Fréttablaðið - 09.03.2008, Blaðsíða 18

18 9. mars 2008 SUNNUDAGUR
É
g er auðvitað mjög ánægður
með að fólk skuli taka svona
vel undir það sem ég hef verið
að gera,“ segir Arnaldur
Indriðason rithöfundur. Og leggur á
það áherslu að hann hafi jafnan skrif-
að fyrir íslenska lesendur.
Þó umdeilanlegt sé hvort yfirleitt
megi keppa í listum, og má flokka
könnunina sem hér er til grundvallar
sem léttan samkvæmisleik öðrum
þræði, lýsir hún ákveðnum tíðaranda.
Óhætt að segja að Arnaldur beri höfuð
og herðar yfir aðra rithöfunda á
Íslandi. Er þá ekki bara verið að vísa í
sölutölur en nýjasta bók Arnaldar,
Harðskafi, var prentuð í hátt í 30
þúsund eintökum.
Í könnun Fréttablaðsins sem gerð
var 23. febrúar var einfaldlega spurt:
„Hvern telur þú vera besta núlifandi
rithöfund landsins?“ Hringt var í 800
manns á kosningaaldri sem skiptist
jafnt á eftir kyni og hlutfallslega eftir
búsetu. Svarhlutfall var 62 prósent og
niðurstaðan er afgerandi.
Yfirburðir Arnaldar skiljanlegir
Arnaldur nýtur fáheyrðra yfirburða
en alls nefndu 38,7 prósent þeirra sem
afstöðu tóku Arnald sem besta rit-
höfund þjóðarinnar. Vinsældir hans
deilast nokkuð jafnt sé litið til þess
hvaða stjórnmálaflokka svarendur
styðja. En heldur á hann meira inni hjá
konum en körlum því tæp 42 prósent
kvenna nefna Arnald en um 35 prósent
karla.
Kristján Bjarki Jónasson er for-
maður Félags íslenskra bókaútgef-
enda. Honum kemur þessi niðurstaða
ekki á óvart. „Ef ég yrði spurður þess-
arar spurningar óundirbúinn myndi
mér vefjast tunga um tönn. Auðvitað
kemur upp í hugann höfundur sem
maður hefur lesið nýlega og líkað vel.
Þetta er eðlileg niðurstaða ef hún er
sett í samhengi við upplagstölur,“
segir Kristján og bendir á að bækur
Arnaldar séu um þessar mundir meira
í umferð en bækur annarra höfunda.
Einararnir traustir
Númer tvö á topp tíu lista er Einar
Már Guðmundsson en hann nefna 7,7
prósent. Í þriðja sæti kemur svo Einar
Kárason með 6,3 prósent. Mun fleiri
karlar telja Einar Kárason bestan eða
Hvort bók-
mennta-
stofnunin
sé að missa
átorítet?
Getur vel
verið. Veit
ekki. En
könnunin
er óneitan-
lega athygl-
isverð.
EGILL HELGASON
SJÓNVARPSMAÐUR
Bestu rithöfundar þjóðarinnar
Að mati almennings er Arnaldur Indriðason langbesti rithöfundur þjóðarinnar. Þetta kemur fram í nýrri könnun. Jakob Bjarnar
Grétarsson rýndi í könnunina og ræddi niðurstöður hennar við fólk sem veit sínu viti þegar bækur og bókamarkaður er annars vegar.
ARNALDUR INDRIÐASON
ÞRÁINN BERTELSSONVIGDÍS GRÍMSDÓTTIR
BESTU HÖFUNDARNIR
Sæti Höfundur Karlar Konur Samtals
1. Arnaldur Indriðason 35,4 41,7 38,7
2. Einar Már Guðmundsson 9,3 6,2 7,7
3. Einar Kárason 10,5 2,3 6,3
4. Hallgrímur Helgason 7,2 2,3 4,6
5.-6. Kristín Marja Baldursdóttir 1,3 6,6 4
5.-6. Þráinn Bertelsson 3 5 4
7.-9. Jón Kalmann Stefánsson 0,8 4,6 2,8
7.-9. Vigdís Grímsdóttir 1,3 4,2 2,8
7.-9. Yrsa Sigurðardóttir 3 2,7 2,8
10.-11. Andri Snær Magnason 2,1 2,3 2,2
1 0.-11. Guðrún Helgadóttir 0,4 3,9 2,2
➜ BESTU HÖFUNDARNIR
Segir könnunin vissulega
athyglisverða og ef greina
megi einhverja strauma
þá séu þeir helstir að fólk
sé að snobba niður á við
með svörum sínum.
