Fréttablaðið - 17.03.2008, Blaðsíða 20

20 17. mars 2008 MÁNUDAGUR
UMRÆÐAN
Kjör lögreglumanna
Yfirskriftin er er spurning sem
brennur á vörum
margra starfsfélaga
minna og hefur gert í
langan tíma. Ástæð-
urnar eru margar s.s.
slök launakjör, niður-
skurður (hagræðing),
undirmönnun, gríðarlegt vinnu-
álag, líkamlegt og andlegt ofbeldi,
styttri ævi vegna vaktavinnu og
fleira.
Það heyrast váleg tíðindi af
löggæslumálum á Suðurnesjum.
Lögreglustjóranum er gert að
draga saman um einar 250
milljónir króna ef tölur mínar
eru réttar. Ráðuneyti dómsmála
sendir frá sér fréttayfirlýsingar
þess efnis að þarna sé í raun um
umframkeyrslu embættisins að
ræða og við því verði að bregð-
ast.
Hvers vegna skyldi þessi
„umframkeyrsla“ vera tilkomin?
Er þetta einfaldlega ekki það sem
nauðsynleg þjónusta kostar?
Þjónusta sem íbúar Suðurnesja
eiga rétt á og er nauðsynleg til að
tryggja öryggi flugfarþega og til
að stemma stigu við innflutningi
fíkniefna um Keflavíkurflugvöll.
Það er ekki eingöngu á Suður-
nesjum sem skórinn kreppir.
Þannig hefur t.d. rúmlega árs-
gömlu embætti lögreglustjórans
á höfuðborgarsvæðinu verið gert
að draga saman um 120 milljónir
króna. Embættið hafði fengið,
góðfúslegt leyfi dómsmálaráðu-
neytisins til að keyra á 4% inn-
byggðum halla fyrsta rekstrarár-
ið en nú skal rétta kúrsinn.
Sögur fara einnig af minni
embættum úti um landið þar sem
ekki er mannað í allar stöður en
rekstur viðkomandi embætta
allur í járnum eða jafnvel í mínus.
Í hádegisviðtali Stöðvar 2 hinn
12. mars sl. sagði for-
maður Landssam-
bands lögreglumanna,
Sveinn Ingiberg
Magnússon, að innan
raða lögreglu, hafi
menn velt því fyrir
sér hvort reiknifor-
sendur ráðuneytisins,
sem lagðar eru til
grundvallar fjárveit-
ingum til lögreglu-
embættanna, væru
réttar.
Undirmönnun og launakjör
Hjá báðum embættum lögreglu-
stjórans á Suðurnesjum og á höf-
uðborgarsvæðinu, vantar lög-
reglumenn til starfa en embættin
gætu ekki einu sinni greitt lög-
reglumönnum laun þótt nógu
margir fengjust til starfans.
Hjá flestum lögregluembætt-
um landsins er launakostnaður,
varlega áætlaður, um 80%-90% af
rekstrarkostnaði. Það er því ljóst
að ef á að koma til niðurskurðar
(hagræðingar eins og það er
gjarnan matreitt) þarf að höggva
í launakjör lögreglumanna með
einum eða öðrum hætti. Slíkt fær
starfandi lögreglumenn til að
hugsa sig um hvort þeir eigi að
vera eða vera ekki í lögreglu!
Slök launakjör lögreglumanna
eru engin nýmæli. Hinn 1. sept-
ember 1875 ritaði Jón Borgfirð-
ingur bréf þar sem hann sagði m.
a. þetta um launakjör sín: „Eg
ætti nú að fara að hætta þessu
þursastarfi, svo illa launuðu, eins
og Árni (Gíslason), sem sagði af
sér, en bera vatn og mó, því þá
hafa krakkarnir í sig og á“.
Ofbeldi gagnvart lögreglumönnum
Ofan í fréttir af hagræðingu, koma
fréttir af árásum og ofbeldi gegn
lögreglumönnum.
Nýlega er genginn dómur í máli
manna, sem réðust að starfsmönn-
um fíkniefnadeildar lögreglunnar
á höfuðborgarsvæðinu, þar sem
þeir voru að störfum á Laugavegi
Afleiðingarnar voru þær að lög-
reglumennirnir biðu af líkamleg-
an skaða. Dómurinn hljóðar upp á
sextíu daga skilorðsbundið fang-
elsi fyrir einn árásarmannanna en
tveir voru sýknaðir. Dómar sem
þessi eru ekki einsdæmi. Slíkir
dómar gera það að verkum að ungt
fólk, sem ráðið hefur sig til starfa
hjá lögreglu við að gæta öryggis
samborgara sinna, hugsar sinn
gang með áframhald þeirra starfa.
Það er takmarkað sem nýútskrif-
aður lögreglumaður er tilbúinn að
leggja á sig fyrir tæpar tvö hundr-
uð þúsund krónur í mánaðarlaun.
Hvað er til ráða?
