Fréttablaðið - 26.03.2008, Blaðsíða 34

26 26. mars 2008 MIÐVIKUDAGUR
menning@frettabladid.is
Kl. 12.15
Philippe Laplace, lektor í skoskum
bókmenntum við háskólann í
Besancon og gestakennari í þýðingar-
fræðum við Háskóla Íslands, flytur í
dag fyrirlestur um rithöfundinn Neil
M. Gunn og þjóðernisstefnu innan
skoskra bókmennta. Fyrirlesturinn,
sem fer fram á ensku, verður fluttur í
stofu 225 í Aðalbyggingu Háskóla
Íslands og hefst kl. 12.15.
Hagstofa Íslands hefur um árabil haldið skrár um
aðsókn að leiksýningum á Íslandi sem eru haldbestu
skýrslur sem fáanlegar eru hvernig landinn sækir
leikhús. Byggja aðsóknartölur á gögnum frá
leikhúsum, leikflokkum og áhugamannafélögum.
Sýningar á vegum nemendafélaga eru ekki taldar
með sem er ágalli þar sem þær eru mikilvæg stoð
leiklistarstarfsins í landinu.
Nýlega hefur Hagstofan birt tölur fyrir síðasta
leikár en sá háttur er hafður á við talningu að miða
við starfsár leikhúsa frá hausti til vors. Eitthvað er
um áætlanir í innsendum gögnum til Hagstofunnar
og er heildartala birt sem áætlun á vef
stofnunarinnar. Væri æskilegt að hagsmunaaðilar
reyndu að festa sem ábyggilegastar tölur og aðsókn
væri greind í staðfestar tölur og áætlunartölur:
samanlagðar aðsóknartölur fyrir báða flokkana sýna
að leikhússókn er mikil hér á landi. Áætlað er að um
440 þúsund manns hafi sótt sýningar leikhúsa,
atvinnuleikhópa og áhugaleikfélaga á síðasta leikári
2006-2007. Aðsókn hefur aukist um 70 þúsund manns
frá leikárinu þar á undan og þessi fjöldi samsvarar
því að hver landsmaður sæki leikhús 1,4 sinnum á
ári. Fram kemur á vef Hagstofunnar að
leikuppfærslur hafi samtals verið tæplega 250 og
heildarfjöldi sýninga rétt um 2.800. Sjö atvinnu-
leikhús með aðstöðu í sex leikhúsum voru starfrækt
á síðasta ári. Á vegum þeirra voru 13 leiksvið með
um 3.000 sætum. Leikhúsin settu 95 uppfærslur á
svið hér innanlands, þar af voru leikrit flest, eða 63
talsins. Samanlagður fjöldi sýninga var 1.224.
Uppfærslur með verkum eftir íslenska höfunda
voru 37, en eftir erlenda 51.
Atvinnuleikhópum hefur fjölgað talsvert undan-
farin ár, eða úr 22 leikárið 2000/2001 í 38 í fyrra en
þar með er ekki öll sagan sögð: hópar hafa til-
hneigingu til að myndast um stök verkefni.
Uppfærslum á þeirra vegum hefur fjölgað að sama
skapi, en á síðasta leikári færðu atvinnuleikhópar
upp á svið innanlands 79 verk samanborið við 30 á
leikárinu 2000/2001.
Aukinn fjöldi samstarfsverkefna sjálfstæðra
leikhópa og leikhúsa í opinberum rekstri hefur
aukist sem setur hagstofumönnum nokkurn vanda.
Mikilvægt er að gögn sem Hagstofunni berast séu
klár og skýr og ættu hagsmunaaðilar að hafa tölur
og aðgreiningar sem skýrastar.
Tölur Hagstofunnar sýna enn fremur að á
næstliðnu leikári voru starfandi 40 áhugaleikfélög
víðs vegar um landið. Uppfærslur á vegum
félaganna voru á síðasta leikári 89 eða litlu fleiri en
á leikárinu á undan. Tvær af hverjum þremur
uppfærslum voru eftir innlenda höfunda.
