Fréttablaðið - 23.02.2008, Blaðsíða 12

12 23. febrúar 2008 LAUGARDAGUR
SAMFÉLAGSVERÐLAUN FRÉTTABLAÐSINS
Með víðsýni að vopni gegn fordómum
Samfélagsverðlaun Fréttablaðsins verða afhent næstkomandi þriðjudag. Verðlaun verða veitt í fjórum flokkum og hafa fimm verið
tilnefndir í hverjum flokki. Í gær voru tilnefningar í flokknum „Frá kynslóð til kynslóðar“ kynntar. Nú eru þeir kynntir sem eru til-
nefndir fyrir starf sitt gegn fordómum á Íslandi, í hvaða mynd sem þeir fordómar birtast.
Götuhernaðurinn er hópur ungmenna á aldrinum 18
til 23 ára sem hefur unnið að því að bæta ímynd
fatlaðra á Íslandi og notað til þess heldur óvenjuleg-
ar aðferðir. Á vefsíðunni oryrki.is er að finna tónlist,
ljósmyndir og myndbönd eftir meðlimina þar sem
óspart er gert grín að fötluðum til að sýna þennan
hóp í skemmtilegu ljósi.
„Okkur fannst vanta að öryrkjar og þá aðallega
hreyfihamlaðir virkuðu hressari út á við. Það varð til
þess að við ákváðum að gera grín að okkur sjálfum og
sýna fram á að fatlaðir eru ekki eintómir fýlupúkar
sem eru síkvartandi í fjölmiðlum,“ útskýrir Andri
Valgeirsson, talsmaður Götuhernaðarins, og segir
hópinn aldrei hafa efast um að grín hentaði best til að
koma boðskapnum á framfæri.
„Við vorum viss um það. Ef við fengum neikvæð
viðbrögð fannst okkur það bara enn fyndnara. Sú
umfjöllun vakti oft meiri athygli en það sem við
vorum að gera. Það er auðvitað ekki hægt að gera
öllum til geðs,“ segir Andri og tekur fram að grínið
hafi helst farið fyrir brjóstið á fólki sem á ekki við
fötlun að etja og taldi að verið væri að gera lítið úr
fötluðum.
„Fyrst gekk sá orðrómur á netinu að við værum
ófatlaðir, sérstaklega inni á kvikmyndir.is þar sem
við settum inn myndirnar okkar,“ segir Andri og
bætir við að myndband eftir hópinn frá árinu 2006
hafi jafnframt vakið harkaleg viðbrögð. „Í myndinni
vildu allir líkjast fötluðum töffara, Gyrði Sig, þar á
meðal gaur sem lætur keyra yfir sig svo hann
komist í hjólastól. Sketsinn var gerður til að sýna að
fatlaðir eru bara eins og annað fólk. Eins að við
getum verið fyrirmynd annarra.“
Að sögn Andra hefur Götuhernaðurinn þó almennt
hlotið jákvæðar viðtökur í samfélaginu og átt í góðu
samstarfi við Reykjavíkurborg, Hitt húsið og Ný-
ung, ungliðahreyfingu innan Sjálfsbjargar. Hópur-
inn er nú í vetrarfríi, en stefnir á gerð raunveru-
leikaþátta og eru líkur á að þeir verði sýndir í
sjónvarpi. - rve
Götuhernaðurinn berst fyrir bættri ímynd fatlaðra:
Öryrkjagrín í öndvegi
ANDRI VALGEIRSSON Er í forsvari fyrir Götuhernaðinn sem beitir
óvenjulegum aðferðum til að bæta ímynd fatlaðra á Íslandi.
FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Salmann Tamimi hefur verið í for-
svari fyrir Félag múslima á Íslandi
síðan það var stofnað árið 1997.
Frá þeim tíma hefur Salmann haft
veg og vanda af því að uppfræða
Íslendinga um inntak íslams til að
uppræta þá fordóma sem kunna
að ríkja gegn múslimum í samfé-
laginu.
„Ég hef flutt erindi í skólum og
komið fram í fjölmiðlum til að
útskýra um hvað íslam snýst.
