Fréttablaðið - 16.04.2008, Blaðsíða 6

Fréttablaðið - 16.04.2008, Blaðsíða 6
MARKAÐURINN 16. APRÍL 2008 MIÐVIKUDAGUR6 F R É T T A S K Ý R I N G I celandic Group stendur frammi fyrir því að taka skrefið inn í nýja fram- tíð – en þó ekki með öllu ókunna – á næsta aðalfundi þess á föstudag. Tillögur sem lagðar verða fram á fundinum marka stór spor í sögu félags- ins og hlutabréfamarkaðar hér á margan hátt. Fyrir fundinum liggur tillaga þess efnis að stjórn Icelandic Group fái heimild til að afskrá félagið. Skrefið markar ákveðin tímamót fyrir Icelandic Group, sem um áratugaskeið hefur sinnt grunnatvinnuvegi þjóðarinnar, útflutningi og sölu á ferskum og frystum fiski til erlendra mark- aða. En það eru fleiri tímamót á dagskrá hjá Icelandic Group. Áratugur er síðan það sleit eigna- bönd við hraðfrystihúsin og lagði að bryggju sem skráð félag í Kauphöllina. Afraksturinn í land- vistinni hefur hins vegar verið lítill síðustu ár og eftir litlu að slægjast nema ef vera skyldi fjármagni til vaxtar. Allt bend- ir til að Icelandic Group muni setja á haf út á ný sem óskráð félag með tiltölulega nýráðinn forstjóra við stýrið og splunku- nýja stjórn sem sest sjálfkjörin við hlið hans eftir aðalfundinn. ÚTRÁS Í ÁRATUGI Icelandic Group er í grunninn eitt af elstu fyrirtækjum lands- ins, stofnað fyrir heilum 66 árum – árið 1942 – undir nafni Sölumið- stöðvar hraðfrystihúsanna (SH). Fyrstu áratugina seldi það af- urðir íslenskra hraðfrystihúsa á erlendum mörkuðum og leitaði uppi nýja markaði fyrir fersk- an frystan fisk, sem á þeim tíma þótti nýlunda. Þá sá félagið hrað- frystihúsunum fyrir nauðsynjum erlendis auk þess að gera tilraun- ir með nýjar framleiðsluaðferðir í hraðfrystihúsunum. Hraðfrystistöðvarnar íslensku áttu félagið í upphafi og ráku það í sameiningu. Árið 1996 var hins vegar stigið stórt skref inn í framtíðina. Þá var Sölumiðstöð- inni breytt í hlutafélag og stefn- an sett á skráningu félagsins á hlutabréfamarkað. Það gekk eftir tveimur árum síðar. SH hélt úti viðamikilli starf- semi erlendis frá fyrstu árum. Útrásin hófst með stofnun sölu- skrifstofu í New York í Banda- ríkjunum þremur árum eftir upphaf SH. Starfsemi Icelandic Group vestanhafs hefur stækkað talsvert síðan þá, ekki síst eftir sameiningu þess við Samband of Iceland fyrir þremur árum og Sjóvík. Áratug eftir landnámið í Vest- urheimi færði SH sig yfir til meginlands Evrópu, nánar tiltek- ið til Bretlands. Þar keypti félag- ið keðju fisksteiningarbúða áður en það færði sig yfir í fram- leiðslu á smásölupakkningum og matvælum sem skilar alla jafna meiri framlegð en sölustarfsem- in. Icelandic framleiðir nú fryst- ar og kældar matvörur beggja vegna Ermarsundsins sem og í mörgum Asíulöndum en sá mark- aður var meira og minna undir Sjóvík, sem sameinaðist Sölumið- stöð hraðfrystihúsanna undir al- þjóðlegum merkjum Icelandic Group fyrir þremur árum. Afurðirnar eru framleiddar fyrir ákveðin fyrirtæki, veitinga- markað og verslanir og fást í nokkrum af stærstu verslunum heims, svo sem í Tesco, stærstu verslanakeðju Bretlandseyja, Carrefour, stærstu verslana- keðju Frakklands, og fleiri risa- búðum. Allar eiga verslanirnar það sammerkt að hafa starfsemi víða í Evrópu og á mörkuðum í Asíu, svo sem í Kína og á öðrum nýmörkuðum. ÞUNGUR REKSTUR Vöxtur Icelandic Group var mik- ill með tilkomu nýrra fjárfesta eftir aldamótin. Fóru þeir mikinn í skuldsettum