EGILL HELGASON
Fólk svarar greinilega
eftir hjartanu. Ef Katrín
hefði verið spurð hefði
hún nefnt Guðberg. Sem
er á pari við Þorgrím
Þráinsson. Sem Katrín
segir fyndið.
KATRÍN JAKOBSDÓTTIR
Krimmahöfundar eru
dæmdir af ritdómurum
sem fjalla um þá af
fullkominni virðingu þó
leggja megi það gildismat
á krimma að þeir uppfylli
ekki lágmarks skilyrði um
stíl og persónusköpun.
KRISTJÁN B. JÓNASSON
10 prósent aðspurða en aðeins tvö pró-
sent kvenna. Bæði Einar Már og Kára-
son voru með bækur í síðustu jóla-
bókavertíð. Sem gerir árangur
Hallgríms Helgasonar eftirtektar-
verðan. Hann var ekki með bók á síð-
asta ári en nær fjórða sætinu nokkuð
örugglega. Hann er vinsælli meðal
karla en kvenna en það er Kristín
Marja ekki. Hún nær vart tali meðal
karla en skorar hátt meðal kvenna sem
og Jón Kalmann. Guðrún Helgadóttir
er, líkt og Kristín Marja, miklum mun
vinsælli meðal karla en kvenna sem og
Vigdís Grímsdóttir. Aðrir þeir ellefu
sem ná á topplistann, Andri Snær, Yrsa
Sigurðardóttir og Þráinn Bertelsson,
sækja nokkuð jöfnum höndum fylgi
meðal karla sem kvenna.
Karlar áberandi
Löngum er vitnað til orða útgefandans
Jóhanns Páls Valdimarssonar þess
efnis að konur stýri menningarneysl-
unni og þar með bóksölu. En í þessari
könnun er ekki spurt um það. Af þeim
56 rithöfundum sem nefndir eru á nafn
eru aðeins 13 konur. Og í flestum til-
vikum er það svo að þær eru nefndar
til sögunnar af konum. Katrín Jakobs-
dóttir alþingismaður og bókmennta-
fræðingur, segir þetta ekki þurfa að
koma svo mjög á óvart og líklega sé
þetta að einhverju leyti í samræmi við
útgefna titla. Og þá ekki síður að þeir
höfundar sem ná inn á topp tíu lista
könnunarinnar séu augljóslega epískir
höfundar. Eins og þeir fimm efstu eru
án nokkurs vafa. Sögumenn. Ljóðskáld
og barnabækur hafi greinilega ekki
komið svo mjög upp í huga aðspurðra.
„Þetta er svo ríkt í Íslendingum. Fólk
er að velja góða sögumenn. Og þegar
rithöfundur er nefndur sjá menn fyrir
sér sagnamenn fremur en ljóðskáld
sem eru flokkuð öðruvísi. Hvað þá
barnabókahöfundar en þar eru konur í
miklum meirihluta,“ segir Katrín.
Umdeilanlegt vægi bókmenntaverð-
launa
Sé könnunin skoðuð nánar virðist sem
almenningur gefi lítið fyrir álit bók-
menntaelítunnar, ef svo má að orði
komast, og standi með sér og smekk
sínum. Þannig vermir Sigurður Páls-
son, sem sæmdur var Íslensku bók-
menntaverðlaununum í síðasta mánuði
neðsta sætið ásamt reyndar fleiri höf-
undum með 0,2 prósent. Harðskafi var
ekki svo mikið sem tilnefndur. Eini
höfundurinn sem tilnefndur var til
verðlaunanna og nýtur jafnframt
þeirrar virðingar meðal almennings að
komast á topp tíu lista er Vigdís Gríms-
dóttir og svo reyndar Einar Már.
Kristján Bjarki segir algerlega frá-
leitt að draga þá ályktun út frá þessari
könnun að almenningur gefi lítið fyrir
hin Íslensku bókmenntaverðlaun.
„Flestir þeir sem eru á topp tíu hafa
verið margtilnefndir til þeirra í gegn-
um tíðina og/eða eru handhafar. Síð-
ustu verðlaun segja ekkert til um það.
Þar eru bara einhverjir þrír lesendur
valdir af handahófi og þeir hafa sínar
hugmyndir um hvernig landslagið er,“
segir Kristján og varar við því að líta
einungis til síðustu tilnefninga og verð-
launaafhendingar.