Tíminn - 17.01.1982, Blaðsíða 13

Sunnudagur 17. janúar 1982
Sunnudagur 17. janúar 1982
13
■ SkrimsliO frá Ravenna"
„algcra” skrlmsii.
■ hift

, ■ Framkailaöur fóstursjúkdúm-
ur, sögu Ileródótusar um
Skiapóda? neöri mynd.

) :í®fP
■ Lisa i Undralandi. Ýttu slikar
sögur undir áhuga barna á hinu
afbrigöilega?

■ Tvær hendur, tveir fótleggir, tíu fingur, tíu tær,
eitt höfuð, tvö augu, tvö eyru, einn munnur, eitt nef,
tiltölulega rennilegur skrokkur og fremur lítið hár?
Nei. Tvö höfuð, fjögur augu, fjögur eyru, tveir
munnar, tvö nef, þrjár hendur, fjórir fótleggir,
átján fingur, átta tær, andlitið þakið þykku hári,
bein út úr bakinu. Viðrini. Við fyllumst hryllingi,
ótta: „Guð ég þakka þér að ég er ekki eins og
hann". En við getum ekki setið á okkur, kíkjum
aftur. Og það er ekki illkvittni eða þórðargleði yfir
illum örlögum meðbróður. Allir þeir sem ekki eru
eins og við, vanskapaðir, viðrini, hafa um aldir
höfðað sterklega til einhvers djúpt í sálunni.
Okkar annað sjálf? Við kíkjum aftur.
■ Fyrst: nafngift. Þaö er ekkert
islenskt orö til sem nær merkingu
enska orösins „freak” eöa
franska orösins „phenoménes”.
Viö skulum kalla þetta viörini en i
þvi felst hvorki dómur né fyrir-
litning. Þetta er bara nafngift.
Annars hafa þeir sem búa viö
þessi örlög, mjög slæma van-
sköpun, veriö kallaöir ýmsum
nöfnum um daga: „skrimsl”,
„ófreskjur” og svo framvegis. A
öörum tungum hafa orö sem
notuö voru yfir á einhvern hátt
vanskapaö fólk meö tlmanum
oröiö verstu skammar- og hnjóös-
ótti frumstæðra þjóða
Þaö er ekki erfitt aö skilja
hvers vegna fæöing mjög van-
skapaös barns fæddi ótta meöal
hinna frumstæöari þjóöa sem litiö
vissu um llffræöi og ekkert um
erföir — þaö hlaut aö vera guö,
hver sem hann annars var, sem
stjórnaöi þessu, og þaö sem óeöli-
legt var benti til einhvers óeöli-
legs ýmist I fortiö eöa framtíö:
refsing eöa hörmungarspádómur.
Eftir þvi sem aldirnar liöu
minnkaöi þáttur guös alla jafna
en viö tók margslags hjátrú, ltkt
fellur allskostar aö ímynd hins
fagurlimaöa homo sapiens.
Storka hefðbundnum hug-
myndum um manninn
Hér eru, vel aö merkja, einkum
og sér I lagi hin virkilegu viörini
til umfjöllunar — ekki þeir sem
„aöeins” eru bæklaöir á einn eöa
annan hátt. Hin virkilegu viörini
storka löngu heföbundnum hug-
myndum okkar um manninn,
viröa aö vettugi skilin milli karls
og konu, kynveru og kynlausrar,
manns og dýrs, hins stóra og hins
smáa, og, ef lengra er haldiö,
milli raunveruleika og
Imyndunar, milli staöreyndar og
mýtu. Ekkert þaö er þó til sem
ógnar öllu þessu I einu. Dvergar
og risar raska hugmyndum okkar
um stærö mannskepnunnar,
hermafróditur neyöa okkur til aö
endurskoöa snyrtilega skiptingu
mannkyns I karla og konur.
