Fréttablaðið - 08.04.2008, Blaðsíða 16

16 8. apríl 2008 ÞRIÐJUDAGUR
Net12 er rakin leið fyrir þau fyrirtæki og félög sem vilja fara í alvöru vaxtarækt með Byr.
FYRIRTÆKJAÞJÓNUSTA
Notaðu vextina strax
Sími 575 4000 | www.byr.is
// Hleyptu vexti í reksturinn
// Fáðu háa ávöxtun
// Reiknaðu dæmið til enda
Þú færð vaxtavexti af þeim vöxtum
sem ekki eru greiddir jafnóðum út.
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365
RITSTJÓRAR: Jón Kaldal og Þorsteinn Pálsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir FRÉTTASTJÓRAR: Arndís
Þorgeirsdóttir, Kristján Hjálmarsson, Trausti Hafliðason og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál). FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Páll Baldvin Baldvinsson. VIÐSKIPTARITSTJÓRAR: Björgvin Guðmundsson og Björn Ingi Hrafnson. Fréttablaðið kemur út í
103.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Akureyri og þéttbýlissvæðum á suðvesturhorninu.
Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í
stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
Svissneskur listnemi sem var hér um áramót fyrir hartnær
tuttugu árum átti ekki orð yfir
flugeldana sem skotið var á loft.
Ég laug því að henni að hér væri
hefð að kaupa flugelda fyrir allan
peninginn sem maður ætti eftir
við áramót og hefja hvert ár á
núlli. Henni fannst það frábær
hugmynd. Ég var svo ung og
vitlaus að ég gerði mér ekki grein
fyrir því að flestir byrjuðu hvert
ár í mínus og hefðu verið alsælir
með að geta byrjað það á núlli.
Síðan hefur mikið vatn runnið
til sjávar og ég hef bæði elst og
þroskast. Eitt á ég þó alltaf erfitt
með og það er að safna skuldum.
Ég tamdi mér ung að lifa ekki um
efni fram því það skiptir meira
máli hvað fer út úr seðlaveskinu
en það sem kemur inn í það.
Frekar slátur en villibráð
Ég veit í hjarta mínu að ég er
mun betri í kreppu en góðæri.
Kaloríusnautt kreppufæði er
sérgrein mín. Þegar ég sé allt
úrvalið af villibráð í kælum
stórmarkaðanna fer um mig
hrollur. Má ég þá biðja um slátur,
sem ég tek sjálf, eða pastasalat
með góðum vinum. Ég er hvorki
nógu mikill nautnaseggur né
eyðslukló til að njóta mín í
góðærinu. Kreppan á betur við
mig. Þá fæ ég engar athuga-
semdir þó ég gangi áttunda árið í
röð í kápunni minni eða eigi bara
tvenn stígvél, önnur svört, hin
brún. Þá verður aftur dyggð að
spara og ég nýt mín til fulls. Þá
verður aftur hægt að bjóða heim
gestum án þess að þurfa að hafa
þríréttað og sérvalin vín með
öllum réttum. Og listgreinin að
gera góð kaup verður hafin aftur
til vegs og virðingar.
Ég er á fullu að búa mig undir
kreppuna. Með nokkrum endur-
bótum á íbúðinni og páskaferð til
Kína mun mér takast að saxa
verulega á sparnaðinn sem
myndaðist í góðærinu. Ég held að
ég hafi þó ekki nægan tíma til að
safna miklum skuldum, en ég
reyni. Ég skal axla mína ábyrgð á
skuldum heimilanna.
Jarðsamband á flugi
Nú er komið nýtt viðmið yfir það
að deila kjörum með einhverjum.
Það er að vera á sama tíma í
Leifsstöð eða annarri alþjóðlegri
flugstöð. Standa saman í röð, bíða
eftir flugvél og sækja töskurnar á
sama færibandið. Samkvæmt
málflutningi þingmanns Vinstri
grænna táknar það að ráðherrar
taki einkaþotu fram yfir ferða-
máta meirihluta þjóðarinnar að
þeir vilji ekki deila kjörum með
henni.
