Tíminn - 07.02.1982, Blaðsíða 18

18
skák
Hart barist
Argentinski stórmeistarinn
Najdorf snæddi eitt sinn mið-
degisverð á heimili portú-
galska bréfskákmeistarans
dr. Pires. Að loknum miðdeg-
isverðinum var stórmeistar-
inn leiddur inn i tvær stofur
þar sem stoðu að minnsta
kosti 30 skákborð og sýndu
stöður þær sem Pires var að
tefla bréfleiðis. Najdorf gekk
á milli og sagði álit sitt á stöð-
unum, Pires fylgdi ákafur á
eftir og skrifaði jafnharðan
niður hjá serspekina af vörum
meistarans.
Að lokum voru aðeins þrjár
mjög flóknar stöður eftir, og
var Najdorf þungt hugsi yfir
þeim. Eftir rannsóknir sinar
fann hann mátfléttu þar sem
fórnað var fyrst riddara og
siöan hrók.
Nokkrum árum siðar heim-
sótti Najdorf verkfræðing i
Mexiko. Sama sagan. A eftir
sýndi verkfræðingurinn hon-
um skák eina.
„Otskýrðu þetta fyrir mér,”
sagði hann. „Samkvæmt
teóriunni hefði ég átt að hafa
jafnt tafl en mér var slátrað
eftir tvær mannsfórnir.”
Najdorf brosti i kampinn.
Það gerði hinn að sjálfsögðu
lika þegar hann skildi hvemig
i öllu lá.
Teórian getur leitt bréf-
skákmenn á villigötur, ekki
siöur en kappskakmenn, og
jafnt þó þeir séu góðir. Hér er
skák frá hollenska bréfskák-
meistaramótinu árið 1980.
Keppendur fylgja i upphafi
analýsu stórmeistarans Bagi-
rovs á Alékín-vörn en hann er
sérfræðingur i þeirri vörn.
Eftir 20 leiki bregða þeir út af
og sjáum hvað gerist þá.
Hvitur vinnur. En hvernig
átti Bagirov að vita að hviti
kóngurinn þyrfti að hrekjast
alla leið til d8?
De Wey, hvitL Den Broeder,
svart.
I. e4 Rffi 2. e5 Rd5 3. d4 d6 4.
c4 Rbfi 5. Í4 dxe5 6. fxe5 Rcfi 7.
Be3 Bf5 8. Rc3 e6 9. Rf 3 Be7 10.
d5! ? exd5 11. cxd5 Rb4 12. Rd4
Bd7 13. efifxefi 14. dxefi Bcfi 15.
Dg4 Bh4+ 16. g3 Bxhl 17. 0-0-0
Dffi 18. gxh4 0-0 19. Bg5 Dxfl
20. Ifxfl Hxf 1 +
mér ekki að sundurgreina
hana nákvæmlega! Kannski
fann Bagirov eitthvað á móti
21. Rdl.
Kasparov er hinn ný.i
Tal
Hinn 18 ára gamli Kasparov
likist Mikhæl Tal meira og
meira. Og þá er átt við hinn
unga Tal, Tal kringum 1958,
„töframanninn frá Riga”,
sem alltaf var á höttunum eft-
ir fallegum fléttum.
t eftirfarandi skák frá ný-
liðnu Sovétmeistaramóti eru
nokkrir óklárir punktar en á
mikilvægu augnabliki kiknar
hvitur.
Kasparov hefur svart gegn
Mikhælishin:
1. d4 Rffi 2. c4 c5 3. Rf3
Hann vill ekki lenda i Beóni-
vörn, sem kæmi upp eftir 3. d5
3. ... cxd4 4. Rxd4 e5?!
Vel þekkt bragð. Það stenst
kannski ekki mjög smá-
smugulega skoðun, en margir
meta gegnumbrotið sem á eft-
ir fylgir mikils.
5. Rb5 d5 6. cxd5 Bc5 7. R5c3
0-0 8. e3 e4 9. Be2 De7 10. Rd2
Hd8 11. a3 Rxd5 12. Rxd5
12. Rcxe4 gefur svörtum
ágæta möguleika.
12. ... Hxd5i3. Dc2 Bf5 14. b4
Bbfi 15. Bb2 Rcfi 16. 0-0 Dg5 17.