Hvaba yfirnáttúrulegi ótti varö til
þess aö á sextándu öld „fæddist”
nokkurskonar , „algert skrimsl”
sem haföi til aö bera næstum allt
þaö sem hugarflug mannsins
heimfærir á viörini? Þessi skepna
var kölluö „Skrimsliö frá Rav-
enna” og var auövitaö aldrei til,
en á hana var trúaö I þrjú
hundruö ár og myndir af henni
birtust I öllum fræöiritum um

þjóöflokka séu hreinn heilaspuni
úr forfeörum okkar, eöa hvort
raunveruleg viörini hafa skapaö
þessar sögur. Flestir þekkja
styttur af geysimiklum konum
sem algengar voru i fornöld, meö
risastór brjóst, kviö og mjaömir.
Þessar styttur hafa lengst af
veriö taldar vera frjósemistákn
en i grein sem visindamaöur
nokkur ritaöi áriö 1973 færir hann
rök fyrir þvi aö þessar styttur
beri flestar ef eldri allar merki
raunverulegs sjúkdóms sem enn
þekkist þótt sjaldgæfur sé sem
betur fer. Sami höfundur nefndi
fleiri dæmi af svipuöum toga. Þar
á meöal eru Skiapódar sem
Heródótus, griski sagnaritarinn,
telur aö lifi á Indlandi og hafi þeir
aöeins einn fót en svo stóran aö
þeir noti hann fyrir sólhllf þegar
heitt er úti. Þessar hugmyndir,
segir hann, gætu vel hafa oröiö til
út frá raunverulegum mönnum,
eöa réttara sagt fóstrum. Fóstur-
sjúkdómur nokkur, sem leiöir til
fósturláts, lýsir sér einmitt i
einum stórum fæti. A hitt er svo
aö llta aö f jöldi ófreskja sem voru
miöaldamönnum mjög ofarlega I
huga geta alls ekki átt rætur aö
rekja til raunverulegs fólks. Þar
á meöal er „fuglamaöurinn” meö
geysilangan háls og fuglsgogg
sem miöaldamálarar þreyttust
er hafiö yfir allan efa er að
einhverra hluta vegna hefur fólk
óhóflegan áhuga á þvi fólki sem
hér er sagt frá. Hver kannast ekki
viö — aö minnsta kosti af sögum
eöa kvikmyndum — sýningar sem
foröum tíö, og jafnvel enn, voru
haldnar á þeim sem af einskærri
slysni náttúrunnar höföu annaö
vaxtarlag en þorri fólks? Risar,
dvergar, óhemjufeitt fólk, „lif-
andi beinagrindur”, siamstvi-
burar, hermafróditur, kafloöiö
fólk, skeggjaöar konur, og þeir
sem vanskapaöir voru á allan
hátt — allt þetta fólk voru menn
tilbúnir að berja augum andartak
fýrir peninga. Og gæsahúöin og
hryllingsópin náttúrlega blönduö
ýtrustu sælu, rétt eins og er
raunin meö hryllingsmyndir
nútimans. Sllkar sýningar fóru
vlöa um lönd og voru allsstaðar
jafn vinsælar — út I tilfinningar
„sýningargripanna” var auö-
vitaö ekki hugsaö. Viö íslend-
ingar þekkjum þetta af afspurn —
Jóhann „risi” varö aö fara út 1
heim og sýna sig I fjölleikahúsum
sem „hæsti maður heims” ein-
faldlega vegna þess aö störf voru
ekki fyrir svo hávaxna menn sem
hann hér á Islandi.