yfirtökum og stefn- an sett hátt – líklega of hátt, líkt og einn heimildamanna Mark- aðarins komst að orði. Slíkt er vandmeðfarið en hefur – þvert á væntingar – orðið íþyngjandi. Erfiðara hefur reynst að sam- þætta rekstur ólíkra rekstrar- eininga en áætlað var undir fyrir- tækjaneti Icelandic Group og ekki bætt úr skák að síðastlið- in þrjú ár hafa verið ör skipti á forstjórum. Slíkt hefur haft tals- verðan kostnað í för með sér auk þess sem nýir stjórnendur hafa misst sjónar á því sem áður var lagt upp með. Greinendur viðskiptabankanna hafa lengi bent á að félagið hafi misst tökin á stærðinni og þurfi að einbeita sér. Verstur var gang- urinn í Bandaríkjunum og Frakk- landi. Mikil og hörð endurskipu- lagning á rekstrinum hefur hins vegar átt sér stað innan veggja fyrirtækisins beggja vegna Atl- antsála síðustu misserin. Það hefur hins vegar reynst erfitt ferli en komið vel á veg. Vænta má að gefið verði í endurskipu- lagningu í kjölfar afskráningar. Reksturinn hefur nú verið þungur og langt undir vænting- um um skeið, ekki síst í Banda- ríkjunum. Unnið hefur verið að frekari hagræðingu innan sam- stæðunnar, svo sem með sölu eigna – og tilraunum til þess – og fjárhagslegri endurskipulagn- ingu. Það hefur hins vegar tek- ist illa og margt ekki gengið eftir líkt og menn lögðu upp með. Fyrir liggur á aðalfundinum á föstudag þrautalending, sam- þykki lántöku á víkjandi skulda- bréfi til fjögurra ára upp á jafn- virði fimm milljarða króna en falla á móti frá hlutafjáraukn- ingu félagsins. Vextir lánsins nema heilum 23 prósentum á ári og veitir það kröfuhafa rétt til að breyta því í hlutabréf á genginu 1,0 krónu á hlut. Ávöxtunarkrafan, sem jafnast á við yfirdráttarlán bankanna og hugnast fáum, þykir til marks um það hvert stærstu hluthafar Icelandic Group leiða félagið, ef marka má ummæli manna í kjölfar snarprar gengislækkunar þess síðustu vikur. Ekki liggur fyrir hverjir kaupa skuldabréfið en ætla má að það verði stærstu hluthafar. Þeir sem það gera munu standa í kjölfarið uppi með áttatíu prósent hlutafjár á meðan hlutir smærri hluthafa þynnast verulega. TÍÐ FORSTJÓRASKIPTI Erfiður rekstur Icelandic Group endurspeglast ekki síst í tíðum forstjóraskiptum í kjölfar breyt- inga á félaginu árið 2005. Aðrar breytingar innan dótturfélaga samstæðunnar hafa að sama skapi verið algengar samanborið við önnur félög á markaði. Fleiri hræringar eru í vændum, en al- gjör stjórnarskipti verða á aðal- fundinum á morgun þegar sitj- andi stjórn stendur upp eins og hún leggur sig. Ný tekur við eftir fundinn með rússneska kosningu upp á vasann og hafa einungis tveir núverandi stjórnarmanna gefið kost á sér í varastjórnina. Ef frá er skilinn Gunnar Svavars son, sem stóð upp úr for- stjórastólnum fyrir Þórólfi Árna- syni, þáverandi borgarstjóra, hafa þrír forstjórar setið við stýr- ið hjá Icelandic Group – flestir í skamman tíma – á jafn mörg- um árum. Finnbogi A. Baldvins- son, núverandi forstjóri, tók við af Björgólfi Jóhannssyni, sem kvaddi sjávarfangið í desember í fyrra og tók við Icelandair. Til marks um erfiðleikana var Ice- landic forstjóralaust fram til fyrstu daga í febrúar á þessu ári. Mál manna er að slíkt eigi sér vart hliðstæðu hjá almennings- hlutafélagi. Finnbogi ætlaði sjálfur að kaupa Pickenpack-samstæðuna í Þýskalandi og Frakklandi undan Icelandic Group í fyrra. Vilja- yfirlýsing um það lá fyrir í