Khl Hdfi
Svartur slapp vel frá til-
raunastarfseminni i byrjun-
inni og hann heldur áfram,
hrindir af stað snarpri en ef til
vill ekki kórréttri árás.
18. Rxe4 Bxe4
18. ... Dg6 19. f3 He8 20. Bc4,
eöa 19. ... Bxe3 20. Db3 er hvit-
um hagstætt
19. Dxe4 Hd2 20. b5?
Ahorfandi nokkur stakk eft-
ir skákina upp á leiknum 20.
Ba6!! Hvorugum keppanda
hafði dottið það i hug, sem eig-
inlega er ekki nógu gott. Dæmi
um bjartsýni Kasparovs. Með
hvitu myndi hann hafa fundið ,
þennan leik og kannski unnið.
En hann vantreystir taktisk-
um möguleikum andstæðings-
ins. (Kasparov hafði seð 20.
Bd3 Dg6!)
20.... Hxd2 21. bxc6 Hxb2 22.
cxb7 Hf8! 23. Hacl Ba5! 24.
Hc8 Db5 25. Hfcl Dxb7 26. De8
w
Hér vildi Bagirov að kæmi
21. Kd2 Rc4+ 22. Ke2 Haf8.
Þaö litur vel út fyrir svartan.
21. Rdl!? Rd3+ 22. Kx2
Rel+ 23. Kc3 c5 24. Rf5 Rd5 +
25. Kc4 Bf3 26. Dg3 Rb6+ 27.
Kxc5Hc8+ 28. Kd6 Hc6+ 29.
Ke7 Rd5+ 30. Kd8 Bh5
Ótrúleg staða. 30...Hxe6
gekk ekki vegna 31. Kd7! He4
32. Db8+ 31. Rde3 Hxf5 32.
Rxf5 Hxefi 33. Rxg7! Kg7 34.
Bhfi+ KxhfiNú kemur falleg
lokastaða:
35. Dg5 mát!!
óvenjuleg skák. Ég ætla
26. ... Dxc8! 27. Dxc8 Bd2!
Þarna lá hundurinn grafinn.
Ekki mátti 26. ... Bb4? og hvit-
ur á jafnteflismöguleika.
28. h3 hfi 29. Dc4 Bxcl 30.
Dxcl Hxf2
Svartur hefur vinnings-
stöðu. Hrókar hans þurfa bara
að ákveöa hvaða reit þeir eiga
að ráðast á.
31. Dc7 afi 32. Da7 Hf6 33. a4
Hd8 34. a5 Hdl+ 35. Kh2 Hd2
3«. Db8+ Kh7 37. Db4 Hff2 38.
Dc4+
Hvi'tur gafst upp án þess að
bfða eftir svarinu.
Bent Larsen,
stórmeistari,
skrifar um skák
Tíunda
Reykja
víkur
drstlr-
mótið
■ Tiunda Reykjavikurskákmót-
ið hefst á þriðjudaginn og hafa
hvorki fleiri né færri en sjötiu
skráð sig til leiks. Er mótið enda
haldið með öðru sniði en verið
hefur þetta er opið mót og teflt
samkvæmt svissneska kerfinu,
þátttakendafjöldi fræðilega séð er
ótakmarkaður. Af þessum sjötiu
eru 45 útlendingar en 25
Islendingar, 22 stórmeistarar, 20
alþjóðlegir meistarar og þrir
FIDE-meistarar.
Svissneska kerfið gengur út á
það i stuttu og einföldu máli að
fyrst er dregið um það hverjir
tefla saman i fyrstu umferð, en
sfðan er farið eftir vinninga-
fjölda. Þeir sem hafa sama
vinningafjölda tefla saman og er
þetta til þess að menn mæti þvi
sem næst jafningjum sinum.
Engir mega tefla saman oftar en
einu sinni, eins og gefur að skilja.
Umferöir verða alis ellefu. Þetta
kerfigefur spámönnum gott
færi á aö etja kappi við þekktari
meistara og hala inn áfanga að
títlunum eftirsóttu. 1 Bandarikj-
unum eru opin mót mjög vinsæl
og hafa þótt gagnleg, frægast
þeirra er Lone Pine sem haldið er
árlega.