Ég sá einn helsta auðmann
þjóðarinnar um daginn á Heath-
row, hann drakk kaffi á sama
kaffihúsi og ég. Ég gerði mér alls
ekki grein fyrir að með því
deildum við kjörum. Þegar ég
lendi við hlið hans á göngubretti í
Laugum gerum við líklega slíkt
hið sama. Hann nær jarðsam-
bandi við að berja mig augum og
ég sannfærist um að á Íslandi ríki
jöfnuður. Þjóðin, samkvæmt
Vinstri grænum, ferðast með
Icelandair eða Iceland Express og
ráðherrar eiga að gera slíkt hið
sama. Þótt þeir fari í sérröð, sitji í
Saga Lounge meðan við rápum
um Leifsstöð og sitji á Saga Class
meðan við reynum að koma
löppunum fyrir í þröngum
sætaröðunum í almenningsfar-
rýminu þurfa þeir að hanga við
sama færibandið og bíða eftir
töskunum og gætu þá þurft að
blanda geði við kjósendur sína,
þjóðina.
Hvað með þann hluta þjóðar-
innar sem aldrei fer til útlanda?
Telst hann ekki með? Hvar eiga
ráðherrar að deila kjörum með
honum? Í biðröðinni í Trygginga-
stofnun eða Bónus? Nægja
kannski vinnustaðaheimsóknir á
fjögurra ára fresti? Með allri
virðingu fyrir ráðherrum okkar
og þingmönnum þá held ég að það
sé langt síðan þeir deildu kjörum
með þjóðinni. Mér finnst skipta
meira máli hvernig þeir greiða
atkvæði þegar kosið er um
breytingar á lögum um almanna-
tryggingar en hvernig þeir
ferðast um heiminn. En ég er líka
svo ómórölsk að ég myndi þiggja
far með einkaþotu ef mér byðist
það því mér leiðist svo að hanga á
flugvöllum.
Það er einn kostur við kreppuna
að maður hefur síður efni á því að
ferðast og losnar við þá kvöl. Eða
er ekki dagskipunin sú að sjá hið
jákvæða við málið? Ég viðurkenni
lesandi góður að þó að ég taki
ávallt undir í Allt eins og
blómstrið eina: Kom þú sæll, þá
þú vilt, þá er eins með hann og
kreppuna. Ég vona að hann komi
alls ekki strax og helst ekki til
mín og minna.
UMRÆÐAN
Loftslagsmál
Undanfarin misseri hefur hinn kunni fjölmiðlamaður, Egill Helgason,
tekið undir með öfgahægrimönnum á
Íslandi og í Bandaríkjunum um að
vísindalegar niðurstöður um loftslags-
breytingar séu fyrst og fremst dóms-
dagsspár og svartagallsraus.
Þegar tilkynnt var að Al Gore og
loftslagsnefnd Sameinuðu þjóðanna
(IPCC) fengju friðarverðlaun Nóbels brá Egill á
það ráð að kalla til Hannes Hólmstein Gissurarson
til að setja sjónvarpsáhorfendur inn í þessa
umræðu og má nærri geta að þar voru Gore ekki
vandaðar kveðjurnar. Nú þegar Gore er væntan-
legur til landsins, kallar Egill svo á Glúm Jón
Björnsson sem hefur lengi verið í fararbroddi
afneitunarsinna til að sannfæra sjálfan sig um að
Gore væri bara „alarmisti“ í loftslagsmálum. Egill
hefur mikla andúð á meintum alarmistum nema
þegar hann sjálfur fjallar um íslamista – þá dregur
hann ekki af sér.
Glúmur Jón gat þó varla nefnt nokkuð um
málflutning Al Gore sem ekki væri sannleikanum
samkvæmt en tókst þó að finna eitt atriði sem ekki
er að finna í nýjustu skýrslu IPCC, sem deildi
Nóbelsverðlaununum með Gore.
