Fréttablaðið - 02.04.2008, Blaðsíða 17

H A U S
MARKAÐURINN 9MIÐVIKUDAGUR 2. APRÍL 2008
Ú T T E K T
KARL WERNERSSON STJÓRNARFORMAÐUR MILESTONE Hjá Milestone er nú unnið samkvæmt tveggja og hálfs árs áætlun sem
lagt var upp með um mitt síðasta ár. Unnið er að stórfelldum skipulagsbreytingum hjá félaginu og sókn inn á norrænan fjármálamarkað.
MARKAÐURINN/GVA
ggar eignir og segj-
éf bandaríska ríkis-
arnar sem vakna um
matsfyrirtækin eru því kannski
áleitnari en um þá sem tóku ákvarð-
anir um þessar fjárfestingar.“
Matsfyrirtækin segir Karl jafn-
framt mega bera nokkra ábyrgð á
því skuldatryggingarálagi (CDS)
sem íslensku bankarnir mega nú
búa við á skuldabréfaútgáfu sína
með hringlandahætti í einkunna-
gjöf á lánshæfi bankanna. „Bank-
arnir hafa farið á einu ári úr AAA
í A- og allar svona sveiflur gera
ekki annað en draga úr trú og
vekja ótta sem verður til þess að
menn vilja fara út úr lánum. Það
versta sem fjármálageirinn veit
eru breytingar, hann er í eðli sínu
íhaldssamur og vill hafa hlutina í
sínum föstu skorðum. Allar svona
breytingar setja markaðinn í upp-
nám og við sem lítið hagkerfi,
fremur neðarlega í öryggisstigan-
um í Evrópu, lendum ekki alltaf
vel í þessu.“
MEÐ ÚTREIKNINGANA Á HREINU Karl Wernersson segir
tæpast hægt að sakast við fjárfesta að hafi lagt peninga í
skuldabréfavafninga sem fengið höfðu AAA lánshæfiseinkunnir
frá alþjóðlegum matsfyrirtækjum, enda séu það hæstu ein-
kunnir sem alla jafna sé ekki útdeilt nema til vel stæðra þjóð-
ríkja. MARKAÐURINN/GVA
um bankana
SAUÐFÉ Á BEIT Fella þarf niður tolla af landbúnaðarvörum til að hér lækki vöruverð.
Karl Wernersson segir ljóst að tollarnir myndu þurfa að hverfa kæmi til inngöngu
landsins í Evrópusambandið og spyr hvers vegna ekki sé strax gripið til þessa ráðs.
MARKAÐURINN/JÓN SIGURÐUR
„Við höfum sjálf yfir að ráða
þeim meðölum sem þarf til
að lækka vöruverð og slá á
þenslu og þurfum ekki Evrópu-
sambandið til,“ segir Karl
Werners son og bendir á að í
innkaupakörfu heimilanna séu
landbúnaðarafurðir 46 prósent
af matvælum. „Og hver ákveður
verðið á þeim? Jú, íslensk stjórn-
völd,“ segir hann og spyr hvers
vegna hér séu ekki felldir niður
tollar, enda sé niðurfelling tolla
og vörugjalda helsta ástæða
þess að matarverð lækki við
inngöngu í Evrópu sambandið.
„Þá yrðu felldir niður vernd-
artollar og hægt að flytja inn
kjúklinga frá Evrópu.“
Enn fremur telur Karl að ekki
þurfi að koma til Evrópusam-
bandsaðild til að hér náist að
lækka vexti til jafns við það
sem gerist í útlöndum. „Seðla-
bankinn hækkar vexti til að
draga úr eftirspurn og hækka
greiðslubyrði heimila og fyrir-
tækja til að draga úr umsvif-
um þeirra og þar með þenslu í
hagkerfinu.“ Hann bendir hins
vegar á að greiðslubyrði heim-
ilanna ráðist fyrst og fremst af
húsnæðislánum og á þau hafi
stýrivextir bankans engin áhrif.
