Tíminn - 01.11.1981, Blaðsíða 14

14
Sunnudagur 1. nóvember 1981
Sunnudagur 1. nóvember 1981
15

tOP of the R0CK

■ Mótuiu's ti iMeuskra aóalverktaka. Kkki er þvi l> rirtæki 1> ;>t i þessu
viótali alltof vel...
■ Skemmliklubburiitn Top ol the Koek. L nglingar, allt niður i 15-ltiara, virðast eiga auðvell með að
komasl þar inn.

/r~T.
41
4
V.
TAXt
Leigubílastöövarnar a Keíla\ikurflugvelli. Niöinælandi lielgar-limans lullyróir aö hver einasli leigubilstjori seiji doliara a s\örtum markaöi
A Miönesheiði/ sunnan Keflavikur, stendur bandarísk
herstöð og er mjög umdeild í íslensku þjóðlífi. Það eru
farnar mótmælagöngur gegn henni, það er safnað undir-
skriftum henni til stuðnings. Hér verður ekkert farið út í
þá sálma hvort þessi herstöð er nauðsynleg eður ei, en
athyglinni beint að öðru: nefnilega spillingu og hugar-
farsmengun sem margir telja að sé runnin frá herstöð-
inni og hafi áhrif um öll Suðurnes. Viðmælandi okkar er
maður sem starfaði nokkra hríð sem verkamaður hjá
Islenskum aöalverktökum á Kef lavíkurf lugvelli en hætti
vegna þess að honum likaði stórilla það sem hann upp-
lifði, sá og heyrði á Vellinum. Hann kýs að halda nafni
sinu leyndu af ástæðum sem við hljótum að virða en frá-
sögn hans er jafn áhrifarik eftir sem áður. Hér fer
maður sem fyrrum hafði ekkert á móti herstöðinni en
fékk sig fullsaddan eftir tiltölulega skamman tíma.
Lýsingar hans eru svo sannarlega ófagrar.
■ ,,Ég var verkamaöur hjá Aöal-
verktökum,” sagöi hinn naf nlausi
viömælandi okkar. „Þaö er óhætt
aö segja aö vinnumórallinn sé
ekki haröur hjá þvi fyrirtæki og
ég þykist geta fullyrt af reynslu
aö vinnuafköstin séu um þaö bil
helmingi lakari en gerist og geng-
ur hja öörum verktakafyrirtækj-
um á Islandi. Enda erekkert ver-
iö aö flýta sér. Aöalverktakar eru
meö samning viö herinn um aö
halda Uti svo og svo mörgum
verkamönnum og þaö þóttekkert
sé aö gera. Þaö kemur fyrir aö
allt starf liggur niöri vegna verk-
efnaleysis en samt mæta menn i
vinnuna eins og ekkert væri. Mér
skilst aö Aöalverktakar fái bara i
hendur vissa summuog visast er
hiln alltof há, þvi þetta fyrirtæki
þarf sannarlega ekki aö kosta
miklutil.Nálegaiöll tæki eru fengin
hjá hernum og vistarverur verka-
mannanna eru gamlir braggar
frá hernum. Undarleg húsakynni,
þessir braggar. Þeir hafa senni-
lega veriö reistir einhvern tima á
sjötta áratugnum, og þá sem
bráöabirgöahiisnæöi handa her-
mönnum — nú þykir þetta fullgott
fyrir tslendinga. Þetta eru ein-
hverjar þrengstu og ótótlegustu
vistarverur sem ég hef komist I
kynni viö og Aöalverktakar hafa
ekki einu sinni haft fyrir þvi aö
mála yfir merkingar frá banda-
riskahernum.Ég man eftir einum
bragga sem á stóö stórumskýrum
stöfum: „Air Force Headquart-
ers”. Þarna bjuggu islenskir
verkamain. Raunar hef ég fyrir
sattaö Aöalverktakar hafifengiö
ótal undanþágur frá verkalýösfé-
laginu vegna aöbúnaöar starfs-
fóiksins.