Teflt er á Kjarvalsstööum og
hefst hver umferð klukkan hálf
fimm og er teflt til hálf tiu, bið-
skákir eru tefldar síðar sama
kvöld, frá klukkan ellefu til eitt
eftir miðnætti. Á laugardögum og
sunnudögum verður teflt frá
klukkan tvö eftir hádegi til fimm
og biðskákir frá hálf niu til hálf
ellefu. Fridagar verða föstudag-
urinn 12. febrúar og miövikudag-
inn 17. febrúar en mótinu lýkur
21.
Verðlaun á mótinu eru væn, alls
16 þúsund dollarar og skipast
þannig: 1. 6 þús., 2. 4 þús., 3. 3
þús., 4. 2 þUs., 5. 1 þúsund. Því er
til mikils að vinna.
Þátttakendur eru sem fýrr
segir 70 og er tafla yfir þá hér á
siðunni. Rétt til þátttöku höfðu
allir erlendir skákmenn með 2300
Elostig eða meira, og allir
islenskir kollegar þeirra með yfir
2200 stig. Athygli vekur að engir
Sovétmain eru á Iistanum, enda
þótt tveimur stórmeisturum hafi
verið boðið, og er þetta er ritað
eru ekki horfur á að þeir láti sjá
sig. Þó er aldrei að vita. I upphafi
munu þeir hafa sett það fyrir sig
að Victor Korchnoi var boðið til
leiks en nú er ljóst að hann kemur
ekki. Verið getur að Sovétmenn
trúi þvf varlega, minnugirbragðs
sovéska útlagans f Lone Pine i
fyrra,en þá birtist hann öllum að
óvörum er sest var að tafli en þar
voru tveir sovéskir stórmeistarar
mættir, Rómanisjin og Júsúpov.
Mikið uppistand varð og liklegt að
sovésk yfirvöld vilji koma i veg
fyrir að slikt og þvilikt endurtaki
sig. Enn er þvi ekki öll von úti um
að sovéskir stórmeistarar mæti til
leiks, sem að sjálfsögöu myndi
gera mótið enn sterkara en það er
nú.
Hér að neðan verður fariö
nokkrum orðum um helstu
keppendur á mótinu.
Anthony Miles er vafalitið
þekktastur erlendu keppendanna,
enda hefur hann tvivegis komið
hingað tillands og tefltá Reykja-
vikurskákmótum. Arið 1978 varð
hann i ööru sæti, en mótið það ár
er hið sterkasta sem enn sem
komið er hefur verið haldið hér á
landi. Arið 1980 stóð hann einnig
fyrir sinu, þótt ekki yrði hann i
efstu sætunum. Miles er ungur að
árum, hann fæddist i Birming-
ham árið 1955, og vakti mjög
snemma á sér athygli fyrir skák-
gáfu. Undirlok sjöunda áratugar-
ins gerðu Englendingar geysi-
stórt átak i' skákmálum, sem
hefur skilað þeim árangri að þeir
eru nú komnir i hóp tiu sterkustu
skákþjóða heims, en voru litt
frambærilegir áður. Dæmi sem
sýnir að Islendingar geta, með
aukinni skipulagningu, náð enn
betri árangri sem nú er. Hvað um
það, Miles var sá unglingur sem
enskir bundu mestar vonir viö,
og hann stóð svo sannarlega fyrir
sinu. Árið 1968 sigraði hann á
sveinamóti Bretlands, og árið
1974 varð hann efstur á heims-
mástaramóti unglinga, og var
vegna þess útnefndur alþjóðlegur
meistari. Stórmeistaratitillinn lét
ekki biða lengi eftir sér. Arið 1975
náði hann fyrra áfanga að titlin-
um með þvi að sigra á móti i
London og i upphafi árs 1976 náði
hann ágætum árangri á skák
móti i Sovétrikjunum og siðari á-
fanginn að stórmeistaratitli var i
höfn. Hann var þvi orðinn stór-
meistari aðeins tvitugur að aldri,
en þeir eru mjög fáir skákmenn-
irnir sem þvi hafa náð, og aðeins
fjórir hafa orCiö stórmeistarar
yngri: Fischer 15 ára, Kasparov
17 ára, Spassky 18 ára og Karpov
19 ára. Miles var nú talinn helsta
von Bretlands, og Vesturlanda, i
keppninni um heimsmeistaratit-
ilinn.
