Tíminn - 22.01.1982, Blaðsíða 10

10
mmm
Föstudagur 22. janúar 1982
heimilistíminn
Imsjón: B.St. og K.L.
Þorrinn genginn í garð
I t dag er bóndadagur, fyrsti
dagur þorra. Hér áöur fyrr hugs-
aöi fólk gjarnan með skelfingu til
þorrans, þegar enn var iangt tii
vors, cn nú á dögum setjum viö
þorrann einna hclstí samband viö
alls kyns skcmmtanahald, sem
stendur mcð scrstökum blóma á
þessum ti'ma. Erþá keppst við aö
halda árshátiöir hvers konar og
cru þorrabiót oröin árviss siöur
víða. A þorrabiótum þykir ekki
annað viö hæfien aö leggja sér til
munns hinn hcfðbundna þorra-
mat, sem flestum þykir hið mesta
hnossgæti, þó aö gikkir finnist
innan um, sem þykir litið til
koma.
Það sem við köllum þorramat
nú, er sá matur, sem etinn hefur
verið um aldaraðir i landinu, til-
reiddur með þeim geymsluað-
ferðum, sem einar þekktust fyrir
tima isskápa, frystikista og nið-
ursuðu, þ.e.a.s. súrsaður, reyktur
og þurrkaður matur. Hann er á
boðstólum i verslunum allan árs-
ins hring en einhverra hluta
vegna sýnir fólk honum litinn á-
huga á öðrum timum ársins. Á
þorranum þykir hins vegar flest-
um sjálfigt að leggja hann sér til
munns. En hvað er þá i boði?
MUlakaffi hefur um mörg und-
anfarin ár gert sér far um að hafa
þorramat á boðstólum. Sérstakra
vinsælda hafa notið kassar, sem
fólk getur tekið með sér heim. í
þeim eru 14 tetundir af þorramat
og erkassinn ætlaður tveim, svo-
kallaður hjónakassi. Er þó svo
riflega skammtað, að séu t.d.
keyptir 2 kassar, má alveg reikna
með að þeir nægi 6-7 manns. í
kössunum er að finna bringu-
kolla, sviðasultu, punga, lunda-
bagga, blóðmör, lifrarpylsu,
hval, harðfisk, hákarl, hangiket,
rófur, smjör, grænmetissalat og
flatköku. Kassinn kostar 120 kr.
Sé hinsvegarkeyptur matur til
veisluhalds, bætast við kartöflur
og jafningur saltkjöt, heit svið og
rúgbrauð. Ef keyptur er matur
fyrir 20-50 manns, kostar það 130
kr., fyrir 50-100 er verðið 120 kr.,
o.s.frv. lækkar verðið eftir þvi,
seni keypt er fyrir fleiri.
t versluninni Hólagarði eru
seldirbakkarmeð I7tegundum af
þorramat. Hver bakki vegur tæpt
kiló og kostar 75 kr. Þar er að
finna af súrmat lundabagga,
bringur, punga, hvalrengi og
hvalsultu, sviðasultu súra eða
nýja, og súra lifrarpylsu og blóð-
mör. Þar er lika harðfiskur, flat-
brauð, rúgbrauð, smjör og sild
marineruð með lauk.
Kjötverslun SS í Glæsibæ hefur
verið með bakka á boðstólum
undanfarin ár og verður svo einn-
ig nú. Þar er heill sviðakjammi
ogsinögninaf hverju af súrmatn-
um. Þar er hins vegar ekki að
finna harðfisk, salöt eða sild.
Þyngd bakkans er nálægt kílói og
hann kostar í kringum 70 kr.
1 Kjötmiöstöðinni eru seldir 650
g pakkar, sem innihalda allan
þorramat, nema rófustöppu og
kartöflumús. Þeir kosta 60 kr.
t allflestum stórum matvöru-
verslunum er mikið úrval af alls
kyns þorramat, sem fólk getur
keypt i' lausu. Þykir mörgum það
enn betra en pakkningarnar, ef á-
huginn á ákveðnum tegundum er
litill sem enginn, en aðrar teg-
undir njóta ómældra vinsælda.
