Fréttablaðið - 25.01.2008, Blaðsíða 42

25. JANÚAR 2008 FÖSTUDAGUR6 ● fréttablaðið ● eldvarnir
Mikil verðmæti liggja í tölvu-
og vélbúnaði fyrirtækja og
þeim gögnum sem þar eru
geymd. Því er nauðsynlegt að
huga vel að eldvörnum.
„Einhver eldhólfun verður að
vera svo eldur og reykur vaði ekki
óheftur um húsið, valdi ómældu
tjóni og skapi hættu fyrir fólk,“
segir Bjarni Kjartansson, sviðs-
stjóri forvarnarsviðs Slökkviliðs-
ins á höfuðborgarsvæðinu.
Hann segir veigamestu hólfan-
irnar á milli hæða og í stigahús-
um og flóttaleiðum en fólk á að
vera komið í öruggt rými frammi
í stigahúsi. Neyðarljós við út-
ganga verða að vera og eftir því
sem rýmið er stærra og gangar
lengri þarf að vera önnur neyðar-
lýsing að auki svo fólk detti ekki
um borð og stóla sem það sér ekki
á leiðinni að útganginum.
Bjarni segir að viðvörunarkerfi
verði að setja upp sem gefur til
kynna ef eldur kemur upp og gera
verði viðbragðsáætlun sem farið
verði eftir í neyðartilvikum.
„Það þarf að sýna almenna
aðgát og hafa á hreinu hver á að
slökkva á kaffikönnunni á föstu-
dögum til dæmis. Svo verður fólk
að virða það að dyr séu sjálflok-
andi, vera ekki að fleyga upp
hurðir því þá er verið að vinna
gegn því sem húsið er að gera til
að vernda þig og auka líkurnar á
eignatjóni. Fólk þarf að taka við-
vörunarkerfi alvarlega og ef það
er að fara í gang í tíma og ótíma
þarf að lagfæra kerfið því það
má ekki hrópa úlfur, úlfur. Þegar
viðvörunarkerfi fer í gang á fólk
að standa upp og fara út,“ segir
Bjarni.
Hann leggur einnig áherslu á að
velja þurfi slökkvibúnað við hæfi
inni í skrifstofuhúsnæði. „Það er
ekki skynsamlegt að vera með
dufttæki inni á skrifstofum, eðli-
legra er að vera með kolsýru ef
eitthvað gerist í rafmagnsbúnaði
því hún skemmir ekki neitt og við
mælum líka með léttvatnstækj-
um þar sem vatnið kemur út sem
froða, þau þola mikla spennu og
minni hætta á að fá straum.“
Bjarni segir mikilvægt að at-
vinnurekendur hugi að eldvarnar-
málum í sínum fyrirtækjum því oft
verði tjónið líka mikið af þeirri töf
sem hlýst af því að koma rekstrin-
um aftur af stað eftir bruna.
„Þetta eru oft miklir hagsmun-
ir sem fólk áttar sig kannski ekki
á. Þegar gerð eru upp mál í trygg-
ingunum þá eru þau að bæta topp-
inn af ísjakanum því þetta af-
leidda tjón er oft ansi stórt enda
tapast viðskiptavild og mark-
aðshlutdeild. En þegar fyrirtæki
borgar milljónir í tryggingar á
ári á ekki að horfa í kostnaðinn
sem fer í að setja upp brunavarn-
arkerfi og ekki láta starfsmenn
komast upp með að halda opnum
dyrum sem eiga að vera lokaðar,“
segir Bjarni.
Hjá Securitas fengust þær upp-
lýsingar að í tölvuherbergjum
fyrirtækja væru gjarnan settir
upp ofurnæmir skynjarar á reyk
og hitabreytingar í herberginu en
einnig er hægt að setja upp sér-
stakt slökkvikerfi í herbergið sem
blæs gasefnablöndu hratt inn í
rýmið. Við það lækkar súrefnis-
innihaldið í rýminu og eldurinn
kafnar og búnaðurinn helst
óskemmdur. Þess lags kerfi hafa
verið sett upp m.a. í vélarrúmum
skipa, skjalageymslum og í tölvu-
verum fyrirtækja. sjá www.secu-
ritas.is - rt
Eldvarnir í
atvinnuhúsnæði
Bjarni Kjartansson, sviðsstjóri forvarnarsviðs hjá slökkviliðinu, segir fyrirtæki þurfa
að huga að eldvörnum. FRÉTTABLAÐIÐ/AUÐUNN
● FORVARNABÆKLINGUR Á MÖRGUM TUNGUMÁLUM
Slökkvilið höfuðborgarsvæðisins gaf skömmu fyrir jól út bækling um mikilvægustu
atriðin í eldvörnum heimilanna. Í bæklingnum er fjallað ítarlega um mikilvægi
reykskynjara, viðhald og endurnýjun, mismunandi gerðir, æskilega staðsetningu og
fleira. Einnig er fjallað um aðra skynjara, gasskynjara, hitaskynjara og kolsýrings-
skynjara.
