Fréttablaðið - 16.04.2008, Síða 12

16. APRÍL 2008 MIÐVIKUDAGUR4 ● fréttablaðið ● íslenskur iðnaður
Helgi Thorsteinsson, prófessor
í fiskeldi og fiskalíffræði við
Háskólann á Hólum, segir
fiskeldi einu leiðina fyrir lands-
menn til að halda velli á þorsk-
mörkuðum. Vill hann beita til
þess nýstárlegum aðferðum.
Nytjastofnar sjávar eru að minnka
og kvótar að skerðast. Helgi Thor-
arensen, prófessor í fiskeldi og
fiskalíffræði við Háskólann á
Hólum, segir að eina leiðin fyrir
Íslendinga til að halda stöðu sinni
á þorskmörkuðum sé að hella sér
út í fiskeldi. Áður en þorskeldi
getur orðið stór atvinnuvegur
þarf þó að leysa ýmis vandamál.
Eitt af þeim er ódýrara fóður og
lausnin gæti verið í jurtaríkinu.
„Framboð á fiskimjöli hefur
lengi verið óstöðugt, af skornum
skammti og dýrt. Þess vegna er
nauðsynlegt að finna aðra lausn.
Enda má færa mjög góð rök fyrir
því að við eigum ekki að nota
prótein úr fiski til að fóðra aðra
fiska, heldur fyrst og fremst
til manneldis ef þess er nokkur
kostur,“ segir Helgi.
Hann segir markvissa leit og
tilraunir með annars konar fóður
hafa staðið yfir undanfarin fjögur
til fimm ár hérlendis. „Aðalmálið
er prótín því fiskarnir þurfa mikið
af því og það er jafnframt dýrasti
hluti fóðursins. Ýmsir möguleikar
eru á því að nota prótein úr jurta-
ríkinu og það er í raun eini augljósi
kosturinn í stað fiskimjöls,“ segir
Helgi, sem hefur ásamt starfs-
mönnum Háskólans á Hólum, í
samstarfi við Jón Árnason fóð-
urfræðing hjá Matís, meðal ann-
ars skoðað algengar fóðurplöntur
eins og soja og maís.
„Einn mest spennandi kostur-
inn við þessa þróun er fjölnýt-
ing á hráefni fyrir lífrænt elds-
neyti. Þegar framleitt er lífrænt
eldsneyti verður eftir prótín sem
nota má til fiskeldis,“ segir Helgi
og heldur áfram: „Við stöndum
frammi fyrir þeirri staðreynd að
þorskkvótinn, auk nytjastofna
sjávar, er að minnka. Þetta er
að gerast hér allt í kringum Atl-
antshaf og engar líkur á að hann
muni aukast í bráð. Ef við ætlum
að halda stöðu á þorskmarkaði
eigum við ekki annarra kosta völ
en að hella okkur út í fiskeldið.
Þetta hafa Norðmenn þegar gert
og stefna að því að framleiða
meiri þorsk í eldi en við með veið-
um.“
Helgi segir fóður í dag vegna
fiskeldis nema um sextíu prósent-
um af kostnaði og ódýrara fóður
sé því ein forsenda fyrir þess-
ari þróun. „Þorskeldið hefur stað-
ið yfir í nokkurn tíma hérlend-
is. Þetta er enn á þróunarstigi og
það tekur nokkrar kynslóðir að
gera þorskinn að húsdýri. Hér
eru góðar aðstæður til þorskeldis
og við höfum á að skipa sveit sér-
fræðinga á alþjóðamælikvarða.
Þetta er tilvalið tækifæri þar sem
hægt er að nota bæði atvinnutæki-
færi og fjárfestingar sem þegar
eru til staðar. Sérstaklega þegar
litið er á landsbyggðina þar sem
þorskeldið getur án efa orðið
undir staða atvinnu um ókomna
tíð,“ segir Helgi. - rh
Þorskurinn á jurtafóður
Helgi Thorarensen, prófessor við fiskeldis- og fiskalíffræðideild Háskólans á Hólum, telur þorskeldi geta orðið að undirstöðu-
atvinnuvegi á landsbyggðinni. MYND/FEYKIR.IS
Helgi hefur ásamt Jóni Árnasyni fóðurfræðingi hjá Matís skoðað algengar fóður-
plöntur eins og soja og maís fyrir þorskeldi. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
Iðan fræðslusetur býður upp á
raunfærnimat í nokkrum iðn-
greinum.
Ýmsir hafa byggt upp um-
talsverða færni í ákveðinni iðn-
grein í gegnum árin en ekki lokið
námi, hverjar svo sem ástæðurnar
kunna að vera. Þessir einstakling-
ar búa yfir raunfærni, það er sam-
anlagðri færni sem þeir hafa náð
með ýmsum hætti, svo sem starfs-
reynslu, starfsnámi, frístunda-
námi, skólanámi og fleiru.
Iðan fræðslusetur býður upp
á raunfærnismat fyrir slíka ein-
staklinga, sem kallast Bættu um
betur og felst í því að búa til leið-
ir til að meta færni þátttakenda og
stöðu og gefa þeim kost á að ljúka
námi sínu.
Mat á raunfærni byggir á þeirri
hugmynd að nám fari ekki aðeins
fram innan skólakerfisins heldur
við alls kyns aðstæður. Eins að allt
nám sé verðmætt og það sé skjal-
fest óháð því hvernig það hefur
fengist. Tilgangur raunfærni-
mats er að draga fram og meta
fjölbreytilega raunfærni sem ein-
staklingurinn býr yfir. Þeir sem
starfa við blikksmíði, kjötiðn,
pípulagningar, bílamálun, mat-
reiðslu og fleira og eru áhugasam-
ir um þessa nýjung geta aflað sér
upplýsinga á www.idan.is eða haft
samband í síma 590 6400.
Mat á færni og stöðu
Iðan býður upp á raunfærnimat.
www.si.is
Burt með
stimpilgjöldin
Ríkið innheimtir 1,5% stimpilgjald af
skuldabréfum og 0,4% af fasteignamati
við útgáfu afsals fyrir fasteign. Þessi
skattheimta er úrelt og ósanngjörn.
Nú kreppir að á fasteignamarkaði.
Ríkið á að grípa tækifærið og fella
niður stimpilgjöldin að fullu.
Það er ekki eftir neinu að bíða.
Sterkur bakhjarl