Of ákafar samfarir
= tvíhöfða barn
Hugum aö skýringum sem -
álitin afsprengi imyndunarafls-
ins, sem auösæilega væri einum
of fjörugt. Loks voru þau
viöundur til, aö sögn Peré og nóta
hans, sem beinllnis voru getin af
drýsildjöflum sem átt heföu mök
viö mæöurnar, ýmist aö þeim sof-
andi eöa fagnandi. Er galdra-
fáriö reiö yfir Evrópu voru van-
sköpuö börn talin sönnun þess aö
móöirin heföi lagt stund á kukl og
galdra og var mjörg alsaklaus
konan send á báliö fyrir þær sakir
aö hafa eignast slikt barn. Þótt rit
manna eins og Perés séu aö sjálf-
sögöu ekkert annaö en argasti
þvættingur eru þau aö minnsta
kosti sönnun þess aö menn
reyndu, eftir bestu getu, aö finna
skýringu á þessum ólukkulegu
mannverum, skiringu sem risti
dýpra en vilji guös. Þeirra
skýringar voru aö vlsu engu
skárri og hjátrú lifði enn I margar
aldri og lifir jafnvel enn aö þvi er
sagt er. Vlsindin áttu langt I land.
Snjómenn og geimverur
Þannig var þaö til dæmis áriö
Linnaeus — I riti sinu „Kerfi
Náttúrunnar” — skipti mannkyni
I tvennt, og raunar þrennt. I
fyrsta flokknum voru ég og þú,
homo sapiens, en hins vegar voru
homo monstrosus og homo ferus,
og þóttu ekki félegir. Amóta hug-
myndir þóttu einnig eiga sér stoö I
)
/
n
Kisinn og dvergurinn.
n
yrði, þvi óttinn sem þetta fólk
vekur „eölilegum” er oftast yfir-
sterkari samúöinni og óttinn
leiöir af sér hatur. Þess má sjá
dæmi langt aftur I aldir, I hinum
elstu ritum sem til eru er talað af
óttablöndnum áhuga um þá sem
fæddust illa vanskapaöir. Slik
fæöing var gjarnan talin ógæfu-
merki, vottur um áyndir foreldr-
anna eöa þá tákn um uggvænlega
atburöi i náinni framtiö. Og eins
og aö likum kunnu spámenn þjóö-
anna aö ráöa framtlöina af
sköpulagi einhvers vesalingsins. I
riti frá Babylóniu sem skrifaö var
tvöþúsund og áttahundruö árum
fyrir Krists burö er viörinum
skipt I þrjá flokka — þá sem á
einn eöa annan hátt eru aukin út-
gáfa af mannveru, hina sem eitt-
hvaö skortir á, og loks þá sem eru
tvöfaldir. Ekki vitlausari flokkun
en hver önnur, en erfiðara aö sjá
hvernig sköpulagiö hefur oröiö
tilefni eftirfarandi spádóma: þeir
sem fæddust til fyrsta flokksins
boöuöu ætiö illt, til aö mynda
„þegar kona fæöir barn sem
hefur sex tær á hvorum fæti boðar
þaö ógæfu fyrir heiminn” — spá-
dómarnir um næsta flokk voru
óljósari, fæddist barn án kyn- og
þeffæra þýddi þaö til dæmis aö
„her konungsins veröur öflugur”,
en barn án kynfæra og nafla
merkti aö „slæmur vilji sest aö I
húsinu” — þriöji flokkurinn,
flokkur siamstvlbura, gat einnig
þýtt bæöi gott og illt, yfirleitt illt
en „þegar kona fæöir barn meö
höfuö á höföinu rennur upp
blómaskeiö I húsinu”. Róm-
verjar, sem notuöu svipaöa skipt-
ingu og Babylóniumenn, álitu á
hinn bóginn aö allir þrir flokkar
boöuöu ekkert nema illt.
