Fréttablaðið - 17.06.2008, Blaðsíða 16

16 17. júní 2008 ÞRIÐJUDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
ÚTGÁFUFÉLAG: 365
RITSTJÓRAR: Jón Kaldal og Þorsteinn Pálsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir FRÉTTASTJÓRAR: Arndís
Þorgeirsdóttir, Kristján Hjálmarsson, Trausti Hafliðason og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál). FULLTRÚI RITSTJÓRA:
Páll Baldvin Baldvinsson. VIÐSKIPTARITSTJÓRAR: Björn Ingi Hrafnsson og Óli Kr. Ármannsson. Fréttablaðið kemur út í
103.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Akureyri og þéttbýlissvæðum á suðvesturhorninu.
Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í
stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
Þjóðhátíðardagurinn er í dag og það hefur vart farið framhjá
borgarbúum að borgin bíður
prúðbúin eftir hátíðahöldunum.
Eftir liðlega þriggja mánaða
hreinsunarátak borgaryfirvalda,
íbúa og hagsmunaaðila skartar
miðborgin sínu fegursta og iðar
af blómlegu mannlífi. Menningar-
lífið í höfuðborginni blómstrar
einnig sem aldrei fyrr og nægir
þar að nefna nýafstaðna Lista-
hátíð auk garðtónleika tónlistar-
sendiherranna Mezzoforte, Sigur
Rósar og Bjarkar.
Fyrir nokkrum mánuðum var
umræðan um miðborgina,
sameign okkar allra, afar
neikvæð. En það er ekkert nýtt að
fólki finnist að ástand miðborgar-
innar gæti verið betra og í
samræmi við það að Íslendingar
hafa ætíð borið hag miðborgar-
innar fyrir brjósti. Meistari
Kjarval telur Reykjavík margt til
tekna í blaðagrein frá árinu 1923,
þar segir hann m.a.:
„Laugavegurinn er svo
formfull og laðandi gata að
hreinasta yndi er að ganga hana
ef hún bara væri hreinlegri en
hún er. Ef hún væri slétt og
snyrtilega um hana hugsað frá
Smiðjustíg alla leið inn að
Rauðalæk, má segja að gatan
lokki mann og seiði. Þessi örfíni
halli sem laðar augað og tilfinn-
inguna inn eftir eða niður eftir á
víxl.“
Í dag 85 árum síðar standast
þessi skrif tímans tönn „bara ef
hún væri hreinlegri en hún er“.
Rétt eins og Kjarval bera
núlifandi Íslendingar hag
miðborgarinnar fyrir brjósti.
Ég hef ávallt verið talsmaður
þess að við eigum að varðveita
miðborgina okkar og þegar
borgin kom undan vetri var ljóst
að aðgerða var þörf. Haldinn var
miðborgarfundur þar sem
borgaryfirvöld, lögregla og
hagsmunaaðilar fóru yfir stöðu
mála. Á þeim fundi lofaði ég
fundarmönnum að reisa miðborg-
ina við og að á þjóðhátíðardaginn
myndu sjást miklar breytingar til
hins betra.
Viðtækt samstarf borgaryfir-
valda, borgarbúa og hagsmuna-
aðila hefur skipt sköpum í þessu
verkefni því eins og við vitum þá
mótast borg af þeim sem í henni
búa. Borgaryfirvöld lögðu sitt af
mörkum, fundað var með helstu
embættismönnum borgarinnar og
hreinsunarátak skipulagt í
samvinnu við framkvæmda- og
eignasvið Reykjavíkurborgar.
Hafist var handa við endurskoðun
deiliskipulags við Laugaveg sem
miðar að því að varðveita 19.
aldar götumynd Laugavegs, í
samráði við hagsmunaaðila.
Ég beitti mér fyrir því að
stofnaður yrði aðgerðarhópur
sem fundar einu sinni í viku og
hefur virku samráði verið komið
á m.a. við lögreglu, slökkvilið og
ýmsa hagsmunaaðila í miðborg-
inni. Framkvæmdastjóri mið-
borgarmála fylgir eftir ákvörðun-
um borgarstjóra varðandi
miðborgina og er tengiliður milli
stofnana/fagsviða borgarinnar og
milli borgarinnar og hagsmuna-
aðila.