Þá hafi verðbólguskot nánast
engin áhrif þar á heldur. „Af því
vextirnir eru verðtryggðir fær
fólk vaxtahækkunina lánaða til
langst tíma, en ef lánin væru
með nafnvexti sem fylgdu vöxt-
um Seðlabankans væri stað-
an allt önnur. Raunveruleikinn
er sá að vaxtahækkanir Seðla-
bankans hafa ekki áhrif á einn
stærsta útgjaldalið heimilanna.
Karl segir skipulag fasteigna-
markaðar hér og aðkomu Íbúða-
lánasjóðs því gera það að verk-
um að hagstjórnartæki Seðla-
bankans, sem eigi meðal annars
að hafa áhrif á einkaneyslu, ekki
virka sem skyldi. „Nokkurra
þúsunda króna hærri vaxta-
reikningur á mánuði vegna
verðtryggingar breytir litlu um
neyslumynstur fólks til langs
tíma,“ segir hann og bendir um
leið á að viðvarandi viðskipta-
halli valdi líka þrýstingi á gengi
krónunnar. „Og viðskiptahallinn
stafar ekki bara af fjárfestingu
heldur líka að stórum hluta af
einkaneyslu. Fyrr en við getum
verið hér með hagstjórnartæki
sem koma við buddu hins al-
menna launamanns virka hag-
stjórnartækin ekki.“
Karl slær fram sem áhuga-
verðum valkosti til lausnar á
efnahagsvandanum afnámi
verðtryggingar lána og upp-
töku fljótandi vaxta á íbúða-
lán. Karl leggur að sama skapi
áherslu á að greint verði á milli
almennrar húsnæðislánastarf-
semi til fólks með góðar tekj-
ur sem bankarnir eru fullfær-
ir um að sinna og hins vegar
þeirrar stefnu að styðja efna-
minna fólk til þess að eignast
eigið húsnæði. „Þannig mætti
nota Íbúðalánasjóð til að að-
stoða þá sem ekki ráða sjálfir
við að koma sér upp þaki yfir
höfuðið en ekki þannig að allir
landsmenn njóti niðurgreiddra
íbúðavaxta. Íbúðalánasjóður á
að fullnægja brýnum þörfum
efnaminna fólks en ekki ýta
undir aukna eyðslu þeirra sem
hafa nóg á milli handanna.“
Með því að fella niður tolla,
bæði á landbúnaðarvörur og
annan varning þar sem ríkið
fái ráðið, og beita hagstjórnar-
tækjum sem virki segir Karl að
hér mætti ná niður verðbólgu
og þá væri hægt að lækka hér
vexti til jafns við það sem ger-
ist í Evrópu. „En auðvitað er
það mikilvægast að hið opin-
bera gangi alltaf á undan með
góðu fordæmi og dragi úr út-
gjöldum sínum til að draga úr
þenslu í hagkerfinu.“
MEÐ HÖND Á LAUSNINNI Karl
Wernersson, stjórnarformaður Milestone,
segir ljóst að hér þurfi að grípa til
aðgerða til að auka virkni peningamála-
stefnunnar. MARKAÐURINN/GVA
Evrópusambandið
er ekki svarið
Fyrir liggur til hvaða ráða þarf að grípa til að
ná hér tökum á verðbólgu og slá á eftirspurnar-
þenslu. Karl Wernersson leggur til afnám verð-
tryggingar og fljótandi vexti á íbúðalán, um leið
og slegnir yrðu af verndartollar.
hluti fjárfestinga samstæðunnar er erlendur og að
uppbygging á starfseminni mun fyrst og fremst
eiga sér stað erlendis,“ segir hann og kveður það
hvort heldur sem er eiga við um erlendu fyrirtæk-
in sem starfa í Svíþjóð og Lúxemborg, eða fjárfest-
ingarbankann Aska Capital. „Nánast 100 prósent
tekna þessara félaga eru í erlendri mynt. Sjóvá er
hins vegar vissulega íslenskt fyrirtæki og starfar
hér á landi þótt töluvert af fjárfestingum félags-
ins sé í erlendum verkefnum.“ Auk þess að horfa
til framtíðarvaxtar og möguleika félagsins segir
Karl smæð markaðarins hér einnig hafa spilað inn
í ákvörðunina um að skrá Invik fremur í Svíþjóð.
