Fréttablaðið - 19.03.2008, Qupperneq 20

MARKAÐURINN 19. MARS 2008 MIÐVIKUDAGUR12
H É Ð A N O G Þ A Ð A N
S J Á V A R Ú T V E G U R O R K A O G I Ð N A Ð U R
Ingimar Karl Helgason
skrifar
„Sjálfum fannst mér að ein meginniðurstaða
hennar væri að samkeppni á raforkumarkaði væri
fjarri því farin að virka sem skyldi,“ segir Össur
Skarphéðinsson iðnaðarráðherra um skýrslu ráðu-
neytisins um raforkumál.
Í skýrslunni kemur fram að í hitteðfyrra hafi
um 600 heimili skipt um raforkusala, eða sem
nemur 0,35 prósentum almennra raforkunotenda.
„Munurinn á verði er samt svo lítill að það skipta
nánast engir um orkusala,“ segir Össur.
Ný raforkulög tóku gildi um mitt ár 2003. Sam-
fara gildistökunni átti að hefjast hér samkeppnis-
markaður. Frá 1. janúar 2006 áttu allir raforkunot-
endur að geta valið sér raforkusala.
Fram kemur í skýrslu iðnaðarráðuneytisins að
fjöldi þeirra sem skipta um raforkuseljanda sé
nánast eini mælikvarðinn á samkeppni á raforku-
markaði.
Staðan sé töluvert önnur annars staðar á Norður-
löndum. Frá ársbyrjun 2003 hafi Danir getað valið
sér raforkusala. Þar hafi 1,5 prósent notenda skipt
um raforkusala í hitteðfyrra.
Tæp fjögur prósent Finna skiptu um raforku-
sala á sama ári.
Frá árinu 1997 hafa allir norskir raforkunotend-
ur getað valið sér orkusala. Í hitteðfyrra skiptu
11,5 prósent raforkunotenda um sölufyrirtæki og
7,8 prósent Svía.
Fram kemur í skýrslunni að hátt hlutfall Finna
og Svía semji beint við seljanda sinn um lækk-
un á taxtaverði. Sambærilegar upplýsingar um
slíka samninga hérlendis liggi ekki fyrir hjá Orku-
stofnun.
„Hlutfallið er mun hærra í nágrannalöndunum,
þar sem markaðurinn er þroskaðri. Í Noregi er
hlutfallið til dæmis ríflega þrítugfalt meira. Þar
telja neytendur greinilega að eftir einhverju sé
að slægjast með því að velja nýjan orkusala. Það
speglar væntanlega miklu þróaðri samkeppni, og
meira hlaup í orkuverði milli fyrirtækja,“ segir
Össur.
Sjá má á töflunni að verðmunur milli orkusala
er lítill. Sé miðað við ársnotkun í fjölbýli í Breið-
holtinu munar innan við tvö þúsund krónum á
hæsta og lægsta verði á raforku, sem hleypur rétt
undir 50 þúsund krónum, sé kostnaður við dreif-
inguna tekinn með. Fólk greiðir sérstaklega fyrir
hverja kílóvattstund. Síðan þarf fólk að greiða
svonefnt fastagjald, sem hjá Orkuveitu Reykja-
víkur nemur 6.746 krónum, án virðisaukaskatts,
auk gjalds fyrir hverja kílóvattstund, sem kost-
ar meira en kílóvattstundin kostar að jafnaði frá
seljandanum.
Hjörleifur Kvaran, forstjóri Orkuveitunnar, seg-
ist ekki skilja hvernig þeir sem kaupi raforkuna
frá Landsvirkjun fari að því að bjóða svipað verð
og Orkuveitan. „Við framleiðum sjálf um helm-
inginn af því rafmagni sem við seljum almenn-
um notendum. Það kostar mun minna en það sem
við kaupum af Landsvirkjun og gerir okkur kleift
að bjóða jafn lágt verð og raun ber vitni,“ segir
Hjörleifur.
Óvirk samkeppni
Mjög fáir raforkukaupendur hafa skipt um raforkusala,
frá því að samkeppnismarkaður hófst hér með raforku.