og kom fram i kvikmyndinni
„Fllamaöurinn” sem sýnd var
hér á tslandi á siðasta ári. Hinn
ógæfusami John Merrick var
talinn vera eins og hann var
vegna þess aö meðan móöir hans
gekk með hann varö hún, aö sögn,
fyrir árás óös fils sem lék hana
illa. Þetta hljómaöi sennilega i
eyrum alþýöunnar svo seint sem
undir lok nitjándu aldar. Hvaö þá
löngu löngu fyrir Krist. Hins
vegar var fátitt, þvert ofan i þaö
sem menn gætu ætlaö, aö slik
viörini væru tekin af llfi til aö losa
annaö fólk viö ásýnd þeirra. Aö
sönnu kom fyrir aö þaö var gert,
og þá oftar en ekki, viö hátlölegar
fórnarathafnir, en aö minnsta
kosti sum viörinin ööluöust viö
dauöann sérstakan staö I hugum
hinna sem lifðu. Þannig er til aö
mynda um konuna sem fannst i
neöanjaröarhelli I Tékkóslóvakiu
fyrir ekki löngu. Hún haföi sýni-
lega veriö einhvers konar töfra-
læknir I fyrndinni, var óskaplega
vansköpuö, en er hún haföi látiö
lifiö var likiö meöhöndlaö þannig
aö þaö hélst óskemmt og var til-
beðiö. í tuttuguogfimm þúsund
ár. Og jafnvel Agústus keisari I
Róm, sem var sannfæröur um aö
öll viörini, og einkum dvergar,
heföu „illt auga” lét reisa viö hirö
sina styttu úr gulli og meö augu
úr demant sem sýndi uppáhalds-
dverg hans, Lucius. Nú til dags er
mönnum enn ekkert um hina
„óeðlilegu” gefiö en þeir eru óaö-
skiljanlegur hluti menningar
okkar — stundum i llki ófreskju I
hryllingsmyndum, stundum sem
dæmi um ógæfu náungans. Og
mörgum hefur tekist, meö hug-
rekki og haröfylgni, að skapa sér
eigin örlög óháö likama sem ekki
þessi efni viö hlið þeirra sem
sannanlega fæddust, liföu og dóu.
Ambroise nokkur Peré skrifaði á
þessa leiö i bókarkafla sem
heitir: Dæmi um reiöi guös”:
„önnur sönnun. Aöeins stuttu
eftir aö Július páfi II olli svo
miklum hörmungum á ttaliu og
hóf stribiö gegn Loövik konungi
XII (1512), sem leiddi til ógurlegs
bardaga nálægt Ravenna, fæddist
þar I borg skrlmsl meö horn á
höföi, tvo vængi og einn fót sem
liktist ránfuglsfæti, eittauga var i
hnésbótinni, og bar skrimsliö
merki bæöi karls og konu.”
Annar maður, Pierre
Boaistuau, sagöi á maga veru
þessarar heföi veriö krossmark
en hann gekk þó lengra en telja
fæöingu hennar aöeins tákn um
ergelsi guös — hann sagöi aö
horniö væri merki um stolt og
metnað vængirnir þýddu léttleika
og óstöðuglyndi, armaskorturinn
vöntun á góðri vinnu, augað I
hnénu var aö áliti hans skýrt
merki um óhóflega ást á þessa
heims gæöum, fóturinn eini tákn
um okur og kynfærin áminning
um „syndir sódómlta”. Krossinn
á hinn bóginn tákn um frelsun.
Skrímsli fornaldar
raunveruleg?
Þessi vera sem hér hefur verið
lýst er auövitað tilbúningur, eins
og áöur var getiö, en prýðilegt
dæmi um aö þvl er virðist með-
fædda þörf mannsins fyrir
skrlmsli. Menn hafa lengi deilt
um hvort hafi komiö fyrst —
fantasíur um óskaplegar
ófreskjur, eöa þau mannlegu
form sem llkaminn getur tekiö á
sig. Sem sé hvort sagnir um ýmis
hroöaleg skrimsli eöa kynlega
seint á aö draga upp. Alkunnar
teikningar af manni sem hefur
ekkert höfuð en augu, nef og
munn milli axlanna, eru sömu-
leiöis hreinn uppspuni. Sem sýnir
ekkert annaö en þaö að þegar
menn höföu ekkert þaö fyrir
augunum sem þeir gátu kallaö
„skrlmsli” þá voru þeir ekki
seinir á sér að finna slíkt upp.