Ábendingarvefurinn 1,2 og
Reykjavík sýndi og sannaði að
borgarbúum er annt um borgina
sína og bárust fjölmargar
ábendingar til Reykjavíkurborgar
um það sem betur mátti fara í
hverfunum frá færustu sérfræð-
ingum í faginu, íbúunum sjálfum.
Ég heimsótti íbúa í öllum
hverfum og fór yfir hin ýmsu mál
sem voru í brennidepli á hverjum
stað. Flestar ábendingar frá
íbúum miðborgar snerust um
hreinsun og fegrun og hafa
starfsmenn borgarinnar þegar
brugðist við fjölmörgum þeirra
athugasemda. Borgarbúa mega
svo eiga von á bæklingi með
frekari upplýsingum um ávöxt
samstarfsins í byrjun júlí.
Hreinsunarátakið „Hvítur
stormsveipur“ í samvinnu við
íbúasamtök miðborgarinnar var
vel sótt, þar tóku íbúar til
hendinni máluðu, sópuðu og
gerðu sitt til að fegra miðbæinn.
Á þjóðhátíðardaginn verður
opnuð sýning á skipulagsverkefn-
um í miðborginni að Laugavegi
33, og vil ég benda borgarbúum
sem annt er um miðborgina að
fara á sýninguna, því þar gefur að
líta áhugaverð verkefni sem eru í
vinnslu hjá Skipulags- og
byggingasviði.
Hér er einungis fátt eitt talið
sem hefur átt þátt í því að frábær
árangur hefur náðst á örskömm-
um tíma. Verkefnið er flókið en
skilar svo sannarlega árangri eins
og sjá má á miðborginni. Haldið
verður áfram á sömu braut, en
mér er efst í huga þakklæti til
þeirra fjölmörgu sem hafa lagt
hönd á plóg, bæði starfsmönnum
Reykjavíkurborgar og íbúum. Til
hamingju með hreina og fallega
miðborg.
Gleðilega þjóðhátíð.
Höfundur er borgarstjóri
Reykjavíkur.
Til hamingju, borgarbúar
Þjóðhátíðardagur
UMRÆÐAN
Oddný Sturludóttir skrifar um félag
fyrir nýbúa
Saga hverrar þjóðar geymir frásagnir af landnemum. Kunnasta frásögn okkar
Íslendinga er af landnemunum sem héldu
vestur um haf til Kanada um aldamótin 1900.
Stór hópur Íslendinga hélt til Brasilíu á svip-
uðum tíma í leit að betra lífi og á áttunda ára-
tug síðustu aldar mynduðust stórar land-
nemabyggðir Íslendinga á Norðurlöndunum.
Íslenskir landnemar eru yfirleitt í kringum 25.000
talsins; í Evrópu, Bandaríkjunum og um allan heim.
Landnemar eiga það sammerkt að taka sig upp og
flytjast milli landa í eftirsókn eftir menntun, reynslu,
starfi við hæfi, betri lífskjörum eða hreinni ævintýra-
þrá. Sumir fylgja fjölskyldu sinni og ástvinum, aðrir
koma sem flóttamenn og öðlast mun betri lífsgæði
enda er bakland þeirra gjarnan ótryggt og aðstæður
hörmulegar.
Landnemar á Íslandi hafa í gegnum tíðina ekki
verið margir en undanfarna áratugi hefur breyting
orðið á. Íslenskt samfélag verður æ fjölmenningar-
legra og fjölbreytilegra og því fylgja nýjar áskoranir,
ný verkefni, ný viðhorf.
Síðastliðna helgi var stofnað nýtt félag sem er tengt
Samfylkingunni en þó opið öllum. Félagið heitir
Landneminn og er fyrir nýbúa sem síbúa,
landnema sem innfædda. Markmið Landnem-
ans er að skapa samræður milli sí- og nýbúa,
halda á lofti opinni umræðu um ávinning og
áskoranir í fjölmenningarsamfélagi, að gera
landnema sýnilegri í þjóðmála- og stjórn-
málaumræðu en ekki síst að gera landnemum
auðveldara fyrir að taka sín fyrstu skref inn í
stjórnmálastarf. Í gegnum stjórnmálastarf
geta þeir sannarlega haft áhrif á þá löggjöf
sem varðar þeirra mál, þeir geta komið sínum
sjónarmiðum áleiðis og haft áhrif á samfélagið
sem þeir kusu að búa í.