Gera þarf kröfur um að nægilegu
fjármagni sé veitt til grundvallar-
öryggisþjónustu landsmanna.
Kröfurnar hljóta að verða að þessi
mál verði skoðuð, án tafar, og
ásættanleg lausn fundin til fram-
búðar.
Þá væri einnig ráð að láta af
hugmyndum um stofnun varaliðs
lögreglu, sem Jón Magnússon,
fyrrverandi forsætisráðherra,
reyndi að koma á fót með frum-
varpi á þingi 1925. Nær væri að
nýta þá fjármuni, sem ætlaðir eru
í varalið, til þeirra liða sem fyrir
eru í landinu og tryggja rekstur
þeirra. Það hlýtur að vera krafa að
öryggi fólks verði tryggt og að
löggæslustofnanir þjóðarinnar
geti, á öllum tímum, brugðist við
aðsteðjandi vanda; að lög- og toll-
gæsla sé það öflug að hægt sé, af
alvöru, að stemma stigu við fíkni-
efnainnflutningi og dreifingu; að
lögregla geti haldið upp öflugu,
fyrirbyggjandi, eftirliti um allt
land; að lögregla sé í stakk búin til
að bregðast við líkamsárásum og
nauðgunum og fylgja þeim eftir af
hörku og án tafa í gegnum dóms-
kerfið.
Höfundur er lögreglumaður hjá
embætti lögreglustjórans á
höfuðborgarsvæðinu.
Að vera eða vera ekki í lögreglunni Borg í Vatnsmýri
UMRÆÐAN
Evrópumál
Jón Steindór Valdi-marsson, fram-
kvæmdastjóri Sam-
taka iðnaðarins, ritaði
grein í Fréttablaðið 5.
mars sl. sem að mínu
mati er einna merki-
legust fyrir þær sakir
að fyrirsögn hennar
er í raun í engu sam-
ræmi við sjálft efni greinarinnar.
Fyrirsögnin er sú sama og á þess-
ari grein (og sem einnig er yfir-
skrift Iðnþings 2008 sem fram
fór nýverið), en greinin sjálf
fjallar hins vegar ekkert um það
að við Íslendingar eigum að móta
okkar framtíð sjálfir að öðru leyti
en því að samþykkja
aðild að Evrópusam-
bandinu, afsala okkur
þar með sjálfstæðinu
og leggja eftirleiðis
blessun okkar yfir
það að öðrum yrði
falið að móta framtíð
okkar á flestum og
sífellt fleiri sviðum
sem hingað til hafa
verið á okkar eigin
forræði.
Ef Jóni Steindóri
yrði að ósk sinni yrði framtíðar-
mótun okkar þannig nær alfarið í
höndum embættismanna Evrópu-
sambandsins og fulltrúa stærri
aðildarríkja þess, þá einkum og
sér í lagi þeirra stærstu enda
fara áhrif aðildarríkja sambands-
ins fyrst og síðast eftir því hversu
fjölmenn þau eru. Það þarf vart
að fara mörgum orðum um það
hversu óhagstæður sá mæli-
kvarði er fyrir okkur Íslendinga.
Ef skoðuð er skýrsla Evrópu-
nefndar forsætisráðherra, sem
gefin var út fyrir rétt tæpu ári,
má gera ráð fyrir að áhrif Íslands
innan Evrópusambandsins yrðu í
kringum 1% í besta falli kæmi til
aðildar að því.
Sem lýsandi dæmi um þá stöðu
gætum við búist við að fá 5 þing-
sæti á þingi sambandsins af 785
eins og staðan er í dag, enda yrði
Ísland þá minnsta aðildarríkið.
Sú framtíðarmótun, sem fram
færi undir forystu þessara aðila,
myndi seint byggjast á sérstöku
tilliti til hagsmuna okkar Íslend-
inga nema svo heppilega vildi til
að hagsmunir okkar ættu samleið
með hagsmunum stóru ríkjanna
eða að hagsmunir okkar hefðu
einhverja þá sérstöðu að þeir
stönguðust ekki á við hagsmuni
annarra aðildarríkja.
Að öðru leyti stæðum við
frammi fyrir þeim veruleika að
hagsmunir stærri aðildarríkja
væru allajafna látnir ganga fyrir
okkar hagsmunum. Stýrivextir á
evrusvæðinu yrðu þannig t.a.m.
seint hækkaðir til að slá á þenslu
hér á landi á kostnað hagvaxtar í
Þýskalandi. Ekki einu sinni Spán-
verjar hafa fengið stýrivextina
hækkaða, til að slá á vaxandi
þenslu þar í landi, einkum vegna
þess að Þjóðverjar hafa um ára-
bil búið við slakt efnahagsástand
og hafa því þurft lága vexti. Það
verður því ekki beint sagt að
mjög metnaðarfullar hugmyndir
séu settar fram í grein Jóns Stein-
dórs um mótun okkar Íslendinga
á eigin framtíð. Skilaboð hans
eru þvert á móti þau að við séum
ekki fær um að stjórna okkar
eigin málum sjálf og því fari best
á því að það vald sé framselt í
hendurnar á öðrum sem þó
myndu afar ólíklega fara með
það með íslenska hagsmuni í
huga.
