld hafi lögheimildir til
náins samstarfs við stjórnvöld
og alþjóðastofnanir þar sem
skipst er á trúnaðarupplýsing-
um. Fimmta verkefnið er að
koma á öflugu fjarskiptakerfi,
TETRA, sem nær til landsins
alls. Sjötta verkefnið er að efla
Landhelgisgæsluna með því að
kaupa nýtt varðskip og nýja flug-
vél og efla þyrluþjónustu
gæslunnar. Sjöunda verkefnið er
að koma á laggirnar samstarfs-
vettvangi þingflokka stjórn-
málaflokkanna þar sem
fjallað verður um öryggi
Íslands á breiðum
grunni. Áttunda verk-
efnið lýtur að stjórn-
kerfis- og stjórnsýslu-
breytingum á meðferð
ráðuneyta á öryggismál-
um ríkisins. Níunda
verkefnið lýtur að fram-
tíð Ratsjárstofnunar og
ráðstöfunum til að lesið
verði úr öllum merkjum
sem þýðingu hafa varð-
andi eftirlit með flugvélum í
lofthelgi Íslands.
Þessi yfirlýsing ríkisstjórnar-
innar er söguleg því að þessi
verkefni lúta öll að aðgerðum á
innlendum vettvangi og flest
falla þau undir verksvið dóms-
málaráðuneytisins. Utanríkis-
ráðuneytið hefur hér engu hlut-
verki að gegna en það kemur ekki
í veg fyrir valdabrölt þar á bæ og
kemur heldur ekki í veg fyrir það
að ráðuneytið er að vasast í
málum sem því eru með öllu óvið-
komandi.
Ný lög um Landhelgisgæslu
Íslands taka mið af stöðu hennar
við núverandi aðstæður því hún
hefur nýju og meira hlutverki að
gegna. Breytingar urðu einnig
með lögum um nýskipan lög-
reglumála. Frumvarp til breyt-
inga á almannavarnalögum hefur
nú verið lagt fyrir Alþingi. Öflug
viðbragðs-, stjórnunar- og sam-
hæfingarstöð er nú starfrækt í
björgunarmiðstöð í Reykjavík.
Þær raddir heyrast á Íslandi að
brottför varnarliðsins sýni að
ekki sé talin þörf á ratsjáreftirliti
í þágu hervarna á Íslandi og þar
með ekki á rekstri Ratsjárstofn-
unar NATO. Verði það gert er enn
brýnna en ella að átta sig á verk-
sviði íslenskra borgaralegra
starfsmanna hjá Ratsjárstofnun
NATO á Íslandi, því að Íslending-
ar hafa aldrei haft her og það
mun ekki breytast.
Ég tel óhætt að leggja niður
þessa stofnun en slíkri stofnun
var lokað í Færeyjum þar sem
hún var talin óþörf. Fastaráð
NATO hefur hinsvegar ákveðið
að Ísland verði hluti af lofthelgis-
gæslu bandalagsins. Ég segi að
slíkt eftirlit er með öllu óþarft
auk þess sem NATO er hreint
ekki treystandi til að halda þessu
eftirliti úti til margra ára.
Þjóðaröryggisumræðan á
Íslandi hefur ávallt snúist meira
um pólitík en hernaðarlega þætti.
Íslensk stjórnvöld – og þá sér-
staklega utanríkisráðuneytið –
hafa ekkert umboð til þess að
sinna hernaðarlegum málum.
Engin lög heimila íslenskum
stjórnvöldum að taka þátt í hern-
aðarlegu samstarfi og því er ekki
hægt að fela starfsmönnum
íslenskra stjórnvalda að sinna
verkefnum sem eru hernaðarleg.
Tillögur um aukið hlutverk
Íslendinga sjálfra hafa ekki feng-
ið miklar undirtektir á Íslandi.
