Fréttablaðið - 06.02.2008, Side 8

MARKAÐURINN 6. FEBRÚAR 2008 MIÐVIKUDAGUR8
Ú T T E K T
Meðan alþjóðlegir fjármálamarkaðir eru plagaðir af áhættufælni og
lausafjárskortur varir huga bankarnir hér heima að kostnaðarþáttum
og leggja í bili á hilluna áform um vöxt með fyrirtækjakaupum.
Óli Kristján Ármannsson fer yfir afkomu bankanna á síðasta ári, en
hún er lituð af fjármálakreppunni sem ríður yfir heiminn.
F
yrir helgi birtu bankarnir fjór-
ir, Landsbanki Íslands, Kaupþing,
Glitnir og Straumur banki, allir upp-
gjör sín. Öll eru uppgjörin lituð af
þrengingum þeim sem riðið hafa
yfir fjármálamarkaði heimsins á seinni
hluta síðasta árs í kjölfar lausafjárþurrðar
og óvissu ástands tengdu undirmálslánum í
Bandaríkjunum og fjárfestingum fjármála-
fyrirtækja í ógagnsæjum skuldavafningum.
Undirmálslánakrísan reyndist heldur dýpri
en sérfræðingar greiningardeilda höfðu gert
ráð fyrir og afkoma bankanna, í það minnsta
á síðasta fjórðungi ársins, heldur undir því
sem spáð hafði verið.
„Afkoma bankanna á síðasta ári verður að
teljast vel viðunandi með hliðsjón af því um-
róti sem verið hefur á alþjóðlegum fjármála-
mörkuðum og lækkunum á hlutabréfamörk-
uðum á seinni hluta ársins,“ segir hins vegar
Jónas Fr. Jónsson, forstjóri Fjármálaeftirlits-
ins, í nýlegu viðtali við Fréttablaðið. Fram hjá
því verður ekki litið að sameiginlegur hagn-
aður stóru viðskiptabankanna þriggja, Kaup-
þings, Glitnis og Landsbankans, auk Straums,
nam í fyrra um 152 milljörðum króna og því
deginum ljósara að þessar stöndugu fjár-
málastofnanir eru langt frá því að komast á
vonarvöl.
Kaupþing vegur vitanlega þyngst í þessum
samanburði sem langstærsti bankinn. Hagn-
aður Kaupþings nemur 46 prósentum heild-
arhagnaðarins og er meiri en samanlagður
hagnaður Glitnis og Landsbankans, sem er
upp á 67,6 milljarða króna. Hagnaður til hlut-
hafa Kaupþings vegna síðasta árs nemur 70
milljörðum króna.
Forstjóri fjármálaeftirlitsins bendir rétti-
lega á að arðsemi eigin fjár þriggja stærstu
bankanna hafi numið næstum fjórðungi á
árinu, auk þess sem afkoma af grunnstarf-
semi bankanna hafi verið vel viðunandi, jafn-
vel þótt aðeins sé litið til seinasta fjórðungs
ársins. Jafnframt segir hann að eiginfjár-
staða bankanna verði að teljast traust auk
þess sem hærri innlánshlutföll komi þeim
til góða.
„Hækkandi kostnaðarhlutföll eru hins
vegar neikvæð þróun í afkomutölum síðasta
árs,“ segir Jónas og bendir á að þau hafi að
jafnaði verið yfir 50 prósentum á nýliðnu ári,
heldur meira en árin á undan. Hann segir því
bankana þurfa að huga að aðhaldi í kostnaði.
Ekki er heldur annað hægt að merkja
af nýlegum fundum bankanna vegna kynn-
inga á uppgjörum þeirra en að mat þeirra á
stöðunni sé það sama. Þannig lagði Hreiðar
Már Sigurðsson, forstjóri Kaupþings, nokkuð
mikla áherslu á það í kynningu sinni á upp-
gjöri bankans að dregið yrði úr kostnaði.
INNLÁNIN SKIPTA MÁLI
Landsbanki Íslands reið á vaðið með uppgjör
sitt fyrir rúmri viku, mánudaginn 28. jan-
úar, og var heldur fyrr á ferðinni en verið
hefur undanfarin ár. Samkvæmt heimildum
Markaðarins var það mat stjórnenda bank-
ans að uppgjör hans yrði að öllum líkindum
það áferðarfallegasta af stóru bönkunum, sér
í lagi vegna vel heppnaðra aðgerða bankans
í að auka vægi innlána í starfseminni og hlut
þeirra í fjármögnun starfsemi hans. Því
var talið að uppgjörið kynni að verða
til þess fallið að álag á skuldatrygging-
ar bankans (svokallað CDS álag á 5 ára
skuldabréf) á alþjóðlegum fjármála-
mörkuðum lækkaði, en álag á skulda-
bréfaútgáfu bankanna hefur verið í
hæstu hæðum. Þannig hefði bankinn
getað brotið ísinn í skuldabréfaút-
gáfu og rutt brautina fyrir hina bank-
ana. Aðstæður á fjármálamörkuðum
höfðu hins vegar ekki batnað nægi-
lega til þess að þessi atburðarás gæti
gengið eftir. Staða bankans þykir
engu síður góð núna í byrjun árs,
enda bókfærast nú í byrjun árs þókn-
anatekjur vegna yfirtöku Marel Food
Systems á Stork Food Systems og
eins vegna ráðgjafar við kaup Nordic
Partners á tékkneska matvælafyrir-
tækinu Hamé.