Samanlagður fjöldi flytjenda á síðasta leikári var
um 1.450 manns. Félögin sýndu 498 sinnum fyrir um
30 þúsund gesti.
Ef tölur eru krufnar til mergjar kemur í ljós að
gestir Íslensku óperunnar voru 9.585, Íslenska
dansflokksins 4.894, Hafnarfjarðarleikhússins 8.700.
Möguleikhúsið, sem féll út af styrkþegaskrá
Leiklistarráðs í úthlutun þessa árs, sóttu 13.826
gestir. Leikfélag Akureyrar átti góðu gengi að fagna
með 37.639 gestum, en Þjóðleikhúsið sóttu heim
71.781. Í Borgarleikhúsið komu 121.807 gestir en þar
er um að ræða bæði sýningar Leikfélags
Reykjavíkur og samstarfsverkefni.
Nokkur styr hefur verið milli leikhúsa um frágang
á þessum gögnum. Einkum hafa aðstandendur
sjálfstæðu leikhúsanna gagnrýnt að stærri leikhús
birti tölur um gesti án athugasemda og eigni sér
gesti sjálfstæðu leikhúsanna. Verður að skoða þann
styr í ljósi þess að aðstöðumunur leikhússtofnana er
gífurlegur og hafa virtir leikhúsmenn á síðustu
misserum kallað eftir uppskurði á styrkjakerfi
leikhúsa og leikflokka í landinu fyrir daufum eyrum
stjórnmálamanna. Tölur um aðsókn á síðasta
starfsári ítreka nauðsyn slíkrar endurskoðunar.
pbb@frettabladid.is
Leikhúsaðsókn eykst enn
LEIKLIST Tæplega
fimm þúsund
gestir sáu sýningar
Íslenska Dansflokks-
ins á síðasta leikári.
Bókmenntafræðingar hafa löngum velt
vöngum yfir því hvernig William Shake-
speare fór að því að fanga svo vel anda og
orðbragð Feneyja sextándu aldar í verkum
sínum án þess að hafa nokkurn tímann
sótt borgina heim. Flestir hallast að því að
Shakespeare hafi öðlast þekkingu sína á
feneyskri menningu í gegnum Ítali sem hann
kynntist á Englandi og að ótvíræð skáldagáfa
hans hafi fyllt upp í eyðurnar. Nýverið gáfu
þó tveir ítalskir fræðimenn, þeir Shaul Bassi
og Alberto Toso Fei, út bók þar sem þeir
halda því fram að Shakespeare hljóti að hafa
komið til Feneyja þar sem þekking hans á
borginni var svo ítarleg.
Um þriðjungur verka Shakespeares tengist
Ítalíu á einhvern hátt; ýmist gerast þau þar
eða vísa í ítalska staði og menningu. Það
er því nokkuð ljóst að skáldið var heillað af
landinu. Bassi og Toso Fei kafa djúpt í bók
sinni og finna dæmi í verkum Shakespeares
um tilvísanir í ítalska menningu og þekkingu
á staðháttum sem varla hefði verið hægt að
verða sér úti um öðruvísi en með heimsókn
til landsins. Þeir vilja til að mynda meina að
lýsingar á byggingum og kennileitum Fen-
eyja í leikritum hans séu svo hárnákvæmar
að hann hljóti að hafa litið borgina augum
sjálfur. Annað sem þeim þykir renna stoðum
undir hugmynd sína er að Shakespeare
náði að fanga í verkum sínum þann
fjölþjóðlega anda sem ríkti í heimsborginni
Feneyjum á sextándu öld, en í þá daga
var þar miðpunktur verslunar í Evrópu og
suðupottur ólíkra menningarstrauma.
Í bók sinni setja þeir Bassi og Toso Fei
fram hugmynd að ferðalagi skáldsins um
Ítalíu, með tillögum að viðkomustöðum
og viðmælendum Shakespeares á leiðinni.
Aftur á móti eru engar heimildir til um að
Shakespeare hafi nokkru sinni ferðast utan
heimalands síns og því ómögulegt að færa
sönnur á kenningu þeirra Bassi og Toso Fei.