Fyrir utan tslenska aöalverk-
taka og þaö dularfulla fyrirtæki
Keflavikurverktaka — en þessi
fyrirtæki eru reyndar nær ein-
göngu kölluö sinum ensku nöfnum
áVellinum.PrimeContractors og
KeflavikContractors — þá vinnur
fjöldi tslendinga beint hjá hern-
um. Og þessir tslendingar eru
helst I skitastörfunum.þeim allra
lægstu.Þeir sjá um sorphirðingu,
skúringar, afgreiöslu i aöskiljan-
legum verslunum og bowlingsöl-
um, og þeir sjá um aö setja bjór-
dósiri sjálfsalana. Svo nokkuð sé
nefnt. Siöan er slökkviliöið auö-
vitaö sér fyrirbæri út af fyrir sig,
einsog deild Ur amefiska hernum
og ætiö i best pússuöu skónum á
Vellinum. Ég skal vikja betur aö
þvi siðar, en þessir tslendingar
sem vinna þarna —■ bæöi þeirsem
eru hjá Aðalverktökum og hinir
sem eru hjá hemum sjálfir — eru
farnir að draga mikinn dám af
Bandarikjamönnunum, og fer
vaxandi. Meö góöum vilja mætti
segja aö þessir tslendingar séu
orðnir Kanar.
Svartur mark-
aður og smygl
En fyrst ætla ég að segja þér
frá spillingunni sem þrifst þarna.
Hvaö gerist til aö mynda ef is-
lenskir verkamenn ætla aö fara út
aö skemmta sér þama á Vellin-
um. Þar er aö segja fara á ein-
hvern klúbbinn, til dæmis Top of
the Rock. Þar er auövitað aðeins
verslaö i dollurum en þaö er hæg-
ur vandi aö Utvega sér þá. A Vell-
inum eru tværleigubilastöövar og
ég veit ekki um nokkurn einasta
leigubflstjóra semekkiselur doll-
ara. Þeir komast náttúrlega yfir
þessa dollara með löglegum hætti
meö þvi aö keyra Bandarikja-
menn, en eins og viö var aö búast
kemur engum þeirra til hugar aö
skila erlenda gjaldeyrinum i
banka, eins og lög gera þó ráð
fyrir. Þaö er reyndar ódýrara,
fyrir Bandarikjamenn en tslend-
inga að feröast meö þessum
leigubilum en þaö er önnur saga.
Alla vega, þá eiga leigubilstjör-
arnir alltaf nög af dollurum, og
eru til iaö seljahverjum sem er..
En auðvitað selja þeir á okur-
veröi. Hver dollari kostar núna
ellefu krónur og þvi græða leigu-
bilstjoramir þrjár til f jórar krón-
ur á hverjum og einum. Þaö er al-
gengast að menn kaupi aö
minnsta kosti hundraö dollara i
einu svo grööi bilstjórans af
hverjum viöskiptum skiþtir
hundruðum króna. Og sifellt er
næg eftirspurn, þarna inni á Vell-
inum kemst maöur ekki langt án
þess að hafa dollara.
Svo kemur smyglið. Þaö
smygla allir sem vettlingi geta
valdið á Keflavikurflugvelli:
sigarettum, brennivini, bjór og
yfirleitt Öllu þvi sem hægt er að
fá. Bjórinn er aö sjálfsögöu mjög
vinsæll en sigaretturnar ekki sfð-1
ur.vegna þessaö pakkinn afsiga-
rettum kostar ekki nema 60 sent
— mundi það ekki vera svona
fjórar til fimm krónur? Yfirleitt
er lítill vandi aö smygla vörum út
af Vellinum, bara meö þvi aö
stinga þeim upp i bil og keyra svo
burt. Þaö fer mikill fjöldi bila um
hliöiö á hverjum degi og ekki leit-
aö nema i einstaka. En þegar
mikiö liggur við er gripiö til
flóknari aðferöa. Ein sd vinsæl-
asta er að setja smyglvarninginn
— til dæmis bjórkassana — i
ferðatösku og f a sér siðan sæti i
flugstöðinni þar sem farþegar
eiga leiöum. Þegar fhigvél kem-
ur að utan og farþegamir eru
komnir i' gegnum tollskoðunina
þá er f eröatöskunni stungið upp i
rútuna sem flytur farþegana til
Reykjavikur og á Loftleiöahótel-
inu er svo náö i töskuna — og
smyglvarninginn. Þaö er aldrei,
aö mér vitanlega leitaö i farþega-
rútunum frá flugstööinni og raun-
ar er ekki leitaö nema örsjaldan i
starfsmannardtunum heldur. Það
kemur þó fyrir og þvi þykir þessi
aöferö, sem ég nefndi, öruggari.
Skotið á fíkni-
efnasala!
