Fréttablaðið - 13.05.2008, Blaðsíða 56

24 13. maí 2008 ÞRIÐJUDAGUR
menning@frettabladid.is
Kl. 12
Sérfræðileiðsagnir Þjóðminjasafns-
ins halda áfram í dag kl. 12. Að þessu
sinni mun Gunnar Karlsson sagn-
fræðingur vera með leiðsögn um
grunnsýninguna sem hann kallar: Að
lesa Íslandssögu úr grunnsýningu
Þjóðminjasafnsins. Býðst gestum
safnsins þar með að fá nýja innsýn í
safnkostinn og fræðast í leiðinni um
sögu lands og þjóðar.
Trúðleikurinn á að vera fastur
passi í stöðugri þjálfun allra leik-
ara. Hann hefur ekki verið það.
Mest vegna þess að rétta þjálfara
hefur vantað, þá hefur þurft að
sækja til útlanda þótt ýmsir
íslenskir leikstjórar hafi rík efni
til að leggja trúðleiknum lið. Sá
þáttur í fari þeirra er ekki nýttur.
Trúðleikurinn eykur sveigjuna í
færni leikarans. Vitaskuld verða
menn að hafa áhuga á þeirri fjöl-
breyttu tækni sem trúðleikur
útheimtir en sú færni smitar yfir í
allt sem leikari tekst á við eftir
það.
Einstaka leikarar hafa lagt sig
sérstaklega eftir trúðleik og sýn-
ing LR í Borgarleikhúsinu sem
kennd er orðinn til fyrir áhuga
þeirra Bergs Þórs Ingólfssonar og
Halldóru Geirarðsdóttur sem
bæði komu sér upp trúðsgervi
fyrir fjölda ára. Ulfar og Barbara
eru þeirra annað sjálf, hamur sem
þau skjótast í, og rétt eins og í
ævintýrinu gefur sá hamur þeim
frelsi. Gjóla Hörpu Arnardóttur
og Za-Ra Höllu Margrétar eru
nýrri hamir. Raunar sást vel í trúð-
leiknum á fimmtudagskvöldið að
sumir voru komnir lengra en aðrir
í þessu fágaða formi hreins leiks.
Efni sýningarinnar er sam-
kvæmt titlinum dauðasyndirnar
sjö. Hvort sem það var upphaflega
hugmyndin sem leiddi hópinn
undir stýri Rafaels Bianciotto á
vit Dante skal ósagt látið: Gleði-
leikurinn guðdómlegi gefur vissu-
lega tækifæri að fara um svið
dauðasyndanna en þessi tvö við-
fangsefni takast á í verkinu, raun-
ar svo harkalega að bæði líða
fyrir: að rekja ferð Dante við leið-
sögn Virgils til neðsta vítis og til-
baka á hæstu hæðir Paradísar, og
hitt að gera dauðasyndunum sjálf-
um verðug skil. Það er einfaldlega
færst of mikið í fang. Þriðja efnið
bætist svo við: kynning trúðsins á
sjálfum sér og skýring á reglum
leiksins sem er ærið rúmfrekt í
framgangi sýningarinnar. Þrjú
stór efni í einni sýningu þýða að
hvert þessara efna líður fyrir
plássleysið í ríflega tveggja tíma
leik sem hefst raunar löngu fyrir
auglýstan sýningartíma því fjór-
menningarnir taka á móti leikhús-
gestum í tíma, leiða þá til sætis og
hefja leikinn löngu fyrir átta.
Þetta var skemmtilegt kvöld um
margt og athyglisvert. Ég fór
spenntastur að sjá Hörpu, missti
af henni fyrir norðan og hét mér
þá að ekki skyldi ég héðan í frá
missa af neinu sem Harpa Arnar-
dóttir gerir. Hún er fágætur lista-
maður og gerir allt vel, hefur allt-
af sína sérstöku sýn á viðfangsefni,
leiðir það alltaf í óþekkta vegu, ein
af þessum stóru leikkonum sem
fólk hefur ekki fattað hvað er mik-
ill fengur fyrir íslenska leiklist.
Svona getur maður verið eigin-
gjarn – fer bara á leiksýningu til
að sjá einn leikara.
Ekki það að Harpa hafi að þessu
sinni borið af: hér standa bókstaf-
lega allir aðrir í skugganum af
Halldóru Geirharðsdóttur sem
trónir eins og hofróða í opinberri
veislu yfir öðrum. Líkast til vegna
þess að hún hefur tekið plássið
eins og hofróður gera gjarna: frek-
asti krakkinn fer fremst. Hún er
annar listamaður í íslenskum
kvennaflokki sem hefur á rétt tíu
árum frá því hún kom til starfa
hjá LR stikað sér miðjustað í leik-
flokknum íslenska. Hér er hún
enda í essinu sínu: óhrædd, hik-
laus, djörf og dásamleg í þreföldu
nei margföldu hlutverki sem hún
víkur sér fimlega til og frá í.