Fjallað er í stuttu máli um gerð flóttaáætlunar fyrir heimili. Gerð er grein fyrir
helstu tegundum handslökkvitækja og leiðbeint um staðsetningu þeirra. Loks er
almenningur hvattur til að hafa eldvarnarteppi í eldhúsi og í bæklingnum er að
finna leiðbeiningar um staðsetningu þeirra og notkun.
Bæklingurinn hefur einnig verið gefinn út á fjölmörgum tungumálum sem
eru sérstaklega ætlaðir innflytjendum.
Unnt er að nálgast bæklinginn á heimasíðunni www.shs.is og hjá SHS í
Skógarhlíð 14.
● SAGA ELDSPÝTUNNAR
Eldspýtan á sér lengri og skemmtilegri sögu en margan gæti grunað, en hún er rakin á vísindavef Háskóla Íslands,
það er að segja á www.visindavefur.is.
Sagan hefst að einhverju marki árið 1805 þegar Frakki að nafni Jean Chancel sá að væri mjórri spýtu með
blöndu af sykri, gúmmí og kalíumklórati stungið ofan í brennisteinssýru þá kviknaði á spýtunni.
Eldspýtnarannsóknum var síðan haldið áfram á 19. öld, í tengslum við uppgötvanir í efnafræði. Þróun hennar
vakti mikla athygli en ein helsta forsenda fyrir henni var að búa til neytendavæna eldspýtu. Hins vegar bar það
oft lítinn árangur. Þó má nefna eldspýtu sem Englendingurinn Samuel Jones fékk einkaleyfi á árið 1828 og nefndi
„Eld Prómþeifs.“ Eldspýtan leit út eins og glerperla og innihélt sýru. Perlan var umvafin eldfimu efni og þegar hún
var brotin brann efnið umhverfis hana.
John Walker, enskur efnafræðingur, fann hins vegar upp fyrstu eldspýtuna sem hægt var að kveikja á með
núningi. Spýtan var þakin með blöndu af kalíumklórati, antímoni og súlfíði á öðrum endanum, en það kviknaði
í blöndunni þegar henni var strokið við sandpappír. Walker seldi fyrstu
spýturnar 1827.
Frakkinn Charles Sauria notaði hins vegar gulan eða hvítan fosfór sem
kveikiefni í eldspýtur nokkrum árum seinna. Fosfórinn varðveittis vel og
þótt því henta vel í eldspýtur Eldspýrutnar nutu mikill vinsælda fram yfir
þar síðustu áramót, þar til í ljós kom að fosfórinn skaðaði heilsu fólksins
sem bjó eldspýturnar til. Rauður fosfór varð þar með algengur hjá eld-
spýtnaframleiðendum.
Í dag eru kveikiefnin á svokölluðum öryggiseldspýtum bæði á eld-
spýtunni og strokfletinum. Þess vegna þarf að strúkja spýtunni við réttan
flöt.
Svíinn J. E. Lundström og bróðir hans þróuðu fyrstu öryggis-
eldspýturnar og fékk Lundström einkaleyfi á framleiðslu þeirra árið 1855.
www.oryggi.is
Hringdu í 570 2400 og fáðu öryggi í áskrift!
T
B
W
A
\R
E
Y
K
JA
V
ÍK
\
S
ÍA
Hin örugga
þrenning
Reykskynjarar, slökkvitæki og eldvarnarteppi eiga
að vera til staðar á öllum heimilum. Stattu vörð um
fjölskyldu þína og heimilið með því að hafa eldvarnir
í lagi. Sérfræðingar okkar veita ráðgjöf um eldvarnir
heimila – hringdu núna í síma 570 2400 eða heimsæktu
öryggisverslun VÍS og Öryggismiðstöðvarinnar á netinu,
www.oryggi.is.