Bjórinn er auövelt aö fá. Hann
er seldur i sjálfsölum sem eru
hvarvetna á Vellinum.flestir inni
á göngum blokkanna sem Kan-
amir búa i. Þangaö smeygir
maöur sér meðan Kanarnir eru
útiaö vinna, og getur fengiö eins
mikinn bjór og fjárráö og sjálf-
salinn leyfa. Eða þá aö maður
biöur bandariskan hermann um
að kaupa fyrir sig tiltekiö magn
af bjór og borgar þeim eitthvað i
staöinn. Þeir fara ekki fram á
mikiö.gera sigánægöa meö næst-
um hvaöa smotteri sem er, enda
hafá þeir afspyrnulélegt kaup —
aðeins tvö hundruö dollara á
mánuöi, eða svo.
Fyrir utan smygl af þessu tagi
er mjög mikið um alls konar af-
brot á Vellinum, flest aö visu I
smáum stil. Þaö er öllu steini létt-
ara stolið frá hernum og þykir
sjálfsagt. Muna menn ekki eftir
dekkjamálinu sem komst upp um
fyrir nokkrum árum, af þeirri
ástæöu einni að þjófarnir voru
óvenju biræfnir? Fyrir skömmu
kost svo upp um þjófaflokk ung-
linga sem braust inn i birgöa-
geymslur hersins á Vellinum og
stal brennivini sem siöan var selt
á svörtum markaði niöri iKefla-
vik. Og vændi — jú, þaö þekkist
alveg áreiöanlega. Það eru marg-
arstúlkursem eru þekktar um öll
Suöurnes sem sérstakir áhuga-
mam um Kanann og klúbbana
hans — þaö erenginn vafiá þvi aö
flestar þeirra vinna sér inn auka-
pening, jafnframt þvi að fá
brenniviniö fritt. Þetta eru konur
á öllum aldri, frá sextán ára og
upp i fertugt, en þá ganga þær
varla mikiö lengur. Sumar þeirra
eru óneitanlega orðnar töluvert
skjúskaðar,en þaö erekki blakað
viö þeim. Lögreglan gerir ekki
neitt. Þaö segirsig auövitaö sjálft
að þar sem þrjú þúsund karlmenn
eru samankomnir og flestir á
lausum kili er mjög hætt við aö
vændi skjóti upp kollinum. Það
veröur aldrei útilokað aögerlega
aö tslendingar komist inn á Völl-
inn.Og hermennimir viröast geta
keypt sér þaö sex sem þeir vilja.
Um þetta mál rikir eins konar
samsæri þagnarinnar á Suöur-
nesjum, það vita allir af þessu en
þegar á reynir vill enginn viö það
kannast. Það bendir aö minnsta
kosti til þess aö menn skammist
sin fyrir þetta.
Þú spyrö um fikniefni. Aö sjálf-
sögöu eru ffkniefni á Keflavfkur-
flugvelli. Fikniefnaneysla er
mjög algeng i bandarfska hern-
um, þaö er löngu sannaö mál, og
ég sá einhverjar tölur sem sýndu
að minnsta kosti f jörutiu prósent
bandariska setuliðsins i Vestur-
Þýskalandi neytti fikniefna.
Væntanlega er hlutfalliö svipaö
hér — það þýöir um það bil tólf
hundruö hermenn af þrjú þúsund.
Og í Vikurblaöinu í Keflavik var
fyrir skömmu viötal viö fikni-
efnalögreglumanninn á staönum
og hann spurður hvers vegna
Keflavik væri eini staöurinn á
landinu þar sem þörf væri á sér-
stakri ffkniefnalögreglu, utan
Reykjavfkur. Hann sagöi hrein-
skilnislega að það væri vegna
nálægöarinnar við herstööina.
Bandarisku hermennirnir fara
aftur á móti eins leynt og þeir
frekast geta meö fikniefnaneyslu
sina ,hér er fyrst og fremst um aö
ræöa márjfjúana þó eflaust finnist
sterkari efni einnig á Vdlinum.
Ég veit ekki til þess að Kanarnir
smygli eiturlyfjum út fyrir Völl-
inn en hins vegar er altalaö aö
tslendingar komi með þessi efni
inn. Þaö færist stundum harka I
þann bransa og fyrir nokkru var
skotiö á íslenskan fikniefnasala á
Vellinum. Skotiö kom úr bfl en
það er ekki vitaö hver var aö
verki. Alla vega hitti hann ekki en
fikniefnasalinn mun nú vera i fel-
um í Reykjavík. Þetta heyröi ég
frá svo mörgum aöilum þarna á
Vellinum aö ég trúi ekki ööru en
að þetta sé satt — þó það hljómi
ótrúlega.