sept- ember. Sléttum þremur mánuð- um síðar rann salan út í sandinn. ÞRÖSKULDAR FJÁRFESTA Rekstrarfélög tengd sjávarútvegi og fiskvinnslu hafa ekki átt góðu gengi að fagna á íslenskum hluta- bréfamarkaði og verður – þegar Icelandic Group hverfur á braut – aðeins eitt félag skráð á markað hjá fiskveiðiþjóðinni Íslandi sem sérhæfir sig í veiðum og vinnslu á sjávarfangi. Í tilkynningu frá Iceland- ic Group í byrjun mánaðar þar sem afskráningin var tilkynnt eru tilteknar nokkrar ástæður fyrir gjörningnum. Í fyrsta lagi sé hlut- hafahópurinn þröngur – félagið er að mestu í eigu sömu eða tengdra félaga líkt og sést á hluthafalist- anum – og verðmyndum óskil- virk. Það eitt sé undir viðmiðun- armörkum Kauphallarinnar. Icelandic Group er langt í frá eitt á báti í þeim efnum. Sjávar- útvegsfyrirtækin hafa löngum kvartað yfir þeim pligtum sem á þau eru sett um eignarhald. Eignarhaldi erlendra fjárfesta eru settar skorður, sem beinlínis hindra aðkomu þeirra í íslenskt sjávarútvegs- og fiskvinnslu- fyrirtæki. Ein þeirra leiða sem fyrirtækin hafa í gegnum tíðina farið í leit sinni að fjármagni til vaxtar er ýmist miklar lántökur eða skráning á hlutabréfamark- að. Ætla má að Icelandic Group hafi nýtt sér þann kost vel – jafn- vel of vel. Til stóð að komast hjá þröskuld- inum um erlent eignarhald þar- síðasta haust með skiptingu Ice- landic Group í þrjár einingar; Ís- lands-, Ameríku- og Evrópuhluta, og skrá tvo síðarnefndu hlut- ana í erlendum kauphöllum. Með breytingunum var vonast til að áhugi erlendra fjárfesta glædd- ist á félaginu. Það gekk ekki eftir og litlar líkur eru á að Icelandic Group leggi að landi í nokkurri kauphöll á næstu árum. FISKMETI UNNIÐ FYRIR MARKAÐINN Frá verksmiðju Pickenpack, dótturfélags Icelandic Group í Þýskalandi. Icelandic Group skrifaði undir viljayfirlýsingu um sölu á móðurfélagi Pickenpack í fyrrahaust til að bæta stöðuna. Þremur mánuðum síðar var hún dregin til baka. I C E L A N D I C G R O U P Í H N O T S K U R N Forstjóri Finnbogi A. Baldvinsson Stofnár 1942 Skráð á markað 1998 Fjöldi starfsmanna ca 5.000 Tap í fyrra 3,4 ma kr. Rekstrarhagnaður í fyrra 3,3 ma kr. 1 9 S T Æ R S T U H L U T H A F A R Nafn Hlutur Fjárfestingarfélagið Grettir* 28,33 % FAB GmbH** 20,22% Tm fe ehf 13,02% Landsbanki Luxembourg S.A. 12,82% Hf. Eimskipafélag Íslands 7,49% BOM fjárfestingar*** 3,75% Raffeisien Zentralbank Österreich 3,11% Straumur-Burðarás 3,11% Glitnir Bank 2,54% Landsbanki Islands 1,82% * Fjárfestingarfélagið Sund, Landsbankinn og Ópera, félag Björgólfsfeðga ** Finnbogi A. Baldvinsson *** Baldur Guðnason, fyrrv. forstjóri Eimskips og fyrrv. stjórnarmaður IG. Sjávarfangið hverfur úr Kauphöllinni Afskráning Icelandic Group af hlutabréfamarkaði verður tekin fyrir á mikilvægum aðalfundi félagsins á föstudag. Með brott- hvarfi félagsins fækkar rekstrarfélögunum um eitt og verður aðeins eitt fyrirtæki eftir sem sérhæfir sig í fiskmeti og sjávarfangi. Jón Aðalsteinn Bergsveinsson hleypur yfir sögu Icelandic Group og veltir vöngum yfir stöðu félagsins í óráðinni framtíð. F O R S T J Ó R A R N I R GUNNAR SVAVARSSON 1.4. 1999 - 31.5. 2005 ÞÓRÓLFUR ÁRNASON 31.5 2005 - 14.10. 2005 BJÖRGÓLFUR JÓHANNSSON 23.3. 2006 - 14.12. 2007 FINNBOGI BALDVINSSON 18.2. 2008 - Þróun á gengi Icelandic Group síðastliðin fimm ár í íslenskum krónum 1,81 4,99 10,75

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.