Iðnaðarráðherra segir fjarri því að markaðurinn virki.
KVEIKTU Á PERUNNI Samkeppnismarkaður með raforku
er lítt virkur. Íslenskir raforkukaupendur sjá ekki ástæður til
að skipta um raforkusala, enda munar ekki miklu á verðinu.
MARKAÐURINN/PJETUR
H V A Ð K O S T A R ? *
Kostnaður Kr./ kWh
Raforkusali á ári Dreifing** Alls ***
Rafveita Reyðarfjarðar 19.104 28.822 47.926 3,33
Fallorka 19.620 28.822 48.442 3,42
Orkuveita Húsavíkur 19.620 28.822 48.442 3,42
Orkusalan 20.194 28.822 49.016 3,52
Orkuveita Reykjavíkur 20.194 28.822 49.016 3,52
Hitaveita Suðurnesja 20.538 28.822 49.360 3,58
Orkubú Vestfjarða 20.897 28.822 49.719 3,10
* Miðað er við 100 fermetra íbúð í fjölbýli í Breiðholti í Reykjavík. Stuðst er
við reiknivél Orkustofnunar og Neytendastofu.
** Hjá Orkuveitu Reykjavíkur.
*** krónur á kílóvattstund.
Aflaverðmæti sjófrystra afurða
í fyrra nam tæpum 25 millj-
örðum króna í fyrra og dróst
saman um tæplega fjögur pró-
sent, miðað við árið á undan, að
því er fram kemur í tölum Hag-
stofunnar.
Ríflega þrettán prósenta
aukning varð á verðmæti afla
sem seldur er beint til vinnslu
hér. Hann nam 32 milljörðum í
fyrra. Verðmæti afla sem seld-
ur var á markaði til vinnslu inn-
anlands jókst um fimm og hálft
prósent og nam tæpum þrettán
milljörðum. Verðmæti afla sem
fluttur er óunninn úr landi jókst
um næstum sjö prósent milli
ára og nam átta og hálfum millj-
arði króna.
Aflaverðmæti íslenskra skipa
í heild nam 80 milljörðum króna
á árinu 2007, samanborið við
76,2 milljarða á árinu 2006.
Aflaverðmæti hefur aukist um
3,9 milljarða, sem nemur ríf-
lega fimm prósentum milli ára.
Verðmæti botnfisks nam ríf-
lega 60 milljörðum króna í fyrra
og jókst um tæp fimm prósent
milli ára. Þorskaflinn var tæp-
lega 30 milljarða króna virði og
jókst um tæp 7 prósent. Afla-
verðmæti ýsu jókst um næst-
um þriðjung milli ára og var
14,5 milljarðar króna í fyrra.
Verðmæti uppsjávarafla jókst
um 15,5 prósent og nam fjórtán
og hálfum milljarði króna. Þar
munar mestu um loðnuna.
Hins vegar dróst verðmæti
karfa saman um ríflega ell-
efu prósent og nam tæpum sex
milljörðum króna. Svipaða sögu
er að segja af ufsanum. Verð-
mæti hans dróst saman um tæp-
lega tíu prósent milli ára. Sama
er um síldina að segja. Aflaverð-
mæti flatfisks dróst saman um
næstum fimmtung. Aflaverð-
mæti rækju dróst einnig saman,
um ríflega fimmtung. - ikh
Sjófrystingin verðminni
ÍSAÐ Á BRYGGJUNNI Verðmæti afla sem fluttur er óunninn úr landi hefur aukist
mikið milli ára. Verðmæti sjófrystra afurða dregst nokkuð saman. MARKAÐURINN/GVA
V E R Ð M Æ T I Ð
Verðmæti nokkurra tegunda og breyt-
ing milli ára:
Þorskur 29.466,10 6,8
Ýsa 14.504,00 27
Ufsi 4.240,50 -9,5
Karfi 5.798,30 -11,3
Úthafskarfi 1.835,60 -41,4
Síld 5.698,00 -10,2
Loðna 4.247,20 94,8
Kolmunni 3.002,80 -16,2
Rækja 225,6 -21,3
Auglýsingasími
– Mest lesið