■ í Kjötverslun Tómasar sýnir Smári Hilmarsson okkur, hvaöa kræs-
ingar eru á boöstólum I þorramat. Þar má fá þorrabakka, sem vega
nálægt einu og hálfu kilói og kosta 120 kr. A þeim eru 17 tegundir af
þorramat. Þar er líka hægt aö fá plastfötur sem hafa inni aö halda 8
tegundir af súrmat, sem geymdur er í mjólkursýru. Þyngdin er svipuð
og á bökkunum og verðið 100 kr. (TimamyndGE)
,í þorpi er fólk ná-
komnara hvert öðru’
■ Hafsteinn Karlsson,
konnari á Hvamms-
(an«j;a, <m- reyndar Kópa-
votíshúi. Hann er fæddur
1 «»r>7 í Kópavogi og er
stúdent frá menntaskól-
anumþari bæ. Hann var
vift nám i Háskóla ís-
lands. en i vetur vinnur
hann vift kennslu og býr
á Hvammstanga ásamt
Ebbu. konu sinni og
syni þeirra, Atla Páli.
I suraar, þegar ég ákvað að
gerast kennari úti á landi, voru
ýmsir til að vara mig við þvi.
Nemendur voru sagðiróþekkir og
óviðráðanlegir, félagslif fábreytt
og litið við að vera annað en að
kjafta um náungann og horfa á
sjónvarpið. Þessar spár félaga
minna hafa ekki ræst. Nemendur
eru sist verri en þeir sem ég
kynntist á höfuöborgarsvæðinu.
Félagsli'f er að visu minna hér
en i Reykjavik, en hafi maður á-
huga er nóg hægt að gera. Hér er
bridgefélag, badminton, kvenfé-
lag, ungmennafélag, JC, Lions og
svo auðvitað stjórnmálafélög. Ég
geri litið af þvi að kjafta um ná-
ungann, en vist er að i litlu þorpi
erfólk nákomnara hvert öðru en i
borgum. Hér er fólk ekki eins ein-
mana og ekkierhættaá að maður
týnist og gleymist eins og oft vill
henda gamalt fólk i Reykjavik.
Varðandi sjónvarpsglápið vil
ég aðeins segja að hér á
Hvammstanga fyrirfinnst varla
nokkurt videótæki sem nú virðist
vera ómissandi i Reykjavik. Ég
spyr þvi hvor situr lengur fyrir
framan sjónvarpið, Hvamms-
tangabúinn eða Reykvikingur-
inn?
En ætlunin var að ég segði frá
einum degi í lifi minu og er þvi
best að byrja á þvi.
Upp úr hálf sjö glymur vekj-
araklukkan og við Ebba rifum
okkur upp Ur bólinu. Fastir liðir
eins og venjulega: Þvottur tann-
burstun, fara i fötin vekja vösólf-
inn (en það getur oft reynst æði
erfitt), hafragrautur og ristað
brauð með „port salut”. Þá setj-
umst við i bilinn okkar og ökum
hina daglegu rútu: Atli Páll á
barnaheimilið, Ebba á hreppinn
og ég i skólann.
Kaffitírai kennar-
anna:
Ræ(t um Pólland o.fl.
Nú tekur við kennsla til klukkan
hálf eitt. Fyrst tveir stærðfræði-
timar sem ganga alltaf vel,
kannski af þvi að stærðfræðin er
alltaf fyrst á morgnana. Þá er
það líffræði, sem oft getur verið
skemmtileg en þó all torskilin
stundum. Um tfuleytið er kaffi-
timi. Þá fáum viðkorters frimin-
útur og loksins hittir maður kenn-
arana. Eins og á öðrum vinnu-
stöðum er mikið rætt i kaffitim-
anum. Stundum um pólitik,
stundum um eitthvað annað. Nú
var það Póllandsmálið. Deilur
voru ekki miklar, þó viidi einn
halda þvi fram að stjórnvöld
væru endanlega búin að berja
niðuralla samstöðu. En kennarar
eru ekki alltaf ábyrgir i kaffitim-
um enda lýkur þessum á tviræð-
um brandara frá Gunnu.