Eftir skatta nemur hagnaður Lands-
bankans 39,9 milljörðum króna fyrir
árið 2007. Grunntekjur samstæðunnar
jukust um 34 prósent frá fyrra ári, námu
93,4 milljörðum króna. Þynntur hagnaður
á hlut var 3,29 krónur fyrir árið 2007, 5,5
prósentum minni en á fyrra ári þegar hann
var 3,48 krónur á hlut.
Sigurjón Þ. Árnason og Halldór J. Kristj-
ánsson, bankastjórar Landsbankans, segja
afkomu bankans góða og stöðu hans sterka,
sem gefi bankanum svigrúm til að bíða af sér
erfiðar markaðsaðstæður. Ljóst megi vera
að við þær aðstæður sem nú séu á fjármála-
mörkuðum verði frekari vöxtur ekki fjár-
magnaður. Um áramót nam lausafjárstaða
bankans rétt tæplega níu milljörðum evra,
eða um 864 milljörðum króna.
„Afkoman er mjög í takt við það sem við
væntum í upphafi ársins,“ segir Sigurjón og
bendir á að undirliggjandi tekjur bankans
hafi aukist um 28,8 milljarða króna milli ára.
„Kostnaður jókst svo reyndar um 19 millj-
arða og svo koma til afskriftir upp á einn
milljarð, þannig að undirliggjandi hagnaður
jókst um rúma níu milljarða,“ segir hann, en
heildartekjur bankans á árinu námu rúmum
110 milljörðum króna, jukust um rúma 20
milljarða frá fyrra ári. „Sú aukning ein og sér
er jafnmikil öllum tekjum bank-
ans árið 2003,“ bendir hann glað-
hlakkalega á og kveður bankann
í raun fá toppeinkunn á öllum
sviðum. Eina vandamálið segir
Sigurjón vera kjör á langtíma-
fjármagni, en þar hafi bankinn
ráðrúm til að halda að sér hönd-
um enn um sinn. Hann segir
þó ráð fyrir því gert að hefja
á seinni hluta þessa árs skuldabréfaútgáfu
vegna fjármögnunar ársins 2009.
Að sama skapi segir Halldór J. Kristjáns-
son að í uppgjörinu komi skýrt fram árang-
ur margþættra aðgerða sem gripið hafi verið
til á undanförnum misserum. „Dregið hefur
verið úr markaðsáhættu, útlánasafn bank-
ans er vel áhættudreift og fjármögnunarhlið
bankans sterk,“ segir hann og bendir á að inn-
lán nemi um þremur fjórðu hlutum af heild-
arútlánum til viðskiptavina. „Bankinn er með
tæplega 150 þúsund viðskiptavini sem valið
hafa IceSave innlánsform okkar í Bretlandi,“
segir hann, en þar hefur bankinn bætt við
fjölbreyttari reikningsformum þannig að um
fjögur prósent innistæðnanna eru nú bundin
til lengri tíma. Hann bendir á að gengið hafi
verið frá 400 milljóna Bandaríkjadala víkj-
andi láni til bankans á síðasta fjórðungi ársins
þar með hafi eiginfjárstaða hans verið styrkt
enn frekar. „Eiginfjárstaða og lausafjárhlut-
fall
bank-
ans er
nú með því
besta sem
gerist í Norð-
ur-Evrópu.“
AUKINN LAUNAKOSTN-
AÐUR GLITNIS
Á kynningu Lárusar Welding,
forstjóra Glitnis og Alexanders
K. Guðmundssonar, framkvæmda-
stjóra fjármálasviðs bankans, á afkomu
Glitnis á þriðjudaginn fyrir viku benti for-
stjórinn á að bankinn stæði að hluta fyrir
utan þá óróleika sem plagað hafi fjármála-
markaði. „Stór hluti efnahagsreikningsins er
í Noregi og meirihluti tekna okkar er á svæð-
um sem eru einangruð frá þeim öflum sem
hafa hrjáð markaði upp á síðkastið,“ segir
Lárus. Um leið segir hann ljóst að efnahags-
reikningur bankans myndi ekki vaxa mikið á
næstu tveimur fjórðungum, en líkt og hinir
íslensku bankarnir býr hann við hátt skulda-
tryggingarálag. Lárus er hins vegar vongóður
um að birti yfir á seinni hluta ársins og kveð-
ur mikilvægt að missa ekki sjónar á boltan-
um í aðstæðum sem þeim sem nú gangi yfir
alþjóðlega fjármálamarkaði. Glitnir hefur
fjárfest í verkefnum á borð við sjávarútveg
á Norðurlöndunum og í Kína og jarðvarma-
verkefnum. „Verkefnin til næstu fimm ára
eru að halda áfram með það sem við höfum
lagt upp með.“
Hagnaður Glitnis nam í fyrra 27,7 millj-
örðum króna samanborið við 38,2 milljarða
króna árið áður. Þar var hagnaðurinn á fjórða
ársfjórðungi 2,5 milljarðar króna samanborið
við 9,3 milljarða 2006. Það jafngildir 73 pró-
senta samdrætti á milli ára. Á sama tíma juk-
ust tekjur af kjarnastarfsemi bankans um
rúman fimmtung og hafa aldrei verið meiri.
Forsvarsmenn bankans segja nokkra þætti
öðrum fremur skýra samdráttinn í starfsemi
Viðunandi uppgjör
í erfiðu árferði
A F K O M A B A N K A N N A Á R I Ð 2 0 0 7
Rekstur Kaupþing Glitnir Landsbankinn Straumur
Tekjur 165,8 85,1 110,0 30,1
Hagnaður eftir skatta 71,2 27,7 39,9 14,9
Arðsemi eigin fjár 23,5% 19,3% 27,1% 11,3%
*Upphæðir í milljörðum króna **Straumur gerir upp í evrum og miðað við áramótagengið 91,2 krónur.
❸