Þörf manna fyrir
ófreskjur
Sálfræöingar hafa haldiö þvi
fram aö áhugi á ófreskjum og
viörinum af ýmsu tagi sé, eins og
fleira, komiö úr bernsku þegar
barniö gerir sér ekki skýrar hug-
myndir um takmörk líkama sins
og sjálfs. Og löngum hafa bæbi
bókmenntir og þjóösögur veriö
ósparar á aö ýta undir þær kennd-
ir sem kveikja skrlmslahug-
myndir. Svo dæmi séu tekin af
„Feröum Gúlllvers” eöa „LIsu I
Undralandi” þá eru þar engin
takmörk fyrir heljarstökkum
Imyndunaraflsins. Þab sem sér-
lega mikilvægt er, er aö i báöum
þessum bókum veröur þaö sem
viö höfum vanist aö álita „eöli-
legt” skyndilega öldungis óeöli-
legt. Gúlliver er ýmist risi eöa
dvergur, allt eftir þvi hvar hann
er staddur á feröum sinum, og
Llsa er ekki viö eina fjölina felld
heldur. 1 bernsku llta börnin á sig,
undir niöri, segja nefndir sál-
fræðingar, sem dverga og þeim
hættir til aö vera alla tlö óviss um
stæröir. Sem leiðir til þess aö þau
fyllast áhuga á ýmsum afbriöi-
legum stæröum — dvergum, ris-
um, feitum mönnum og svo fram-
vegis. Þetta er þó allt saman
hæpiö eins og aðrar kenningar
sálfræöinga...
Þab sem aftur á móti
menn hafa gegnum aldirnar gefiö
sjálfum sér á tilvist svo ókenni-
legra mannvera sem dæmi eru
um. Eftir að kristni breiddist út
hlaut viöhorfiö aö vera annað en
til dæmis I Egyptalandi forna þar
sem llk viðundra voru smurö og
þau tilbeðin eða I Róm og Hellas
þar sem þeim var fórnaö til
guöanna. Engu aö siöur var þaö
auövitaö jafn erfitt fyrir foreldra
af kristinni trú og annarri aö lita
barn sitt augum 1 fyrsta sinn og
sjá þaö ööru visi en önnur börn.
Mörg slik hafa vafalaust verið
borin út samstundis, eins og
sagnir benda til, en þar kom þó að
guðfræðin og visindin, sem áttu
mikið til guöfræöi og hjátrúar aö
sækja á þessum tlma, hlutu aö
taka afstööu. Kristin trú er ekki
mjög gefin fyrir aö útskýra neyö,
eymd og ógæfu, eins og menn
vita, viöundrin voru, llkt og strlö,
plágur og aörar hörmungar, af-
greidd meö þeirri gullvægu setn-
ingu „Vegir guös eru órann-
sakanlegir.” Þaö er aö segja ef
ekki er talið vera um refsingu
guös aö ræða. Þegar kom fram á
miöaldir tóku ýmsir fræöimenn af
misjöfnum toga aö setja saman
rit um þetta fyrirbæri og voru
þau, eins og viö mátti búast, upp-
full af hverskonar hindurvitnum.
Þannig sagöi Ambroise sá
Paré sem fyrr var nefndur aö
tvlhöföa börn væru greinilega til-
orðin vegna of ákafra samfara
foreldranna, meira heföi fariö á
milli en æskilegt gæti talist. Og
þeir sem vantaði á voru á hinn
bóginn taldir vera orsök of slæ-
legra samfara. Óskaplegri
skrlmsl, sem mörg hver voru
hreint ekki til, fremur en
„Skrimsliö frá Ravenna”, voru
kynþáttaskiptingu mannsins en
Evrópumenn á miðöldum voru
auövitað sannfæröir um aö hinn
hviti maður væri bæöi meiri og
betri en aörir menn. Á þessum
tlma voru til aÖ mynda svert-
ingjar þannig taldir I hópi við-
undra og álitnir afleiöing of
náinna kynna milli manns og apa.