Klám á ösku-
haugunum •••
A ég aö segja þér frá klúbbun-
um sem þarna eru? Þeir eru sex
eöa sjö: Top of the Rock, Viking
offiséra-klúbburinn, CPO, NCO,
Windbreaker (sic) og kannski
einhverjir fleiri. Það sem kom
mér mest á óvart þegar ég
byrjaði aö vinna þarna var aö það
eru tslendingar sem starfrækja
þessa klúbba og reka þá, að
minnsta kosti flesta. Þaö er ekki
ætlast til þess að tslendingar séu
þar inni en iraun er enginn vandi
að komast þangaö inn. Segjum
maður ætli i'Top of the Rock. Þá
biður maöur bara fyrir utan þar
tíl amerískur hermaður kemur
aðvifandi og á leiö f klúbbinn.
Maðurspyr hann hvorthann vilji
vera ábyrgöarmaður manns, eöa
„sponsor” og i nær öllum tilvik-
um fellst hann á þaö. Við dyrnar
er vörður sem rannsakar
nákvæmlega skilriki Bandarikja-
mannsins en tslendingnum nægir
vegabréf eða ökuskirteini og svo
Vallarpassi. Eftir aö maður hefur
komið nokkrum sinnum fara
verðimir að venjast manni og
manni er hleypt inn athuga-
semdalaust. Og þarna inni er eins
og íLitlu-Ameriku. Strax og kom-
ið er inn tJasir við lftill Fiiippsey-
ingur sem býr meö fjölskyldu
sinni fsmákompu og rekur þarna
sjoppu sem er sú eina á Vellinum
sem svipar til íslenskrar sjoppu.
A klúbbunum eru seldar allar
tegundir af bjór, tslendingar
kaupa náttúrlega aöeins þann
ssterkasta Carlsberg eða Heine-
ken, sem kostar 90 cent, en ame-
riski bjórinn kostar 60 sent.
Þarna eru lika um þaö bil tuttugu
spilakassar — svokallaöir „ein-
hentir ræningjar” — sem taka
upp undir 25 sent í einu og eru
mikiö stundaöir af miöaldra kon-
um sem koma úr Keflavík og
raunar af öllum Suðurnesjunum.
Ég veit til þess að pomó-sýningar
eru í offfsera-klúbbnum á mið-
vikudögum — sjálfur sá ég þessar
kvikmyndir aldrei en ég veit að
þær eru ansi ruddalegar.
Annars er þaö staðreynd aö ef
tslendinga vantar klám, þá fara
þeir á öskuhaugana! Bandarikja-
mennimir eru mjög hrifnir af
blööum eins og Playboy, Pent-
house, Hustler og öörum sem eru
mun svæsnari, og ednu sirmi i
mánuði er skammturinn af þessu
endurnýjaður og þvigamla fleygt
á haugana. Haugarnir eru reynd-
ar mjög vinsælir meðal
tslendinga og þaö þykir mikil bú-
bót aö komast i rusliö sem Kan-
arnir henda. Sögur ganga um aö
einhver hafi fundið splunkunýjan
plötuspilara af ffnustu gerð og
annaö i þeim dúr. Svona há-
stemmdar eru þjóðsögurnar sem
mjTidast á Keflavikurflugvelli!
Ég held aö þetta séu mestan part
ýkjur en einu sinni var ég vitni að
þvf aö Kaninn ætlaöi aö henda á
aö giska þrjáti'u samfestingum.
Þeir voru útataöir í oliu og gauö-
rifnir en tslendingur sem þarna
var nærstaddur máttiekki tfl þess
vita að þessu yrði fleygt. Hann
hljóp til Kanans og grátbaö og
nauðaði þangaö til hann fékk
druslurnar. Nú geymir hann
sjálfsagt þrjátíusamfestinga inni
iskáp og er harla glaöur meö sitt
hlutskipti. Svona er mórallinn
þarna. Það eru engin takmörk
fyrir þvi hvað menn eru tilbúnir
aö leggjast lágt. Frá þvi eru sem
betur fer undantekningar en
meirihlutinn á varla nokkurt stolt
i sálinni. Þeir eru svo djúpt
sokknir að allt er nógu gott fyrir
þá. En ég ætla að tala betur um
þessa hugarfarsmengun siöar.