Enn sem komið er hefur hann
ekki náð sérlega langt I heims-
meistarakeppnirmi, tefldi þó á
millisvæðamótinu i Ríga 1979 og
varö rétt fyrir ofan miðju, en
hann hefur bætt það upp með
hverjum sigrinum á fætur öörum
á alþjóölegum skákmótum. Of
langtmál yrði að telja upp öll þau
mót sem hann hefur sigrað á, en
þau eru mörg hver i hópi sterk-
ustu skákmóta sem haldin eru.
Miles er ekki síst gifurlegur
keppnismaður, en hann hefur
einnig til að bera djúpan skilning
á skák, og er jafnvigur á flókna,
hæga stöðubaráttu og taktiskar
fléttur. Hann þykir ákafléga
skemmtilegur skákmaður og er
þvi vinsæll með áhorfendum
skákmóta,sem geta treyst þvi að
hann leggi sig allan fram til
sigurs. Það er ef til vill vegna
þess hversu mikla orku Miles
leggur i hverja skák og hvert mót
sem hann er fremur mistækur
skákmaður, hann stendur sig frá-
bærlega á einu móti en óeðlilega
illa á þvi næsta. Miles hefur einn-
ig neyðst til þess, eins og fleiri at-
vinnuskákmenn, að tefla gifur-
lega mikið á hverju ári, og kann
það að hafa sitt að segja. Undan-
farið hefur Miles verið i nokkurri
lægð, og John Nunn er nú stiga-
hæsti skákmaður Englands, en
Miles hefur sýnt og sannað aö
þegar honum tekst upp standast
fáir honum snúning. Það hefur
sjálfur heimsmeistarinn mátt
reyna en i sveitakeppni Evrópu
árið 1980 lagði Miles Karpov
snaggaralega að velli og þaö þótt
hann beitti mjög óvenjulegri vörn
sem hingað til hefur ekki verið
talin traustvekjandi. Þá má
einnig geta þess að árið 1980 og
’81 vann Miles tiu alþjóðleg skák-
mót i röð og það leika fáir eftir
honum. Ekki er vafi á þvi að hann
hefur fullan hug á að endur-
heimta sæti sitt sem sterkasti
skákmaður Englands og muniþvi
berjast af mikilli hörku á næst-
unni, meðal annars á þessu
Reykj avlkurmóti.
Lev Osfpóvich Alburt sem einn
þeirra sovésku stórmeistara sem
hafa kosið að flýja land og búa á
Vesturlöndum i óþökk stjórn-
valda. Hann var aðeins talinn
einn i hópi fjölda meðalsterkra
skákmanna meðan hann bjó i
Sovétrikjunum, enda fá fáir tæki-
færi fyrir austan nema hinir allra
sterkustu, en eftir að hann kom
vestur yfir hefur hann náð mjög
góðum árangri. SU er reyndar
raunin um marga austantjalds
skákmenn sem flytja vestur, þeir
springa fyrst út þegar komið er
yfir járntjald.
Alburt fæddist árið 1946 og er
tJkrafnumaður. Hann þroskaðist
seint sem skákmaður miðað við
marga aðra en um miöjan átt-
unda áratuginn fór hann að láta
að sér kveða. 1974 vann hann
meistaramót Úkrainu, varð
fimmti á Sovétmeistaramótinu
sama ár og annar á alþjóðlegu
skákmóti í heimaborg sinni
Ódessa 1976. Sama ár var hann
útnefndur alþjóðlegur stórmeist-
ari af FIDE. Næstu árin náði Al-
burt sæmilegum árangri, en stóra
stökkið kom árið 1979. Þá tefldi
hann með sovéskri skáksveit i
Vestur-Þýskalandi, en er Sovét-
mennirnir ætiuðu að tygja sig
heimleiðis var Alburt á bak og
burt. Honum skaut fljótlega upp i
Bandarikjunum og fékk banda-
riskan rikisborgararétt. Sovét-
menn hafa ekki gripiö til þess
ráðs að sniðganga mót sem Al-
burt tekur þátt i, likt og þeir
bregðast við Korchnoi.en engu að
siður hugsa þeir fátt hlýtt til hans
Arið 1980 hafði Alburt staðið sig
svo vel að hann var orðinn stiga-
hæstur bandarfskra skákmanna
og tefldi því á efsta borði Banda-
rikjanna á olympiumótinu á
Möltu 1980. Er Bandarikin mættu
Sovétríkjunum neitaði Karpov,
heimsmeistari, að taka i útrétta
hönd Alburts áður en þeir settust