Gunnar Þiórandabani
<Mja Snjólaug Bragadótt-
ir
Bjallan glymur. Bókmennta-
timi hjá mér. Gunnars þáttur
Þiðrandabana. Krakkarnir þykj-
ast ekki skilja málfarið, heimta
Sven Hazel og Snjólaugu Braga-
dóttur. Ég gef grænt ljós á Snjó-
laugu þegar Islendingaþættirnir
eru búnir. Hazel er ekki hægt að
taka fyrir i islensku, þvi að hann
er ekki fslenskur. Stunur og and-
vörpum allan bekk. Eftir þennan
tima er viðtalstfmi hjá mér. Að
vanda vill enginn tala við mig, þvi
miður. Foreldrar eru alltof linir i
þvi að hafa samband við kennara
og fylgjast þannig með námi
barna sinna. Að þessum dauflega
viðtalstima loknum, er bók-
menntatími i 7. bekk. Bók-
menntakennsla i litlum og fátæk-
um skólum er erfið. Það er nefni-
lega ekki til nothæf kennslubók.
Það vantar sýnisbók nýrra is-
lenskra bókmennta. Lesarkir eru
góð lausn. Gömlu lestrarbækurn-
areru að mi'nu mati Ureltar. Skól-
inn hefur ekki efni á að kaupa
nægilegt magn af nýjum og ný-
legum i'slenskum bókum, kvótinn
leyfir það ekki. Til hvaða ráða
skal þá gripa vilji maður kynna
unglingum bókmenntir núlifandi
rithöfunda? Hér er um hags-
munamál islenskra rithöfunda að
ræða.
Atli Páll bjó til pappírs-
jólatré
Þegar ég kem heim klukkan
hálf eitt er Ebba bUin að ná i Atla
Pál á barnaheimilið. Hann sýnir
mér pappfrsjólatré sem hann bjó
til á barnaheimilinu. Grauturinn
ertilbUinn og éígleypi hann imig
og hleyp svo niður i félagsheimili.
Khikkan eitt héfst nefnilega til-
raunatimi i eðlisfræði. Tilrauna-
stofan, sem er i félagsheimilinu,
er mjög ófullkomin, ólik þeirri
sem ég kynntist er ég kenndi i
Kópavogi. Krakkarnir eru mættir
og tilraunin gengur vel.
Þegar ég kem heim er þriðju-
dagssyrpan að enda. Eftir tvo
tima fer ég að aðstoða tvo menn
sem eru að taka iðnnám utan-
skóla. Ég undirbý mig undir
þessa ti'ma og fer svo i kaupfélag-
ið. Þar er ekkert kjötborð og ekki
hægt að fá kjöt öðru visi en frosið
og sama máli gegnir um fisk. í
hinni bUðinni hér á Hvamms-
tanga, Sigga Pá, er heldur ekki
hægt að fá ófrosna kjötvöru.
Þetta er afar óþægilegt. Maður
þarf að kaupa það sem á að éta á
morgun, i dag.
Stórhríð og rafmagns-
levsi
— Ekkert badminton!
Eftir kvöldmat ætluðum við
Ebba i badminton i félagsheimil-
inu (hér er ekkert iþróttahús) en
hriðinsem staðið hafði allan dag-
inn var orðin enn svartari og Atli
Páll alltof syfjaður til að fara á
flakk. Óli J. hringdi og sagðist
heldur ekki ætla að fara. Við
verðum þvi heima. Atli sofnar
fljótt, Ebba fer að prjóna og horfa
á sjónvarpið en ég verð að fara að
undirbúa kennsluna næsta dag.
Um tiuleytið fer rafmagnið og ég
get þvi ekki horftá kastljós. Það
þýðir ekki að fást um það. Eina
sem hægt er að gera er að hátta
og reyna að lesa við kertaljós. Og
þannig lauk þessum degi i lifi
minu án þessað nokkuð afgerandi
gerðist.
■ Hafsteinn Karlsson
Dagur í lífi Hafsteins Karlssonar kennara á Hvammstanga