En nú eru landvarnir að víkja
fyrir annars konar öryggisráð-
stöfunum, þar sem mun fremur
er treyst á löggæslustofnanir en
hermenn. Íslendingar geta ekki
stofnað til hernaðarsamstarfs við
aðrar þjóðir nema að heimild til
þess sé veitt í lögum.
Höfundur er fyrrverandi
ráðuneytisstjóri
utanríkisráðuneytisins.
RÓBERT TRAUSTI
ÁRNASON
UMRÆÐAN
Dómsmál
Nýjast atvinnu-greinin á Íslandi
er að fara í meiðyrða-
mál og er hún mikið
stunduð af þeim sem
þrá athygli og vilja
ráða því hvort um er að
ræða jákvæða eða nei-
kvæða athygli. Telji
þeir athyglina vera
neikvæða þá setja þeir sig í grát-
konustellingar og fá aðstoð dóm-
stóla til að rétta hlut sinn. Og fá
að launum peninga og „jákvæða“
athygli.
Nýjasta dæmið er um Magnús
Ragnarsson sem ég var búinn að
gleyma að hefði verið sjónvarps-
stjóri hér á árum áður þegar
dómur féll honum í vil. Aldrei
hafði ég lesið nein meiðyrði um
manninn og ég man ekki eftir
honum sem leikara.
Í Kastljósi á dögunum kom
hann mér ekki fyrir sjónir sem
maður sem hafði verið illa hald-
inn af andlegri kvöl í langan tíma
og ekki skaddaður á neinn hátt
þrátt fyrir meiðyrði Fréttablaðs
og DV í hans garð. Aftur á móti
talaði hann mikið um að svona
ætti ekki að skrifa og að þessi
tegund af blaðamennsku ætti
ekki að vera til á Íslandi. Það kom
sem sagt í ljós hjá honum og með-
viðmælanda hans að þeir væru
boðberar ákveðins rétttrúnaðar í
blaðamennsku. Semsagt að þeir
einir þekktu hina réttu formúlu
og hún var ekki sú að sannleikur-
inn muni gera yður frjálsa.
Þessir menn nota meiðyrði sem
meðal í baráttu við að koma sér
sjálfum á framfæri og til
að ná athygli fólks á sínum
skoðunum. Sjálfum finnst
mér það ámælisvert og
óásættanlegt að dómstól-
ar láti hafa sig út í þetta
forað.
Þetta er ekki virðisauki
fyrir dómstóla landsins og
gerir þá marklausa. Það
er samt nokkuð ljóst að
Magnús þessi hefur feng-
ið það staðfest af dómstól-
um að honum hafi ekki
þóknast öll umfjöllun um sig í
fjölmiðlum. Persónulega finnst
mér það glæpsamlegt og óvirð-
ing að misnota dómstóla sem eiga
að vera vandir að virðingu sinni,
til að koma sjálfum sér og sínum
málstað á framfæri.
Hafi ég á röngu að standa um
Magnús og honum líði í raun
mjög illa yfir greinunum í Frétta-
blaðinu og DV þá er það auðvitað
gleðilegt að hann ætti að geta
borgað nokkra tíma hjá sálfræð-
ingi eða geðlækni til að ná sér
heilum eftir þær hrellingar og
meiðingar sem sálarlíf hans
hefur orðið fyrir. Því nóg fékk
hann af peningum. Miklu meira
en venjulegt fólk sem er barið,
nauðgað eða misþyrmt getur átt
von á hjá sömu dómstólum.
Það er síðan spurning hvort
dómstólar eigi ekki að taka með í
reikninginn, fyrst þeir vilja vera
hlutlægir, hvort með auglýsingu
á dómnum á vefsíðunni domstol-
ar.is sé verið að snúa hnífnum í
sárinu og auka á andlega vanlíð-
an Magnúsar. Og ekki viljum við
að honum líði verr en honum leið
eftir lestur Fréttablaðs og DV.
Höfundur er rakari.
Hvenær meiðir
maður mann?
TORFI
GEIRMUNDSSON