Fréttablaðið - 29.01.2008, Blaðsíða 36

20 29. janúar 2008 ÞRIÐJUDAGUR
menning@frettabladid.is
Michael Clarke barítónsöngvari
og Þórarinn Stefánsson píanóleik-
ari koma fram á háskólatónleikum
á Bifröst á miðvikudag. Á efnis-
skrá þeirra eru lög úr söngbók
Garðars Hólm eftir Gunnar Reyni
Sveinsson, íslensk þjóðlög í útsetn-
ingu Michaels Clarke og önnur
þekkt íslensk sönglög.
Þeir Michael og Þórarinn eru
mörgum að góðu kunnir úr
íslensku tónlistarlífi. Michael
hefur starfað á Akureyri um 35
ára skeið sem fiðlu- og söngkenn-
ari og kór- og hljómsveitarstjóri.
Hann innleiddi á sínum tíma tón-
listarkennslu eftir Suzuki-aðferð-
innini á Íslandi og hefur kennt á
fjöldamörgum námskeiðum í Bret-
landi, Bandaríkjunum og á Íslandi.
Michael hefur sungið fjölda óperu-
hlutverka, verið einsöngvari hjá
kórum, haldið einsöngstónleika
heima og erlendis og sungið inn á
marga diska. Hann hefur að auki
stjórnað fjölda kóra og er stofn-
andi og stjórnandi kórs Tónlistar-
skólans á Akureyri og stjórnandi
Karlakórs Akureyrar.
Þórarinn Stefánsson hefur
komið fram á fjölda tónleika sem
einleikari og meðleikari og skipu-
lagt tónleikahald bæði hérlendis
og erlendis. Þórarinn er nú list-
rænn stjórnandi tónlistardagskrár
Tónlistarhússins Laugarborgar í
Eyjafjarðarsveit.
Háskólatónleikar á Bifröst eru
haldnir reglulega síðasta miðviku-
dag hvers mánaðar. Þeir hefjast
kl. 17 í Hriflu og eru öllum opnir.
Aðgangur er ókeypis. - vþ
Sönglög á há-
skólatónleikum
Það er sannarlega ekki alltaf tekið út
með sældinni að fylgja sannfæringu
sinni við listsköpun, í það minnsta
ekki ef maður býr við ægivald
kúgandi herstjórnar. Saw Wai er
ljóðskáld sem býr í Búrma. Hann
hefur þar getið sér gott orð fyrir
sakleysisleg ástarljóð sín sem hann
hefur reglulega fengið birt í þarlend-
um dægurmálatímaritum. Í síðustu
viku var hann þó handtekinn fyrir
ljóð sem hann samdi í tilefni Valentínusardagsins, en
í því þótti birtast falin gagnrýni á leiðtoga herstjórnar-
innar, Than Shwe höfðusmann.
Ljóðið, sem birtist í A Chit, einu vinsælasta tímariti
Búrma, er átta línur að lengd og segir frá raunum
manns sem upplifir óendurgoldna ást. Þó að við-
fangsefni ljóðsins sé heldur laust við pólitískar skír-
skotanir má jafnframt finna í ljóðinu önnur skilaboð.
Séu fyrstu orð hverrar línu lesin hvert á eftir öðru
mynda þau eftirfarandi setningu: „Valdaóði háttsetti
höfuðsmaðurinn Than Shwe.“ Teljast
verður nokkuð djarft að setja fram
slíka gagnrýni, þó falin sé, þar sem
Than Shwe, sem hefur verið æðsti
maður herstjórnarinnar síðan árið
1992, er síst þekktur fyrir umburðar-
lyndi sitt í garð gagnrýnenda.
Herstjórnin hefur í stjórnartíð
sinni sett margvíslegar takmarkanir á
tjáningarfrelsi Búrmabúa. Lista-
menn og aðrir hafa með ýmsum
ráðum reynt að komast hjá þessum takmörkunum
með misgóðum árangri, eins og sést á fangelsun
Saw Wai. Grínistar eru til að mynda fjölmennir í
fangelsum landsins þar sem þeir gera herstjórnina
oft að viðfangsefni sínu. Grínleikarinn Zarganar er
þeirra á meðal; hann var handtekinn fyrir að aðstoða
munkana sem stóðu að mótmælunum í september
síðastliðnum, en undanfarin ár hafa flest grínatriði
hans verið bönnuð þar sem hann gerir oftar en ekki
grín að herstjórninni. - vþ
Eldfimt ástarljóð
THAN SHWE HÖFUÐSMAÐUR
Líður enga gagnrýni á stjórn
sína.