Ástæðan er einföld, í mynd Gore,
„Óþægilegur sannleikur“, eru teknar
með nýjustu vísindarannsóknir sem
ekki hafa enn verið teknar fyrir af
hálfu IPCC.
Hið ánægjulega er þó að Glúmur Jón
er farinn að leggja trúnað á IPCC, sem
kvað upp úr með það í fyrra að ótvírætt
sé að loftslagsbreytingar eigi sér nú
stað og að yfirgnæfandi (yfir 90%)
líkur séu á að þær séu af mannavöldum.
Nýlega gaf The Union of Concerned
Scientists út skýrslu um hvernig Exxon Mobil
hefði tekist að hafa áhrif á umræðuna vestra um
loftslagsbreytingar með keyptum vísindum,
„Tobacco Science“ er þetta kallað því það minnir á
vísindi sem tóbaksfyrirtæki keyptu til að afneita
tengslum reykinga og ýmissa sjúkdóma. Skýrsluna
má lesa á vefsíðu þessara samtaka, http://www.
ucsusa.org/news/press_release/ExxonMobil-
GlobalWarming-tobacco.html. Það eru einungis
áhangendur þessara fræða sem Egill kallar til
þegar hann vill ræða loftslagsbreytingar. Hver er
þá loddarinn?
Höfundur er formaður
Náttúruverndarsamtaka Íslands.
Hver er loddarinn?
Að deila kjörum
ÁRNI FINNSSON
V
erið hrædd! Heimurinn er að bráðna! Hundruð millj-
óna manna munu lenda á vergangi vegna loftslags-
breytinga!
Það er út á svona upphrópanir sem Al Gore, fyrrver-
andi varaforseti Bandaríkjanna, hefur skapað sér nýjan
grundvöll heimsfrægðar. Þær hafa meira að segja fært honum
friðarverðlaun Nóbels. Sú ákvörðun norsku Nóbels-nefndarinnar
var einmitt rökstudd þannig að með því að vekja ráðamenn heims-
byggðarinnar í nútímanum til vitundar um loftslagsbreytingarnar
væri skapaður þrýstingur á þá að gera það sem í þeirra valdi stæði
til að fyrirbyggja það að til þess kæmi að hundruð milljóna manna
lentu á vergangi í framtíðinni, því slík þróun myndi augljóslega
leiða til ófriðar og hörmunga.
Frá því Gore gerði víðfræga kvikmynd sína „Óþægilegur sann-
leikur“ fyrir tveimur árum hefur hann ferðast um heimsbyggðina
og flutt fólki boðskap sinn í máli og myndum. Í gær flutti hann
Færeyingum pistilinn. Og í dag er röðin komin að Íslendingum.
Meðverðlaunahafar Gores, þær þúsundir vísindamanna frá
öllum heimshornum sem tekið hafa þátt í starfi Vísindaráðgjafar-
nefndar Sameinuðu þjóðanna um loftslagsmál, IPCC, nálgast þetta
viðfangsefni með ólíkum hætti en hann. Þeir vilja ekki fullyrða
meira en staðreyndir gefa tilefni til, og hvað telst vera staðreynd
koma þeir sér fyrst saman um. Þeir ástunda ekki upphrópanir um
að við mannkyninu blasi ógn og skelfing vegna eigin óhófsneyzlu á
gæðum jarðar. Með öðrum orðum ástunda þeir ekki „alarmisma“.
Enda eru nógu margir aðrir til að taka það hlutverk að sér. Og það
er reyndar gott að einhver geri það, því það er fyrst með „alarm-
isma“ sem athygli fjöldans næst. Varlega orðaðar málamiðlunar-
formúleringar vísindamannanna eru miklu síður til þess fallnar.
