Fréttablaðið - 05.01.2008, Blaðsíða 56

36 5. janúar 2008 LAUGARDAGUR
HLJÓÐFÆRI HUGANS
Njörður P. Njarðvík skrifar
um íslenskt mál
HELGARKROSSGÁTAN
GÓÐ VIKA / SLÆM VIKA
Nýtt upphaf
Það eru alltaf mýmargar mis-
munandi leiðir til vinnings eða
taps. En andinn sem við þurfum á
að halda er aðeins einn: baráttu-
andi, leikgleði og þrjóska hið
innra; að skilja eigin takmarkanir
og stilla upp á nýtt ef því er að
skipta. Þar sem er þrjóska þar er
von og vonin er undir okkur sjálf-
um komin. Þau sem gefast ekki
upp þrátt fyrir vonleysið, þau
sem þrauka í myrkrinu og ráðvill-
unni, þau sem leika þrátt fyrir að
vita ekki hverju þau eiga að leika,
þau sem smíða áform, jafnvel
áform sem bregðast, þau geta
snúið taflinu við, búið til nýtt upp-
haf. Það geta allir.
Guðfríður Lilja Grétarsdóttir: Að
höndla óvissuna (Mbl. 29/12 2007)
Þulur – þula
Mikið leiðist mér að sjá og heyra
konu sem er kynnir (ekki „kynna“)
í sjónvarpi kallaða þulu, en ekki
þul – sbr. grein hér í Fbl. 15. des.
Það er þó ekki við blaðamann
einan að sakast, því að þessi
vit leysa er orðin furðu algeng. Og
merkilegt finnst mér að þessar
konur heita þulir í útvarpi, en
kallaðar þulur í sjónvarpi. Þulur
er sá sem þylur og þula það sem
þulið er. Þula er líka ljóð í frjálsu
formi án erindaskila. Þarna er
trúlega á ferðinni sú tilhneiging
sumra að vilja kvenkenna starfs-
heiti, sem er barnaskapur. Í
tungumáli eru tvenns konar kyn,
eðlilegt kyn og málfræðilegt.
Dettur einhverjum í hug að kona
sem er læknir skuli kallast
lækna?
Hvað voru þau að spá?
segir í fyrirsögn í Mbl. 20. des.
Og síðan segir: „Greiningardeild-
ir bankanna gefa reglulega út
spár um þróun á hlutabréfamörk-
uðum. Hversu réttar eru þær og
er yfirleitt ástæða til að gefa þær
út í ljósi þess hve erfitt getur
verið að sjá fram í tímann?“
Hvað ert þú að spá? – merkir skv.
minni málkennd – „hver ert þú að
þykjast geta spáð“. Kannski mun
ungt fólk telja þetta talmál fyrir
„hvað ert þú að hugsa“. Þarna
ætti því að standa: Hverju spá
þau? – og forðast þetta sífellda
„er að“ – sem er aulaþvæla úr
ensku.
Ákvarðanataka tekin –
heyrði ég í útvarpi um daginn – og
satt að segja varð ég hvumsa. No.
ákvörðun felur í sér að ákveða
eitthvað, afráða, fastráða. So.
ákvarða hefur eilítið frábrugðna
merkingu, svo sem að meta gildi
einhvers eða greina aldur, t.d.
handrits. Svo varð til orðasam-
bandið „ að taka ákvörðun“ og úr
því kom no. ákvarðanataka, sem
er nú hálfgert orðskrípi. En að
taka ákvarðanatöku er auðvitað
alveg fráleitt.
Að halda um völdin
heyrðist líka í útvarpinu – og er trú-
lega ruglingur á tvennu: að halda
völdum og halda um stjórnvölinn.
Kannski átti að felast í þessu sú
merking að tiltekinn maður hafi
viljað ríghalda í völdin.
Braghenda
Á Aðalbóli í Aðaldal er Aðalgeir,
og Aðalsteinn – þeir eru tveir.
Aðalbjörg kemur síðar meir.
Vilji menn senda mér braghendu
eða góðfúslegar ábendingar: npn@
vortex.is
99
k
r.
sm
si
ð
Dæmi hvernig SMS gæti litið út ef svarið er Jón:
Þá sendir þú SMS-ið: JA LAUSN JON
Þú gætir unnið
VACANCY á DVD!
Með íslensku og ensku tali
Leystu
krossgát
una!
Þú sendir SMS skeytið
JA LAUSN LAUSNARORÐ
á númerið 1900!
Lausn krossgátunnar er birt að viku liðinni á vefnum, www.this.is/krossgatur
Góð vika fyrir...
... ástfanginn kraftajötun
Benedikt
Magnússon
gekk í heilagt
hjónaband
með Gemmu
Magnússon
skömmu fyrir
áramót. Um
sannkölluð
kraftahjón er
að ræða því
Benedikt hefur verið Sterkasti maður Íslands og
Gemma Sterkasta kona Evrópu. Í sumar eiga þau
svo von á fyrsta barni sínu. Það ætti að verða sæmi-
legasti moli.
... handritshöfunda
Sigurjón Kjartansson
og Óskar Jónasson hafa
fengið talsvert lof fyrir
fyrsta þátt Pressu, sem
sýndur var á Stöð 2 síð-
asta sunnudag. Síðustu
mánuðina hefur um fátt
annað verið talað en
Næturvaktina og Pressa
kemur beint í kjölfarið.
Miðað við þann fjölda
sjónvarpsþáttaraða sem
Fréttablaðið hefur
greint frá að séu í bígerð
hjá handritshöfundum
má búast við að þessi
gósentíð haldi áfram.
... líkamsræktarfrömuði
Landinn er útbelgdur af svínakjöti,
hangikjöti, rjúpum og kalkúni og
tími er kominn til að gera eitthvað
í málunum. Þá er gósentíð fyrir
menn eins og Arnar Grant sem
hafa atvinnu sína af því að
láta lýsið leka af þéttvöxn-
um Íslendingum.
Slæm vika fyrir...
... vinsælt vefsvæði
Moggabloggið lá
niðri um tíma á
fimmtudag eftir árás
netþrjóta. Mogga-
bloggið hefur oft á
tíðum þótt vera
athvarf margra mis-
viturra besserviss-
era og því má deila
um hvort árás þessi
hafi verið svo slæm
eftir allt.
... kónginn Bubba
Erfiðlega virðist hafa gengið
að koma út síðustu miðunum á
tónleika Bubba og Stórsveitar
Reykjavíkur. Að minnsta kosti
hafa heyrst sögur af stórfyrir-
tækjum sem gáfu miða í
hundraðatali. Og í ofanálag
gagnrýndi Sigurjón Egilsson,
einn mesti aðdáandi Bubba,
hann fyrir ófrumlegheit á
bloggsíðu sinni á Mannlíf.is.
Stór áföll í einni og sömu vik-
unni.
... fótboltamann í jólafríi
Hannes Þ. Sigurðsson varð fyrir grófri líkamsárás á
Hverfisbarnum yfir hátíðarnar. Hermt er að með-
limir Fazmo-klíkunnar hafi staðið að
árásinni en fyrir vikið verður Hannes
frá keppni á annan mánuð. Hannes
hefur kært árásina og hyggst
sækja bætur.