Nú er lag. Samfylkingin er alþjóðasinnaður flokkur
sem ber nú ábyrgð á málefnum innflytjenda í ráðu-
neyti félags- og tryggingamála. Hið nýja félag Land-
neminn mun ekki láta sitt eftir liggja í ráðgjöf, sam-
vinnu og hlutdeild.
Upplifun landnema fyrstu árin í nýju landi er keim-
lík. Tungumálið getur verið hart undir tönn, aðrar
hefðir og önnur viðmið, einmanaleiki og lítið bakland
fjölskyldu. Allir landnemar, íslenskir sem erlendir,
vilja þó að vel sé tekið á móti þeim í nýju landi, að
sjónarmið þeirra séu virt, að menning þeirra njóti
sannmælis og að framlag þeirra til samfélagsins sé
metið að verðleikum.
Gleðilega þjóðhátíð.
Höfundur er borgarfulltrúi
og situr í stjórn Landnemans.
Gleðilega þjóðhátíð
ODDNÝ
STURLUDÓTTIR
Í
slensk þjóðerniskennd er sterk og lifandi. Einn angi hennar
kemur fram í því að enn telst það fullgild rökræða að gera sér
í hugarlund hvernig Jón forseti hefði hugsað um þau viðfangs-
efni samtímans er lúta að stöðu Íslands í alþjóðasamfélaginu.
Þjóðerniskenndin er vissulega merki um styrkleika. En sú
umræðufimi liðinna áratuga að bregða nafni Jóns forseta á loft
sem eins konar sjálflýsandi mótmælaspjaldi í hvert sinn sem rætt
er um nánari samskipti Íslands við aðrar þjóðir hefur ekki sannað
gildi sitt í búð reynslunnar. Þeir sem höfðu forystu um aðildina að
Atlantshafsbandalaginu voru sakaðir um svik við hugsjónir Jóns
forseta. Nafni hans var veifað gegn varnarsamningnum. Andmæli
í hans nafni voru færð fram gegn aðildinni að Fríverslunarsamtök-
unum og Evrópska efnahagssvæðinu.
Hvert þessara skrefa þjóðarinnar til aukinnar samvinnu við
aðrar átti sinn samtíma. Þau hafa hvert á sinn hátt treyst fullveldi
og sjálfstæði landsins og átt snaran þátt í búskaparvexti þjóðar-
innar. Af sjálfu leiðir að mótmælaspjöldin með tilvísunum um
andstöðu Jóns forseta við þessi skref hafa fyrir löngu verið felld.
En þau rísa jafnharðan eins og Evrópusambandsumræðan nú um
stundir ber vitni um.
Á þjóðhátíðardaginn er hollt að hafa í huga að þeir sem í forystu
veljast verða á hverjum tíma að takast á við ný viðfangsefni inn
á við í samfélaginu og eins út á við í samfélagi þjóðanna. Við það
reynir á árvekni um réttindi landsins og hagsmuni. Það reynir á
mat á nýjum aðstæðum sem kalla á að þjóðin lagi sig að síbreyti-
legu alþjóðlegu samstarfsumhverfi.
Í þessu samhengi má ekki gleymast að þeir sem höfðu forystu
í málefnum Íslands á nítjándu öld risu til áhrifa fyrir þá sök að
þeir færðu strauma sem voru sterkastir í Evrópu þess tíma inn
í umræður um íslenska menningu, efnahagslega viðreisn og
þjóðréttarkröfur. Verkefni samtímans er í sjálfu sér óbreytt: Að
tryggja hagsmuni Íslands í alþjóðlegu straumkasti nýrra tíma. Það
er ævarandi þjóðrækniverkefni að spyrja áleitinna spurninga um
innviði fullveldisins. Hver verður til að mynda vegur móðurmáls-
ins í nánara Evrópusamstarfi? Hvernig ræktum við garð mennta
og vísinda? Hvort ætli einangrun eða alþjóðlegt samstarf sé lík-
legra til að auðga þá gróðurmold?
Háskóli Íslands setti sér fyrir tveimur árum metnaðarfull
alþjóðleg viðreisnarmarkmið. Rektor skólans kynnti við útskrift
nemenda í lok síðustu viku vísitölur sem sýna að vel hefur miðað.
Háskólinn í Reykjavík hefur einnig fetað inn á þessa braut. Þetta
starf er hluti af inntaki fullveldisins enda var til Háskóla Íslands
stofnað á aldarafmæli Jóns forseta.