MICHAEL CLARKE OG ÞÓRARINN
STEFÁNSSON Flytja sönglög á Bifröst á
miðvikudag.
Fyrir örfáum dögum var mesti
skákmaður Íslands og alheimsins
grafinn í kyrrþey. Eigi kann ég að
segja frá því hversu mikilfengleg-
ar hans leikfléttur voru en ég geri
mér grein fyrir því að hann kunni
að tefla. Á vissan hátt virðist
franska skáldkonan Yasmine Reza
líka kunna að útbúa leikfléttur
sem líkjast baráttunni á taflborð-
inu, stundum skák og svo er
hrókerað og svo aftur skák og enn
er hrókerað og smá taugastríð og
svo er bara komið jafntefli.
Á Smíðaverkstæðinu á föstu-
dagskvöldið var frumsýnt leikrit-
ið Vígaguðir eftir eitt vinsælasta
leikskáld samtímans, Yasmine
Reza. Þar hittast tvenn hjón vegna
þess að synir þeirra kornungir
hafa lent í átökum með þeim
afleiðingum að annar þeirra missir
báðar framtennurnar, eða kannski
ekki alveg, að minnsta kosti næst-
um því.
Hér eru tvenn hjón sem hefðu
líklega aldrei undir öðrum kring-
umstæðum eytt saman hálfum
degi og afhjúpað öll sín leyndar-
mál hvort fyrir öðru. Þetta er
„kammerspiel“ eða eins konar
herbergisleikur sem gerist aðeins
innan þessara veggja á þeim raun-
tíma sem okkur er boðið upp á.
Lögfræðingur með sjálfstraust og
eiginkonan smart og merkjavædd
sem Baldur Trausti Hreinsson og
Þórunn Lárusdóttir léku. Edda
Björg Eyjólfsdóttir og Friðrik
Friðriksson leika foreldra fórnar-
lambsins og leikurinn gerist á
heimili þeirra. Húsfreyjan er
nýbúin að skrifa bók um hroðalegt
ástand í Afríku og eiginmaður
hennar selur ýmsa varahluti eins
og til dæmis sturtubúnað salerna.
Leikstjórinn velur hér að útbúa
nýtt upphaf sem er tryllingslegur
dans þessara para sem máske er
sett upp til þess að gefa áhorfend-
um vísbendingu um hvað muni
gerast eða kannski til þess að opna
fyrir hugrenninguna um darrað-
ardans?
Litlu smáborgarlegu hjónin eru
varla byrjuð að tala þegar salur-
inn fer að veltast um af hlátri. Allt
sem þau segja er hlægilegt. Lög-
fræðingurinn ber sig vel, situr
gleiður og útkljáir ýmis mál í vinn-
unni í GSM-síma sínum sem verð-
ur svolítið yfirdrifið, því þótt
Íslendingar tali í sína farsíma upp-
hátt beint framan í vinnufélagana
þá eru aðeins öðru vísi kurteisis-
reglur innbyggðar í Fransmenn.
Baldur Trausti naut þess greini-
lega að breiða úr sér í þessari týpu
sem er ansi útbreidd hér um slóð-
ir. Við kynntumst að vísu varla
nema einni hlið af þessum föður.
Þórunn Lárusdóttir sem leikur
eiginkonu hans átti salinn, hún
kann að teygja sig milli horna í
heilu leikhúsi og leggja hvern fer-
metra undir sig. Hlutverk hennar
var þakklátt. Konugarmurinn var
í vandræðum og fékk ekki bara
hóstaköst heldur spjó hún angist
sinni í eiginlegri merkingu yfir
listaverkabækurnar sem hin frúin
hafði staflað upp á borð til þess að
sýnast fyrir þessu fína fólki.
Húmoreffekt tertuslags þöglu
myndanna.
Þetta sáttasamtal allt einkennist
af þráhyggju húsfreyjunnar
Veroniku sem er haldin greining-
aráráttu, eða leiðréttingaráráttu. Í
hvert sinn sem einhver segir eitt-
hvað mótmælir hún. Það segir sig
sjálft að slík manneskja er auðvit-
að ofboðslega leiðinleg og því er
mikilvægt að mála þannig karakt-
er skýrum litum og vita nákvæm-
lega hvert er verið að fara, en það
var ekki raunin hér. Það er eins og
hún sé látin leika með allt annarri
leiktækni en hinar persónurnar.
Sé það meiningin að hún eigi að
vera stílíseruð sem einhver konar
leiðinleg eftirlíking af Jane Fonda
eða einhverjum konum sem vita
allt og hafa höndlað allan sannleik
þá mistókst það eiginlega hrapal-
lega.
