Fréttablaðið - 02.02.2008, Blaðsíða 24

24 2. febrúar 2008 LAUGARDAGUR
timamot@frettabladid.is
MERKISATBURÐIR
1653 Nýja-Amsterdam er út-
nefnd borg og fær síðar
nafnið New York.
1852 Fyrsta breska almenn-
ingssalerni karla opnað í
Lundúnum.
1883 Snjóflóð fellur á bæinn
Stekk við Borgarfjörð
eystri. Sex manns fórust.
1932 Al Capone fangelsaður.
1935 Lygamælir fyrst notaður í
réttarhöldum.
1940 Frank Sinatra syngur opin-
berlega í fyrsta sinn.
1943 Þýskar hersveitir gefast
upp í Stalingrad.
1982 David Letterman byrjar
með spjallþáttinn á NBC.
1983 Alþingi samþykkir að mót-
mæla ekki hvalveiðibanni
Alþjóðahvalveiðiráðsins.
1990 Þjóðarsáttin undirrituð.
SID VICIOUS, BASSALEIKARI SEX
PISTOLS, LÉST ÞENNAN DAG ÁRIÐ
1979
„Ég er í raun hvorki sið-
laus né illgjarn. Ég lít á mig
sem góðhjartaðan og elska
mömmu. Hef á tilfinning-
unni að ég deyi ungur, en
veit ekki af hverju. Ég bara
finn það á mér.“
Enski pönkarinn Sid Vicious var
ímynd ræflarokksins og hrækti
á áhorfendur. Hann lést af of-
neyslu heróíns, 21 árs gamall.
Á morgun hefst ný og spennandi
þáttaröð á Rás 2 í tilefni 25 ára af-
mælis útvarpsstöðvarinnar 1. desem-
ber næstkomandi.
„Ég ætla að telja niður vikurn-
ar næstu sunnudaga og bjóða „eldri
röddum“ Rásar 2 í molasopa til að
rifja upp skemmtilegar sögur af rás-
inni og sjálfum sér, í bland við tónlist
og valin dagskrárbrot frá undanförn-
um aldarfjórðungi,“ segir Hjálmar
Hjálmarsson, leikari og umsjónar-
maður þáttanna Fyrst og fremst, sem
hljóma munu á öldum ljósvakans alla
sunnudaga klukkan þrjú.
„Mikið af áhugaverðu fólki hefur
komið við sögu Rásar 2 sem nú er
flest orðið þjóðþekktir einstaklingar.
Sumir hafa síðan farið út í pólitík, eins
og Kolbrún Halldórsdóttir og Stefán
Jón Hafstein, og aðrir fært út kvíarn-
ar innan fjölmiðlaheimsins, eins og
Arnþrúður Karlsdóttir, Gulli Helga,
Jón Axel, Þorgeir Ástvaldsson og Jón
Ólafsson, svo fátt af því úrvalsfólki sé
upp talið,“ segir Hjálmar um þá heim-
ilisvini þjóðarinnar sem byrjuðu fjöl-
miðlaferilinn á Rás 2 fyrir aldarfjórð-
ungi síðan.
Sjálfur hefur Hjálmar verið viðloð-
andi útvarpsmennsku á Rás 2 síðan
1990. „Ég hef verið í dægurmálaút-
varpi síðdegis, morgunútvarpi, með
Ekki-fréttir og staka þætti einn míns
liðs og með öðrum, en þættirnir skipta
þúsundum án þess að ég hafi talið
það saman. Það verður svo sem ekk-
ert nýtt í þessum þætti. Þetta verður
skemmtilegur spjallþáttur og sá fyrsti
sem ríður á vaðið verður Þorgeir Ást-
valdsson, fyrsti útvarpsstjóri rásar-
innar. Þorgeir er maðurinn sem stofn-
aði og vann að undirbúningi Rásar 2,
lagði línurnar, fór til útlanda að hlusta
á aðrar útvarpsstöðvar og réði fólk
eftir prufur. Þorgeir var brautryðj-
andinn holdi klæddur og á heiðurinn
að öllu því hæfileikafólki sem hvert
mannsbarn þekkir nú úr útvarpi,“
segir Hjálmar sem sjálfur á sína eft-
irlætisútvarpsmenn frá fyrstu árum
Rásar 2.
„Stefán Jón Hafstein þótti mér
skeleggur útvarpsmaður sem tók á
málunum í Þjóðarsálinni síðdegis, en
Sigurður G. Tómasson og Þorsteinn
Joð fengu mig einnig til að leggja við
hlustir. Ég er ekki frá því að Rás 2 hafi
verið sterkari í pólitískri umræðu í
kringum 1990 þegar Stefán Jón var
með dægurmálaútvarpið, en þá gerð-
ust merkilegir hlutir í beinni útsend-
ingu eins og ræða Davíðs Oddssonar
þar sem hann skálaði Bermúdaskál,“
segir Hjálmar sem öfugt við marga
man ekki hvar hann var þegar fyrsta
útsending Rásar 2 fór í loftið og vinna
lagðist niður á íslenskum vinnustöð-
um svo enginn missti af þeim merka
atburði.
