Fréttablaðið - 23.04.2008, Blaðsíða 23

[ ]
Ýmislegt er hægt að gera til
þess að minnka orkuneyslu í
eldra húsnæði.
Evrópubúar leita logandi ljósi að
nýjum leiðum til að spara orku en
einn stærsti hluti orkuneyslu í dag
er tengdur húsnæði. Um 43 prósent
af orku eru notuð í byggingum,
jafnt opinberum sem á heimilum,
samkvæmt frönsku húsnæðismála-
stofnuninni. Í löndum þar sem
stærsti hluti orkunnar er mengandi
er húsnæði því mikill skaðvaldur
þegar umhverfi er annars vegar.
Í Frakklandi eru samkvæmt
opinberum upplýsingum aðeins tvö
prósent orku hrein orka. Umhverf-
isvernd er núorðið mjög vel séð og
því er mikil gróska í öllu sem við-
kemur „grænum húsum“. Ekki má
heldur gleyma að á opinberri
umhverfisráðstefnu í París síðast-
liðið haust var ákveðið að minnka
orkunotkun til húsnæðis um tólf
prósent á fimm árum. Hækkun
olíuverðs breytir einnig umhverf-
ishegðun almennings sem vill spara
og um leið minnka mengun.
Margar lausnir eru í boði til að
minnka orkuneyslu í eldra hús-
næði; betri einangrun, gluggar með
þreföldu gleri og fleira mætti
nefna. Í Frakklandi er þeim boðinn
skattaafsláttur sem taka lán til að
endurbæta hús sín, til dæmis til að
setja upp spegla á þök til að virkja
sólarorkuna. Í dag er töluvert um
að húseigendafélög í fjölbýlishús-
um taki sig saman og setji slíkan
búnað á þök. Orkan er svo notuð til
að hita upp húsnæðið sem og vatn-
ið. Í sólríkari héruðum er fram-
leiðslan það mikil að umframraf-
magn er selt til dreifingar og á
10-15 árum er búnaðurinn búinn að
borga sig og farinn að skila hagn-
aði.
Í nýbyggingum eru margar
lausnir í boði í dag. Áður fyrr voru
veggir illa eða jafnvel alls ekki ein-
angraðir og ekki þekktist að segja
einangrunarplast í veggi. Stein-
veggir eru því oft einangraðir
innan frá eftir byggingu, til dæmis
með glerull, en nú er farið að nota
endurvinnslupappír, lambsull eða
jafnvel efnisafganga úr textíliðn-
aði í einangrun. Stundum eru vegg-
ir einangraðir utan frá og þá með
plötum úr trjákurli. Svo eru tilein-
ingaveggir úr steypu framleiddir
með einangrandi loftbólum. Timb-
urhús eru í mikilli sókn bæði vegna
þess að þau eru úr náttúrulegum
efnum og hversu vel viður heldur í
sér hita.
Stofum er snúið í suður og her-
bergjum í austur eða suðaustur.
Þetta er gert til að minnka raf-
magnsnotkun til lýsingar og nýta
hitann frá sólinni til hitunar. Svo
eru þeir sem velja nýja kanadíska
leið sem felst í því að leiða loft tvo
metra niður í jörðina undir húsinu í
löngu röri sem tryggir stöðugt tólf
gráðu heitt loft innandyra.
Þar sem umhverfi leyfir utan-
dyra er upplagt að auka einangrun
með gróðurvegg gerðum úr runn-
um og plöntum sem einangra vegg-
inn. Um leið vinnur gróðurinn kol-
tvísýring úr loftinu. - beb
Græn hús í Frakklandi
Gróðurveggur á stór-magsíninu BHV-Homme í fjórða hverfi Parísar.
MYND/BERGÞÓR BJARNASON
Bárujárn hefur löngum verið
áberandi í íslenskri byggingar-
list en það barst fyrst hingað
til lands um 1870.
Í sýningarskrá Árbæjarsafns yfir
sýninguna Húsagerð höfuðstaðar
1840-1940 kemur fram að Íslend-
ingar fluttu bárujárnið með sér
heim úr viðskiptaferðum með
sauðfé til Bretlands. Bárujárnið
þótti bæði ódýrt og þægilegt til
vinnslu við að klæða hús svo þau
héldu vatni og vindi. Járnið þótti
henta vel á timburhús en ryð-
verja þurfti bárujárnið og voru
þök húsa gjarnan tjörguð með
kola tjöru en veggklæðningin
máluð með olíumálningu. Báru-
járnið minnkaði einnig eldhættu
en árið 1874 gekk Reykjavík í
Brunabótafélag dönsku kaupstað-
anna og þá varð skylda að leggja
eldtraust þök á ný hús. Árið 1903
var svo gerð byggingasamþykkt
um að ný hús skyldu vera báru-
járnsklædd, bæði þak og veggir,
en framhliðar máttu vera timbur-
klæddar.
Sýningin Húsagerð höfuðstað-
ar var sett upp sumarið 2006 í
Árbæjarsafni en nánari upplýs-
ingar má finna á vefsíðu safnsins,
www.arbaejarsafn.is
- rat
Bárujárn á veggina
Mikið ber á bárujárnsklæddum eldri húsum í miðbæ Reykjavíkur.
FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Fótanuddtæki leynist í mörgum geymslum en óþarfi er
að láta það safna ryki. Drífið tækið fram og sitjið í notalegu
fótanuddi yfir sjónvarpinu á kvöldin.