Þekking og menntun eiga sér á hinn veginn engin landamæri.
Rannsóknir og þekkingarmiðlun háskólanna er alþjóðleg í eðli
sínu. Verður ekki gróska háskólastarfsins ávallt háð alþjóðlegum
straumum? Hvort er líklegra að okkur takist að verja móður málið
með öflugum háskólum eða meðalmennskuháskólum? Hvort stafar
móðurmálinu meiri hætta af Evrópusamstarfi eða hinu að við
rækjum ekki íslenskuna sem skyldi á heimilum og í skólum?
Að kalla eftir svörum við viðlíka spurningum á þjóðhátíðar daginn
hefur ekki minna gildi fyrir fullveldið en andaglasavitnisburður
um afstöðu liðinna kynslóða til aðstæðna sem þær gátu ekki þekkt
til. Það rýrir í engu sögulegt mikilvægi fullveldisbaráttunnar. Jón
forseti á eftir sem áður erindi við samtímann. En fullveldið kallar
á framþróun.
Jón forseti og samtíminn:
Umræðufimi
ÞORSTEINN PÁLSSON SKRIFAR
Hestmannafélagið Fákur
óskar eftir kauptilboðum í byggingarrétt að einu 30 hesta húsi á
félagssvæði Fáks í Almannadal. Umrætt hús er merkt nr. 7 við
Vegbrekku samkvæmt deiliskipulagi svæðisins. Lágmarkssöluverð
er kr. 4.620.000. Umsóknarfrestur er til kl. 17:00 fi mmtudaginn
26. júní nk. og skal kauptilboðum skilað til félagsheimilis Fáks á
sérstökum eyðublöðum sem hægt er að nálgast þar eða á heimasíðu
félagsins. Kauptilboðin skilast í lokuðu umslagi merkt Vegbrekku 7.

Allar nánari upplýsingar er að fi nna á heimasíðu Fáks www.fakur.is
undir “Almannadalur-Sala á byggingarrétti 2008”.
Lán í óláni
Þegar Þórunn Sveinbjarnardóttir
umhverfisráðherra lýsti yfir vilja
sínum um að í framtíðinni ætti að
bjarga bjarndýrum á villigötum hér
á landi taldi hún sig líklega hafa
meira en hálfan mánuð til stefnu þar
til næsta bangsa skolaði á
land. Hún þakkar því eflaust
sínum sæla að vera stödd í
útlöndum, hvaðan ísbjörn-
um verður ekki bjargað, og
því nauðugur einn kostur
að fela öðrum að „gera
það sem þeir þurfa að
gera“. Þegar þetta er
skrifað stendur til að
fanga dýrið. Gangi
það eftir hafa allir
fengið eitthvað fyrir
sinn snúð; skot-
menn fengið að fella dýr og dýravinir
fengið að bjarga öðru. Farsæl mála-
lok fyrir alla – nema fyrsta björninn.
Komst hjá Bíladögum
Nýja birninum varð það sjálfsagt til
gæfu að gera strandhögg í Skagafirði
en ekki í Eyjafirði fyrir helgi. Þar hefði
hann mögulega rambað á Bíladaga
á Akureyri þar sem ódælir bílaá-
hugamenn létu ófriðlega; hefði
einhver haft nógu stóra íþrótta-
tösku við höndina hefði björninn
eflaust ekki þurft að
kemba hærurnar.
Rækileg
sinnaskipti
Jón Sig-
urðsson,
fyrrverandi
formaður Framsóknar flokksins, skrifar
grein í Morgunblaðinu í gær þar sem
hann brýnir enn fyrir lesendum að
Ísland verði að sækja um inngöngu í
ESB tafarlaust. Áður hefur verið rifjað
upp að sem formaður Framsóknar-
flokksins lagði Jón ríka áherslu að
Ísland gæti ekki sótt um aðild að ESB
í veikri stöðu. Nú predikar hann
tafarlausa inngöngu. Það er
auðvitað gott og blessað
þegar mönnum snýst hugur,
en fágætt að sinnaskiptin
séu jafn rækileg og hjá Jóni,
sem hamast nú við að
afskrifa allt sem hann
hafði áður haft um
málið að segja.
bergsteinn@frettabladid.is
Í DAG |
ÓLAFUR F. MAGNÚSSON