Sextán ára
stúlkur selja sig
Ég var nefnilega aö ræöa um
klúbbana. Þessar reglur um inn-
göngu sem ég nefndi áöan gilda
aöeins á kvöldin, i hádeginu er
hverjum sem er frjálst að fara
þarna inn. Þá fara margir verka-
mennimir og fá sér nokkra bjóra.
Eöa þá aö menn lita ekki lengur
viö fiski i' matsalnum og fara
heldur og fá sér ostborgara i
klúbbnum. Skola honum niöur
meö „milk-shake”! A föstudög-
um erástandið sérstaklega slæmt
enþá leggst vinna niöur hjá Aðal-
verktökum á hádegiog allirfara i
klúbbinn.Sitja þar ogdrekka þar
til svona klukkan fjögur aö lög-
reglan kemur og hreinsar út. Svo
rekst maöur á hverjum degi á
einhverja utanaðkomandi: fólk úr
Reykjavik, sjómenn úr Keflavik
eða hreinlega aðvífandi rónar.
ADir jafn sælir. Á Top of the Rock
er lika sérstakur hópur Islend-
inga sem er oröinn nákvæmlega
eins og Kaninn til orös og æðis.
Þessir menn eru mjög stutt-
klipptir, þeir ganga i grænum
hermannafötum og eru með her-
mannabússur á fótum: þeir
þykjast i raun og sannleika vera i
hernum. Svo sitja þeir þarna og
éta hamborgarana sina, ár og sfð.
Þeir eru svoddan „buddies” að
lögreglan snertir aldrei á þeim
þótt hún hreinsi út. Þessir menn
vinna kannski sem bifvélavirkjar
á vegum hersins, iönaðarmenn,
skrifstofumenn, lagermenn og
svo framvegis. Og hvunndags
ganga þeir i gulköflóttum siöbux-
um, að hætti erki-Kana.
Ég minntist á sextán ára stúlk-
ur sem selja sig. En það er lika
nóg af strákum sem stunda bar-
ina — þetta er eitt mesta sport
unglinga i Keflavik.Njarðvik, og
viðar. Það er enginn vandi fyrir
þessa krakka aö komast inn um
hliðiö — stúlkurnar geta til aö
mynda sagst vera að hitta
tiltekna hermenn og ef þeir taka
undir það er ekkert hægt aö
stugga við þeim — en þaö eru lika
fleiri löiöir inn en um aöalhliöiö.
Þær leiöir eru ekki vaktaöar
nema með höppum og glöppum
og yfirleitt varö ég ekki var viö
annað en aö leikur einn væri aö
komast inn — fyrir þá sem þaö
vildu. Ndckrum sinnum varö ég
vitni aö þvi að lögreglan geröi
rassiu á klúbbunum rétt fyrir lok-
unog smalaöi burt öllum ungling-
um undir lögaldri en þetta var
sjaldan gert og megnaði engan
veginn aö koma i veg fyrir
ásóknina.
Viöhorf Islendinganna þarna til
hersins er nær hundrað prósent
jákvætt. Enda eru þeir orðnir svo
háöir Kananum aö þeir geta ekki
án hans veriö. Á ég aö nefna þér
enn eitt dæmi? A Vellinum eru
tvö fyrirtæki sem sjá um flutn-
inga. Þessi fyrirtæki eru i eigu
tslendinga og reka nokkra vöru-
bila hvort. Gott og blessaö, þvi
alltaf eru hermenn aö koma og
fara og þá þarf að flytja búslóðir
þeirra. En máliö er bara aö her-
inn á fjölda af vörubilum sjálfur
svo þessi fyrirtæki eru i reynd
gersamlega óþörf. Þetta er eittaf
þvi sem Kaninn „gefur” tslend-
ingum, og svona er um fleira.
Dagblaöið sagöi um daginn aö
skoöanakönnun hefði upplýst aö
sjötiuogfimm prósent tslendinga
vildu láta Kanann borga fyrir
nýju flugstööina og þótti mikið, en
ég get fullyrt aö þarna suöur á
Velli er hver einastikjaftur þessu
fylgjandi. Menn vilja aö herinn
borgihvað semer. Um aö gera aö
græöa á hernum. Og þaö dettur
engum f hug aö skammast sin
fyrir þessi viöhorf, þau eru sett
fram umhugsunarlaust. Sama
gildir um smygliö og allt sem þvi
fylgir. Engum viröist detta í hug
að þaö sé neittrangt viö þetta, og
lögreglan gerir heldur ekki neitt.
