Fréttablaðið - 01.03.2008, Blaðsíða 32

Um leið og þú sérð hana langar þig í hana. Hún air bara þannig.
Fislétt: 1,36 kg
Örþunn: 4–19,4 mm
Sýningareintak er komið í verslunina að Laugavegi 182
32 1. mars 2008 LAUGARDAGUR
FÖSTUDAGUR, 22. FEBRÚAR.
Stormur eða gjörninga-
veður?
Nýjustu fréttir frá Íslandi fjalla enn
um að Vilhjálmur ætli „að standa af
sér storminn“. „Gjörningaveður“
væri kannski betra orð en „storm-
ur“ í þessu tilviki.
Össur vinur minn er búinn að æsa
mannskapinn heldur betur upp með
óborganlegum pistli um Gísla
Martein á sínu fræga næturbloggi.
Mikið er ég feginn að einhver úr
þessari ríkisstjórn skuli leyfa sér,
þó ekki sé nema stund og stund, að
tjá sig eins og venjuleg manneskja í
staðinn fyrir að herma eftir mör-
gæsum í ráðherraleik.
Grátbroslegast er þegar fólk held-
ur að Össur skrifi þessa pistla öls
við pel. Það er greinilega erfitt að
trúa því að stjórnmálamaður skuli
þora að tjá sig hreinskilnislega um
pólitík ódrukkinn.
LAUGARDAGUR, 23. FEBRÚAR.
Auðmýkt og stærilæti
Greint er frá því á fréttavefnum
visir.is í dag að það sé Geir H.
Haarde, formanni Flokksins, og Þor-
gerði Katrínu Gunnarsdóttur vara-
formanni ekki að skapi að Vilhjálm-
ur skuli ætla að halda áfram.
„Þetta hefur visir.is eftir heim-
ildar mönnum sem sagðir eru úr
innsta kjarna Sjálfstæðisflokksins.
Fréttastofa reyndi að ná tali af for-
manninum við opnun ljósmyndasýn-
ingar í dag. Honum fannst dóna-
skapur að vera spurður um þetta
mál og svaraði ekki spurningum
fréttamanns.“
Eitthvað sýnist mér vera farið að
skorta upp á auðmýktina þarna hjá
þessum þriðja æðsta starfsmanni
þjóðarinnar og minni á að af dauða-
syndunum sjö er hrokinn hættuleg-
astur.
Því ofar sem öldufaldurinn ber
mann upp á ströndina þeim mun
meiri auðmýkt þarf maður að temja
sér gagnvart mannhafinu. Annars
getur maður endað sem seðlabanka-
stjóri.
SUNNUDAGUR, 24. FEBRÚAR.
Sunnudagsbíltúr á megin-
landi Evrópu
Þórir vinur minn hefur áhyggjur af
því að ég rykfalli hérna við lykla-
borðið. Hann kom og sótti mig í
morgun og fór með mig í skoðunar-
ferð til Terezín og Dresden.
„Litla virkið“ (Malá pevnost) í
Terezín eða Theresienstadt eru
gamlar herbúðir sem Jósep II keis-
ari lét reisa og nefndi í höfuðið á
mömmu sinni, Maríu Theresu.
Þegar herbúðirnar úreltust voru
þær notaðar til að vista pólitíska
fanga. Frægastur þeirra er Gavrilo
Princip sem 28. júní 1914 hleypti af
skotunum sem komu fyrri heims-
styrjöldinni af stað þegar hann
sallaði Franz Ferdínand erkihertoga
og spúsu hans niður í Sarajevó.
Princip sálaðist svo „úr berklum“
í klefa númer eitt í Terezín vorið
1918 – áður en stríðinu lauk.
Í júní 1940 tók þýska öryggislög-
reglan, Gestapo, við stjórninni í Ter-
ezín og gerði Litla virkið að fanga-
búðum og stóru herbúðirnar, þorpið
Theresienstadt, að gettói eða sama-
stað gyðinga sem millilendingu á
leiðinni til Auschwitz eða annarra
útrýmingarbúða. Og þarna var tekið
til óspilltra málanna við misþyrm-
ingar, morð og glæpi gegn mann-
kyni þar til í maí 1945 þegar nasist-
ar hörfuðu undan Rauða hernum.
Við Þórir fórum um Terezín og
skoðuðum Litla virkið.
Veðrið var einstaklega fagurt. Sól-
skin og nær 20 stiga hiti. Samt var
eins og helkuldi ríkti þarna inni og
sólin næði ekki að skína þarna inn.
Við komum í lítinn garð umlukinn
háum múrveggjum. Þar rann lækjar-
sytra í gegn og á bakkanum stóð
dáldill trépallur og á honum lítil
þriggja þrepa trappa og þver tré
yfir. Það tók mig nokkra stund að
átta mig því að sem betur fer hafði
ég aldrei séð alvöru gálga áður.
Þarna voru þeir hengdir sem ekki
voru skotnir eða barðir eða sveltir
til dauða.
