Fréttablaðið - 20.02.2008, Blaðsíða 6

6 20. febrúar 2008 MIÐVIKUDAGUR
KJARAMÁL „Það er nánast lögmál að
þeir samningar sem eru gerðir
fyrst hafa alltaf einhver áhrif á
aðra samninga þó aðrir hafi sjálf-
stæðan samningsrétt,“ segir Hall-
dóra Friðjónsdóttir, formaður
Bandalags háskólamanna, spurð
um áhrif samninga ASÍ og Samtaka
atvinnulífsins.
Samningar BHM við ríkið renna
út í lok janúar. Halldóra segir að
þar sé aðstaðan önnur en á almenn-
um markaði. Í síðustu samningum
hafi áherslan verið á hækkun
lægstu launa, en nú virðist áhugi
aðildarfélagana snúa að því að bæta
kjör þeirra sem litlar hækkanir
hafi fengið síðast.
Eiríkur Jónsson, formaður Kenn-
arasambands Íslands, segir samn-
inga aðila vinnumarkaðarins ekki
gefa tóninn fyrir samninga kenn-
ara. Framhalds- og grunnskóla-
kennarar eru með lausa samninga í
lok apríl og maí. Kennarar muni
sjálfir móta sínar kröfur og samn-
ingsmarkmið út frá sínum forsend-
um, og vinna við slíkt sé nú í gangi.
Nýgerðir samningar gætu orðið
fordæmi fyrir ákveðna hópa innan
BSRB, segir Ögmundur Jónasson,
formaður BSRB. Hann segir ekkert
nema gott að segja um áherslu á
hækkun lægstu launa, utan við að
lægstu taxtar séu enn allt of lágir
og dugi ekki til framfærslu.
Því verði aðkoma stjórnvalda
þeim mun mikilvægari, og þar sé
strax komið til móts við kröfur um
lægri álögur á fyrirtæki, en kjara-
bótum almennings sé frestað. - bj
Nýgerðir samningar aðila vinnumarkaðarins hafa misjöfn áhrif fyrir önnur félög:
Fyrstu samningar hafa áhrif
HALLDÓRA
FRIÐJÓNSDÓTTIR
EIRÍKUR
JÓNSSON
SJÁVARÚTVEGUR Aflaverðmæti
íslenskra skipa nam 75,3
milljörðum króna á fyrstu ellefu
mánuðum ársins 2007 samanbor-
ið við 70,5 milljarða á sama
tímabili 2006. Þetta kemur fram
á vef Hagstofu Íslands og mælist
aukningin 6,7 prósent milli ára.
Aukning á verðmæti þorskafla
er 10,8 prósent eða 27,5 milljarð-
ar. Þá jókst aflaverðmæti ýsu
um 27,7 prósent en verðmæti
karfa drógst saman um 10
prósent milli ára sem og
verðmæti ufsa um 8,5 prósent.
Verðmæti afla sem seldur er til
vinnslu innanlands jókst um 17,1
prósent. - ovd
Aflaverðmæti 75,3 milljarðar:
Verðmætari
afli við Ísland
SÓMABAKKAR
Nánari uppl‡singar á somi.is
*Gildir a›eins ef panta› er fyrir meira en 3.000 kr.
PANTA‹U Í SÍMA 565 6000 / FRÍ HEIMSENDING*
VIÐSKIPTI Þótt skuldatryggingar-
álagið sé hátt á íslenska banka,
einkum Kaupþing og Glitni, geta
þeir staðið það af sér þar sem
sveigjanleiki við fjármögnun er
einn helsti kostur þeirra.
Þetta segir Tom Jenkins skulda-
bréfasérfræðingur hjá Royal Bank
of Scotland en hann hefur fylgst
með starfsemi íslensku bankanna
undanfarin ár. „Skuldatryggingar-
álagið á íslensku bankana er hátt en
vegna sveigjanleika þeirra er
kemur að fjármögnun og hve fljót-
ir þeir eru að laga sig að breyttum
aðstæðum, geta þeir staðið þetta af
sér. Í rauninni er ekki hætta á ferð-
um fyrir þá á þessu ári,“ sagði
Jenkins í samtali við Fréttablaðið í
gær. Hann segir bankana þurfa að
fara varlega enda sé enn mikil
óvissa fyrir hendi á fjármálamörk-
uðum sem geri ástandið enn verra
en ella. Þeir þurfi að halda ró. „Ég
geri ekki lítið úr vandamálinu, alls
ekki, en ég tel íslensku bankana
ekki vera illa stadda. Mér finnst
ekki ólíklegt að álagið lækki eftir
tvo til þrjá mánuði,“ sagði Jenkins.
