Fréttablaðið - 04.06.2008, Blaðsíða 42

18 4. júní 2008 MIÐVIKUDAGUR
timamot@frettabladid.is
DR. RUTH WESTHEIMER KYN-
LÍFSFRÆÐINGUR ER 80 ÁRA.
„Talandi um kynlíf daginn
út og inn hefur gert mig að
betri skíðakonu. Enda er ég
alltaf að tala um hreyfingu,
að líta vel út og að taka
áhættu.“
Dr. Ruth er einn frægasti kyn-
lífsfræðingur í heimi; hún
hefur sent frá sér fjölda bóka
og komið fram á ótal fyrir-
lestrum í útvarpi og sjónvarpi.
MERKISATBURÐIR
780 f.Kr.Fyrsti sólmyrkvi sög-
unnar skráður í Kína.
1896 Henry Ford prufukeyrir
fyrsta bílinn sem hann
hannaði, einnig fyrsti bíll-
inn sem hann keyrði.
1917 Pulitzer-verðlaunin eru af-
hent í fyrsta sinn.
1926 Robert Earl Hughes setur
met sem þyngsti maður
heims.
1944 Hornsteinn lagður að
Stýrimannaskólanum í
Reykjavík.
1959 Sjálfsbjörg, landssam-
band fatlaðra, stofnuð.
1970 Tonga hlýtur sjálfstæði frá
Bretlandi.
1989 Aðgerðir kínverskra
stjórnvalda til að brjóta
á bak aftur mótmæli á
Torgi hins himneska frið-
ar enda með blóðbaði.
Steinsmiðja
• Viðarhöfða 1
• 110 Reykjavík
• 566 7878
• Netfang: rein@rein.is
• Vönduð vinna
REIN
Legsteinar
í miklu úrvali
60 ára afmæli
Sjöfn Inga
Kristinsdóttir og
Helgi Guðmundsson
Í tilefni af sextugsafmælum
okkar begg ja viljum við bjóða
ætting jum og vinum til fagnaðar
að Hólmakoti þann 14. júní nk. Góð aðstaða fyrir tjöld
og tjaldvagna. Vinsamlegast tilkynnið þátttöku í
síma 437 1847 fyrir 10. júní.
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar,
tengdafaðir, afi og bróðir,
Emil Ragnarsson
skipaverkfræðingur, Seiðakvísl 29,
Reykjavík,
andaðist á líknardeild Landspítalans í Kópavogi
föstudaginn 30. maí. Hann verður jarðsunginn frá
Langholtskirkju fimmtudaginn 5. júní kl. 13.00.

Birna Bergsdóttir
Kristín Emilsdóttir Helgi G. Björnsson
Sólveig Berg Emilsdóttir Guðmundur Árnason
Ragnar Þór Emilsson Hildur Hrólfsdóttir
Bergur Már Emilsson Helena Hilmarsdóttir
Eva María Emilsdóttir Karl West Karlsson
og barnabörn
Gunnlaug Hanna Ragnarsdóttir
Brynja Ragnarsdóttir
Ragna Kristín Ragnarsdóttir
Elskuleg eiginkona mín, móðir okkar,
tengdamóðir, amma, langamma og
langalangamma,
Matthildur
Guðbrandsdóttir
frá Hólmavík, Hrafnistu, Reykjavík,
sem lést fimmtudaginn 22. maí, verður jarðsungin
frá Breiðholtskirkju fimmtudaginn 5. júní kl. 11.00.
Benedikt Þorvaldsson
Guðbrandur Benediktsson Guðlaug Þorkelsdóttir
Þorvaldur Helgi Benediktsson Sigurlaug Gísladóttir
Birgir Benediktsson Sigrún Sigurðardóttir
Sigrún Benediktsdóttir
Steinþór Benediktsson Hildur Guðbjörnsdóttir
og barnabörn.
Elskuleg eiginkona, móðir, amma og lang-
amma,
Kristín Katarínusdóttir
Lagarási 17, Egilsstöðum,
lést á Sjúkrahúsinu á Seyðisfirði 23. maí.
Útför hefur farið fram í kyrrþey að ósk hinnar látnu.
Gestur Guðmundsson
Gestur Valgeir Gestsson
barnabörn og barnabarnabörn.
Þjóðminjasafnið vinnur nú hörðum
höndum að uppsetningu á sýningunni
„Yfir hafið og heim“ sem verður opnuð
við formlega viðhöfn annað kvöld.
Gripirnir sem sýndir verða eru ís-
lenskir forngripir frá nítjándu öld sem
nýlega komu yfir hafið frá Svíþjóð.