Markmiðið er að við lærum að
koma fram eins og manneskjur
við hvert annað,“ segir Salmann,
sem er kvæntur íslenskri konu og
hefur verið búsettur hérlendis
síðan 1971. Hann segir stöðu
múslima hafa versnað talsvert á
Íslandi síðan þá. Þar megi helst
kenna um stríði úti í heimi og nei-
kvæðri fjölmiðlaumfjöllun um
múslima, vanþekkingu og hópum
sem ali á hræðslu í garð múslima
og vilji hindra að þeir hljóti rétt-
indi á við aðra.
Salmann viðurkennir að stund-
um taki á að standa vörð um hags-
muni múslima, sérstaklega þar
sem starfið komi niður á fjölskyld-
unni. „Auðvitað bitnar það á henni
ef fjallað er af fordómum um mús-
lima í fjölmiðlum eða menn
hringja með alls kyns svívirðingar
heim til okkar. Þess vegna er þetta
Salmann Tamimi, formaður Félags múslima:
Mannréttindi öllum
SALMANN TAMIMI Trúir því að staða
mannréttindamála muni lagast.
FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Valgerður Halldórsdóttir stýrir vef um stjúptengsl:
Gott tengslanet
VALGERÐUR HALLDÓRSDÓTTIR Segir gott tengslanet geta skapast hjá stjúpfjöl-
skyldum. FRÉTTABLAÐIÐ/ARNÞÓR
Valgerður Halldórsdóttir er
félagsráðgjafi og ritstjóri vefs-
ins stjuptengsl.is. Með vefnum
vill hún skapa vettvang þar sem
fólk getur lesið og fræðst um
stjúptengsl. Vonast hún til að það
eyði ranghugmyndum um stjúp-
fjölskyldur, bæði meðal sjálfra
fjölskyldnanna og í samfélaginu
öllu.
„Við tölum um að þegar börn
teikni ættartré, þá þurfi mörg
börn að teikna heilan ættar-
runna,“ segir Valgerður. „Ég hef
sjálf alla tíð verið alin upp í ein-
hvers konar stjúptengslum. Hef
stofnað mína stjúpfjölskyldu og
á mína stjúpforeldra og stjúp-
barn og fór af stað með vefsíðuna
af því að ég lenti í vandræðum
með stöðuna. Stjúpfjölskyldan
krefst þess að fólk setjist niður
og ræði hlutina og þegar vel tekst
til skapast gott tengslanet, ef við
kunnum að nýta okkur það. En
það getur líka orðið stór og mikil
flækja ef við kunnum það ekki.“
Valgerður segir þetta við-
kvæmt mál á mörgum heimilum
en styrkur stjúpfjölskyldunnar
felist samt sem áður í því að
þekkja og viðurkenna öll þau
tengsl sem myndast. Stjúpfjöl-
skyldur eigi ekki að bera sig
saman við kjarnafjölskylduna
enda séu þær byggðar á ólíkum
forsendum.
„Fólk þarf að fá að vera á
sínum eigin forsendum án þess
að verið sé að bera saman. Á
eigin forsendum áttu miklu meiri
möguleika á viðurkenningu og
velgengni. Það er náttúrlega
heilmikill mannauður í stjúpt-
engslum og börn hafa þörf fyrir
sitt tengslanet ekki síður en full-
orðnir. Vandinn er oft sá að fólk
er ekki búið að klára skilnaðinn
þegar það fer úr einu sambandi í
annað. Styrkleikinn er sá að um
leið og þú veist við hverju er að
búast áttu auðveldara með að
takast á við hlutina og upplifa
sigra.“
Valgerður segist hafa fengið
mikil viðbrögð eftir að hún opn-
aði heimasíðuna. Greinileg þörf
hafi verið á vettvangi fyrir
umræðuna. „Í raun og veru vant-
aði rödd. Ég er kannski ekki að
finna upp á neinu nýju en þarna
getur fólk lesið sér til um stjúpt-
engsl og fræðst um hvernig tak-
ast megi á við vandamálin.“ - rat