„Ég var á fyrsta ári mínu í Leiklist-
arskólanum og hef örugglega verið
í leikfimi úr því ekki gafst kostur
á hlustun, en ég tók örugglega upp
þráðinn um kvöldið. Frá upphafi hef
ég verið dyggur hlustandi Rásar 2 og
minnist ætíð setningar sem Andrés
Björnsson sagði við Þorgeir Ástvalds-
son við þessi tímamót; að Rás 2 ætti
að vera „undirspil í amstri dagsins“.
Það reyndist rétt hjá Andrési því enn
léttir Rás 2 þjóðinni lífið við leik og
störf,“ segir Hjálmar og útskýrir and-
rúmsloftið þegar Rás 2 var hrundið af
stokkunum á fullveldisdaginn 1983.
„Það var eins og kúnum væri hleypt
út að vori; slík var gleðin, krafturinn
og viljinn. Þarna þurfti að losa um
stíflu formfestu Ríkisútvarpsins sem
á endanum brast. Mesta syndin er að
margt hefur týnst frá þessum árum,
sem ekki hefur verið skilgreint sem
menningarverðmæti til lengri tíma
þá, eins og upphaf Tvíhöfða með
Jóni Gnarr og Sigurjóni Kjartans-
syni. Tónlistarþættir í beinni útsend-
ingu voru ekki teknir upp í þá daga,
en í slíkum þáttum verða ómetanleg-
ar uppákomur og merkilegur gesta-
gangur; augnablik þar sem maður
hefði viljað hafa segulbandið í gangi,“
segir Hjálmar sem lofar mikilli nost-
algíu og skemmtilegheitum á afmæl-
isári Rásar 2. thordis@frettabladid.is
HJÁLMAR HJÁLMARSSON: AFMÆLISÞÆTTIR Í TILEFNI 25 ÁRA AFMÆLIS RÁSAR 2
Bermúdaskál í beinni
Í AFMÆLISSKAPI Hjálmar Hjálmarsson leikari er einn ástsælasti dagskrárgerðarmaður Rásar
2 og sló í gegn með Ekki-fréttum á sínum tíma. Í tilefni 25 ára afmælis Rásar 2 á árinu verður
hann með dásamlega sunnudagsþætti með gestum úr sögu rásarinnar sem rifja upp gamla tíð
og nýja. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Það var þennan dag fyrir tuttugu árum að Hall-
dór Halldórsson, 25 ára Kópavogsbúi, varð
fyrstur Íslendinga til að fá nýtt hjarta og
lungu með skurðaðgerð.
Halldór hafði fæðst með alvarlegan
hjartagalla og átti ekki langa ævi fyrir
höndum fengi hann ekki ný líffæri. Hin
flókna aðgerð fór fram á Old Court-
sjúkrahúsinu í Lundúnum
undir stjórn fremsta hjarta-
skurðlæknis Breta, dokt-
ors Magdi Yacoub. Að-
gerðin heppnaðist í alla
staði eins og best varð
á kosið.
Það var afríski lækn-
irinn Christian Barn-
ard sem fyrstur manna
skipti um hjarta í
manni árið 1967 en eftir það færðust að-
gerðir sem þessar mjög í aukana. Þegar
Halldór gekkst undir sína aðgerð þóttu
hún enn áhættusamari því þrátt fyrir
aukna tækni og betri lyfjagjöf var
hætta á að líkaminn hafnaði hinum
aðfengnu líffærum.
En þótt það tæki Halldór nokk-
urn tíma að jafna sig að fullu fór
svo að hann gat lifað eðlilegu
lífi með nýja hjartað og lung-
un, en margir Íslendingar
muna enn vel eftir baráttu
Halldórs sem vakti mikla
aðdáun landsmanna fyrir
æðruleysi og hugrekki.
ÞETTA GERÐIST 2. FEBRÚAR 1988
Íslendingur fær nýtt hjarta
HALLDÓR HALLDÓRSSON
HJARTA- OG LUNGNAÞEGI.
AFMÆLI
KJARTAN GUÐ-
JÓNSSON
leikari er 43 ára.
JÓN AXEL
BJÖRNSSON
myndlistarmaður
er 52 ára.
SIGURBJÖRN
BÁRÐARSON
tamningameist-
ari er 56 ára.
