Fréttablaðið - 15.01.2008, Blaðsíða 14

14 15. janúar 2008 ÞRIÐJUDAGUR
nær og fjær
„ORÐRÉTT“
Líf á markaðstorginu
„Þetta er fyrst og fremst
söluvara, líffræðilegar
upplýsingar sem settar eru á
markaðstorgið í þeirri von að
almenningur láti glepjast.“
JÓHANN ÁGÚST SIGURÐSSON,
PRÓFESSOR Í HEIMILISLÆKNINGUM,
UM ERFÐAKORTASÖLU ÍSLENSKRAR
ERFÐAGREININGAR.
Fréttablaðið 14. janúar 2008
Mannalegir þorskar
„Þeir eru eins og menn, svo
stórir eru þorskarnir, allt uppí
10 kíló hver.“
BJARNI GYLFASON VÉLSTJÓRI Á
ÞORLEIFI EA 88 Í GRÍMSEY SEM ER
ÁNÆGÐUR MEÐ ÞORSKVEIÐINA Í
BYRJUN ÁRSINS.
Morgunblaðið 13. janúar 2008
Oddný Sturludóttir, for-
maður menntaráðs Reykja-
víkur, og Halldór Halldórs-
son, formaður Sambands
íslenskra sveitarfélaga,
tóku til máls á málþingi um
innflytjendamál. Bæði höfðu
þau reynslusögur að segja
frá því þegar þau voru inn-
flytjendur; Oddný í Þýska-
landi en Halldór á Ísafirði.
Oddný var við nám í Þýskalandi og
einsetti sér að læra tungumálið
sem fyrst og notaðist því ekkert
við enska tungu, sem hún hefur
gott vald á. En þetta jákvæða við-
horf til aðlögunar getur líka verið
dýrkeypt þótt venjulega náist
markmiðið um að læra tungumálið
á endanum.
„Fyrst um sinn hljómar útlend-
ingur í nýju landi eins og liðlega
eins árs gamalt barn,“ sagði hún.
„Orðin sem koma út úr útlendingn-
um eru gjarnan stutt, stök, sam-
hengislaus og óskýr. Og eins og
barnið langar útlendinginn oft að
leggjast á gólfið, baða út öllum
öngum og öskra af bræði yfir
skilningsvana veröld sem kveikir
ekki á því hvað téður útlendingur
er sniðugur, orðheppinn og gáfaður.
Ætli það sé ekki versta tilfinningin
sem fylgir því að brjóta nýtt land?
Ég tel mig vera nokkuð sniðuga
konu, ég get verið orðheppin og
lunkin í tilsvörum og á gott með að
tjá mig. Ekkert af þessu átti við
mig fyrsta árið í Þýskalandi. Þjóð-
verjum þótti ég líklegast helst til
vitgrönn, takmörkuð og lítilfjör-
leg.“ En þessi reynsla varð ekki
aðeins til þess að hún lærði þýsku
heldur býr hún að henni þegar hún
stendur andspænis nýbúa sem á
erfitt með að tjá sig á íslensku.
Saga Halldórs er reyndar frá
íslenskri grundu þótt hann hafi
verið í hlutverki innflytjandans.
„Ég kem úr Inndjúpinu eins og það
er kallað,“ sagði Halldór. „En eins
og margir Inndjúpsmenn flutti ég
til Ísafjarðar þar sem atvinnutæki-
færin eru. Ég minnist þess að
þegar Ísafjörður tók á móti þrjátíu
flóttamönnum frá Júgóslavíu árið
1996 þá fylgdist þáverandi félags-
málaráðherra, Páll Pétursson, vel
með aðlögun þeirra og þegar þeir
höfðu dvalist á Ísafirði um nokkra
hríð hafði hann samband við einn
innfæddan Ísfirðing og spurði
hvernig gengi hjá Júgóslövunum
að laga sig að samfélaginu. Hann
svaraði á þá leið að þær skæru sig
ekki jafn mikið úr og Inndjúps-
menn.“
Þó verður ekki annað séð en að
Inndjúpsmönnum hafi gengið
sæmilega að vinna sig til metorða
á Ísafirði en Halldór er nú bæjar-
stjóri Ísafjarðarbæjar eins og
flestir vita.
jse@frettabladid.is
Embættismenn í aðlögun
HALLDÓR HALLDÓRSSON OG ODDNÝ STURLUDÓTTIR Þau hafa komið ár sinni sæmilega fyrir borð en sú var tíðin að þau þurftu
að samlagast samfélaginu; Oddný sem Íslendingur í Þýskalandi og Halldór sem Inndjúpsmaður á Ísafirði. FRÉTTABLAÐIÐ/JÓN SIGURÐUR
Nítján styrkir til menningarmála
kvenna, að upphæð tíu milljónir
króna, voru afhentir í fyrstu
afhendingu styrkja úr menningar-
sjóði Hlaðvarpans sem fram fór í
Iðnó síðastliðinn föstudag.
Helstu styrkþegar eru að þessu
sinni Miðstöð munnlegrar sögu,
Þóra Tómasdóttir og Krumma
film, Leikhópurinn Opið út og Start
Art sem hver um sig hljóta eina
milljón króna í styrki. Aðrar styrk-
upphæðir voru lægri.
Mikil þörf er talin á sjóði sem
þessum sem lýsir sér best í því að
á sjötta tug umsókna bárust og
námu styrkbeiðnir tæpum 600
milljónum króna.
