Tíminn - 29.01.1982, Blaðsíða 5

Föstudagur 29. janúar 1982
fréttir
_________________________________5
stuttar fréttir
Borgarbíóið sáluga:
FJARSVIKAMAUS
RANNSAKAD FREKAR
■ Fjársvikamál fyrrverandi eig-
enda Borgarbiós i Kópavogi er
komið inn á borð hjá Rann-
sóknarlögreglu rikisins að nýju til
nánari rannsóknar. En sem kunn-
ugt er urðu eigendur biósins upp-
visir að stórfelldum skattsvikum
á árinu 1980. Þeir komu sér undan
þvi að greiða lögboðin gjöld af
biómiðum með þvi að láta ekki
stimpla þá hjá bæjarfógetanum i
Kópavogi en gjöld sem greiða
þarf af hverjum miða nema rúm-
um 40% af verði hans.
Rikissaksóknari fékk málið i
fyrra en vegna gruns um að það
væri umfangsmeira ená horfði þá
var það sent bæjarfógetanum i
Kópavogi sem siðan sendi það til
nánari rannsóknar hjá RLR
Við fyrri rannsókn kom i 1 jós að
þeir höfðu selt 1004 óstimplaða
miða fyrir tæpar 15 milljónir
gamalla króna. —-Sjó
fréttaskýring
Fulltrúar Alusuisse koma
á mánudaginn:
Svara beidni
um endur-
skoðun
álsamningsins
— en engar samningaviðræður
fyrirhugaðar
■ Nú styttist óðum í það
að fulltrúar Alusuisse
komi hingað til lands i
þeim erindagjörðum að
svara beiðni íslenskra
yfirvalda þess efnis að ál-
samningurinn verði endur-
skoðaður. Þeir dr. Muller
og herra Weibel munu
dvelja hér á landi nk.
mánudag og þriðjudag.
Ekki eru ráðgerðar neinar
samningaviðræður á milli is-
lensku viðræðunefndarinnar og
Alusuisse en taliö er liklegt að
Svisslendingarnir muni nota tim-
ann á meöan þeir dveljast hér á
landi til þess að ræða óopinber-
lega við ýmsa islenska ráða-
menn.
Þeir sem hvað best þekkja til
þessara mála eru ekki bjartsýnir
á að svör Alusuisse um endur-
skoðun samningsins verði að-
gengileg. Hafa menn látið að-þvi
liggja að Alusuisse myndi
hugsanlega bjóða upp á endur-
skoðun samningsins en þá með
ýmsum skilyrðum og er nefnt eitt
skilyrðið þess efnis að það sem is-
lensk yfirvöld hafa talið
samningsrof Alusuisse á undan-
förnum árum, verði fyrir fullt og
allt látið niður falla.
Hækkun raforkuverðsins
þýðingarmest fyrir Is-
lendinga
Það er að sjálfsögðu endur-
skoðun á raforkuverði til ISAl
sem er hvað þýðingarmesti liður-
inn fyrir Islendinga ef út i endur-
skoðun verður farið á annað borð.
Auk þess sem endurskoðun á
ýmsum skattagreiðslum ÍSAL til
islenska rikisins er einnig mikil-
vægur þáttur.
Þegar hugsað er til þess raf-
orkuverðs sem er I gildi við sölu
til ISAL, þá er ýmislegt sem hafa
þarf i huga ef endurskoðun á þvi
fæst i gegn. Eins og raforku-
samningurinn við ISAL er i dag,
þá er hann i gildi til ársins 2014 og
i dag þá greiðir ISAL 6.5 mills
fyrir kilówattstundina (eitt mills
er sama og 1/1000 úr dollar).
Samkvæmt núgildandi samningi
þá fer raforkuverðið lækkandi
næstu 12 árin eða fram til ársins
1994, ef miðaö er við fast verðlag,
vegna þess að raforkuverðið er
aðeins verðtryggt um 40%. Arið
1994 mun raforkuverðið svo
hækka samkvæmt samningnum i
7.9 mills/kwh miðað við verðlag I
dag, en eftir það verður það
óbreytt út samningstfmabilið eöa
i 20 ár.
Vert er að hafa i huga, þegar
litið er á þennan þátt, að fram-
leiðslukostnaður raforku frá nýj-
um raforkuverum hér á landi er
áætlaður 15-20 mills/kwh.
Bandaríkin stærsti ál-
framleiðandinn í heimin-
um
Eins og kunnugt er, eru Banda-
rikin langstærsti álframleiðand-
inn I heiminum, en þau framleiða
rúmlega fjórðung heimsfram-
leiðslunnar. Orkuverð þar til ál-
vera hefur hækkaö verulega sl.
