Tíminn - 11.02.1982, Blaðsíða 11

Fimmtudagur 11. febrúar 1982
11
■ Ekki má lyfta mönnum meö
lyftara, nema i þar til gerðum
öryggisgrindum.
Annað sem er mjög alvarlegur
hlutur er að 14 af þeim 21 sem lét-
ust i þessum slysum voru 17 ára
eða yngri allt niður i eins og hálfs
árs”.
„Mjög lítið
rannsakað
hér á landi”
— Maria, mig langar til þess aö
biðja þig aö fara nokkrum orðum
um heilsufarsþáttinn.
„Þessi mál hafa mjög litið ver-
ið rannsökuð hér á landi en hins
vegar eru rannsóknir tengdar
þessum þætti komnar talsvert vel
á veg erlendis, a.m.k. i allmörg-
um löndum.
Það sem helst snýr að sjúkra-
þjálfurum er að reyna að fyrir-
byggja álagseinkenni. Þessi þátt-
ur tengist að sjálfsögðu öryggis-
þættinum. Eftir þvi sem betur fer
um manninn og þvi betri sem
vinnuaðstaða hans er þvi meira
hlýtur öryggi að að verða”.
— Veistu hvort þaö er algengt
aö sjúkraþjálfarar fái til meö-
ferðar menn sem kvarta undan
bakveiki og öörum hliöstæöum
sjúkdómum, vegna vinnu sinnar,
á svona tækjum?
,,Ég get ekki nefnt þér neinar
ákveðnar tölur um slikt en auð-
vitað þekkja allir sjúkraþjálfarar
svona tilfelli. Það eru álagsein-
kenni i baki sem eru langalgeng-
ust. Sætið á svona vinnuvélum
þarf að vera rétt hannað og eins
þarf staðsetningin á stjórnar-
tækjum i kring um sætið að vera
ákveðin með tilliti til mannsins.
Þá er auðvitað mikilvægt að
stjórnandi vinnuvélarinnar kunni
að sitja á þann hátt að hann sé
undir sem minnstu álagi. Sjúkra-
þjálfarar geta mikið leiðbeint á
þessusviði. Mér dettur t.d. i hug
varðandi skógariðnaðinn i Svi-
þjóð að þar eru sjúkra-jálfarar i
i fastri vinnu og halda þeir ekki
bara námskeið eða lita eftir þvi
hvernig álagseinkennin hegða
sér, heldur fara þeir út i skóginn,
eru á vélunum i kringum fólkið og
leiðbeina á staðnum. Þetta starf
þeirra getur haft svo mikil áhrif
að þeir eru beðnir um ráðlegging-
ar i sambandi við hönnun á
tækjunum og sætunum. Þvi auð-
vitað byrjar vandinn þar — það er
ekki hægt að laga stellinguna
nema tækið eða sætið leyfi það.
Þetta er auðvitað mun áhrifa-
rikara heldur en það að reyna að
bæta úr þvi sem þegar hefur farið
aflaga. Alls staðar þar sem
sjúkraþjálfarar hafa farið að
vinna við svona fyrirtæki þá hefur
starf þeirra aðallega verið fólgið i
ráðleggingum og fyrirbyggjandi
starfi, frekar en að meðhöndla
einkennin.
Þetta hefur mjög tengst þeirri
miklu umræðu um það hvernig
starf sjúkraþjálfara eigi að vera.
Annars vegar er sjónarmiðið að
sjúkraþjálfarar eigi aðeins að
halda áfram að meðhöndla fólk,
eins og þeir gera i heilsugæslunni
i dag, og hitt sjónarmiðið er að
mun heppilegra sé að þeir eyði
sem mestu af tima sinum i ráð-
leggingar og fyrirbyggjandi
starf”.
— Hvernig getur sá sem á
vinnuvél starfar, sjálfur dregiö úr
þeim álagseinkennum sem þú
hefur nefnt?
„Þeir sem vinna i sömu stell-
ingum allan daginn, þurfa auð-
vitaðað að vera i eins góðri stell-
ingu og mögulegt er. Auk þess
þurfa þeir að hafa tækifæri til
þess að taka sér stuttar hvildir og
breyta þá um stöðu á meðan. Slikt
dregur úr álagi.
Kannanir erlendis hafa sýnt
fram á að eftir þvi sem maðurinn
■ Halda skal vélunum hreinum
og I góöu ástandi. Olla og feiti á
gólfum skapa slysahættu.
1 er sjálfráðari i starfi þeim mun
minni álagseinkenni koma fram
hjá honum. Það má þvi reikna
með þvi að t.d. ýtustjóri ráði
meiru um sina starfstilhögun,
heldur en t.d. strætisvagnabil-
stjóri sem þarf að fylgja strangri
timaáætlun og þvi má draga þá
ályktun að álagseinkennin verði
minni hjá ýtustjóranum en
strætisvagnabilstjóranum. Þá er
lengd vinnutima einnig þýðingar-
mikill þáttur og eftir þvi sem
hann er lengri verða álagsein-
kennin meiri”.
■ Talsveröur fjöldi alvarlegra
slysa hér á landi hefur átt sér
staö, þegar vinnuvélar hafa rek-
ist á háspennulinu. Þvi ber aö viö-
hafa sérstaka gætni, þegar unniö
er nærri háspennulinum.
„Of mikið af
gömlum vélum
í gangi
hér á landi”
Garöar: „Þarna spilar einnig inn
i i sú staðreynd að hér á landi eru
gamlar vinnuvélar sem ekki eru
hannaðar með jafnmiklu tilliti til
stjórnandans og þær nýju, mikið i
gangi. Gömlu vélarnar eru
notaðar óeðlilega lengi en er-
lendis er endurnýjun þessara
tækja mun örari. Hingað eru lika
oft fluttar inn notaðar vélar, sem
ekki eru jafn fullkomnar og þær
nýjustu vegna þess að erlendu
verktakarnir og fyrirtækin eru að
endurnýja og koma sér upp þeim
tækjum sem eru nýjust og full-
komnust á markaðnum. Hér inn-
anlands er einnig talsverður
munur á tækjum, t.d. gerist það
oft að verktakar hér i Reykjavik
sem vilja endurnýja tækin selja
gömlu vinnuvélarnar út á land.
Nú, þá þekkjum við það vel, að
Islendingar eru ekki par hrifnir af
þvi að þeim sé sagt hve lengi þeir
eigi að vinna, en i nýju lögunum
erueins og kunnugt er ákvæði um
hvildartima. En þó það gerist
ekki i einu vetfangi að breytt af-
staða til þessa þáttar náist fram,
þá held ég að þessi lög hafi nú
þegar haft jákvæð áhrif. Þessi lög
eru aö sjálfsögðu fyrst og fremst
sett til þess að tryggja öruggt og
heilsusamlegt starfsumhverfi
sem sé i samræmi viö félagslega
og tæknilega þróun i þjóðfélag-
inu”. —AB
Vöru
1-40 TONN
Rafmagn
Diesel
Bensín

mm
fQUIPMENT