Fréttablaðið - 23.01.2008, Blaðsíða 17

H A U S
MARKAÐURINN 9MIÐVIKUDAGUR 23. JANÚAR 2008
Ú T T E K T
kemur að greiðslu fyrir höfund-
arvarið efni á netinu í framtíð-
inni. „Hins vegar má ekki gleyma
því að kvikmyndaverin byggja á
yfir sextíu ára gömlu tekjumódeli
og að DVD-sala er enn þá þeirra
helsti tekjupóstur. Þessu verður
ekki breytt á einum degi. Hins
vegar erum við að sjá breyting-
ar. Nýjasta og besta dæmið er
kannski iTunes sem nú býður efni
frá öllum kvikmyndaverunum til
sölu gegnum netið.“
Hallgrímur segir augljóst að
stúdíóin vilji koma sínu efni á
netið það sem það sé aðgengileg-
ast sem flestum. Lykillinn að því
sé samstarfið við fjarskiptafyrir-
tækin. „Þetta samstarf er nú hafið
og árangurinn er að sýna sig, þótt
þetta gangi vitanlega fullhægt
fyrir minn smekk. Ég trúi hins
vegar að saman getum við vegið
þennan dreka.“
Kvikmyndaverin sex sem standa
að MPA tapa um 390 milljörðum
króna á ári vegna ólöglegrar notk-
unar höfundarréttarvarins efnis.
Heildartap þegar allt hefur verið
tekið saman, til að mynda skatta-
legt tap ríkisins, er um 1.170 millj-
arðar. „Það er engin tilviljun að
menn í efstu hæðum kvikmynda-
bransans vilja ráðast gegn ólög-
legri gagnamiðlun. Við verðum
hins vegar að hafa í huga að þeir
sem fara verst út úr þessu eru
litlu gæjarnir sem eru að reyna að
búa til kvikmyndir uppi á Íslandi
eða í Svíþjóð. Þekkt dæmi eru til
um að menn sem komist hafa á
kortið með vinsælli fyrstu kvik-
mynd, hafi hreinlega ekki haft
efni á mynd númer tvö. Í þeim
tilvikum hefur myndunum verið
lekið strax á netið og tekjur af
dvd-sölu og sjónvarpi því engar.“
Samkvæmt 3. höfundalaga frá
1972 hefur höfundur einkarétt til
að gera eintök af verki sínu og til
að birta það í upphaflegri mynd
eða breyttri, í þýðingu og öðrum
aðlögunum. Samkvæmt 54. gr
laganna er einungis refsað fyrir
brot sem framin eru af ásetningu
eða stórkostlegu gáleysi. Við
brotum liggja sektir eða fangelsi
allt að tveimur árum.
Í svokölluðu DC máli eru tíu
karlmenn á aldrinum 22 til 36
ára ákærðir í máli, sem snýst
um ólöglega dreifingu á höf-
undarréttarvörðu efni í gegn-
um skráaskiptaforritið DC++.
Málið var þingfest í héraðsdómi
Reykjavíkur nú skömmu fyrir
jól og er þetta í fyrsta skipti sem
ákært er í opinberu máli af þessu
tagi hér á landi. Vaninn er sá í
flestum löndum að höfðuð séu
einkamál vegna ætlaðra brota á
höfundarrétti. Í höfundalögum er
gert ráð fyrir að báðar leiðir séu
færir eins og sjá má af 1. mgr 59.
gr þar sem segir að brot á lög-
unum sæti opinberri ákæru, en
jafnan skuli málshöfðun heimil
þeim sem misgert er við.
Samkvæmt gögnum sem Frétta-
blaðið hefur undir höndum er
ákært fyrir ólögmæta afritun og
birtingu á um yfir 135 þúsund
höfundarréttarvörðum verkum
í DC málinu. Íslensk og erlend
tónlist er stærstur hluti þeirra
verka, eða um 118 þúsund lög
talsins.
Meira en þrjú ár eru liðin frá
því að lögregla lagði hald á tölv-
ur og gögn hjá tólf manns vegna
gruns um brot á höfundarréttar-
lögum. Mennirnir voru hluti af
stórum hóp Íslendinga sem not-
aði DC++ skráarskiptaforritið til
að skiptast á tónlist, kvikmynd-
um, forritum og tölvuleikjum.
Eftir húsleitirnar árið 2004
fækkaði mjög í hópi þeirra sem
notuðu DC++ forritið á Íslandi,
og lagðist notkun þess meira og
minna af. -jsk/ss
Dóms beðið í DC-málinu
Í DC-málinu svokallaða er í fyrsta skipti ákært í opinberu máli fyrir ólög-
lega dreifingu á höfundarréttarvörðu efni. Samkvæmt höfundalögum er bæði
hægt að höfða einkamál og opinber mál vegna ætlaðra brota á lögunum.