þrjú ár, og orkuverð hjá stærsta
orkufyrirtækinu, Bonneville Pow-
er Administration til álvera hefur
t.d. hækkað um 14 mills/kwh á
þremur árum, en 1979 var orku-
verðið 3 mills/kwh og er i dag 17
mills/kwh. Auk þessa reikna
þeir hjá BPA með þvi að orkuverð
eigi á næstu þremur árum eftir aö
hækka i 27 mills/kwh a.m.k. Til
samanburðar er fróðlegt að geta
þess að á siöustu þremur árum
hefur orkuverö til ISAL hækkað
um aðeins rúmlega 1 mills/kwh.
Fregnir hafa borist frá Banda-
rikjunum að undanförnu aö vegna
hækkunar á raforkuverði hafi ál-
ver þurft að loka og hætta starf-
semi sinni en það eru ekki þau ál-
ver sem fá raforkuna fyrir 20
mills/kwh og þar fyrir neðan
heldur þau sem þurfa að kaupa
orkuna fyrir 30-40 mills/kwh.
Við höfum gjarnan viljað miða
okkur við Noreg þegar viö tölum
um álframleiðslu og raforkuverð.
Það má þvi til fróðleiks geta þess
hér að norska álfyrirtækið Sör
Noregs Al. sem er nú dótturfyrir-
tæki Alusuisse, var áður i einka-
eign Alusuisse, en nú er tilkomin
norsk eignaraðild, kaupir raforku
sina á tæp 10 mills/kwh, sem er
um 50% hærra raforkuverð en
verðið hér á landi til ISAL. Auk
þess er gert ráð fyrir þvi i
samningi norska álversins aö á
miðju ári i ár hækki raforku-
verðið til fyrirtækisins i tæp 12
mills/kwh, þannig að þegar það
verður þá greiðir dótturfyrirtæki
Alusuisse 82% hærra verð fyrir
raforkuna i Noregi en dótturfyrir-
tæki þess gerir hér á landi.
Raforkukostnaður ISAL
5.9% af framleiðsluverði
1980
Það þarf vart að taka þaö fram
■ Mulier og Weibel koma til
fundar i RáðherrabústaÐnum
þegar fyrri viðræður málsaðila
fóru fram.
að áliðnaður fellur undir orku-
frekan iðnað en með þvi hugtaki
er átt við iðnað þar sem raforku-
kostnaður er hátt hlutfall i fram-
leiðslunni. Algengter i áliðnaöi að
raforkukostnaöur sem hlutfall af
framleiðslukostnaði áls sé ekki
undir 15%, en þessi kostnaður
sem hlutfall af framleiðsluverð-
mæti ISAL árið 1980 var aðeins
5.9%.
Aiusuisse kaupir að sjálfsögðu
raforku til dótturfyrirtækja sinna
utan íslands og þar þarf fyrirtæk-
ið að greiða mun hærra verð fyrir
raforkuna en þaö þarf að gera hér
á landi. Sem dæmi má nefna að i
Bandarikjunum kaupir Alusuisse
orkuna á um 30 mills/kwh, en það
er u.þ.b. 400% hærra verö en hér á
landi. Eitt dótturfyrirtækja
Alusuisse I Bandarikjunum,
Consolidated Aluminium
Corparation i Tennessy kevDti
t.d. orkuna á 24.5 mills/kwh um
áramótin 1978/79, en i dag á 30
mills, þannig að raforkan hefur
hækkað til fyrirtækisins á þremur
árum um 5.5 mills. sem er ekki
miklu lægri upphæð en ISAL
greiðir I heildargreiðslur fyrir
raforkuna hér á landi en i upphafi
þessarar greinar kom fram aö
það er 6.5 mills/kwh.
Hvert er raforkuverðið í
helstu samkeppnislöndum
okkar?
Þá er ekki slður fróðlegt að lita
á tölur um raforkuverð til álvera i
löndum eins og Hollandi, Italiu,
Þýskalandi og Bretlandi þvi ISAL
er I samkeppni við álver m.a. i
þessum löndum um markaðinn i
V-Evrópu. 1 Hollandi er meöal-
raforkuverö til álvera um 22
mills/kwh, á Italiu um 18
mills/kwh, i Þýskalandi um 27
mills/kwh, og i Bretlandi 20-30
mills/kwh.
Þegar þessar tölur eru hafðar i
huga, þá er það ef til vill ekki ólik-
legt að Alusuisse sé ekki reiðubú-
ið að endurskoða raforkuverðið
þvi önnur eins kjarakaup á raf-
orku gerast vart annarsstaðar.