Sjálfur tel ég hins vegar að orð
Jóns Sigurðssonar, forseta, um að
veraldarsagan beri „ljóst vitni
þess að hverri þjóð hefir þá vegn-
að best þegar hún hefir sjálf
hugsað um stjórn sína“, séu í
fullu gildi enn þann dag í dag.
Höfundur er stjórnarmaður í
Heimssýn.
Mótum eigin framtíð
HJÖRTUR J.
GUÐMUNDSSON
SNORRI MAGNÚSSON
ÖRN SIGURÐSSON
UMRÆÐAN
Reykjavíkur f lug-
völlur
Jón Gunnarsson þingmaður D-lista í
Suðvesturkjördæmi
skrifar í Fréttablaðið
14.03.2008 um flugið í
hjarta höfuðborgar-
innar með þeim hætti,
að ekki sæmir kjörn-
um fulltrúa höfuðborgarbúa.
Líkt og ótíndur einkaflugshags-
munaseggur gengur hann þvert
gegn borgarbúum án þess að
nefna brýnustu hagsmuni borgar-
samfélagsins einu orði. Jón hefur
þó enga afsökun, Samtök um betri
byggð hafa séð til þess að hann og
aðrir kjörnir fulltrúar hafi aðgang
að grundvallarupplýsingum um
meginhagsmuni, t.d. skýrslu sam-
gönguráðherra (www.samgongu-
raduneyti.is): Reykjavíkurflug-
völlur, úttekt á
framtíðar staðsetningu, apríl 2007.
Jóni er að sjálfsögðu fullkunnugt
um það að flugvellinum var nauðg-
að upp á Reykvíkinga eftir stríð á
kjörlendinu í Vatnsmýri gegn vilja
þeirra og hagsmunum og viðhald-
ið þar í 60 ár í skugga mikils mis-
vægis atkvæða, sem í sjálfu sér er
til háborinnar skammar fyrir
íslensku þjóðina. Öll umræða og
nálgun flugvallarsinna er sprottin
úr þessum rotna jarðvegi.
Vonandi taka kjósendur á Jóni
og hans líkum með viðeigandi
hætti næst þegar þeir ganga að
kjörborðinu. Fullyrðing um að
borgarfulltrúar hafi ekki umboð
til að ákveða brottför flugs úr
Vatnsmýri er að sjálfsögðu frek-
leg móðgun við alla Reykvíkinga.
Um hagsmuni 210.000 borgarbúa
er þetta að segja:
Samkvæmt skýrslu samgöngu-
ráðherra og borgarstjóra er
fórnarkostnaður vegna tafa á
flutningi flugs úr Vatnsmýri
a.m.k. 3.500.000.000 kr. á ári.
Samkvæmt sambæri-
legri úttekt Samtaka
um betri byggð er
fórnarkostnaður
a.m.k. 14.000.000.000
kr. á ári.
Með blandaðri mið-
borgarbyggð í Vatns-
mýri fæst 60 millj-
arða árlegur
meðalsparnaður af
akstri og tímasparn-
aði borgarbúa. Fórn-
arkostnaður vegna tafa á brott-
flutningi flugsins er þó margfalt
meiri því í hvorugri úttektinni
er tekið tillit til ábata 210.000
borgarbúa af bættum samgöng-
um, minni tímasóun, minni
mengun, bættu heilsufari, skil-
virkari rekstri heimila, fyrir-
tækja og sveitarfélaga, virkara
lýðræði, samstæðara borgar-
samfélagi og öflugri borgar-
menningu.
Ársvelta innanlandsflugs er
ámóta og árlegur fórnarkostnað-
ur þess að fresta brottför flugs-
ins samkvæmt samgönguráð-
herra og óhagræðið af
innanlandsflugi í Keflavík er
300 milljónir kr. á ári. Áratuga
vanræksla flugmálayfirvalda á
að finna stað fyrir innanlands-
flug til framtíðar skaðar ekki
einungis borgarsamfélagið
meira en orð fá lýst heldur hefur
trassaskapurinn skaðað flugfar-
þega og flugrekendur og hamlað
framþróun íslensks flugs.
Jóni þingmanni og öðrum flug-
vallarsinnum væri sæmst að
snúa nú við blaðinu og einbeita
sér að því að finna góða framtíð-
arlausn fyrir flugsamgöngur til
hagsbóta fyrir flugrekendur og
flugfarþega án þess að riðlast á
grundvallarhagsmunum 210.000
borgarbúa, senn kemur jú borg í
stað flugvallar í Vatnsmýri.

Höfundur er arkitekt og ritari
stjórnar Samtaka um betri
byggð.