Bæði Bergur og Halla lenda ein-
hvern veginn í skugganum, Halla
veikust og skemmst á veg komin í
tökum sínum á þessu erfiða formi,
Bergur líkt og fararstjóri í þessari
för sem er alltaf að passa upp á
alla – og er þó að leika einn nafn-
greint stakt hlutverk, Dante sjálf-
an. Úlfshamur Bergs er enda ekki
flókinn í trúðleiknum, svolítið
þunnur og ekki óútreiknanlegur
eins og Barbara.
Þetta er skemmtileg og athyglis-
verð sýning fyrir margra hluta
sakir. Eitthvað af henni er spunnið
í hvert sinn, það er ein reglan í
leiknum. Svo er unaðslega gaman
að sjá Litla sviðið aftur í þeirri
fúnksjón sem það var hugsað til í
upphafi sem vettvangur leikarans
í frjálsu falli þótt alltaf sé erfitt að
ná bæði upp á svalirnar og niður:
sem er sérstakt viðfangsefni fyrir
alla sem þar vinna og kallar á vís-
vitandi rannsókn í fókusmiðun hjá
leikara.
Allur frágangur á sýningunni er
fyrsta flokks. Hún á skilið níu
sinnum níu sýningarkvöld – er
fyrir alla fjölskylduna og á örugg-
lega eftir að slípast fái hún þá
aðsókn og athygli sem áhorfendur
eiga skilið. Ekki missa af Dauða-
syndunum. Páll Baldvin Baldvinsson
Dauðasyndir sjö og meira til
LEIKLSIT Trúðurinn, ein grunneining í leikhúsi heimsins, fær sitt pláss á Litla sviðinu næstu vikur.
LEIKLIST
Dauðasyndirnar
eftir leikhóp og aðstandendur
– og Dante.
Ljós: Halldór Örn Óskarsson. Hljóð:
Ólafur Thoroddsen. Búningar: Helga
Stefánsdóttir. Leikmynd: Helga og
Rafael Biancotto. Tónlistarstjórn:
Kristjana Stefánsdóttir. Hreyfingar:
Ariane Anthony. Leikstjóri: Rafael
Biancotto.
Leikfélag Reykjavíkur á Litla sviði
Borgarleikhússins.
★★★★
Fín skemmtun af flínkum trúðum.
Norræna húsið heldur áfram með dagskrá sína
Byggingarlist í brennidepli í kvöld kl. 20. Þá
flytur þar framsögu danski arkitektinn Bjarke
Ingels sem hefur vakið athygli undanfarin ár
fyrir óhefðbundna nálgun sína á viðfangsefnið.
Ingels rekur eigin teiknistofu undir nafninu
Big sem endurspeglar þann húmor, leikgleði
og glettnu sjálfsímynd sem einkennir hönn-
un hans. Hann hefur hugtök og merkingar í
flimtingum og segir meðal annars að vinna
hans beinist ekki að litlu smáatriðunum heldur
að heildarmyndinni og er óragur við að ögra
viðtekinni hugmyndafræði 20. aldarinnar um
fagurfræði. Sjálfur setur hann spurningarmerki
við flesta hluti og notar eiturskarpa greiningar-
hæfileika sína til að leysa verkefni út frá því
sem honum finnst vera kjarni þeirra.
Honum hafa meðal annars hlotnast hin virtu
verðlaun Gullna Ljónsins á Feneyjatvíæringn-
um árið 2004 fyrir afar frumlega hugmynd að
tónlistarhúsi í Stavanger og tilnefningu til Mies
van der Rohe-verðlaunanna árið 2005 fyrir hús
undir siglingarklúbb og frístundir ungs fólks
við höfnina, þar sem kostnaðarsamur liður við
að losna við mengun á lóðinni var leystur á
snjallan hátt.
Bjarke hefur ekki einvörðungu fengist við
að hanna og byggja hús, heldur beitir hann
frumkvöðlagleði sinni til að skapa margvísleg
verk á borð við stuttmyndir um nýja hugsun
í hafnarmannvirkjum á alþjóðavísu, og heila
borg úr dönskum Lego kubbum. Fyrir stuttu
síðan vann hann samkeppni um heildarskipu-
lag Øresunds parken í Kaupmannahöfn og
um þessar mundir er hann einnig að finna
í úrslita lotu í boðskeppni um höfuðstöðvar
Landsbanka Íslands í miðbæ Reykjavíkur. - vþ
Frumlegur hugsuður mælir
FALLEG BYGGING Hönnun Norræna hússins er ekkert slor.
Lau. 17. maí
Sun. 18. maí
Fim. 22. maí
Fös. 23. maí