Forsaga sjóðsins er að árið 1985
keypti hópur kvenna hús við Vestur-
götu 3 í Reykjavík. Hluta félag var
stofnað um húsakaupin og varð-
veislu þeirra og hlaut það félag
nafnið Hlaðvarpinn. Í húsunum fór
fram ýmiss konar menningar-
starfsemi eins og til dæmis leik-
hús, tónleika- og fundahald.
Viðgerðir á húsunum og rekstur
voru hins vegar þungur baggi og
svo fór að rekstri var hætt og húsin
seld en í lögum félagsins var
ákvæði um að andvirði húsanna
skyldi notað til styrktar á menn-
ingarverkefnum kvenna. - ovd
Menningarsjóður Hlaðvarpans styrkti nítján verkefni kvenna um tíu milljónir:
Menningarverkefni kvenna
styrkt um tíu milljónir króna
STYRKHAFAR HLAÐVARPASJÓÐSINS Samtals tíu milljónir til nítján verkefna.
■ Elstu ritheimildir sem til eru um
dömubindi eru frá
tíundu öld. Einnota
dömubindi komu
hins vegar fyrst á
markað í Þýska-
landi og Banda-
ríkjunum á tíunda
áratug 19. aldar.
Fram að því notuðu
konur klúta eða
tuskur sem hægt var að nota aftur.
Hjúkrunarkonur fundu upp einnota
dömubindi. Þær sniðu grisju sem
þær settu á milli fóta sér þegar þær
voru á blæðingum. Notkun einnota
dömubinda varð þó ekki viðtekin
fyrr en löngu eftir að þær komu
á markað, því lengi höfðu margar
konur ekki efni á þeim.
DÖMUBINDI
HJÚKKUR BJARGA SÉR
„Það er áhyggju-
efni ef samningar
eru ekki í sjón-
máli og skelfilegt
til þess að hugsa
ef allt fer í bál
og brand,“ segir
Teitur Björn
Einarsson, fram-
kvæmdastjóri
fiskvinnslufyrir-
tækisins Eyrar-
odda hf. á Flat-
eyri, um stöðu
kjaraviðræðnanna. „Menn verða að
sýna stillingu og gæta að langtíma-
hagsmunum allra launþega, stóra
atriðið er að ná niður verðbólgu. Í
framleiðslugeiranum, sérstaklega í
sjávarútvegi, er síst
svigrúm til mikilla launahækkana
og menn verða að skoða af mikilli
skynsemi hvernig á að ná saman.
Það er rangt af forystu verkalýðsfé-
laganna að ætlast til að ríkið komi
hlaupandi undir bagga í kjaravið-
ræðum. Aðilar á vinnumarkaðinum
verða að ná sjálfir samkomulagi í
meginatriðum. Það er óeðlilegt að
verkalýðsfélögin séu að beita ríkið
þrýstingi til að breyta löggjöf til að
ná samningum í kjaraviðræðum.
Þá ættu verkalýðsfélögin frekar að
bjóða sig fram til Alþingis.“
SJÓNARHÓLL
KJARAVIÐRÆÐUR
Menn sýni
stillingu
TEITUR BJÖRN
EINARSSON
Framkvæmda-
stjóri Eyrarodda.
„Það er allt að frétta hjá mér. Ég
og kærastan mín vorum að taka
niður gervijólatréð og seríurnar.
En við vorum að halda okkar
fyrstu jól saman, í íbúð okkar
að Álafossi í Mosfellsbæ,“ segir
Halldór Halldórsson, sem kunnur
er undir nafninu Dóri DNA, um
það sem hæst ber í fréttum af
honum sjálfum.
„Svo tekur maður bara
skammdegisþunglyndið með
trukki. Vinn tónlist með nýju
hljómsveitinni minni, 1985!,
en við erum einmitt að spila á
Organ hinn 24. janúar næstkom-
andi.
Svo held ég bara áfram að
telja mér trú um að ég sé ekki
of gamall til þess að fara í
nám, ekki of latur til þess
að grenna mig og ekki of
seinn til þess að slá í gegn
með tímalausu meistaraverki.
Svo þarf maður að fara að
klambra saman stöffi í umsókn
í Listaháskólann, en ef allt
fer á besta veg mun ég nema
þar leikhúsfræði næsta haust.
Veturinn er ógeðslegur og ég
reyni að leiða hann hjá
mér næstu tvo mánuði,
svo kemur sumarið í
mars í mínum augum
og þá verður allt betra.
Og þá verður auðvitað
alveg hellingur að
frétta líka og svona.“
HVAÐ ER AÐ FRÉTTA? HALLDÓR HALLDÓRSSON TÓNLISTARMAÐUR
Vinnur að tónlist með 1985!
Nýsir hf., kt. 690191-1219, hefur gefið út
lýsingu vegna skráningar víxla sem OMX Nor-
dic Exchange Iceland hf. hefur samþykkt.
Eftirfarandi víxlaflokkur hefur verið gefinn út:
Víxlaflokkur að fjárhæð kr. 1.000.000.000 var gefinn
út þann 26. október sl. og er auðkenni flokksins í
OMX Nordic Exchange Iceland hf. NYSI 08 0425.
Víxlarnir eru vaxtalaus eingreiðslubréf sem skulu
endurgreiðast þann 25. apríl 2008. Víxlarnir verða
teknir til viðskipta í OMX Nordic Exchange Iceland hf.
þann 15. janúar 2008.
Lýsingu þessa er hægt að nálgast, frá og með 15
janúar 2008, hjá útgefanda Nýsi hf., Reykjavíkurvegi
74, 220 Hafnarfirði, í ár frá birtingu lýsingarinnar og á
vefsetri útgefanda, www.nysir.is. Umsjónaraðili skrán-
ingarinnar er Kaupþing banki hf.
Reykjavík 15. janúar 2008