- vþ
Ferðamaðurinn Shakespeare?
WILLIAM SHAKESPEARE Ætli hann hafi einhvern
tímann sótt Feneyjar heim?
Myndlistarmaðurinn
Helgi Þorgils Friðjóns-
son opnar nýja sýningu í
Gallery Turpentine,
Ingólfsstræti 5, á
föstudag. Þar sýnir hann
fjölbreytt og fjölmörg
verk; á sýningunni má
sjá hvorki meira né
minna en 50 myndir
unnar á pappír, en á þær
má líta sem eins konar
dagbækur sem tengjast
fréttum og hversdags-
legum upplifunum. Að
auki eru á sýningunni
átta málverk og fjórir
skúlptúrar. Á meðal
skúlptúranna má finna
postulínsskúlptúr í
barokkstíl sem er
sjálfsmynd lista-
mannsins sem Lúðvík
XIV og skúlptúr sem er sjálfsmynd listamannsins sem 20. aldar
glysönd. Sólarlög eru listamanninum hugleikin; á meðal málverkanna
eru myndir af appelsínugulu sólarlagi og bleiku sólarlagi.
Helgi Þorgils er einn af þekktustu myndlistarmönnum þjóðarinnar.
Hann nam list sína bæði hér heima og í Hollandi. Eftir að hann sneri
heim úr námi hefur Helgi starfað bæði sem myndlistarmaður og sem
kennari við Myndlista- og handíðaskóla Íslands og síðar Listaháskóla
Íslands. Auk þess hefur hann verið gestakennari og fyrirlesari í
Evrópu og Bandaríkjunum.
Helgi hefur sýnt víða erlendis, þó aðallega í Evrópu og
Bandaríkjunum síðustu áratugi.
Sýning Helga í Gallery Turpentine stendur til 12. apríl. - vþ
Glysöndin Helgi
Þorgils sýnir
MENN OG FISKAR Lifa saman í sátt og samlyndi í
verki eftir Helga Þorgils Friðjónsson.
Myndlistarmaðurinn eftirtektarverði Elín
Hansdóttir sýnir nú verk sitt Bookspace í
Landsbókasafni – Háskólabókasafni, í húsnæði því
sem í daglegu tali nefnist Þjóðarbókhlaðan. Verkið
er á 4. hæð.
Bookspace samanstendur af 1.000 bókum með
auðum síðum. Gestir safnsins geta fengið bækurnar
lánaðar heim og gefast þeim þar frjálsar hendur
til þess að skreyta bækurnar og fylla þær af efni
eftir smekk. Í bækurnar má skrifa, teikna, líma og
svo framvegis. Síðan er bókinni skilað fyrir næsta
gest sem heldur áfram með verkið.
Þetta samvinnulistaverk hefur verið til útláns í
Borgarbókasafninu og bókasafni Listaháskólans
síðastliðið hálft ár. Ætlunin er að bækurnar haldi
áfram að ferðast um Ísland næstu tvö árin og haldi
síðan út í heim.
Aðrar 1.000 bækur hafa þegar verið lánaðar út í
þremur bókasöfnum í Hamborg og einu í Berlín.
Stefnt er að því að þær haldi áfram að ferðast um
Evrópu næstu 10-15 árin.
Bækurnar virka því sem samansafn hugmynda,
skoðanaskipta og tjáningar fólks í þeim löndum og
bókasöfnum sem þær heimsækja.
- vþ
Auðar bækur fyllast af efni
SKÖPUNARÞÖRFIN
BRÝST ÚT Fólk hefur
fengið listræna útrás
í gegnum verkið
Bookspace.
Þjóðleikhúsið
um helgina
Engisprettur
frumsýn. 27/3 uppselt, 28/3 örfá sæti laus
Baðstofan
sýn. fös 28/3, lau 29/3
Sólarferð
sýningar. lau. 29/3 örfá sæti lau
Vígaguðinn
sýn. lau. 29/3 örfá sæti laus
Skilaboðaskjóðan
sýninga sun. 30/3 örfá sæti laus