Edda Björg Eyjólfsdóttir er um
margt ein besta gamanleikkona
sinnar kynslóðar en hér virðist
eins og lögnin á þessari kven-
rembu hafi verið grunnt hugsuð.
Hún getur svo miklu betur eins og
hún hefur sannað í mörgum sýn-
ingum eins og til dæmis í Boðorð-
unum níu þar sem hún var hreint
óborganleg, þannig að það er svo-
lítið leiðinlegt að sjá hana böðlast
áfram í einhverri skrykkjóttri
skrípapersónu sem hún virðist
einhvern veginn ekki sjálf trúa á.
Það er mikið misræmi í leikstíl
persónanna. Eiginmaðurinn
Michel verður uppáhaldið enda
fær hann tækifæri til þess að þró-
ast og sýnir á sér margar hliðar.
Friðrik Friðriksson bregður hér
upp skondinni mynd af umburðar-
lyndum en nokkuð kúguðum eigin-
manni.
Það er engu líkara en að skip-
stjórinn í brúnni hafi látið fjóra
stýrimenn ráða áttinni sem siglt
var í en stýrimennirnir valið sína
áttina hver og því ómögulegt að
átta sig á heildarmyndinni. Chaplin
segir einhvers staðar að það þurfi
harðstjóra til þess að stýra gam-
anleik. Eigi veit ég hvort það er
satt en hitt veit ég að handrit
Yasminu Reza er skemmtilegt og
þó það séu nokkrir hnökrar á sýn-
ingunni eru hér mörg hlægileg
atvik og smellin tilsvör sem kitla
hláturtaugarnar og vel þess virði
að foreldrar á öllum aldri fari og
spegli sig í þessum fjórmenning-
um. Elísabet Brekkan
Börnin mín berja börnin þín
LEIKLIST Þórunn Lárusdóttir átti salinn og lagði hvern fermetra undir sig. MYND: ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ/EDDI
LEIKLIST
Vígaguðinn
eftir Yasminu Reza
Leikmynd: Stígur Steinþórsson
og leikhópurinn
Hljóð: Tómas Freyr Hjaltason
Ljós: Dagný Björk Guðmundsdóttir
Umsjón búninga: Ásdís Guðný
Guðmundsdóttir
Búningar: Andersen & Lauth
Þýðing: Kristján Þórður Hrafnsson
Leikstjórn: Melkorka Tekla Ólafsdóttir
★★★
Hnökróttur gamanleikur
Kl. 20
Kvikmyndasafn Íslands sýnir
íslensku kvikmyndina Tár úr steini
kl. 20 í kvöld. Myndin segir frá
ástarsambandi tónskáldsins Jóns
Leifs og píanóleikarans Annie
Riethof sem er af gyðingaættum en
baksviðið er uppgangur nasismans í
Þýskalandi snemma á tuttugustu
öldinni. Sýningin verður í Bæjarbíói,
Strandgötu 6 í Hafnarfirði og
miðaverð er 500 kr.
> Ekki missa af...
Fyrirlestri Helga Áss Grétars -
sonar um kvótakerfið og álit
mannréttindanefndar Sam-
einuðu þjóðanna. Háskólinn
á Akureyri stendur fyrir
viðburðinum sem hefst kl. 12
og fer fram í Sólborg, húsnæði
skólans við Norðurslóð á
Akureyri.
Félag íslenskra fræða heldur
sitt fyrsta rannsóknarkvöld á
þessu vormisseri nú á fimmtu-
dag. Þá flytur Jón G. Friðjóns-
son, prófessor í íslensku máli
við Háskóla Íslands, erindi
sem hann nefnir: Það skal
vanda sem lengi á að
standa: Um biblíuþýðing-
una nýju.
Í erindinu verður fjall-
að um málfar, framsetn-
ingu, stíl og myndmál í
nýju Biblíunni og leitast við
að sýna fram á að þessum atrið-
um sé þar verulega áfátt og að því
fari fjarri að þar sé fylgt íslenskri
biblíumálshefð. Í öllum tilvikum
verður teflt fram dæmum úr
nýju Biblíunni og þau borin
saman við samsvaranir úr
eldri útgáfum. Um sum
ofangreindra atriða hefur
fyrirlesari þegar fjallað á
öðrum vettvangi en þess
verður gætt að sýna ný
dæmi auk þess sem vikið
verður að atriðum sem
ekki hefur verið minnst á
áður.
Rannsóknarkvöldið fer
fram á fimmtudagskvöld í
húsi Sögufélagsins, Fischer-
sundi 3, og hefst kl. 20. - vþ
Biblíuþýðingin nýja
25 jan uppselt
30 jan örfá sæti laus
27 febrúar
28 febrúar