Þó er nóg af lögreglum á Vellin-
um — ein fyrir flugherinn, ein
fyrir sjóherinn, ein fyrir land-
gönguliöið og loks islenska lög-
reglan. Liggur viö aö annar hver
bill á Vellinum sé merktur ein-
hverri lögreglunni. Svo eitthvaö
eru þeir aö passa, en þaö er varla
þessi spilling sem þarna þrifst.
Allt íslenskt
er púkalegt!
Sjáöutil.ég veitaö sjaldnast er
um stórglæpi aö ræða. Þaö sem
fór i'taugamar á mér var hversu
þetta var allt saman lágkúrulegt.
tslendingar sem liggja eins og út-
spýtt hundskinn fyrir fótum Kan-
anna en reyna svo aö svindla á
honum undir eins og hann litur
undan. Þaö leggst lágt fyrir
marga þarna.
Þaö sem mér þótti þó var
tilfinningin til hersins. Ég talaöi
einu sinni viö tvo átján ara stráka
sem áttu sér þann draum æöstan
að flytjast til Ameriku og helst aö
komast i herinn! Ég varö furöu-
lostinn, ekki sist af þvi aö sá her
sem þeir hafa fyrir augunum er
ekki beinlfnis félegur! En ég vik
að þvf siðar, nú vil ég segja þér
frá hugarfarsmenguninni.
Ég sagði áðan aö þaö væri eins
og sumir tslendingamir þarna
væru orðnir Amerikanar. Þaö er
þvi miöur alveg satt. Hugsunar-
hátturinn hjá fjarskalega mörg-
um er aö allt íslenskt sé púkalegt
og ekki oröum að eyöandi. Sumir
rosknu verkamannanna á Vellin-
um hafa ekki komiö til Reykja-
víkur í fjöldamörg ár — sjálfsagt
ekkert viö þaö aö athuga — en
þeir eru steinhættir aö fylgasttil
dæmistmeð isiensku menningar-
lifi, vita varla hvaö er aö gerast.
Aftur á móti fylgjast þeir — og
fleiri, ekki sfst unglingar — þvi
betur m eð bandariskri m enningu,
ef menning er rétta orðiö.
Amerisk blöö, ameriskar bækur
ogalltaflægri sortinni. Þaö þykir'
flott. Ég getlika nefntminni hátt-
ar eins og vissa gerö af jökkum
sem er mjög vinsæl meðal Islend-
inga á Vellinum og á Suöurnesj-
um. Þetta eru ljótir jakkar, finnst
mér.en aftan á þeim er mynd af
tigrisdýri og þar yfir stendur:
„Keflavik Iceland”. Þeir sem
vilja teljast töffarar ganga i
svona jökkum, hvers vegna veit
ég ekki. En þaö er reyndar mjög
algengt aö tsland sé kallaö „Ice-
land” af tslendingunum þarna.
Þeir sletta aisku, eða réttara
sagt amerlsku, miskunnarlaust.
Og smáatriöi eins og þaö.aö skilti
utan á trésmiöaverkstæði er ritað
á ensku, fór mjög i taugarnar á
mér. Hvers vegna? Eigandinn er
islenskur og flestir viöskiptavin-
irnir sömuleiðis. En það er likt
eftirKananum á allan hugsanleg-
an hátt Þessu fólki verður enn
heitt í hamsi þegar minnst er á
Kanasjónvarpiö. Þvi finnst það
hafa verið hin mesta sviviröa er
sú sjónvarpsstöö var takmörkuö
viö Bandarikjamennina eina. En
aö visu bæta þeir sér það upp meö
einhverju óhuggulegasta videói á
landinu. t Njarðvikum er mér
sagt aö Vélsagarmorðinginn i
Texas sé sýndur i barnatimum
klukkan sex...! En þaö eru nú vist
dálitlar ýkjur.