„Norræna safnið í Stokkhólmi var
með þessa muni í sinni vörslu þar
til nýlega, þegar ákveðið var að af-
henda Þjóðminjasafninu gripina. Þeir
eru enn í eigu safnsins í Stokkhólmi,
en hins vegar fáum við þá í varan-
lega vörslu og af því tilefni verða þeir
sýndir almenningi,“ segir Lilja Árna-
dóttir, fagstjóri munasafns við Þjóð-
minjasafn Íslands.
Safnið í Svíþjóð var stofnað árið
1871 og frá upphafi var rík áhersla
á að ná inn heimildum og gripum frá
Norðurlöndunum að sögn Lilju sem
segir forsvarsmann þessa safns hafa
unnið mikið brautryðjandastarf. „Art-
hur Hasselius sem stofnaði safnið var
merkur brautryðjandi í safnamálum á
Norðurlöndunum. Hann safnaði grip-
um frá venjulegu fólki og ekki bara
listaverkum eða furðugripum eins og
algengt var á þessum tíma og lagði
áherslu á allt þetta norræna menning-
arsvæði.“
Þessi sænski hugsjónamaður hafði
samstarfsmenn víða á þessu svæði og
bæði keypti og fékk gefins gripi sem
fóru á safnið. „Þessir munir eru að
mestu sambærilegir við það sem til
er hérlendis, en það sem er sérstakt
við þá er að þeim hefur verið safn-
að á svæðum á borð við Vesturland,
en þaðan hafa færri hlutir varðveist
frá þessum tíma,“ útskýrir Lilja, sem
segir þó að aðeins sé rétt búið að opna
ferðakisturnar.
„Gripirnir sem komu eru mikið út-
skornir húsmunir, litlir kistlar, textíl
á borð við búninga og ábreiður ásamt
skarti sem tilheyra íslensku kvenbún-
ingunum,“ segir Lilja og bætir við að
mikið af gripunum komi úr safni Helga
Sigurðarsonar, prests úr Melasveit.
„Helgi var merkur maður sem safnaði
forngripum af mikilli natni og safnið
hans var meðal þess sem selt var til
Stokkhólms á sínum tíma. Þeir gripir
eru vel merktir og þar eru góðar upp-
lýsingar um uppruna þeirra. Enda var
Helgi mjög vandvirkur maður,“ segir
Lilja sem segir einnig að enn eigi eftir
að rannsaka gripina betur. Lilja segir
einnig að ekkert drama ríki í kringum
þessa gripi sem Svíar séu nú að færa
okkur á borð við handritin, enda hafi
Arthur Hasselius á sínum tíma verið
í samstarfi við forsvarsmenn Þjóð-
minjasafns Íslands sem stofnað var
1863.
Sýningin stendur frá 6. júní til 31.
janúar á næsta ári, en 6. júní er ein-
mitt þjóðhátíðardagur Svía.
rh@frettabladid.is
ÞJÓÐMINJASAFN ÍSLANDS: TEKUR VIÐ ÍSLENSKUM FORNGRIPUM FRÁ SVÍUM
Yfir hafið og aftur heim á ný
KISTURNAR OPNAST Lilja Árnadóttir, fagstjóri munasafns Þjóðminjasafns Íslands, vinnur nú að uppsetningu sýningarinnar „Yfir hafið og heim“.
FRÉTTABLAÐIÐ/RÓSA
Meðal gripa sem verða til sýnis á „Yfir hafið
og heim“ er lok af Trafaöskju frá 17.öld.
Þennan dag árið 1919 var
lögð fram stjórnarskrár-
breyting í Bandaríkjunum
og nítjánda grein henn-
ar leit dagsins ljós. Hún
kemur í veg fyrir að fólki
sé neitað um kosningarétt
vegna kynferðis, og veit-
ir þar af leiðandi konum
kosningarétt. Tillagan var
staðfest hinn 18. ágúst árið
1920.
Nítjánda greinin var af-
rakstur langvarandi og
ötullar kvenréttindabar-
áttu á þessum tíma. Þar
má nefna hóp sem nefndi
sig „The Silent Sentinels“ og hóf átján mán-
aða mótmæli árið 1917 fyrir framan Hvíta húsið
til að vekja athygli á bar-
áttunni fyrir kosningarétti
kvenna.
Í kjölfarið lýsti þáverandi
forseti, Woodrow Wilson,
yfir stuðningi við baráttuna
og tillöguna, sem þó mátti
bíða þess að vera tekin til
umfjöllunar í þinginu og var
felld í fyrstu tilraun. Í kjöl-
farið hvöttu frelsis samtök
kvenna almenning til að
sniðganga þá sem felldu til-
löguna í næstu kosning-
um. Við næstu tilraun fékk
tillagan stuðning með 304
atkvæðum fylgjandi henni
og 89 á móti. Greinin var síðan samþykkt árið
síðar.
ÞETTA GERÐIST: 4. JÚNÍ 1919
Konur fá að kjósa í Bandaríkjunum