Boðskapur Al Gore er ótvíræður alarmismi. Sem dæmi má nefna
að í „Óþægilegum sannleika“ fullyrðir Gore að hlýnun loftslags sé
svo hröð að Grænlands- og heimskautaísinn sé óðum að bráðna og
það geti á þessari öld leitt til allt að sex metra (tuttugu feta) hækk-
unar sjávarmáls. Það muni sökkva heilu milljónaborgunum í öllum
heimsálfum. Í skýrslu IPCC er hins vegar ekki neinar þær upp-
lýsingar að finna sem réttlæta slíka heimsendaspá. Þar segir öllu
heldur, að sjávarmál kunni að hækka á þessari öld um 18-59 sentí-
metra. Gore gerir líka mikið úr þeim möguleika að Golfstraumur-
inn stöðvist þótt fræðimenn telji hann afskaplega ósennilegan.
Alarmismi grundvallaður á ýkjum og oftúlkunum er gagnrýni-
verður. Hann kann jafnvel að hafa þveröfug áhrif. En að sama
skapi er varhugavert að gera lítið úr loftslagsvandanum, eins og
ýmsir af hörðustu gagnrýnendum Gores hafa tilhneigingu til að
gera. Það er hollt að hugsandi fólk um allan heim rökræði for-
dómalaust um þetta viðfangsefni. Að gera það að trúaratriði pólit-
ískrar rétthugsunar gagnast hins vegar engum.
Al Gore og loftslagsumræðan:
Gagn og ógagn
„alarmisma“
AUÐUNN ARNÓRSSON SKRIFAR
Það er fyrst með alarmisma sem athygli fjöldans næst.
RAGNHILDUR VIGFÚSDÓTTIR
Í DAG | Kreppa
Ég tamdi mér ung að lifa
ekki um efni fram því það
skiptir meira máli hvað fer út
úr seðlaveskinu en það sem
kemur inn í það.
Náttúrulegur kraftur
Skýrsla nefndar forsætisráðherra um
ímynd Íslands, styrk hennar, stöðu
og stefnu var kynnt í Hafnarhúsinu í
gærmorgun, að viðstöddum forsætis-
og utanríkisráðherra. Í skýrslunni
kemur fram að lykilatriðin í ímynd
Íslands séu náttúrulegur kraftur, frelsi
og friður. Það birtist í náttúru lands-
ins, fólki, atvinnulífi og menn-
ingu. Eflaust er það þessi
náttúrulegi kraftur sem
knýr vörubílstjóra áfram
þessi dægrin, en að
fundinum loknum höfðu
þeir lagt fyrir ráðherrabíl-
ana í Tryggvagötu og
gerðu sig ekki lík-
lega til að hleypa
þeim burt.
Ingibjörg sektuð
Þótt bílstjórarnir létu reyndar ófrið-
lega féllu mótmæli þeirra að ímynd
Íslands að því leyti að þeir höfðu
fullt frelsi til athafna; að minnsta
kosti gerði lögreglan sig ekki líklega
til að færa þá í járn þótt þeir „færu
um með ofbeldi og lögbrotum,“ eins
og forsætisráðherra komst að orði í
viðtali við blaðamenn. Gallvaskur
stöðumælavörður lét aftur á móti
ekki sitt eftir liggja og sektaði
bílstjórana fyrir að leggja ólög-
lega. Hann fór heldur ekki í
manngreinarálit og setti sektar-
miða í framrúðu bíls utanrík-
isráðherra, sem var
lagt ólöglega
fyrir framan
Hafnar húsið.
Fóru fótgangandi
Nú voru góð ráð dýr því bæði Geir
Haarde og Ingibjörg Sólrún Gísla-
dóttir höfðu öðrum hnöppum að
hneppa. Þau sáu sér því þann kost
vænstan að yfirgefa Hafnarhúsið
gangandi og skilja bílana eftir þar til
vörubílstjórarnir væru á bak og burt.
Viðstaddur var fréttamaður breska
ríkisútvarpsins, BBC, og mun
hann sjálfsagt miðla því sem
hann sá til Breta. Kannski
verða ráðherrar á hlaupum
undan fúlum vörubílstjórum
hluti af alþjóðlegri ímynd
Íslands áður en langt um líður.
bergsteinn@fretta bladid.is