Mér fannst þessi dýrkun fólks á
öllu þvi sem ameriskter sérstak-
lega furöulegt fyrir þá sök aö,
eins og ég drap á áöan, þaö eru
ekki beint hinir göfugustu þættir
úr bandariskri menningu sem
maöur haföi fyrir augunum. Meö
viröingu, þaö var stundum ömur-
legt aö fylgjast með hermönnun-
um. Það er oft sagt að eftir
aö herskylda var afnumin i
Bandarikjunum séu það ekki sfst
þeirsem litla framavon eiga ann-
arsstaöar sem sækja i herinn —
sem sé þeir sem ekki duga til ann-
ars og eftir aö hafa unniö þarna
ber ég ekki mikla virðingu fyrir
bandariska hernum. Það voru
ekki þessir menn sem stigu á land
iNormandi! Þeireru helstiskúr-
ingum og þvi' að pressa únlform
liÖ6foringjanna, stundum mátti
oft á dag sjá óbreytta dáta á
hlaupum meö úniform yfirmanna
sinna.
Kvennaraunir
hermannanna
Hermennimir eru reyndar nær
allir sáróánægöir meö að vera
settir hér niöur. Margir sögöu
mér aö Keflavík væri óvinsælasta
og versta herstöðalls bandariska
hersins: þeir vildu miklu heldur
veraá Okinawa eða Filipseyjum.
Ástæöuna sagöi mér einn sem
hefur áöur verið á Filipseyjum.
Þar væri önnur hver kona mella.
Svona tita þeir á málin. Hérna fá
þeir ekki nóg! Þá sagöi mér ann-
ar aö á námsskeiði sem haldið
væri fyrir nýkomna hermenn um
tsland væri þeir sérstaklega var-
aöir við aö lenda i of miklum
samræöum viö tslendingana —
þorri tslendinga væri nefnilega á
móti hersetunni og þeir kynnu
ýmisleg hættuleg rök sem ekki
væri vert að reyna að svara. Al-
gengt sjónarmiö bæöi þeirra og
tslendinganna sem vinna þama
er: „Viltu heldur að Rússarnir
komi?” Þeir trúa þvi statt og
stöðugt aö það muni gerast ef
herinn fer.
Svo þeir eru sem sagt dálitiö á
varðbergi gagnvart tslendingum.
Þeir hafa leyfi til aö fara i bæinn
ef þeir eru komnir inn á vissum
tima og margir þeirra skreppa
inn tfl Keflavi'kur en fáir leggja I
að fara til Reykjavi'kur. Þeir álita
að Reykvilcingar séu þeim upp til
hópa andsnúnir og kvarta mikið
undan áreitni, einkum á
skemmtistöðum. Þar eru þeir
sakaðir um að ræna tslendinga
kvenfóiki og þeir eru þráfaldlega
spurðir um Vietnem-striöiö, jafn-
vel þótt aöeins sé’ um að ræöa
átján nitján ára strákpolla sem
meö engu móti gætu hafa tekiö
þátti' þeirri styrjöld. „Did you do
any baby-killing?” eru þeir
spuröirsiog æ og það fer mjög i
taugarnar á þeim. Hitt er annaö
mál aö ég varö ekki var viö annað
enaðþeir væru allir tilbúnir til aö
taka þátt i hvaöa striöi sem væri
og gera hvaðeina sem þeim væri
skipað að gera...
Annaö sem þeir hafa á móti
Reykjavik er aðþar rekast þeir á
fyrirbæri sem þeir botna ekki i:
það er að segja kvenfólk sem vill
ekkert með þá hafa. Stolt kven-
fólk — þeir skilja þaö ekki! Þeir,
sem eru ómótstæöilegir! Einu
sinni, þaö var áöur en ég byrjaöi
aö vinna á Vellinum, hitti ég tvo
Kana á Hótel Borg og þeir buöu
mér gull og græna skóga ef ég
gæti útvegaö þeim kvenfólk.
Þetta held ég aö sé algengt. Og
þráttfyriralltsýnistméraö þeim
gangi ágætlega i aö ná sér i kon-
ur, aö minnsta kosti á Suðurnesj-
um. Voru ekki birtartölurum það
fyrir ekki löngu aö bandariskur
hermaður og islensk stúlka
gengju aö meöaltali einu sinni I
viku i þaö heilaga? Nú eru þaö
flugliöarnir á AWACS-vélunum
sem ganga greiöast út, þaö er
borin takmarkalaus viröing fyrir
þeim — bæöi af tslendingum og
öðrum Bandarikjamönnum!
Landgönguliöareru lika Imiklum
metum, ekki sisthjá sjálfum sér!
Já.égerhætturaö vinna á Vell-
inum. Ég gat þaö ekki lengur.”
Og viömælandi minn hvarf nafn-
laus á brott.
— U-