—AB
Fimmta
sýning
Musa-
gildrunnar
ad Brun
HVANNEYRI: Ungmenna-
félagið Islendingur frumsýndi
nýlega leikritið „MUsagildr-
an” eftir Agötu Christie i
félagsheimilinu Brún I Bæjar-
sveit. Leikstjórier Ragnhildur
Steingrimsdóttir en með
helstu hlutverk fara þau
Dagný Sigurðardóttir, Jó-
hannes Kristinsson og Snorri
Hjálmarsson. Alls eru leik-
endur átta.
Músagildran er fjórða leik-
húsverk Ungmennafélagsins á
fáum árum. Leikritið hefur
þegar verið sýnt f jórum sinn-
um við ágætar viðtökur áhorf-
enda. Næsta sýning verður
annað kvöld, þ.e. 30. janúar kl.
21.
BG-Hvanneyri
Folald
fæddist á
2. dag þorra
LANDEYJAR: „Þetta getur
ailtaf skeð og kemur fyrir
annað kastið”, sagði Pétur
sonur Guðmundar bónda i
Stóru-Hildisey i Landeyjum er
Timinn hafði samband
þangað. En þar höfðum við
haft spurnir af að f jöigað hafi i
stóðinu við fæðingu folalds
hinn 23. jan. s.l. sem jafnframt
var 2 dagur þorra. Foialdið
reyndist hestur og sýnist þvi
sjálfgefið að það hljóti nafnið
Þorri.
Ekki kvað Pétur þetta hafa
komið heimafólki alveg á
óvart, nokkurnveginn hafi
verið vitað hvenær von var á
að hryssan kastaði, en hún
mun hafa látið folaldi i fyrra-
vetur og orðiö fylfuli aftur
fljótlega. Hryssan hefur
gengið með stóðinu i vetur
sem gefiö er Uti en við opin
hús. Hún kastaði þó Uti i
rigningarsudda. En fljótt var
brugðið við á bænum að koma
þeimmæðginum i'hús og hefur
hryssunni siðan verið gefið
inni.
—HEI
nú í vertiðarbyrjun og mun
skárra en i janúar i fyrra, en
þá hafi afli reyndar verið
mjög lélegur. NU sé t.d. meira
af ufsa sem varla sást i ver-
tiðarbyrjuni'fyrra. Þráttfyrir
aö veiðar hófust nU ekki fyrr
en upp úr miðjum janúar
sagðist Hörður búast við að
bátarnir nái jafn miklum afla
og i janUar árið 1981, þó róðrar
hafi þá staðið allan mánuðinn.
—HEI
Janúar afli
ekki minni
en í fyrra
VESTM ANNAEYJAR: Eftir
samtal við Hörö Jónsson,
skipstjóra á Álsey VE i fyrra-
kvöld höllumst við til aö álita
að heimildarmenn fyrir afla-
ffettinni frá Eyjum i blaðinu i
gær hafi verið heldur svart-
sýnir.
„Við höfum haft sæmilegt
kropp oft 10-12 tonn og alltupp
i 18 tonn og ég veit að aðrir
bátar hafa verið með allt upp i
20 tonn”, sagði Hörður. Hann
kvað útlitiö þvi ekki sem verst
„Leynimelur
13”
í Freyvangi
EYJAFJÖRÐUR: Ung-
mennafélagið Arroðinn og
Leikfélag öngulsstaðahrepps
frumsýna ærslaleikinn
„Leynimel 13” eftirÞridrang i
Freyvangi i' Eyjafirði n.k.
sunnudagskvöld 31. janúar.
Leikstjóri er Theodór JUlius-
son sem undanfarin fjögur ár
hefur starfað hjá Leikfélagi
Akureyrar. Leikmyndina
gerði óttar Björnsson.
„Þrídrangur” mun vera
höfundarheiti Haraldar A.
Sigurðssonar, Emils Thorodd-
sen og Indriða Waage. Leik-
ritið fjallar um hUsnæðiseklu i
höfuðborginni á árum seinna
striðsins er olli þvi að hUseig-
endum var gert skylt að taka
leigjendur i ónotað húsnæöi
sitt.
Aðalpersóna leiksins er
Madsen nokkur klæðskeri sem
úthlutað hefur verið leigjend-
um af ýmsum uppruna og er
hann leikinn af Leifi Guð-
mundssyni. Aðrir ieikendur
eru: Jósteinn Aðalsteinsson,
Guðfinna Nývarðsdóttir, Birg-
ir Jónsson, Maria Haralds-
dóttir, Valgerður Schiöth,
Vala Björk Harðardóttir,
Ólafur Theódórsson, Kristinn
Björnsson, Rósa Arnadóttir,
Kristján Jónasson, Anna
Ringsted og Stefán Arnason.
Næstu sýningar á Leyni-
melnum verða væntanlega i
Freyvangi um aðra helgi.