HÉRAÐSDÓMUR REYKJAVÍKUR Sektir eða fangelsi allt að tveimur árum liggja við
brotum gegn höfundalögum. Í DC-málinu svokallaða er í fyrsta skipti ákært fyrir ólöglega
dreifingu höfundarréttarvarins efnis hér á landi. FRÉTTABLAÐIÐ/E.ÓL
FR
ÉTTA
B
LA
Ð
IÐ
/H
Ö
R
Ð
U
R
Gerd Leonhard heitir þýskur sérfræðingur í
stafrænni dreifingu. Leonhard hefur sterk-
ar skoðanir á dreifingu stafræns efnis á net-
inu og hefur gefið út bækur um það efni. Sú
þekktasta er líklega „The Future of Music“,
en eins og titillinn gefur til kynna útlistar
Leonhard þar nýstárlegar kenningar sínar
um framtíð stafrænnar tónlistar og annars
konar stafræns efnis.
„Ef þú vilt ná árangri sem tónlistarmað-
ur, er mikilvægt að ná til fjöldans. Nú nægir
ekki lengur að bjóða einfaldlega tónlist til
sölu, heldur verður að reyna að ná til sem
allra flestra og þar gegnir internetið lykil-
hlutverki,“ segir Leonhard.
Hann telur gömlu útgáfurisana á borð við
EMI og Sony vera á rangri leið með því að
krefjast þess að notendur greiði fyrir nið-
urhal af netinu. Framtíðarfyrirkomulagið
verði þannig að ótakmarkað niðurhal staf-
ræns efnis fylgi net- eða símaáskriftum,
sem þá verði eilítið dýrari fyrir vikið. Inter-
netfyrirtækin myndu þá greiða útgáfufyrir-
tækjunum fyrir afnot af efninu og veita not-
endum sínum síðan ótakmarkaðan aðgang.
„Notendur, hvort sem þeir hala niður gríð-
arlegu magni af tónlist eða alls engu, greiða
þá fyrir með internetáskriftinni. Ég myndi
telja að ein evra á viku væri sanngjarnt verð
fyrir slíkt ótakmarkað niðurhal.“
Leonhard segir útgáfufyrir tækin hafa
neitað að horfast í augu við raunveruleik-
ann. Sala tónlistar í hefðbundnu formi hafi
stórlega dregist saman undanfarin ár og
nú sé svo komið að langflestir nálgist tón-
list gegnum internetið. Hann bendir á rann-
sóknir sem leitt hafi í ljós að um tvö prósent
notenda greiði fyrir þá tónlist sem halað
er niður af netinu. „Útgáfufyrirtækin eru
á grafar bakkanum vegna þess að þau hafa
ekki fylgt þessari þróun eftir. Hins vegar
ber að hafa í huga að útgáfufyrirtækin voru
einnig á móti útvarpinu á sínum tíma, síðan
fundu þau leið til að nýta útvarpið í sína
þágu. Sams konar bylting þarf að verða
þegar kemur að tónlist á netinu. Það þarf að
stofna leyfiskerfi.“
Leonhard telur að stoðir útgáfufyrirtækja
muni ekki bresta þótt þessi hátturinn verði
hafður á. Hann bendir á að fyrir utan þær
tekjur sem fyrirtækin myndu hafa af leyf-
iskerfinu mætti nýta sér auglýsingar á int-
ernetinu til tekjuöflunar. „Auglýsingabrans-
inn á netinu velti um hundrað milljörðum
Bandaríkjadala á síðasta ári. Tónlistarmark-
aðurinn, bæði á internetinu og plötusalan,
veltir hins vegar um þrjátíu milljörðum ár-
lega. Við sjáum í hendi okkar að möguleik-
arnir eru gríðarlegir.“
Leyfiskerfi framtíðin í stafrænni dreifingu
Þýski sérfræðingurinn Gerd Leonhard telur framtíðina í stafrænni dreifingu felast í því að notendur
greiði internetfyrirtækjunum mánaðarlega upphæð fyrir ótakmarkað niðurhal. Samningar um rétt-
indin yrðu þá milli þeirra sem selja internettengingar og útgáfufyrirtækjanna.
GERD LEONHARD Einungis
tvö prósent þeirrar tónlistar
sem sótt er af netinu er
halað niður á löglegan máta.
Þýski sérfræðingurinn Gerd
Leonhard segir augljóst að
gamla kerfið sé dautt og vill
svokallað leyfiskerfi í staðinn.