Þetta var upphaf mann-
fræðinnar! Jafnvel enn I dag
reynum viö aö sannfæra okkur
um aö I afkimum heimskringl-
unnar þrifist skrimslamenn þó
ókönnuöum afkimum fari stööugt
fækkandi. Snjómaöurinn hræöi-
legi I Himalaya fjöllum er prýöi-
legt dæmi en hann skýtur upp
kollinum I fréttum meö reglulegu
millibili, I Klettaf jöllum
Noröur-Amerlku ku vera aö finna
frænda snjómannsins — þaö er
Sasquatch eöa Stórfótur. Þá var
nú skárra ástandiö á miööldum
þegar menn létu sig ekki muna
um aö stofna heilt konungsriki
fyrir viðrini af öllum toga — þar
rikti Prester John yfir lýö sínum
en aldrei tókst aö koma almenni-
lega á hreint hvar rlki hans væri.
Sumir sögöu I Klna, aörir á Ind-
landi, eba þá I Suður-Afrlku, og
einstaka gengu svo langt aö full-
yröa aö rlki hans væri annars
eðlis en okkar heimur og þvi ill-
finnanlegt. Nútildags telja
margir áhugamenn aö fljúgandi
furöuhlutir hafi tekiö sæti
skrlmslanna I hugum fólks, enda
eru þaö oft sæmilegustu ófreskjur
sem þar sitja viö stjórnvölinn þótt
kvikmyndir á borö viö
Hvell-Geira og Stjörnustriö
hneigist til aö gera úr þeim
skrlpamyndir. En hvaö gerist
þegar menn lenda á öörum
hnöttum? — varla óhugsandi að
þá komi aö nýju I hugann
myndir af miklum skfýmslum.
Vlsindaskáldskapurinn hefur aö
sönnu varab okkur viö, þaö er aö
segja vestrænn visindaskáld-
skapur. I Sovétrikjunum er
visindaskáldsagnahöfundum
kennt aö trúa aö llf annarsstaöar,
ef þaö þekkist, hljóti aö hafa
þróast eftir mjög álika leiöum og
hér á jöröinni. Sem sé engar
ófreskjur.
Vandamál
læknavísindanna
En færum okkur aftur niður á
jöröina. Hvernig getur nútlminn,
þessi hávisindalegi nútimi,
brugöist viö jafn vondri van-
koma I veg fyrir fæöingar
þúsunda meira eöa minna van-
skapaöra barna. En er réttlætan-
legt aö gera slikar tilraunir á
fóstrum,- tilraunir sem ekki er
vitaö hverjar afleiöingar hafa.
Læknarnir sögöu já. Þaö sem hins
vegar fór ekki hátt var aö sllkar
tilraunir höföu i raun og veru
veriö gerðar — þótt I litlum mæli
hafi verið — og leiddu til fjöl-
margra fóstureyöinga. Samt var
lyfið sett-á markaö og læknar
neituðu ab kanna málib ofan I
kjölinn þótt ljóst væri oröiö aö
thalldómid hefbi skelfilegar
afleiöingar. Og lyfjaverksmiöj-
urnar héldu áfram aö senda þaö á
markað. Sá læknir sem fyrstur
heimtaöi aö lyfiö yröi bannab, Dr.
Fllamaöurinn John Merrick. tJr kvikmyndinni frægu.