Handan við múrinn varð and-
rúmsloftið hlýrra. Við vorum komn-
ir út úr fangabúðunum sjálfum og
yfirgáfum svæðið með því að ganga
í gegnum íbúðahverfi starfsfólksins
sem vann við að kvelja og tortíma
þeim sem bjuggu hinum megin við
vegginn. Þar var útisundlaug og allt
skipulag bar vott um mikla snyrti-
mennsku og hagsýni.
Æ, þetta var óþægileg en þörf
áminning. Prívat og persónulega
finnst mér að útskriftarferðir skóla-
nema eigi fremur að hafa viðkomu á
stöðum eins og Terezín en á sólar-
ströndum Suðurlanda.
Því miður væri það fullmikil
bjartsýni að ætla að mannlegt eðli
hafi tekið grundvallarbreytingum
frá því á miðri síðustu öld. Þess
vegna verðum við að gefa því gaum
hvernig valdi er beitt í umhverfi
okkar. Jafnvel þótt við búum sund-
laugarmegin við múrvegginn.
Hálftíma eftir að við Þórir yfir-
gáfum Terezín vorum við hand-
teknir af vopnaðri lögreglu. Engin
gæsla er á landamærum Tékklands
og Þýskalands en fljótlega eftir að
við vorum komnir yfir fjöllin og
niður í þýska sveit urðu lögreglu-
menn á vegi okkar sem gáfu okkur
merki um að stoppa og báðu okkur
síðan um að sýna skilríki.
Það var ónotaleg tilfinning að
vera stöðvaður af vopnuðum þýsk-
um lögreglumönnum – verandi
nýkominn frá Theresienstadt.
Þeir létu það þó gott heita lög-
reglumennirnir þegar Þórir sagðist
vera íslenskur ræðismaður í sunnu-
dagsbíltúr.
Mér fannst reyndar skrýtið að
þeir skyldu trúa honum því að í
mínum augum lítur hann út fyrir að
vera að minnsta kosti sendiherra.
Kvöldmatinn okkar borðuðum við
í Dresden sem iðar af mannlífi og
uppbyggingu. Þangað ætti borgar-
stjórn Reykjavíkur að drífa sig í
kynnisferð til að sjá hvernig með
góðu skipulagi og útsmognum arkí-
tektúr er hægt að samræma gamalt
og nýtt og reisa úr rústum menn-
ingu og verðmæti sem skemmdar-
skrín eyðilögðu á öldinni sem leið.
Þarna hefur tekist að byggja upp lif-
andi borgarmiðju og fagurt mannlíf
í fögru umhverfi.
Ótrúlegt að vera í miðri Evrópu
og borða kvöldmatinn sinn utanhúss
í 15 stiga hita í febrúarmánuði.
ÞRIÐJUDAGUR, 26. FEBRÚAR.
Samstarf með munkum
Landar mínir hérna í Prag keppast
við að sýna mér ræktarsemi. Í dag
kom Jón Ragnarsson veitingamaður
í heimsókn og mátti ekki heyra
minnst á annað en ég gerði mér
dagamun og færi með honum að
skoða eitt af mörgum glæsihótelum
sem hann rekur í samvinnu við
Valdimar son sinn.
Jón er fundvís á merkilega staði.
Hann rak Valhöll á Þingvöllum og
nú er hann farinn að reka glæsihótel
í samstarfi við munkana í hinu forna
Strahov-klaustri rétt við Borgar-
virkið í Prag. Þrátt fyrir samstarfið
við munkana og klaustrið er ekki
hægt að segja að Jón sé sestur „í
helgan stein“.
FIMMTUDAGUR, 28. FEBRÚAR.
Klapp á kollinn
Björn Bjarnason klappar Héraðs-
dómi Reykjavíkur á kollinn fyrir
góða frammistöðu í meiðyrðamáli
ræðismanns El Salvadors og blaða-
fulltrúa Impregilo á hendur kjaft-
forum bloggara og segir dóminn
„ekki koma sér á óvart“.
Og svo bætir dómsmálaráðherr-
ann við – væntanlega til leiðbein-
ingar fyrir Hæstarétt:
„Ég tel æskilegt, að einnig verði
látið reyna á ábyrgð þeirra, sem
halda úti síðum, þar sem nafnleys-
ingjar geta vegið að samborgur-
um sínum með hvers kyns óhróðri
og svívirðingum.“
Auðvitað er takmarkið að þjóð-
félagsumræða fari fram á kurteis-
an máta án upphrópana og illyrða
– en umræða án borgaralegrar sið-
fágunar, menntunar og greindar
er betri en engin umræða og ótta-
slegin þögn.
Og það er frumstætt að halda að
hlutverk dómstóla skuli vera að
kenna alþýðunni mannasiði.
Þetta hefur verið góð vika.
Vond veðurspá fyrir helgina.
Gott veður til skrifta.
Sunnudagsbíltúr
á meginlandi Evrópu
Í dagbók Þráins Bertelssonar er fjallað um baráttu lífs og dauða, hroka og stærilæti, nasistafangelsi, viðskipti við þýsku lögregl-
una og fagurt mannlíf í fögru umhverfi.
KÆRA DAGBÓK
Þráinn Bertelsson skrifar