Amtbókasafnið á Akureyri býður upp á sýningu um leik-
list á Akureyri laugardag 2. febrúar í forsal og kaffiteríu
safnsins. Tilefni sýningarinnar er aldarafmæli Samkomu-
hússins í fyrra og níræðisafmæli Leikfélagsins á sama ári.
Á sýningunni er gefið yfirlit í máli og myndum yfir leik-
starfsemi á Akureyri frá því þar var fyrst leikið árið 1860
til dagsins í dag. Sagt er frá fyrstu tilraunum áhugamanna,
þegar leikið var nánast jöfnum höndum á dönsku og ís-
lensku. Auk þess hvernig íslenskan vann á jafnt og þétt
með leikritum skálda eins og Matthíasar Jochumssonar,
Páls J. Árdals, Ara Jónssonar, Tómasar Jónssonar og fleiri.
Með tilkomu Samkomuhússins árið 1907 batnaði öll að-
staða til leiksýninga til mikilla muna og smám saman
komst aukin festa á leikstarfið, einkum eftir stofnun Leik-
félags Akureyrar árið 1917, en það hefur starfað óslitið
síðan. Þetta kemur fram í fréttatilkynningu frá forsvars-
mönnum sýningarinnar. Til sýnis er mikið myndefni frá
sýningum félagsins, auk þess sem sagt er frá helstu burða-
rásum leikstarfsins. Þá eru nokkur sýnishorn af leikmun-
um og búningum frá Leikfélagi Akureyrar og á mynd-
skjá verða sýnd brot úr gömlum upptökum frá sýningum
félagsins. Leikminjasafn Íslands stendur fyrir sýningunni.
Textahöfundar eru Sveinn Einarsson, Jón Viðar Jónsson og
Ólafur Engilbertsson, en hönnun sýningarinnar er í hönd-
um Ólafs Engilbertssonar, Björns G. Björnssonar og Jóns
Þórissonar. Sérstakur ráðgjafi vegna sýningarinnar er
Haraldur Sigurðsson. Sýningin stendur til 10. mars og er
opin á sama tíma og Amtsbókasafnið.
Leiklist í rúma öld á Akureyri
LEIKLIST Í RÚMA ÖLD Akureyri hefur verið þekkt fyrir blómstrandi
leiklistarlíf en samkomuhúsið fagnaði í fyrra aldar starfi.
Sony Computer Entertainment Europe gaf nýlega út nýja
hugbúnaðaruppfærslu fyrir Playstation Portable, eða PSP-
vélina, sem er lítil Playstation-leikjatölva.
Ný uppfærsla fyrir PSP-tölvuna sem er útgáfa 3.90 Play
station portable styður nú við Skype™ samskiptaforritið.
Uppfærsla 3.90 gerir PSP Slim & Lite kleift að taka á móti
og hringja sím-
töl sem opnar fyrir
nýja notkunarmögu-
leika tölvunnar.
Skype™ er tölvubún-
aður sem gerir það
mögulegt að hringja
í aðra Skype™ not-
endur frítt yfir netið
og einnig er hægt að
hringja í aðra síma
gegn vægri greiðslu.
Einnig er hægt að
senda og taka á móti
talskilaboðum frá yfir 200 milljónum Skype™ notenda víðs
vegar um heiminn. PSP getur því sparað símkostnað sér-
staklega á ferðalagi um heiminn. Til þess að nota Skype™ á
PSP þarf að uppfæra hugbúnaðinn í útgáfu 3.90, skrá sig og
spjalla með því að nota heyrnartól og fjarstýringu.
Playstation komin
í símsamband
SÍMI Í LEIKJATÖLVUNNI Playstation getur nú
þjónað hlutverki símtækis auk þess að vera
leikfang.
Faðir okkar og tengdafaðir,
Haukur Hafstað
lést á Heilbrigðisstofnuninni Sauðárkróki þriðju-
daginn 29. janúar.
Þórólfur H. Hafstað Þuríður Jóhannsdóttir
Ingibjörg H. Hafstað Sigurður Sigfússon
Ásdís H. Hafstað Sveinn Klausen
Steinunn H. Hafstað Eiríkur Brynjólfsson
Hjartans þakkir til allra þeirra er sýndu
okkur samúð og vinarhug við andlát og
útför móður minnar, tengdamömmu og
ömmu,
Sigurbjargar
Guðmundsdóttur
frá Útibæ í Flatey á Skjálfanda.
Sérstakar þakkir sendum við starfsfólki hjúkrunar-
heimilis Sunnuhlíðar fyrir ástríka umönnun og
hjartahlýju.
Hjördís Ásberg Hjörleifur Jakobsson
Guðmundur Gauti Sveinsson Elísa Björg Sveinsdóttir