Hátt skuldatryggingarálag á
íslenska banka getur haft alvarleg-
ar afleiðingar í för með sér haldist
það hátt til lengri tíma. Skulda-
tryggingarálag helst í hendur við
álag á svonefnda LIBOR-vexti, það
er millibankavexti. Ef skuldatrygg-
ingarálag er um 400 punktar, eða
fjögur prósentustig, þá er líklegt að
viðkomandi skuldari þurfi að greiða
sambærilegt álag ofan á LIBOR-
vexti fyrir nýtt lánsfé.
Fjármögnun bankanna getur að
þessu leyti orðið dýr haldist álagið
eins og það er framyfir þann tíma
sem félögin þurfa til þess að fjár-
magna sig.
Jenkins segir viðhorf vera uppi
innan skuldabréfamarkaðarins í
Bretlandi að efnahagslegar stoðir
Íslands séu ótraustar. Það skýrir að
hluta hvers vegna álagið á íslensku
fyrirtækin er hátt. „Það er heldur
ekki hægt að horfa framhjá því að
margir fjárfestar telja stoðir
íslenska efnahagskerfisins ótraust-
ar. Til að verjast því að bankarnir
skaðist frekar vegna þess þurfa
þeir að einblína á skilvirka upplýs-
ingagjöf til markaðarins og reyna
þannig að snúa þessum viðhorfum
við,“ sagði Jenkins.
Skuldatryggingarálag á mörkuð-
um hefur hækkað umtalsvert að
undanförnu í takt við erfiðleika á
fjármálamörkuðum. Algengt álag
þegar ástand er eðlilegt er um
hundrað punktar. Fyrirtæki sem
þurfa að fjármagna starfsemi sína
á næstunni standa því frammi fyrir
miklum vanda þar sem lánsfé á
mörkuðum er almennt mun dýrara
en það hefur verið undanfarin ár.
Það getur dregið úr samkeppnis-
hæfni þeirra og þar með lækkað
verðmæti þeirra.
magnush@frettabladid.is
Segir íslenska banka
geta staðist álagið
Sveigjanleiki íslensku bankanna getur skipt sköpum fyrir lækkun skuldatrygg-
ingarálagsins hjá þeim, segir Tom Jenkins hjá Royal Bank of Scotland. Álagið er
um 565 punktar hjá Kaupþingi, 530 hjá Glitni og 275 hjá Landsbankanum.
HÖFUÐSTÖÐVAR KAUPÞINGS Skuldatryggingarálag á Kaupþing hefur verið hátt að
undanförnu. FRÉTTABLAÐIÐ/ GVA
„Það er almennt viðhorf hér innan bankans að
þetta ástand gangi yfir í haust á grundvelli þeirra
upplýsinga sem safnað hefur verið saman og
unnið úr,“ segir Gauti Eggertsson, hagfræðingur
hjá bandaríska seðlabankanum í New York.
Hann segir vanda á fjármálamörkuðum sem
tengdur hefur verið við svokölluð undirmálslán í
Bandaríkjunum að mörgu leyti einstakan. „Þetta
er vandamál sem hefur reynst erfiðlega að greina
til fulls þar sem óvissuþættirnir eru margir. Efna-
hagsstjórn við aðstæður eins og þessar getur verið
flókin þar sem togast á verkefni um að halda niðri
verðbólgu og að bregðast við snöggum efnahags-
legum samdrætti vegna vandans,“ segir Gauti.
VINDUR OFAN AF VANDANUM Í HAUST
GAUTI EGGERTSSON
Ferðaþjónusta
enn skoðuð
Samkeppniseftirlitið er enn að vinna
úr gögnum sem það lagði hald á
í mars 2007 og fjalla um Samtök
ferðaþjónustunnar og nokkrar ferða-
skrifstofur. Eftirlitið segir rannsóknina
í fullum gangi.
SAMKEPPNISEFTIRLITIÐ
Fagna skattalækkunum
Viðskiptaráð Íslands og Heimdallur
fagna áformum ríkisstjórnarinnar að
lækka tekjuskatt fyrirtækja. Segir í
tilkynningu Viðskiptaráðs að tillagan
styðji við hugmyndir um Ísland sem
alþjóðlega fjármálamiðstöð. Í tilkynn-
ingu Heimdalls segir að með þessu
verði Ísland enn samkeppnishæfara.
SKATTALÆKKANIR
18. nóv. 08. des. 28. des. 17. jan. 06. feb.
100
200
300
400
500
600
0
punktar
ÞRÓUN SKULDATRYGGINGARÁLAGS
Eins og sést á þessu grafi hefur
skuldatryggingarálag íslensku
bankanna hækkað umtalsvert
frá því nóvember. Frá því í byrjun
ársins hefur það hækkað mikið.
Ert þú sátt(ur) við nýundirrit-
aða kjarasamninga?
Já 45,5%
Nei 54,5%
SPURNING DAGSINS Í DAG:
Vilt þú sjá fleiri álver á Íslandi?
Segðu skoðun þína á Vísir.is
KJÖRKASSINN