sköpun og hér hefur nokkuö verið
sagt frá? Ætli veröi, meö auknum
rannsóknum og tala nú ekki um
bættum lækningaaðferðum, hægt
aö koma I veg fyrir fæöingar fólks
af þessu tagi? Þeir visindamenn
eru til sem segja aö nú þegar sé
ekkert þvi til fyrirstööu aö fikta
ofurlitið viö gen og erföir fósturs-
ins, alla vega er ljóst aö þaö
veröur hægt i fyrirsjáanlegri
framtiö. Þá er hins vegar komiö
aö alvarlegu siörænu vandamáli
— aö hversu miklu leyti er sllkt
leyfilegt? Er þá ekki stutt I Adólf
Hitler og „lækna” hans sem vildu
skapa ofurmenni? Nú eru aö visu
flestir sammála um aö fóstrum
sem rannsókn sýnir aö eru mjög
illa vansköpuð beri aö eyða en er
réttlætanlegt aö ganga lengra?
Ýmsir vísindamenn eru þegar
farnir aö leika sér aö þvl aö
„framleiöa” ýmis undarleg af-
brigöi dýra en enn sem komiö er
hika þeir er kemur aö manninum
sjálfum. Þó freistast margir
þeirra til aö heimta sér til handa
þann rétt aö gera tilraunir meö
ófædd börn. Þetta vandamál
komst fyrst i hámæli meðan thali-
domld-hneyksliö stóö sem hæst á
árunum 1961-62 — thalldómíd var
eins og flestir vita líklega lyf sem
gefiö var konum á meögöngutlma
og átti aö stemma stigu viö bæöi
ógleöi og þunglyndi, en leiddi I
mörgum tilfellum til þess aö
börnin fæddust vansköpuö. Reiöi
almennings beindist eölilega aö
læknum sem höföu skrifaö upp á
þetta lyf án þess aö þekkja afleið-
ingarnar — nokkrir þeirra svör-
uöu fyrir sig og sögðu aö ef þeim
heföi veriö leyft aö gera tilraunir
á segjum tuttugu eöa þrjátlu
ófrlskum konum, þá heföi mátt
Lenz, geröi þaö fyrst eftir aö kona
starfsfélaga hans haföi fætt
hryllilega vanskapað barn eftir
thalidómíd-kúr. Þá skrifaöi hann
grein sem hófst á þessum oröum:
„Frá visindalegu sjónarmiði
virðist of snemmt aö fjalla um
þetta mál, en sem manneskja get
ég ekki þagað”.
Hvernig ska I bregöast við?
Um þessar mundir deila læknar
harkalega um hvernig bregöast
skuli viö margnefndum viö-
undrum. A aö beita nákvæmum
rannsóknum, fóstureyöingum og
jafnvel liknarmoröum til aö koma
I veg fyrir aö þetta hlutskipti
veröi nokkurs manns, eöa á aö
nýta ört vaxandi tækni læknavis-
indanna til aö gera þessum
ógæfusömu einstaklingum lifib
bærilegt, og — þar sem þaö er
hægt — lækna vansköpunina. Þvl
þaö er hægt I sumum tilfellum —
siamstvlburar hafa veriö
aöskildir og ekki svo ýkja fjar-
lægur möguleiki aö hægt verbi aö
græöa útlimi á þau börn sem
fæöast án þeirra. Flestir eru aö
vlsu sammála um aö einbeita sér
aö þvl aö koma I veg fyrir slíkar
fæöingar, en margir óttast aö þaö
veröi aldrei hægt algerlega.
Alltaf hljóti einhverjir aö fæöast
sem eru svo illa famir aö llfiö
reynist þeim óhjákvæmilega
erfitt. En þá er á þaö aö lita aö
slíkum einstaklingum hefur
mörgum tekist aö lifa I sátt viö
sjálfa sig og llkama sinn, svo
fremi sem aöstæöur eru heppi-
legar. Þar er Fflamaðurinn John
Merick gott dæmi. En til þess
þurfti líka Frederick Treves, sem
haföi til aö bera samúö.en um-
fram allt skilning.
Jójó hundsandlit.
■ Hinn raunverulegi Fflamaöur, 1
John Merrick.
■ „Upprunalegu” siamstvlbur-
arnir — Chang og Eng frú Siam.

...
BBIiwiMwgBH