„Þarna skiptir máli dýpt markaðarins og seljanleiki
bréfanna. Íslenski hlutabréfamarkaðurinn er til-
tölulega grunnur og færri stórir þátttakendur en á
sænska markaðnum.“
ÁKVÁÐU BREYTINGARNAR FYRIR KREPPU
Í kjölfar færslu íslenskra eigna Milestone undir
Invik í Svíþjóð er að sögn Karls unnið að frekari
breytingum sem tengjast fyrirhugaðri markaðs-
skráningu Invik. „Í dag er lyfjatengd starfsemi
ekki nema tæp fjögur prósent af efnahagsreikningi
samstæðunnar en þar liggja rætur félagsins vissu-
lega þótt félagið sé mjög rækilega búið að færa
sig yfir á nýtt svið. Fyrir liggur að í tengslum við
umbreytingu félagsins þurfum við með einum eða
öðrum hætti að finna fjárfestingum okkar í lyfja-
starfseminni varanlegan stað. Í skráningarferli
skiptir máli að auðvelt sé að útskýra gjöld og tekj-
ur, rekstur og fjárfestingar. Í því markmiði höfum
við því ákveðið að selja starfsemi Lyfja og heilsu
út úr samstæðunni og munum við bræður ásamt
fleiri fjárfestum kaupa þann rekstur.“ Karl segir
þetta mikilvægt vegna þess að krafan um gagnsæi,
skiljan leika og skýrar áherslur sé mjög rík.
Núverandi aðstæður á fjármálamörkuðum, lausa-
fjárkreppu, stöðu krónunnar og lækkanir á verði
hlutabréfa, segir Karl ekki spila inn í ákvörðun-
ina um að skrá félagið á markað í Svíþjóð frem-
ur en hér á landi, enda hafi ákvörðun um að stefna
að skráningu ytra verið tekin á miðju síðasta ári,
áður en kom til áhrifa af undirmálslánakreppunni
í Bandaríkjunum. „Auðvitað finnum við fyrir því
núna eins og aðrir að órói er á markaði og erfitt með
endurfjármögnun, en við höfum gert ráðstafanir til
að lágmarka áhættu okkar,“ segir hann og bætir við
að tímanlega hafi þurft að fara í undirbúning þeirra
breytinga sem nú eru hafnar hjá félaginu, sér í lagi
vegna samstarfs við fjármálaeftirlit þeirra landa
þar sem fyrirtæki Milestone starfa. „Við gerðum í
fyrra um þetta verkefni verkáætlun til tveggja og
hálfs árs og höldum henni mjög vel.“
Þá segir Karl gaman frá því að greina að stjórn-
endateymi Milestone hafi verið óbreytt í nokkur
ár, en það skipti gríðarmiklu þegar farið sé með
fyrirtæki í jafnörar breytingar. „Að sama skapi
hefur okkur auðnast að halda öllu stjórnenda-
teyminu í Invik og erum við þar með mjög öflugan
hóp framkvæmdastjóra. Að sama skapi nýtur for-
stjóri Invik mikils trausts á sænskum markaði.“ Til
marks um það bendir Karl á að forstjóri Invik hafi
verið kosinn stjórnarformaður Carnegie fljótlega
eftir að Invik eignaðist tíu prósenta hlut í Carneg-
ie. „Stjórnarformaður í sænsku hlutafélagi er eftir
atvikum valdameiri en maður í sömu stöðu hér og
fyrir okkur var þetta því mjög jákvætt skref.“
Karl segir Carnegie þó ekki koma í stað Glitnis í
framtíðaráætlunum félagsins, enda ekki félag sem
láni út á sterkan efnahag líkt og Glitnir geri. „Við
höfum enda ákveðið að starfa áfram með Glitni
og það hefur aldrei borið neinn skugga á það sam-
starf. Þar höldum við líka sjö prósenta eignar-
hlut í samstarfi við viðskiptafélaga okkar, Einar
Sveinsson og fjölskyldu, og höfum lýst því yfir að
við munum ekki selja þennan hlut á þessu ári. Við
höfum átt mjög gott samstarf við Glitni og erum
mjög ánægð með þjónustu bankans og þekkjum
styrk hans vel.“
tal í Búkarest í Rúmeníu í